Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 5 การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มี ปัญหาสุขภาพ, กัญญารัตน์ ภู่แจ้ง เลขที่…

- - - - 1. อายุตามปฏิทินหรืออายุหลังเกิด (chronological age) หมายถึง อายุของทารกนับเป็นวันหรือสัปดาห์ที่ทารกเกิด
        นิยมใช้เลขเต็มจำนวน เช่น อายุ 5 วัน อายุ 2 สัปดาห์อายุ 1 เดือน เป็นต้น
      - 2. อายุจริงหรืออายุที่ปรับแล้ว (correct age, adjusted age) หมายถึง อายุตามปฏิทินลบด้วยจำนวนสัปดาห์หรือเดือน
        ที่ทารกเกิดก่อนกำหนด (ก่อน 40 สัปดาห์)
    - - 1. ทารกครบกำหนด (term) หมายถึง ทารกที่เกิดเมื่ออายุครรภ์ตั้งแต่ 37 สัปดาห์เต็ม (หรือ 259 วัน) ถึงน้อยกว่า 42
        สัปดาห์เต็ม (หรือ 293 วัน)
      - 2.ทารกเกิดก่อนกำหนด (preterm) หมายถึง ทารกที่เกิดเมื่ออายุครรภ์น้อยกว่า 37 สัปดาห์เต็ม
      - 3. ทารกเกินกำหนด (post term) หมายถึง ทารกที่เกิดเมื่ออายุครรภ์ 42 สัปดาห์เต็ม (หรือตั้งแต่ 294 วันขึ้นไป)
    - - 1. ทารกที่ตัวเล็กกว่าอายุครรภ์(Small for Gestational Age: SGA) หมายถึง ทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยกว่าปกติ
        สำหรับอายุครรภ์นั้นๆ หรือมีการเจริญเติบโตในครรภ์ต่ำกว่าปกติ หรือมีน้ำหนักตัวน้อยกว่าเปอร์เซ็นไทล์ที่ 10
      - 2.ทารกที่มีน้ำหนักเหมาะสมกับอายุครรภ์(Appropriate for Gestational Age: AGA) หมายถึง ทารกที่มีน้ำหนัก
        แรกเกิดเหมาะสมกับอายุครรภ์นั้นๆ หรืออยู่ระหว่างเปอร์เซ็นไทล์ที่ 10-90
      - 3. ทารกที่ตัวใหญ่กว่าอายุครรภ์(Large for Gestational Age: LGA) หมายถึง ทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดมากกว่าปกติ
        สำหรับอายุครรภ์นั้นๆ หรือมากกว่าเปอร์เซ็นไทล์ที่ 90
    - - ท่านอน ทารกเกิด
        ก่อนกำหนดจะมีความตึงตัวของกล้ามเนื้อน้อย ทำให้เวลานอนจะมีลักษณะเหยียดแขน ขา
      - รูปร่าง ตัวเล็ก แขน-ขาเล็ก ศีรษะใหญ่เมื่อเทียบกับลำตัว กะโหลกศีรษะนุ่ม รอยต่อกะโหลกศีรษะและกระหม่อมกว้าง
      - หัวนมและลานนมเล็ก ไม่มีขอบชัดเจน
      - อวัยวะเพศมีขนาดเล็ก
        
        เพศชายลูกอัณฑะยังไม่ลงถุงถ้าอายุครรภ์ไม่ถึง 36-38 สัปดาห์ เพศหญิงจะเห็น labia minora และ
        clitoris ชัดเจน แต่เห็น labia majora อาจจะยังไม่ชัดเจน
        
        ะเมื่ออายุครรภ์ 36-40 สัปดาห์ labia majora จะมีขนาดใหญ่ขึ้นปิด
        clitoris เกือบมิด หลังอายุครรภ์40 สัปดาห์แล้ว labia majora จะปิด labia minora และ clitoris ได้มิด
      - ตามักจะปิด ทารกจะลืมตาได้เองเมื่ออายุครรภ์ 28 สัปดาห์
      - ลายฝ่าเท้าจะเริ่มเห็น 1 เส้น เมื่ออายุครรภ์ 28 สัปดาห์ และจะเพิ่มขึ้นตามอายุ เมื่ออายุครรภ์ 40 สัปดาห์ จะเห็นลาย
        ที่ส้นเท้าด้วย
      - ใบหูอ่อนนิ่มและงอพับง่าย เมื่องอพับแล้วจะไม่กลับคืนแต่จะคงรูปไว้แบบนั้นเป็นเวลานาน เนื่องจากกระดูกอ่อนที่ใบหูจะ
        เริ่มพัฒนาเมื่ออายุครรภ์ 36 สัปดาห์
      - เล็บมือและเล็บเท้านิ่มและสั้น เนื่องจากกระดูกยังสร้างไม่สมบูรณ์
      - ผิวหนังบาง มีกล้ามเนื้อและไขมันใต้ชั้นผิวหนัง (subcutaneous fat) น้อย จะมองเห็นรอยย่นของผิวหนังและเส้นเลือดใต้
        ผิวหนังชัดเจน
      - Reflex มีน้อยทำให้มีโอกาสเกิดอาการผิดปกติต่างๆ ได้ง่าย ที่สำคัญได้แก
        
        การไอยังไม่ดี ทำให้ไม่สามารถขับเสมหะเองได้ จึงมีโอกาสเกิด
        ภาวะพร่องออกซิเจนและเกิดภาวะหยุดหายใจ (Apnea) ได้ง่าย
        
        การดูดกลืนไม่ดีจึงทำให้ทารกยังดูดนมเองไม่ได้
        และสำลักนมได้ง่าย มักต้องให้นมทาง OG tube (Orogastric tube)
      - เสียงร้องเบาหรือไม่ค่อยร้อง
      - ระบบทางเดินหายใจยังพัฒนาได้ไม่สมบูรณ์
        
        กล้ามเนื้อระหว่างกระดูกซี่โครงยังเจริญไม่เต็มที่ กระดูกซี่โครงอ่อน ทำให้ขณะ
        หายใจอาจมีการดึงรั้งของกะบังลม (retraction) หายใจไม่สม่ำเสมอ
        
        กลั้นหายใจเป็นระยะ อาการเขียว หยุดหายใจ (apnea) และ
        เสียชีวิตได้ง่าย
      - น้ำหนัก ส่วนมากจะมีน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม
    - - Moderately preterm infant
        
        ทารกที่เกิดระหว่างอายุครรภ์ 32-33 สัปดาห์ 6 วัน ทารกที่เกิดในระยะนี้จะมีปัญหามากขึ้น
      - Very preterm infant
        
        ทารกที่เกิดระหว่างอายุครรภ์ 28-31 สัปดาห์ 6 วัน
        
        ทารกกลุ่มนี้มีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาหลายระบบ และเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูง
      - 1.Late preterm infant
        
        ทารกที่เกิดระหว่างอายุครรภ์ 34-36 สัปดาห์ 6 วัน ทารกกลุ่มนี้มีการเจริญเติบโต
        ใกล้เคียงกับทารกครบกำหนด จึงมักไม่ค่อยมีปัญหามากนัก
        
        แต่อาจพบปัญหาเกี่ยวกับ การรับนม การควบคุมอุณหภูมิกาย ภาวะ
        น้ำตาลในเลือดต่ำ ภาวะระดับบิลิรูบินในเลือดสูง และพัฒนาการระบบประสาท
      - Extremely preterm infant
        
        ทารกที่เกิดระหว่างอายุครรภ์ 24-27 สัปดาห์ 6 วัน ทารกกลุ่มนี้มีความเสี่ยงต่อ
        การเกิดปัญหาหลายระบบ
        
