การเจ็บครรภ์คลอดที่เกิดในช่วงอายุครรภ์ก่อน 37 สัปดาห์ มดลูกหดรัดตัวอย่างสม่ำเสมอ 4 ครั้งใน 20 นาที หรือ 8 ครั้งใน 1 ชั่วโมง ร่วมกับมีการเปลี่ยนแปลงของปากมดลูก โดยมีการเพิ่มขยายของปากมดลูกมากกว่า 2 ซม.หรือปากมดลูกมีความบางตั้งแต่ร้อยละ 80 ขึ้นไป

2. อายุครรภ์ 24-34 สัปดาห์
   •ให้นอนพักผ่อนอย่างเพียงพอ และควรรักษาด้วยการให้สารน้ำอย่างเพียงพอ
   • ตรวจเลือด ตรวจปัสสาวะ ตรวจอัลตราซาวด์ค้นหาความพิการและประมาณน้ำหนักทารก
   • ให้ยายับยั้งการเจ็บครรภ์คลอดหรือการหดรัดตัวของมดลูก
   • ให้ยาคอร์ติโคสเตียร์รอย เร่งการเจริญเติบโตของปอดทารก

3. ถ้าอายุครรภ์มากกว่า 34 สัปดาห์ขึ้นไป
   • จะไม่ยับยั้งการเจ็บครรภ์คลอด และไม่จำเป็นต้องให้คอร์ติโคสเตีนรอยด์
   • ให้ยาปฏิชีวนะป้องกันการติดเชื้อในระยะคลอด

1.อายุครรภ์ต่ำกว่า 24 สัปดาห์ ไม่ยับยั้งการคลอด และไม่ให้ยา คอร์ติโคสเตียร์รอยด์

1.มดลูกหดรัดตัวบ่อย อาจมีหรือไม่มีอาการเจ็บครรภ์ร่วมด้วย

2.มีอาการปวดท้องหรือปวดเหนือหัวเหน่า ลักษณะปวดเป็นพักๆ คล้ายปวดประจำเดือน เป็นอาการเตือนที่สำคัญ

3. ปวดหลังส่วนล่างบริเวณบั้นเอว ลักษณะปวดตื้อๆ ร้าวลงมาหน้าขา

5. มีน้ำใสๆ ออกทางช่องคลอด อาจมีเลือดปนออกมาด้วยเป็นสีแดงจางๆ

7. มีมูกเลือดออกทางช่องคลอด ลักษณะเหนียว มีเลือดปนเป็นสีแดงจางๆ

2.การทำงานติดต่อกันนานๆ จนร่างกายอ่อนล้า มีการยกของหนักๆ ยืน เดิน หรืออยู่ในท่าใดท่าหนึ่งติดต่อกันนานๆ

3.การมีเพศสัมพันธ์ในระยะตั้งครรภ์ เกิดการติดเชื้อในน้ำคร่ำ เพราะการร่วมเพศ มีโอกาสทำให้เกิดการติดเชื้อทั้งๆที่ ถุงน้ำคร่ำยังไม่รั่วหรือแตก

4.การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และได้รับสารเสพติด เช่น การสูบบุหรี่

5.ความเครียดทางด้านจิตใจอย่างรุนแรง และติดต่อกันเป็นเวลานาน

6.เคยมีประวัติการคลอดก่อนกำหนดหรือแท้งในระยะหลังของการตั้งครรภ์ ไม่มาฝากครรภ์ตามนัด

7.มีภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ เช่น เนื้อเยื่อปากมดลูกอ่อนนุ่มผิดปกติ มีเนื้องอกในมดลูก ตั้งครรภ์แฝด มีความผิดปกติของรก รกเกาะผิดที่และมีรูปร่างผิดปกติ เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดการคลอดก่อนกำหนด เช่นทรกเกาะต่ำ และรกลอกตัวก่อนกำหนด ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด เป็นต้น

10.มีโรคแทรกซ้อน เช่น ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคโลหิตจาง โรคเบาหวาน เป็นต้น

