Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Kim loại, image - Coggle Diagram

- - - - Kim loại kiềm thổ thuộc nhóm IIA của bảng tuần hoàn; trong một chu kì, kiềm thổ đứng sau kim loại kiềm
      - Kim loại kiềm thổ gồm: Beri (Be); Magie (Mg); Canxi (Ca); Stronti (Sr); Bari (Ba); Rađi (Ra) (Rađi là nguyên tố phóng xạ không bền)
    - - Là những chất rắn màu trắng bạc hoặc xám nhạt, có ánh bạc, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt
      - Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi tương đối thấp (cao hơn kim loại kiềm)
      - Độ cứng: kim loại kiềm thổ cứng hơn kim loại kiềm, nhưng nhìn chung kim loại kiềm thổ có độ cứng thấp; độ cứng giảm dần từ Be → Ba (Be cứng nhất có thể vạch được thủy tinh; Ba chỉ hơi cứng hơn chì)
      - Khối lượng riêng tương đối nhỏ, độ cứng tuy cao hơn kim loại kiềm nhưng vẫn nhỏ hơn nhôm
    - - Tác dụng phi kim
        
        Ở to thường, Be và Mg bị oxi hóa chậm tạo thành lớp màng oxit bảo vệ, các kim loại còn lại tác dụng với mạnh hơn
        
        Khi đốt nóng tất cả các kim loại nhóm IIA đều cháy thành oxit.
        2M + O2 → 2MO
        
        Với halogen: phản ứng dễ dàng ở nhiệt độ thường
        M + X2 → MX2
        
        Với phi kim kém hoạt động phải đun nóng (C, H2, N2)
      - Tác dụng nước
        
        Ca, Sr, Ba tác dụng với nước ở nhiệt độ thường tạo dung dịch bazơ
        
        Mg không tan trong nước lạnh, tan chậm trong nước nóng tạo thành MgO
        
        Be không tan trong nước dù ở nhiệt độ cao vì có lớp oxit bền bảo vệ. Nhưng Be có thể tan trong dung dịch kiềm mạnh hoặc kiềm nóng chảy tạo berilat
      - Tác dụng axit
        
        Axit không có tính oxi hóa, khử H+ thành H2
        M + 2H+ → M2+ + H2↑
        
        Khử N+5, S+6 thành các hợp chất mức oxi hoá thấp hơn.
        4M + 10HNO3 (l) → 4M(NO3)2 + 3H2O + NH4NO3
  - - - Nguyên tắc
        
        giảm nồng độ Ca2+ và Mg2+
      - Phương pháp kết tủa
        
        Đối với nước cứng tạm thời, đun nóng hoặc dùng Ca(OH)2 rồi lọc kết tủa
      - Phương pháp trao đổi ion
        
        cho nước cứng qua chất trao đổi ion là các hạt zeolit thì số mol ion Na+ của zeolit rời khỏi mạng tinh thể, đi vào trong nước nhường chỗ cho các ion Ca2+ và Mg2+ bị giữ lại trong mạng tinh thể silicat
    - - Nước có nhiều ion Ca2+, Mg2+ là nước cứng
    - - Nước cứng tạm thời chứa các ion Ca2+, Mg2+, HCO3-.
        Ca(HCO3)2 → Ca2+ + 2HCO3
      - Nước cứng vĩnh cửu chứa các ion Ca2+, Mg2+, Cl-, SO42-. Gọi là vĩnh cữu vì khi đun nóng muối đó sẽ không phân hủy
      - Nước cứng toàn phần là nước có cả tính tạm thời và vĩnh cửu.
    - - làm cho quần áo mau mục nát.
      - Nước cứng làm cho xà phòng có ít bọt, giảm khả năng tẩy rửa.
      - Nếu dùng nước cứng để nấu thức ăn, sẽ làm cho thực phẩm lâu chín và giảm mùi vị do phản ứng của các ion và các chất trong thực phẩm
      - Khi đun nóng, ở đáy nồi hay ống dẫn nước nóng sẽ gây ra lớp cặn đá kém dẫn nhiệt làm hao tổn chất đốt, gây nổ nồi hơi và tắt nghẽn ống dẫn nước nóng (không an toàn) ...
      - Làm hỏng nhiều dung dịch cần pha chế.
- - - - Các kim loại kiềm gồm Li, Na, K, Rb, Cs, Fr.
      - Các kim loại kiềm đứng đầu mỗi chu kì (trừ chu kì 1)
      - Cấu hình electron nguyên tử: ns1
      - Các kim loại kiềm có năng lượng ion hóa I1 nhỏ nhất so với các kim loại khác. Từ Li đến Fr, I1 giảm dần
      - Cấu tạo đơn chất: các đơn chất nhóm IA đều có cấu tạo mạng lập phương tâm khối.
    - - Liên kết kim loại yếu
      - rất nhẹ và mềm, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt
      - Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp, giảm từ Li đến Fr
      - Độ cứng nhỏ
    - - Tác dụng phi kim
        