        มีปัญหาการดูดกลืน ความสามารถในการรับนมมีน้อย และเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูงที่สุด
  - - - ให้การพยาบาลโดยยึดหลัก Aseptic technique โดย ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนและหลังที่ สัมผัสหรือให้การพยาบาลทารก
      - ดูแลความสะอาดร่างกายทั่วไป โดยเช็ดตัวทุกวัน และเปลี่ยนผ้าเมื่อทารกปัสสาวะหรืออุจจาระ และควรซับให้แห้งทุกครั้ง
      - ประเมินอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ เช่น อุณหภูมิร่างกายต่ำหรือสูง ร้องกวน
      - สังเกตอาการและอาการแสดงต่างๆ ที่ผิดปกติ เช่น หายใจเร็ว หยุดหายใจกลั้นหายใจ
        หรือเขียววัดค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดแดงที่ผิวหนัง ได้น้อยกว่า 88% รายงานแพทย์
    - - ประเมินน้ำหนักตัวทุกวัน เพื่อติดตามการเจริญเติบโตและการได้รับสารอาหารและน้ำอย่างเพียงพอ
      - การจัดการความปวดและความเครียด (pain and stress management)
      - ประเมินสัญญาณชีพและค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือด ทุก 4 ชั่วโมง
      - การส่งเสริมสัมพันธภาพระหว่างมารดากับทารก
      - การป้องกันการติดเชื้อ ผู้ให้การพยาบาลควรให้ความสำคัญกับการทำความสะอาดมือ 7 ขั้นตอน และ 5 moments
- - - - อัตราการเต้นของหัวใจลดลง
        (bradycardia) หลังจากนั้นจะมีอาการหยุดหายใจนานมากกว่า 20 วินาที
      - ส่วนมากจะพบอาการในช่วงที่ทารกมีการหลับตื้น (active sleep)
      - มักมีอาการใน 2-7 วันหลังคลอด ระยะแรกจะมีค่าออกซิเจนในเลือดลดลง (desaturation)
    - - ทารกมีภาวะขาดออกซิเจนแรกเกิด หรือเป็นทารกเกิดก่อนกำหนด
      - การตรวจร่างกาย มีการหยุดหายใจนานเกิน 20 วินาที
      - การซักประวัติ ได้แก่ ประวัติมารดามีไข้ มีเลือดออกก่อนคลอด ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนดนานมากกว่า 18 ชั่วโมง
    - - ภาวะหยุดหายใจในทารกแรกเกิด หมายถึง ภาวะที่มีการหยุดหายใจนานมากกว่า 20 วินาที หรือน้อยกว่า 20 วินาทีร่วมกับ
        มีภาวะเขียว หัวใจเต้นช้าลงและมีกล้ามเนื้ออ่อนแรง
    - - การให้ออกซิเจนตามอาการ
      - การให้ยากระตุ้นให้มีการหายใจอย่างสม่ำเสมอ
      - การรักษาที่สาเหตุ เช่น ทารกมีภาวะขาดสมดุลของอิเล็กโทรไลต์ ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
    - - ควบคุมอุณหภูมิกายให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
      - หลีกเลี่ยงการสัมผัสหรือกิจกรรมที่ทำให้เกิดความเจ็บปวด
      - การพยาบาลขั้นแรกที่ต้องทำ คือ การป้องกันการหยุดหายใจโดยการจัดท่าให้ทางเดินหายใจอยู่ในแนวตรง ไม่หักพับ
      - ส่งเสริมให้มารดามีส่วนร่วมในการดูแลทารก
      - เมื่อพบทารกหยุดหายใจ จะต้องกระตุ้นโดยการลูบเบาๆ บริเวณหน้าอก
      - ติดตามสัญญาณชีพ และค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดทุก 4-6 ชั่วโมง
    - - Obstructive apnea หมายถึง ภาวะหยุดหายใจที่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอกและกะบังลม แต่ไม่มีอากาศไหลผ่านรูจมูก
      - Mixed apnea เกิดจากมีทั้ง central และ obstructive apnea
      - Central apnea หมายถึง ภาวะหยุดหายใจที่ไม่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอกหรือกะบังลม และไม่มีอากาศไหลผ่านรูจมูก
  - - - Mild hypothermia อุณหภูมิกายอยู่ระหว่าง 36-36.4˚c
        