11.ถูกกระทบกระเทือนบริเวณมดลูก เช่น ประสบอุบัติเหตุรถชน หกล้ม เป็นต้น

กลไกการเกิดการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด พบว่าการผ่านเข้าออกของแคลเซียมและโพแทสเซียมในเซลล์กล้ามเนื้อมดลูกมีบทบาทสำคัญต่อการกระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก โดยการหดรัดตัวของมดลูกเกิดจากการผ่านเข้าเซลล์ของแคลเซียม ส่วนการคลายตัวของกล้ามเนื้อมดลูกเกิดจากการผ่านออกของโพแทสเซียมและยังพบว่าสารกระตุ้นการอักเสบชนิดเอ็มพีซี ซึ่งอยู่ในปากมดถูกและกล้ามเนื้อมดลูกยังส่งผลให้เกิดการกระตุ้นให้มดลูกหดรัดตัว

มีการหดรัดตัวของมดลูกอย่างสม่ำเสมอ 4 ครั้งใน 20 นาที หรือ 8 ครั้งใน 1 ชม. หลังอายุครรภ์ 20 สัปดาห์และก่อน 37 สัปดาห์ร่วมกับมีการเปลี่ยนแปลงของปากมดลูก โดยมีการเพิ่มขยายของปากมดลูกมากกว่า 2 ซม. หรือปากมดลูกมีความบางตั้งแต่ ร้อยละ 80 ซม.

1. เนื้อเยื่อหรืออวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายมีการตอบสนองต่อฮอร์โมนจากรก

3.โพรสตาแกลนดินส์ ( prostaglandins) เป็นสารกระตุ้นให้เกิดการคลอดโดยชักนำให้เกิดการหดรัดตัว ของกล้ามเนื้อมดลูก จากการเพิ่มของระดับแคลเซียมในเซลล์

2. ระดับโปรเจสเตอโรน (progesterone) จากรกลดลงเป็นผลให้กล้ามเนื้อมดลูกมีการหดรัดตัว อาจเนื่องจากขาดโปรเจสเตอโรนที่คอยควบคุม Iysosomal zymephospholipase A₃ ที่ทำหน้าที่ในการเปลี่ยนแปลง ไขมันที่เยื่อเซลล์ กลีเซอโรฟอสโฟลิพิด (glycrophospholipids ) ในเยื่อหุ้มทารก และเยื่อบุโพรงมดลูกเป็น กรดอะราคิโดนิกเป็นกรดไขมัน (lipids acid) เป็นผลให้โพรสตาแกลนดินส์ (prostaglandins) เพิ่มขึ้น

ผู้ป่วยมาด้วยอาการ :
• 01.00 น. เจ็บครรภ์ทุก 4 นาที นานครั้งละ 1 นาที ความแรง 2+ eff 100% sta -1 MI Vx,HE,OL ไม่มีมูกเลือด ไม่มีน้ำเดิน ไม่มีจุกแน่นลิ้นปี่ ไม่มีตาพร่ามัว ไม่มีปวดหัว ไม่มีมือบวมหน้าบวม เด็กดิ้นดีมากกว่า 10 ครั้ง/วัน

• 05.00 น. BT 36.9, PR 78, O2 sat 98%, ,BP 126/82, I = 5’,D = 30”, int ++ (cervix DIL 4 EFF 100%) ,STA -1 , OL, FHS 136 ,MEMBRANE MI

• 06.00 น. I = 3’50”, D = 30”, In ++, OL, MI, FHS 144(RLS 1000 ml IV drip rate 100 min/hr, Dexa 6 mg IM stat, Ampicillin 2 g IV stat

• 07.30 น. I = 3’40” , D = 30” , In ++, OL , MI , FHS 146 ( ผู้ป่วยเจ็บเป็นพักๆ FHS regular ดี )

• 09.30 น. I = 3’, D = 35” , In ++,CERVIX DIL 7 cm EFF 100% STA 0 ,OL ,FHS 138 pain score 5 คะแนน void ได้ V/S ปกติ เจ็บครรภ์ถี่ขึ้น FHS regular

• 09.45 น. I = 3’50” , D = 30” , In = 30” , In ++ , DIL 8 cm EFF 100% ,OL , FHS 136, MI

