Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา บทที่ 7, กล่าวโดยสรุปขั้นตอนการพัฒนาหลักสูตรสถาน…
การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา บทที่ 7
1. ความจำเป็นของการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา
ความรู้และทักษะด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
รวมทั้งความรู้และความเข้าใจและประสบการณ์เรื่องการจัดการ
ความรู้เกี่ยวกับศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม การกีฬา ภูมิปัญญาไทย และการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญา
ความรู้และทักษะด้านคณิตศาสตร์และด้านภาษา เน้นการใช้ภาษาไทยได้อย่างถูกต้อง
ความรู้เรื่องเกี่ยวกับตนเอง และความสัมพันธ์ของตนเองกับสังคม
ส่งเสริมการสนับสนุนให้ผู้สอนสามารถจัดบรรยากาศสภาพแวดล้อม
จัดการเรียนรู้ให้เกิดขึ้นได้ทุกเวลาทุกสถานที่
กระทรวงศึกษาธิการ (2544: 4) กำหนดไว้ในหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2544 ดังนี้ คือ
เห็นคุณค่าของตนเอง มีวินัยในตนเอง
มีทักษะและกระบวนการ
มีประสิทธิภาพในการผลิตและการบริโภค มีค่านิยมเป็นผู้ผลิตมากกว่าผู้บริโภค
รักการออกกำลังกาย ดูแลตนเองให้มีสุขภาพและบุคลิกภาพที่ดี
มีความรู้อันเป็นสากล
ความคิดสร้างสรรค์ ใฝ่รู้ ใฝ่เรียน รักการอ่าน รักการเรียน
เข้าใจในประวัติศาสตร์ของชาติไทย
มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ภาษาไทย
รักประเทศชาติและท้องถิ่น มุ่งทำประโยชน์และสร้างสิ่งที่ดีงามให้สังคม
2. ความหมายของการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา
แฮร์ริสัน (Marsh and others.1990: 48)
1.เป็นแผนงานที่สามารถปรับเปลี่ยนได้
เป็นสิ่งที่นำไปปฏิบัติได้จริงและมีผลเกิดขึ้นกับบุคคลที่เกี่ยวข้อง
3.เป็นประสบการณ์ที่เกี่ยวข้องได้รับทราบ
สกิลเบ็ก (Skilbeck, 1984: 2)
การวางแผน การออกแบบ การนำไปใช้และการประเมินผล
การกำหนดการเรียนรู้ของนักเรียนดำเนินการโดยสถานศึกษา
เอ็กเกิลสตัน (Eggleston, 1980: 7)
ได้ให้ความหมายการพัฒนาหลักสูตรโรงเรียนว่า
เป็นการพัฒนาหลักสูตรให้มีความสอดคล้องกับสภาพและความต้องการของนักเรียนในแต่ละโรงเรียน
กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ (2544:28-29)
คือพันธกิจหรือภาระหน้าที่ที่สถานศึกษาและชุมชนร่วมกันในการพัฒนาผู้เรียนให้เหมาะสมกับยุคสมัย
โดยกำหนดเป็นวิสัยทัศน์ เป้าหมาย มาตรฐานการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
3. แนวคิดการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา
เซ็น (Chen, H.L.S., 2000:3) กล่าวว่า
โดยพื้นฐานแล้วความคิดในการจัดทำหลักสูตรโรงเรียนก็คือ
โรงเรียนเป็นที่ที่ดีที่สุดในการออกแบบหลักสูตร เพราะเป็นสถานที่ผู้เรียนและครูมีปฏิสัมพันธ์กัน
เป็นการสะท้อนให้เห็นถึงการกระทำ และมีผลโดยตรงต่อโรงเรียนและมีส่วนร่วมในการนำนวัตกรรมใหม่ๆ
มาใช้ในการศึกษา เพราะเป็นที่ประจักษ์แล้วว่าการใช้หลักสูตรแกนกลางเป็นสิ่งที่เป็นนามธรรม
ดังที่คณะกรรมการปฏิบัติระบบบริหารการศึกษาในกระทรวงศึกษาธิการกล่าวไว้ว่า
ลักษณะเช่นนี้ก่อให้เกิดปัญหาดังนี้