        Moderate hypothermia อุณหภูมิกายอยู่ระหว่าง 32-35.9˚c
        
        Severe hypothermia อุณหภูมิกายต่ำกว่า 32˚c
    - - ดูดนมไม่ดี (poor feeding) ทดสอบโดยให้ดูดนม infant formular 7-10 ml/kg - Cyanosis - Desaturation
        
        Tachypnea - Bradycardia - Apnea
    - - การติดตามและบันทึกอุณหภูมิกายทารกทุก 4-6 ชั่วโมง
      - การจัดสภาพแวดล้อม การควบคุมให้อุณหภูมิห้องคงที่ ตั้งอุณหภูมิเครื่องปรับอากาศ 25-26˚c (ถ้าทารกอยู่ในตู้อบทุกคน) และ 27-28˚c (ถ้าทารกบางคนอยู่ใน crib)
      - การดูแลประจำวัน ทารกแรกเกิดวันแรกไม่ต้องอาบน้ำ ยกเว้นมีอาการติดเชื้อ วันที่ 2 อาบน้ำได้
      - การเคลื่อนย้ายทารกกระทำภายใต้การควบคุมอุณหภูมิสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม เช่น การสวมเสื้อผ้า ห่อตัวด้วยผ้า
  - - - ปัจจัยที่ทำให้เกิดภาวะหายใจเร็วชั่วคราว ได้แก่ มารดา ได้รับยากล่อมประสาทหรือยาระงับความรู้สึก ภาวะเบาหวานในมารดา การผ่าตัดคลอด มารดาได้รับสารน้ำ มากกว่าปกติ การขาดออกซิเจนในระยะใกล้คลอด
      - มีน้ำเหลืออยู่ในปอดทารกได้มากกว่าปกติและต้องใช้เวลาในการดูดซึมออกจากปอดนานขึ้น เป็นภาวะที่พบบ่อยที่สุดในทารกที่มีความผิดปกติของการหายใจ พบได้ทั้งในทารกที่ครบกำหนดและก่อนกำหนด พบมากในทารกอายุครรภ์ ≥35 สัปดาห์
    - - CXR อาจพบ increased interstitial lung marking, pleural effusion
    - - ในช่วง 24-48 ชั่วโมงแรก จัดท่านอนให้ทางเดินหายใจตรงเพื่อให้อากาศเข้าปอดได้เต็มที่ เปลี่ยนท่านอนได้บ้าง
        ดูดเสมหะหรือเคาะปอดในกรณีที่จำเป็นเท่านั้น
      - ควบคุมอุณหภูมิกายให้อยู่ในระดับปกติ
      - ประเมินสัญญาณชีพ ค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือด ตามความเหมาะสม สังเกตลักษณะการหายใจ
      - ดูแลให้มีสมดุลของสารน้ำและ electrolyte
      - ป้องกันการติดเชื้อ
      - ดูแลให้ได้รับออกซิเจน
      - ส่งเสริมสัมพันธภาพของมารดาและทารก
    - - ทารกที่มีปัญหาหายใจเร็วชั่วคราวอาจมีอัตราการหายใจมากกว่า 100 ครั้ง/นาที
      - มีหน้าอกบุ๋มขณะหายใจเข้า หายใจออกมีเสียงดัง อาการเขียว
      - ทารกที่มีคะแนน Apgar score ≤5 ส่วนใหญ่จะมีปัญหาหายใจเร็วชั่วคราว
      - มักมีอาการภายใน 6 ชั่วโมงหลังคลอด
  - - - ท้องอืด อาเจียน มีไข้ ซึม ถ่ายเป็นเลือด ความดันโลหิตต่ำ ช็อค ถ้ารุนแรงอาจเสียชีวิตได้
    - - การซักประวัติ เกิดก่อนกำหนด Apgar score ต่ำ มีการติดเชื้อในร่างกาย หรือได้รับนมที่เข้มข้น
      - การตรวจร่างกาย พบว่ามีอาการท้องแข็งตึง อาเจียนหลังได้รับนม อุจจาระเป็นเลือด
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ พบ stool occult blood