        Tác dụng với oxi khô tạo peoxit: 2Na + O2 → Na2O2 (r)
        
        Tác dụng với oxi không khí khô ở nhiệt độ phòng tạo Na2O.
      - Tác dụng axit
        
        2M + 2H+ → 2M+ + H2
      - Tác dụng nước
        
        2M + 2H2O → 2MOH(dd) + H2
      - Tác dụng muối
        
        Khi cho kim loại kiềm vào dung dịch muối, đầu tiên kim loại kiềm sẽ tác dụng với nước sau đó bazo sinh ra có thể tác dụng với muối.
    - - Chế tạo hợp kim có nhiệt độ nóng chảy thấp dùng trong thiết bị báo cháy.
      - K, Na dùng làm chất trao đổi nhiệt trong các lò phản ứng hạt nhân, Cs dùng chế tạo tế bào quang điện.
      - Dùng để điều chế một số kim loại quí hiếm bằng phương pháp nhiệt luyện.
      - Dùng làm xúc tác trong nhiều phản ứng hữu cơ.
      - Điều chế: Điện phân nóng chảy muối halogenua hoặc hiđroxit của kim loại kiềm trong điều kiện không có không khí.
  - - - chất rắn màu trắng, dễ hút ẩm, dễ nóng chảy, tan nhiều trong nước, bazơ mạnh, trong dung dịch NaOH → Na+ + OH-
      - bazơ mạnh (hay còn gọi là kiềm hay chất ăn da); làm quỳ tím hóa xanh, phenolphtalein hóa hồng. NaOH có đầy đủ tính chất của một hiđroxit
    - - nấu xà phòng, chế phẩm nhuộm tơ nhân tạo, công nghiệp chế biến nhôm, dầu mỏ...
  - - - Tinh thể màu trắng, ít tan
      - Bị phân hủy ở nhiệt độ cao: 2NaHCO3 → Na2CO3 + CO2 + H2O
      - chất lưỡng tính
        HCO3- + H+ → CO2 + H2O
        HCO3- + OH- → CO32- + H2O
    - - Trong y khoa chữa bệnh dạ dày và ruột do thừa axit, khó tiêu, chữa chứng nôn mữa, giải độc axit.
      - Trong công nghiệp thực phẩm làm bột nở gây xốp cho các loại bánh
  - - - Natricacbonat (hay soda) là chất bột màu trắng, hút ẩm và tonc = 850oC, dễ tan trong nước và tỏa nhiều nhiệt
      - t thường tồn tại ở dạng ngậm nước Na2CO3.10H2O
      - Muốn của axit cacbonic, có tính chất chung của muối
      - Muối cacbonat của KL kiềm trong dung dịch nước cho môi trường kiềm
    - - Công nghiệp thủy tinh, bột giặt, phẩm nhuộm, giấy sợi
- - - - Nhôm có số hiệu nguyên tử 13, thuộc nhóm IIIA, chu kì 3
      - Cấu hình electron: 1s22s22p63s23p1, hay [Ne] 3s23p1
    - - Nhôm là kim loại màu trắng bạc, mềm, dễ kéo sợi và dát mỏng. Có thể dát mỏng được, lá nhôm mỏng 0,01mm
      - Nhôm là kim loại nhẹ (2,7g/cm3), nóng chảy ở 660oC
      - Nhôm dẫn điện và nhiệt tốt. Độ dẫn nhiệt bằng 2/3 đồng nhưng lại nhẹ hơn đồng(8,92g/cm3) 3 lần. Độ dẫn điện của nhôm hơn sắt 3 lần
    - - Tác dụng phi kim
        