• 10.00 น. ฉีด Ampicillin 1 gm IV slow plush,ฉีด 5%DN/2 1000 ml + Syntocinon 10 unit IV drip 12 ml/hr

• 10.30 น. I = 2’30” , D = 35” , In ++ , HFS 142

• 10.56 น. Fully dilated

แพทย์วินิจฉัยเป็น Preterm labor pain เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด เนื่องจากคนไข้ มาด้วยอาการ 4 ชม.ก่อนมารพ. เจ็บครรภ์คลอดทุก 4-5 นาที นานครั้งละ 1 นาที (01.00 น.) มาถึง LR 05.00 น. ปากมดลูกเปิด 4 cm eff 100% sta -1 I = 5’ D = 30” In ++ FHS = 136 วัดสัญญาณชีพ อุณหภูมิร่างกาย 36.9 c ชีพจร 78 bpm อัตราการหายใจ 18 bpm ความดันโลหิต 126/82 bpm ซึ่งเข้าสู่ระยะ Active phase แล้วจึงไม่ยับยั้งการคลอด มีแผนการรักษาให้ส่งตรวจทาห้องปฏิบัติการ โลหิตวิทยา (CBC) ตรวจปัสสาวะ (UA) เวลา 6.00 น. ให้ยา RLS 1000 ml IV drp rate 100 min/hr ให้ Dexamethasone 6 mg ฉีดเข้ากล้ามเนื้อทุก 12 ชม. ได้จำนวน 1 ครั้ง เพื่อกระตุ้นการสร้างสาร surfactent ในถุงลมปอดของทารก ให้ยา Ampicillin 2 g ทางหลอดเลือดดำ เพื่อป้องกันการติดเชื้อในระหว่างการคลอด เวลา 9.45 น. ปากมดลูกเปิด 8 cm eff 100% FHS 136 MI contraction ไม่ดี แพทย์เร่งคลอดให้ยา 5% DN/2 1000 ml + Syntocinon 10 unit IV drip 12 ml/hr และให้ Ampicillin 1 gm IV slow plush เวลา 10.56 น. Fully dialate ย้ายเข้าห้องคลอด (NL) เวลา 11.06 น.คลอดทารกเพศหญิง APGAR score 9 9 10

1. ทารกในครรภ์ต้องมีสุขภาพดี อายุครรภ์อยู่ระหว่าง 20 - 37 สัปดาห์

2. มีการเจ็บครรภ์ เนื่องจากการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก อย่างน้อย 1 ครั้งใน 10 นาที และนาน อย่างน้อย 30 วินาที
   

3. มีการบางของปากมดลูกน้อยกว่าร้อยละ 80 และการเปิดขยายของปากมดลูกน้อยกว่า 4 เซนติเมตร
   

4. ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก แต่ในบางรายถ้าฤงน้ำคร่ำแตกแล้ว ต้องการให้สารสเดียรอยด์เพื่อกระตุ้น การทำงานของปอดทารก ก็พิจารณาให้โดยยืดเวลาการคลอดออกไปก่อนเป็นเวลา 24 -48 ชั่วโมง
   

2. มีภาวะแทรกซ้อนรุนแรงที่ควรให้คลอด เช่น โรคหัวใจ และหลอดเลือด ภาวะครรภ์เป็นพิษ (sever-preeclampsia)รกลอกตัวก่อนกำหนด (abruption placenta ) ภาวะทารกขาดออกซิเจน (fetal distress) ภาวะติดเชื้อในน้ำคร่ำ (chorioamnionitis)
   

3. มีภาวะแทรกซ้อนทางสูติศาสตร์ เช่น การตกเลือดก่อนคลอดจากภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดกรรภ์ แฝดน้ำ (chorioamnionitis) ทารกผิดปกติ (fcal anomalies) อย่างรุนแรงจนไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้
   

4. ภาวะแทรกซ้อนอย่างรุนแรงใน ระหว่างการให้ยา การคลอดดำเนินต่อไป ในระหว่างให้ยายับยั้ง