      - ภาพถ่ายรังสีที่ท้อง พบ bowel dilated
    - - เกิดจากภาวะขาดออกซิเจนก่อนคลอด ขณะคลอดหรือหลังคลอด
      - ได้รับนมที่มีความเข้มข้นมากเกินไป
      - ภาวะเลือดข้น (polycythemia)
      - มีการติดเชื้อในลำไส้
    - - การรักษาตามอาการ ได้แก่ งดนม ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ ใส่ OG tube ระบายลมและ gastric content ออกจากกระเพาะอาหาร
      - การผ่าตัดในกรณีที่รักษาตามอาการแล้วไม่ดีขึ้น
    - - NPO เพื่อลดการทำงานของทางเดินอาหาร
      - ใส่ OG tube ดูด gastric content ออกจนหมด เพื่อบรรเทาอาการท้องอืด
      - ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำทดแทนในระยะที่งดนม
      - ให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
  - - - ทารกเกิดก่อนกำหนดหรือทารกที่มีน้ำหนักน้อย
      - มารดามีความผิดปกติขณะตั้งครรภ์ เช่น เบาหวาน ครรภ์เป็นพิษ ได้รับยาบางชนิด
      - ทารกมีความผิดปกติ เช่น มีภาวะขาดออกซิเจน มีการติดเชื้อ
    - - ในบางคนอาจไม่แสดงอาการ และหากมีอาการ สามารถเป็นได้ตั้งแต่ กระวนกระวาย หงุดหงิด เฉื่อยชา ง่วงซึม โคม่า หายใจเร็ว หยุดหายใจ เขียว อุณหภูมิร่างกายต่ำหรือไม่คงที่ ความตึงตัวของกล้ามเนื้ออ่อนแรง มีอาการชัก
    - - การซักประวัติ เช่น ประวัติโรคประจำตัวของมารดา ประวัติการคลอด
      - การตรวจร่างกายทารก
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
    - - ประเมินระดับน้ำตาลในเลือดในทารกที่เป็นกลุ่ม
      - ดูแลให้มีระดับน้ำตาลในเลือด 40-100 มก/ดล โดยให้นมแม่หรือนมผสมสำหรับทารกแรกเกิด (premature formula)
      - ควบคุมอุณหภูมิกายทารกให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
      - ส่งเสริมให้มารดาทำ Kangaroo care และให้นมแม่เร็วที่สุด
      - ติดตามสัญญาณชีพทุก 4-6 ชั่วโมง
  - - - การตรวจร่างกาย ฟังปอดมีเสียง wheeze
      - การซักประวัติ ได้แก่ ทารกเกิดก่อนกำหนด ได้รับออกซิเจนเป็นเวลานาน
      - ภาพถ่ายรังสีทรวงอก พบจุดฝ้าขาวกระจายทั่วไปในปอด
    - - การให้ยารักษาตามอาการ เช่น ยาขยายหลอดลม ยาละลายเสมหะ ยาขับปัสสาวะ corticosteroid
      - การให้สารอาหารที่จำเป็น การให้วิตามินเอ เกลือแร่กลุ่มสังกะสี ทองแดง เซเลเนียม เพื่อให้มีการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อ
      - ให้ออกซิเจนความเข้มข้นต่ำที่สุด เท่าที่ทารกรับได้ช่วยให้ทารกหย่าออกซิเจนให้เร็วที่สุด
    - - ประเมินลักษณะการหายใจที่ผิดปกติ เช่น หายใจเหนื่อย หอบ มี retraction อาการเขียว
      - จัดท่านอนหงายราบ ใช้ผ้าบางๆ หนุนใต้ไหล่ ศีรษะแหงนเล็กน้อย
      - ประเมินสัญญาณชีพและค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดทุก 4-6 ชั่วโมง