ปัญหาการรวมอำนาจไว้ที่ส่วนกลางทำให้เกิดปัญหาคือ
ปัญหาด้านหลักสูตรและการเรียนการสอน
ปัญหาจากการใช้หลักสูตรเดียวกันทั่วประเทศ ก่อให้เกิดผลต่อผู้ปฏิบัติตามหลักสูตร
ปัญหาในการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น
พ.ศ. 2542 ในมาตรา 27 วรรคสองที่กำหนดให้สถานศึกษาขั้นพื้นฐานมีหน้าที่จัดทำสาระของหลักสูตรที่สอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลางในส่วนที่เกี่ยวกับสภาพปัญหาในชุมชน และสังคม
ภูมิปัญญาท้องถิ่น คุณลักษณะอันพึงประสงค์เพื่อเป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติ รวมทั้งแนวคิดและรูปแบบของการพัฒนาหลักสูตร เช่น ไทเลอร์ ทาบา เซย์เลอร์อเล็กซานเดอร์และเลวิสโอลิวา สกิลเบ็กมาร์ช และคณะเอ็กเกิลสตัน วอล์คเกอร์ และรูปแบบการพัฒนาหลักสูตรของไทย เช่น กรมวิชาการ
และกรมการศึกษานอกโรงเรียน มากำหนดเป็นกรอบแนวทางการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา
กล่าวโดยสรุปขั้นตอนการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา ประกอบด้วยขั้นตอนที่สำคัญ 5 ขั้นตอน ดังนี้คือ
ขั้นที่ 1 การศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานในด้านต่างๆ
1.1 ข้อมูลเกี่ยวกับสภาพและความต้องการของชุมชน
1.2 การวิเคราะห์ศักยภาพของโรงเรียน
1.3 การวิเคราะห์หลักสูตรแกนกลาง
ขั้นที่ 3 การตรวจสอบคุณภาพหลักสูตร
วิธีวัดและประเมินผลผู้เรียนซึ่งวิธีการตรวจสอบกระทำได้โดย
คณะทำงานร่างหลักสูตร
ผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งอาจเป็นผู้เชี่ยวชาญในด้านต่างๆ
การรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง
ขั้นที่ 4 การนำหลักสูตรไปใช้
การฝึกการเรียนรู้ที่มุ้งพัฒนาประชาธิปไตย
การเรียนรู้โดยผสมผสานความรู้
การเรียนรู้ที่มุ้งพัฒนากระบวนการคิด การแก้ปัญหาโดยเน้นประสบการณ์และการฝึกปฏิบัติ
การเรียนรู้ที่มุ่งพัฒนาทักษะการดำรงชีวิตและการประกอบอาชีพ
การเรียนรู้เรื่องภูมิปัญญาและศิลปวัฒนธรรม
การเรียนรู้เรื่องของตนเอง ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม หมายถึง
การวิจัยเพื่อพัฒนาการกระบวนการเรียนรู้
การประเมินผู้เรียน
การเรียนรู้ด้วยความร่วมมือของครอบครัวและชุมชน
การเรียนรู้โดยสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง
ขั้นที่ 5 การประเมินผลหลักสูตร
การประเมินหลักสูตร ให้ครูประเมินจากสิ่งๆ ต่อไปนี้
ผลที่เกิดขึ้นกับนักเรียน
1.1 ประเมินระหว่างการจัดการเรียนการสอน เป็นการประเมินตามจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม
1.2 ประเมินเมื่อสิ้นสุดการเรียนการสอน
ประเมินการจัดการเรียนการสอน
2.1 การประเมินเนื้อหาสาระที่ใช้ในการจัดการเรียนการสอน
2.2 ประเมินสื่อที่ใช้ในการเรียนการสอนว่าเหมาะสม ชัดเจน เข้าใจง่าย
2.3 ประเมินกิจกรรมการจัดการเรียนการสอนว่าเป็นไปตามลำดับจากง่ายไปยาก
ขั้นที่ 2 การร่างหลักสูตร
2.2 การกำหนดเนื้อหาสาระ
2.3 การจัดการเรียนการสอน กิจกรรมและสื่อต่างๆ
2.4 การกำหนดวิธีวัดและประเมินผลผู้เรียน
2.1 การกำหนดจุดประสงค์ของหลักสูตร
4. ขั้นตอนการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา