Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Những ngôi sao xa xôi - Coggle Diagram

- - - - -Ca ngợi phẩm chất anh hùng + vẻ đẹp tâm hồn của:
      - những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường TS nói riêng
      - tuổi trẻ Việt Nam nói chung và trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước
    - - • Hình thức:
      - -“Những ngôi sao xa xôi” được cấu tạo bởi một cụm danh từ. Đây là một nhan đề lãng mạn, rất đặc trưng của văn học thời kì kháng chiến chống Mỹ.
      - • Nội dung: Nhan đề vừa có nghĩa thực vừa là h/ả ẩn dụ
      - -Những ngôi sao gợi ra hình ảnh của những vì tinh tú trong vũ trụ bao la.
      - -Đây là cách các anh pháo thủ gọi Nho, Thao, PĐ nên nhan đề còn là hình ảnh ẩn dụ: cho vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất, ý chí và bản lĩnh của các cô gái thanh niên xung phong (Nho, Thao, Phương Định).
      - Giữa đạn bom chết chóc nơi chiến trường, những vẻ đẹp ấy ngời sáng lên như những vì sao trong đêm.
      - Đó là những ngôi sao “xa xôi” bởi lẽ, tuy tỏa sáng, nhưng ánh sáng của họ không chói lọi mà khiêm nhường, giản dị. + Họ lặng lẽ âm thầm chiến đấu hi sinh trên những cung đường máu lửa để mang lại độc lập, tự do cho đất nước.
      - Hình ảnh những ngôi sao xa xôi còn thể hiện những khát vọng, ước mơ về một cuộc sống thanh bình êm ả giữa cái khốc liệt của bom đạn chiến tranh.
      - -Hình ảnh này góp phần thể hiện chủ đề tác phẩm.
    - - -Truyện được kể theo ngôi thứ nhất. Người kể là Phương Định, nhân vật chính của truyện.
      - -T/dụng:
      - Làm tăng tính chân thực độ tin cậy cho câu chuyện, tái hiện 1 cách sinh động ko khí chiến trường của những năm KCCM ác liệt.
      - Giúp bộc lộ trực tiếp cảm xúc và thế giới nội tâm của nhân vật.
      - Người kể có thể điều chỉnh nhịp kể và thêm những lời bình luận đánh giá làm tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện.
      - Tạo cho tác phẩm có giọng điệu tự nhiên, trẻ trung, nữ tính.
- - - - Công việc đặc biệt nguy hiểm: “Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom.”
- - - - rất dũng cảm, hành động thật nhanh gọn: “ Nho cuộn tròn cái gối, cất nhanh vào túi, Nho quay lưng lại chúng tôi, chụp cái mũ sắt lên đầu”...+ nhận phá 2 trái bom dưới lòng đường.
      - Bình thản vô cùng khi bị thương: “ Không chết đâu. Đơn vị đang làm đường kia mà. Việc gì phải khiến cho nhiều người lo lắng”.
      - Ngay cả lúc đau đớn như vậy nhưng gặp mưa đá Nho vẫn nhổm dậy, môi hé mở xòe tay xin mấy viên đá mưa: “Nào, mày cho tao mấy viên nữa”.
  - - - Chị Thao rất nữ tính và có ý thức làm đẹp, nhưng cách chị làm, có gì đó làm ta thấy thật thú vị, thật thương:
      - ./ “Áo lót của chị cái nào cũng thêu chỉ màu.
      - ./ Chị lại hay tỉa đôi lông mày của mình, tỉa nhỏ như cái tăm.”
      - ./ Sợ máu, sợ vắt
      - ./Thích hát nhưng khi hát nhạc sai bét, giọng thì chua
      - ./ Chị chăm chép bài hát nhưng không hát trôi chảy được bài nào
      - chị Thao chân thành sống vui với tất cả những gì mình thích, mình có, mình yêu…
    - - Ai cũng gờm chị về tính cương quyết, táo bạo.
      - Đặc biệt là sự “Bình tĩnh đến phát bực” . Máy bay địch đến nhưng chị vẫn “móc bánh quy trong túi, thong thả nhai”.
