ทฤษฎีจิตสังคมของอีริคสัน
ชั้น 8 ระยะยา (Aging period)
อายุประมาณ 50 ปี ขึ้นไป
- หากบุคคลต้องประสบกับความล้มเหลวและความผิดหวัง ในอดีตจะเกิดความรู้สึกท้อแท้สิ้นหวัง รู้สึกกับข้องใจ และ ไม่สามารถ ดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข
- หากประสบความสำเร็จในอดีตก็จะรู้สึกไว้วางใจผู้อื่นและ ตนเอง
- วันนี้เป็นวันสุขุมรอบคอบ ฉลาด บุคคลจะยอมรับความเป็น จริงของชีวิต ระลึกถึงความทรงจําในอดีต
- ชั้นความมั่นคงทางจิตใจกับความสิ้นหวัง (Integrity vs Despair)
พื้นที่ 7 ระยะผู้ใหญ่ (Adult period)
อายุ 40-60 ปี
- ขั้นการอนุเคราะห์เกื้อกูลกับการพะว้าพะวงแต่ตัวเอง (Generativity vs Self-Absorption)
- เป็นระยะที่บุคคลหันมาสนใจกับโลกภายนอก ริเริ่ม สร้างสรรค์งานต่างๆ เพื่อสังคม คิดถึงผู้อื่น ไม่โลภหรือเห็น แก่ได้ฝ่ายเดียว
- บุคคลที่ไม่สามารถทําเช่นนี้ได้จะมีความรู้สึกคิดถึง หมกมุ่นอยู่กับตนเอง เป็นคนที่เอาตนเองเป็นศูนย์กลาง มีชีวิตอย่างไร้ความสุข
ขั้นที่ 6 ระยะต้นของวัยผู้ใหญ่
(Early adult period) อายุ 20-40 ปี
- ใกล้ชิดสนิทสนมกับความรู้สึกเปล่าเปลี่ยว (Intimacy vs การแยกตัว)
- เริ่มมีการนัดหมาย การแต่งงาน และชีวิตครอบครัว
- หากไม่สามารถประสบความสําเร็จในการแสวงหาแนวทาง แห่งตนก็จะไม่สามารถสร้างความสัมพันธ์กับบุคคลอื่นๆได้ มักจะรู้สึกเหงา เปล่าเปลี่ยว ไม่รู้จะพึ่งพาใคร
ขั้นที่ 5 ระยะวัยรุ่น (Adolescent period)
อายุ 12-20 ปี
- เข้าใจอัตลักษณะของตนเองกับไม่เข้าใจตนเอง (Identity vs role confusion)
- เริ่มสนใจเรื่องเพศ
- เข้าไปผูกพันกับสังคมและต้องการตำแหน่งทางสังคม
- เข้าใจอัตลักษณะของตัวเอง รู้ว่าตัวเองต้องการอะไร
มีความเชื่ออย่างไร และตนเองเป็นใคร
- หากไม่สามารถรวบรวมประสบการณ์ในอดีตได้ ก็จะไม่ สามารถเข้าใจตัวเอง เกิดความสับสน และความขัดแย้ง
ขั้นที่ 4 ระยะเข้าโรงเรียน
(School period) อายุ 6-12 ปี
- ขั้นเอาการเอางานกับความมีปมด้อย (Industry vs ด้อยกว่า)
- เด็กเรียนรู้ที่จะสร้างสรรค์ มีความคิดและพยายามทำ กิจกรรมด้วยตัวเอง
- หากไม่ได้รับการสนับสนุนจะทำให้เด็กมีความรู้สึกต่ำต้อย ด้อยค่า อาจต้องถอยกลับไปสู่วัยทารกอีกเพื่อหลีกเลี่ยง ภาระอันต้องรับผิดชอบ
ขั้นที่ 3 ระยะก่อนไปโรงเรียน
(Preschool period) อายุ 3-6 ปี
- มีความคิดริเริ่มกับความรู้สึกผิด (Initiative vs Guilt) เป็นระยะที่เด็กมีการเรียนรู้อย่างกว้างขวาง
- มีความสัมพันธ์กับเพื่อนที่โรงเรียน เพื่อนบ้าน ญาติพี่น้อง มีความอยากรู้อยากเห็น ชอบลองอะไรใหม่ๆ
- เด็กจะย่างเข้าสู่ความรู้สึกไวในบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์
- เกิดความรู้สึกว่าตนเองทำผิดเมื่อพยายามทำอะไรด้วยตัวของตัวเอง
ชั้นที่ 2 วัยเริ่มต้น (Toddler period) อายุ 2-3 ปี
ขั้นที่ 1 ระยะทารก (Infancy period) อายุ 0-2 ปี
- มีความเป็นอิสระกับความละอายและสงสัย (Autonomy vs Shame and doubt)
- เด็กเริ่มเรียนรู้ที่จะทำกิจกรรมต่าง ๆ ด้วยตนเอง
- เด็กจะมีการพัฒนาตัวเองไปในลักษณะที่มีโอกาสเลือกลองและอยู่ในระเบียบวินัยไปในตัว
- ตลอดเวลาเด็กจะพัฒนาตัวเองไปในรูปแบบที่ไม่แน่ใจในตนเองหรือ ไม่กล้าที่จะทำอะไรด้วยตนเองอยู่ตลอดเวลา
- ขั้นไว้วางใจและไม่ไว้วางใจผู้อื่น (Trust vs Mistrust)
- ขวบปีแรกทารกจะต้องพึ่งพาอาศัยผู้อื่นในการดูแลเอาใจใส่ทุกด้าน
- สอนให้ทารกพบกับสิ่งเร้าใหม่ๆ
- วัยทารกจะมีความรู้สึกไวมากที่บริเวณปาก
- ทารกเรียนรู้ที่จะไว้วางใจในสิ่งแวดล้อมอันได้แก่แม่ของตนเอง เป็นต้น
นางสาวเมธาพร บุพศิริ
รหัสนักศึกษา 641201202