อายุ 27 ปี G 4 P 2 0 1 2 อายุครรภ์ 34+6 สัปดาห์ by U/S

อาการสำคัญที่มา cc :
รพ 4 ชม เจ็บครรภ์ ทุก 4-5 นาที ก่อนมาโรงพยาบาล

ประวัติการเจ็บป่วยในครอบครัว : ปฏิเสธการเจ็บป่วยในครอบครัว

G1 – 9 มิ.ย.พ.ศ 2555 คลอดครบกำหนด (Term) วิธีการคลอด Normal labor ทารกเพศ ชาย น้ำหนักแรกคลอด 3000 g ไม่มีภาวะแทรกซ้อน

G3 – 9 เม.ย. พ.ศ.2562 คลอดครบกำหนด (Term) วิธีการคลอด Normal labor ทารกเพศ ชาย น้ำหนักแรกคลอด 3370 g ไม่มีภาวะแทรกซ้อน

• ครั้งที่ 1 วันที่ 11 ก.พ.2564 GA 33+1 wks by ultrasound ,น้ำหนัก 64.9 กิโลกรัม,ความดันโลหิต BP = 116/77 PR = 88 ขนาดของมดลูก HF = ¾ มากกว่าสะดือ CMS = 31 ซม. ท่าเด็ก ส่วนนำ = Vertex presentation การลง = HF เสียงหัวใจเด็กอยู่ด้าน Left lower quadrant เด็กดิ้นดี, ไม่มีอาการผิดปกติ, EFW = 2174 , 
  

• ครั้งที่ 2 วันที่ 17 ก.พ.2564 GA 34 wks by ultrasound ,น้ำหนัก 65.7 กิโลกรัมความดันโลหิต BP = 116/70 PR = 91 ขนาดของมดลูก HF = ¾ มากกว่าสะดือ CMS = 70 ซม. ท่าเด็ก ส่วนนำ = Vertex presentation การลง = HF, เสียงหัวใจเด็กอยู่ด้าน Right lower quadrant ,เด็กดิ้นดี ไม่มีอาการผิดปกติ ,ตรวจ OGTT = 78-200‼️-89-121 ผิดปกติ 1 ค่า จึงแปลผลว่าหญิงตั้งครรภ์ไม่ได้เป็น GDM
  

01.00 น. เจ็บครรภ์ทุก 4 นาที นานครั้งละ 1 นาที ความแรง 2+ ปากมดลูกเปิด 4 cm eff 100% sta -1 MI FH 3/4 above umbilicus Vx,HE,OL ไม่มีมูกเลือด ไม่มีน้ำเดิน ไม่มีจุกแน่นลิ้นปี่ ไม่มีตาพร่ามัว ไม่มีปวดหัว ไม่มีมือบวมหน้าบวม เด็กดิ้นดีมากกว่า 10 ครั้ง/วัน

6.00น.
1.Lactate ringer solution (RLS) 1000 ml IV drip rate 100 min/hr ใช้เป็นสารน้ำทดแทน fluid resuscitation ในผู้ป่วยที่มีการสูญเสียเลือดในระหว่างการคลอด
2.Dexamethasone 6 mg IM stat เพื่อกระตุ้นการสร้างสาร surfactent ในถุงลมปอดของทารก
3.Ampicilin 2 g IV stat เพื่อป้องกันการติดเชื้อในระหว่างการคลอด

10.00น.
1.ฉีด Ampicilin 1 gm IV slow plush เพื่อป้องกันการติดเชื้อในระหว่างการคลอด
2.5% DN/2 1000 ml + Syntocinon 10 unit IV drip 12 ml/hr เพื่อใช้เป็นยาเร่งคลอด

การตรวจปัสสาวะ Alb/Sugar : Negative/Negative ,AFI📌 = 12.3, Cephalic presentation, ทดสอบ 50 g GCT = 144 mg มากว่าปกติ จึงนัดทำ OGTT อีก 1 สัปดาห์Hematologic study VDRL : Non – reactive,Hb = 10.3 mg%, Hct = 32.6%, Anti-HIV = Neg ,HBsAG = Neg ,MCV = 65.1, DCIP = Neg ( สามี (5/3/62) MCV = 88.3,DCIP = Hb typing สามี Normal or non clinically significant thalassemia