      - => Ở chị, ta cảm nhận được vẻ đẹp của một người chị nông thôn, đầy tinh thần trách nhiệm, dám quyết đoán, biết hi sinh và nhường nhịn, biết vượt lên chính mình để tỏ ra mạnh mẽ làm chỗ dựa cho hai người đồng đội nhỏ tuổi hơn.
- - - - -Ở đây đầy bom Mĩ, cái chết có thể đến bất cứ lúc nào nhưng để mạch giao thông luôn thông suốt nên các cô luôn sẵn sàng cho việc ra trận địa: cứ có lệnh đội mũ sắt lên đường bất kể ngày hay đêm.
      - -Họ làm việc một cách tự nguyện, luôn nhận khó khăn, nguy hiểm về mình.
      - -Với họ, hoàn thành nhiệm vụ còn quan trọng hơn cả tính mạng của bản thân.
      - Phương Định bị thương nhưng không vào viện quân y,
      - vẫn ra trận địa dù còn một vết thương chưa lành miệng ở đùi.
    - - -Sẵn sàng nhận việc phá bom mà không cần sự trợ giúp của đơn vị.
      - -Công việc khiến họ phải đối mặt với thần chết vài lần mỗi ngày nhưng ý nghĩ về cái chết chỉ mơ hồ, mờ nhạt còn cái chính là phải phá bom bằng được.
      - -Nói đến công việc phá bom với giọng điệu bình thản: “Quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần”. Đối mặt với cái chết, các cô không hề run sợ, mà bình tĩnh moi đất, đặt dây, châm lửa, tính toán sao cho chính xác để bom nổ.
      - -Sự quả cảm, kiên cường ở mỗi cô gái tuy khác nhau nhưng đều rõ nét và đáng khâm phục:
      - Chị Thao chiến đấu rất gan dạ, bình tĩnh đến phát bực “nghe tiếng máy bay địch vẫn móc túi lấy bánh quy ra, thong thả nhai”.
      - Nho 1 mình nhận pha hai trái bom dưới lòng đường, khi bị thương máu túa ra thấm đỏ lòng đất, nhưng vẫn không một tiếng kêu la, không cho ai được khóc.
      - Phương Định hiên ngang đàng hoàng tiến ra giữa bãi đất trống để phá bom mà không chịu đi khom.
      - -Sau mỗi đợt bom đánh họ lại lao lên mặt đường làm nhiệm vụ. Không biết bao nhiêu lần họ bị bom vùi, bị thương. Sau mỗi trận bom vượt qua cái chết họ lại hát say sưa những bài hát tươi vui.
    - - Họ tự nguyện xa gia đình, xa mái trường vào chiến trường, trở thành những cô thanh niên xung phong, “khát khao làm nên những sự tích anh hùng”.
      - Họ là những cô gái có tuổi đời rất trẻ (như Phương Định vốn là một nữ sinh Hà Nội vừa rời ghế nhà trường), nhưng vì nhiệm vụ giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, họ đã không ngần ngại đem tuổi xuân và sức trẻ cống hiến cho đất nước.
    - - Họ có tình động đội gắn bó, thân thiết, hiểu được tính tình, sở thích của nhau, quan tâm chăm sóc nhau rất chu đáo.
      - -Mỗi lần làm nhiệm vụ, ai cũng dứt khoát dành phần gian khổ về mình.
      - -Phương Định bồn chồn lo lắng khi chờ Thao và Nho đi trinh sát bom trên cao điểm.
      - -Khi Nho bị thương, Phương Định và chị Thao đã lo lắng, băng bó, chăm sóc Nho cẩn thận với một niềm xót xa như chị em ruột thịt.
      - => Có thể nói, giữa nơi cái sống cận kề cái chết, sự yêu thương đùm bọc nhau giữa những cô gái TNXP thật không gì sánh nổi. Chính tình đồng chí đồng đội sâu nặng đã giúp cho những con người giản dị, bình thường vượt lên bom đạn của kẻ thù.
  - - - -Họ quan tâm đến ngoại hình, thích làm đẹp cho cuộc sống mình dù ở nơi chiến trường khói lửa:
      - Chị Thao chăm chép bài hát, thích làm dáng: tỉa lông mày nhỏ như cái tăm, áo lót thêu chỉ màu.
      - Nho thích thêu thùa, thích ăn kẹo, thích bơi lội, tắm táp ngoài suối.
      - PĐ thích ngắm mình trong gương, hay bó gối ngồi mơ màng và hát
    - - -Khi bị bom vùi, từ cõi chết trở về, họ tự vẽ chân dung ngộ nghĩnh của mình để vui cười gọi nhau là “những con quỷ mắt đen”.
      - Nét kí họa tinh nghịch này khiến ta liên tưởng đến những câu thơ của PTD nói về sự tếu táo của các anh bộ đội: “Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”
      - -Phương Định gọi Thần Chết một cách láu lỉnh: “một tay không thích đùa”, “hắn ta lẩn trong ruột những quả bom”…
      - -Trở về hang , các cô gái say sưa nghe nhạc và vui vẻ hát như chưa hề đối mặt với hiểm nguy.
      - -Chỉ cần 1 cơn mưa đá ập đến bất ngờ cũng khiến họ vui thích, cuống cuồng và nhớ lại những kỉ niệm đẹp ở quê hương.
      - Kỉ niệm sống dậy như những khoảng sáng trong tâm hồn, những cảm xúc hồn nhiên như nguồn sống, điểm tựa giúp họ thêm vững vàng trước khó khăn, nguy hiểm.
      - => Họ là những cô gái sống thật giản dị, hồn nhiên, yêu đời, có tâm hồn trong sáng và là những anh hùng, tiêu biểu cho thế hệ trẻ VN trong k/c chống Mĩ.
- - - - -Cô quan tâm tới hình thức bên ngoài: luôn chăm chút cho ngoại hình và rất tự hào về đôi mắt có cái nhìn xa xăm.
      - -Cô tự hào và tự tin về nét riêng của mình: tự đánh giá mình là cô gái khá với cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn.
      - -Thích làm duyên và đắm mình trong những cảm xúc riêng tư:
      - Thích ngắm mình trong gương.
      - Thích ngồi bó gối mơ màng.
      - Luôn tỏ ra kín đáo trước đám đông, trước tình cảm của các anh bộ đội dành cho mình.
    - - Ngay khi còn là cô bé sống yên bình ở thủ đô, Phương Định đã rất thích hát. Ở chiến trường, đối mặt với bom đạn, hiểm nguy, Phương Định trở nên dạn dày, bản lĩnh hơn nhưng cái tính hay hát vẫn giữ nguyên.
      - Cô thuộc nhiều bài hát, lại còn bịa ra cả lời bài hát khiến chị Thao tưởng thật mà chép vào sổ.
      - Phương Định tinh nghịch gọi Thần Chết là “hắn”, “một tay không thích đùa”.
      - và hồn nhiên như con trẻ, vui thích cuống cuồng, say sưa tận hưởng cơn mưa đá bất ngờ giữa rừng Trường Sơn.
      - -Chỉ một trận mưa đá vụt đi qua cũng đánh thức ở Phương Định rất nhiều kỉ niệm và nỗi nhớ về thành phố, quê hương, về gia đình, về tuổi thơ thanh bình của mình
    - - -Xung phong ra mặt trận, dâng hiến tuổi thanh xuân cho đất nước.
      - -Dũng cảm: Đối mặt với hiểm nguy Phương Định và những người đồng đội của mình thưc sự là những anh hùng:
      - Công việc phá bom đầy nguy hiểm và phải luôn đối mặt với thần chết được cô kể với giọng điệu bình thản, pha sự hóm hỉnh: “Quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào ít: ba lần”.
      - -Đặc biệt, hi sinh mất mát của bản thân cũng được Phương Định coi hết sức nhẹ nhàng: “Tôi bây giờ vẫn còn một vết thương chưa lành miệng ở đùi. Tất nhiên Tôi không vào viện quân y”.
      - -Phẩm chất anh hùng của Phương Định được thể hiện rõ nhất trong một lần phá bom nổ chậm:
      - Cô làm việc với tinh thần trách nhiệm quên mình: có nghĩ tới cái chết nhưng nhanh chóng quên đi để làm nhiệm vụ.
      - Ban đầu cô cũng cảm thấy căng thẳng, hồi hộp nhưng cảm thấy có ánh mắt của các chiến sĩ đang dõi theo động viên, khích lệ, lòng tự trọng trong cô đã thắng cả bom đạn => Cô không đi khom mà đàng hoàng bước tới; bình tĩnh, tự tin thực hiện từng thao tác phá bom, chạy đua với thời gian để vượt qua cái chết.
    - - Phương Định yêu mến những người đồng đội trong tổ và cả đơn vị của mình:
      - Cô đã lo lắng sốt ruột khi đồng đội lên cao điểm chưa về.
      - Cô hiểu sâu sắc những sở thích và tâm trạng của chị Thao, của Nho.
      - Yêu thương chăm sóc chu đáo cho Nho như đứa em trong nhà.
      - Với đại đội trưởng, chỉ tiếp xúc qua điện thoại nhưng biết rõ từ cách ăn nói đến đặc điểm riêng.
      - -Đặc biệt cô dành tình yêu và niềm cảm phục cho tất cả những người chiến sĩ mà hằng đêm cô gặp trên trọng điểm của con đường vào mặt trận.
      - => Tình đồng chí đồng đội của Phương Định thật thiêng liêng, cao cả và đáng quý! Chính điều đó đã tiếp thêm sức mạnh cho cô để cô hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.
  - - - -Tâm trạng của Phương Định rất căng thẳng khi chiếc xẻng chạm vào quả bom, “một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi”
      - Những câu văn ngắn, những từ ngữ gợi cảm kết hợp với biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác đã được Lê Minh Khuê sử dụng hiệu quả khiến những âm thanh như có sức mạnh vật chất có thể cắt cứa vào da thịt khiến người ta đau đớn, hoảng sợ.
        
        “Vỏ quả bom nóng” đó là một dấu hiệu chẳng lành
        
        Nhưng ngay cả trong lúc nguy hiểm đó, Phương Định vẫn giục mình:”Nhanh lên một tí!”.
        
        Những chi tiết miêu tả diễn biến tâm lí vô cùng chân thực giúp ta cảm nhận được sự căng thẳng tột cùng khi con người phải đối diện với quả bom, khi sự sống và cái chết chỉ cách nhau trong gang tấc.
    - - Khi về chỗ ẩn nấp của mình tâm trạng hồi hộp, căng thẳng của Phương Định được đẩy lên cao độ: tất cả mọi thứ dường như ngừng lại, “tim đập không rõ”.
      - Trong lúc đó Phương Định có nghĩ đến cái chết nhưng là một cái chết mờ nhạt. Điều cô quan tâm lúc này chính là “ Liệu mìn có nổ, bom có nổ không...” . Nếu bom không nổ thì cô sẽ châm mìn lại lần thứ hai, nếu bom nổ thì phải “đứng cẩn thận, mảnh bom ghim vào cánh tay thì khá phiền”. Đó là biểu hiện chân thực của lòng dũng cảm và ý thức trách nhiệm cao trong công việc, dù trong hoàn cảnh hiểm nguy, cô luôn đặt việc hoàn thành nhiệm vụ lên hàng đầu.
      - Khi bom phát nổ, “một thứ tiếng kì quái, đến váng óc”, “mảnh bom xé không khí, lao và rít vô hình trên đầu” khiến cho ngực cô “đau nhói”, “mắt cay”, mùi thuốc bom buồn nôn”
      -  Những cảm giác của nhân vật được miêu tả vô cùng sống động.
    - - -Cô thoáng e sợ vì khung cảnh chứa đầy nguy hiểm, chết chóc của chiến trường: “Vắng lặng đến phát sợ”, “cây xơ xác”, ‘đất nóng”, “khói đen vật vờ trong không trung”.
      - -Nhưng sau đó cô cô “đường hoàng bước tới”, “không đi khom”, dũng cảm đối mặt với cái chết. Bởi cô cảm nhận được ánh mắt của các anh chiến sĩ đang dõi theo, tiếp thêm sức mạnh để cô trở nên mạnh mẽ hơn. Và chính bởi lòng tự trọng, kiêu hãnh, tự thấy mình phải xứng đáng với niềm tin của đồng đội đã khiến cô dũng cảm bước thẳng tới quả bom.
      - => Chính tình đồng đội đã khiến cô vững tâm hơn, yên tâm hơn về công việc nguy hiểm mà mình đang và sẽ phải đối mặt ở phía trước.