        Khử dễ dàng các ng.tử phi kim thành ion âm
        
        Tự bốc cháy khi tx với khí clo 2Al + 3Cl2 → 2AlCl3
        
        Tác dụng với oxi : 4Al + 3O2 → 2Al2O3
      - Tác dụng axit
        
        Dễ dàng khử ion H+ trong dd HCl và H2SO4 loãng thành khí H2 : 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2
        
        Tác dụng mạnh với HNO3 đặc nóng và H2SO4 đặc nóng:2Al + 6H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
      - Tác dụng oxit KL
        
        Khử được nhiều oxit KL ở nhiệt độ cao : 2Al+Fe2O3→ Al2O3 + 2Fe
      - Tác dụng nước
        
        Không tác dụng với nước vì trên bề mặt nhôm được phủ kín một lớp Al2O3 rất mỏng, bền và mịn, không cho nước và khí thấm qua
        
        Nếu phá bỏ lớp oxit thì nhôm sẽ tác dụng được với nước ở t° thường:2Al + 6H2O → 2Al(OH)3 + 3H2
      - Tác dụng dung dịch kiềm
        
        Có thể tan trong dung dịch kiềm và giải phóng khí H2 : 2Al + 2NaOH + 2H2O→2NaAl2O + 3H2
    - - Là kim loại hoạt động mạnh nên trong tự nhiên chỉ tồn tại ở dạng hợp chất
      - Có nhiều trong đất sét ( Al2O3.2SiO2.2H2O) và boxit(Al2O3.2H2O)
      - Làm vật liệu chế tạo máy bay, ô tô, tên lửa, tàu vũ trụ, dùng trong xây dựng nhà cửa và trang trí nội thất, dùng làm dây dẫn điện thay cho đồng và được dùng làm dụng cụ nhà bếp, bột nhôm trộn với bột sắt oxit dùng để hàn đường ray
    - - Nguyên liệu : quặng boxit(Al2O3.2H2O)
      - Phương pháp : điện phân nóng chảy
  - - - Màu trắng, bền với nhiệt, không nóng chảy, không tác dụng với nước, không tan trong nước
      - Là oxit lưỡng tính: phản ứng với kiềm nóng chảy và dung dịch axit
      - Vì rất bền nên Al2O3 rất khó bị khử thành kim loại: Khử Al2O3 bằng C không cho Al mà thu được Al4C3
      - Al2O3 không tác dụng với H2, CO ở bất kì nhiệt độ nào
    - - Điều chế đá quý nhân tạo
      - Tinh thể Al2O3 còn được dùng để chế tạo các chi tiết trong các ngành kĩ thuật chính xác như chân kính đồng hồ, thiết bị phát tia laze,...
      - Bột Al2O3 có độ cứng cao (emeri) được dùng làm vật liệu mài.
      - Phần chủ yếu nhôm oxit được dùng để điều chế nhôm.
      - Al2O3 còn được dùng làm vật liệu chịu lửa: chén nung, ống nung và lớp lót trong các lò điện. Nhôm oxit tinh khiết còn được dùng làm ximăng tram răng.
  - - - Là hợp chất màu trắng, kết tủa keo, không tan trong nước, không bền nhiệt
      - Dễ bị nhiệt phân thành nhôm oxit
      - Là hợp chất lưỡng tính, tan trong axit và bazơ
- - - - KL có mức độ hoạt động mạnh
      - Dùng dòng điện một chiều khử ion kim loại trong chất điện li nóng chảy (muối halogenua, oxit, hidroxit).
    - - Dùng điều chế các kim loại yếu.
      - Dùng dòng điện một chiều khử ion kim loại yếu trong dung dịch muối của nó