  - - - Laser photocoagulation เป็นการใช้เลเซอร์จี้บริเวณที่ยังไม่มีเส้นเลือดเพื่อยับยั้งการเกิดใหม่ของเส้นเลือดที่ผิดปกติและการดึงรั้งของจอประสาทตา
      - Cryotherapy เป็นการจี้เส้นเลือดด้วยความเย็น
      - Vitrectomy เป็นการผ่าตัดน้ำวุ้นลูกตา กรณีที่จอประสาทตาหลุดลอกแล้ว
    - - การเจริญเติบโตของหลอดเลือดที่ตาในทารกที่อยู่ในครรภ์มารดาจะเริ่มจากขั้วประสาทตา (optic disc) ซึ่งอยู่จุดกลางจอตา
      - เมื่ออายุครรภ์ 16 สัปดาห์ หลอดเลือดจะแตกสาขาไปจนถึงขอบจอตา (peripheral retina) ขยายมาเรื่อยๆ จนถึงขอบจอตาด้าน
      - ในเมื่ออายุครรภ์ 32 สัปดาห์ หลังจากนั้นจะขยายมาจนถึงขอบจอตาด้านนอก (temporal) จนสมบูรณ์หลัง 38 สัปดาห์แล้ว
    - - สายตาสั้น
      - ต้อหิน
      - ตาขี้เกียจ
      - ตาเข
      - การหลุดลอกของจอประสาทตา
    - - ทารกที่อายุครรภ์น้อยกว่า 30 สัปดาห์
      - น้ำหนักต่ำกว่า 1,500 กรัม
      - ทารกที่ใส่ท่อช่วยหายใจที่ต้องใช้ออกซิเจนความเข้มข้นสูง หรือใช้ออกซิเจนเป็นเวลานาน
    - - ดูแลให้ได้รับออกซิเจนตามแผนการรักษา ไม่ให้ออกซิเจนถ้าไม่จำเป็น
      - ประเมินสัญญาณชีพและค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดให้อยู่ในค่าที่เหมาะสมกับทารกแต่ละราย
      - ดูแลให้ได้รับการตรวจรักษาตามแผนการรักษา
  - - - เมื่อทารกคลอดออกมาพบขี้เทาปนกับน้ำคร่ำ ที่ตัวทารก สายสะดือ เล็บ
      - การตรวจร่างกาย ทารกหายใจเร็วตื้น ฟังปอดได้ยินเสียง rales หรือ rhonchi
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น CBC, Hemoculture, Blood gas
      - ภาพถ่ายรังสีทรวงอก
    - - ดูแลให้ได้รับออกซิเจนเพียงพอ
      - ดูแลร่างกายทารกให้อบอุ่น
      - ให้ยาปฏิชีวนะกรณีที่มีการติดเชื้อ
      - ให้สารลดแรงตึงผิวตามความเหมาะสม
    - - ประเมินสัญญาณชีพและค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดทุก 4-6 ชั่วโมง
      - ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำ เปลี่ยนแปลง
      - ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง เพื่อป้องกันการสำลักขี้เทาเข้าในทางเดินหายใจ
  - - - อาการที่พบบ่อย : หายใจเร็วมากกว่า 60 ครั้ง/นาที ปีกจมูกบาน เหนื่อยหอบ หายใจออกมีเสียงดัง เขียว ซีดลง
    - - 1.การซักประวัติ อาจเป็นทารกเกิดก่อนกำหนด หรือมารดาเป็นโรคขณะตั้งครรภ์
        
        การตรวจร่างกาย มีอาการของการหายใจลำบาก เช่น หายใจเร็ว หอบ
      - การถ่ายภาพรังสีทรวงอก
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการและค่าก๊าซในเลือด
    - - มีลมในช่องเยื่อหุ้มปอด (Pneumothorax) , การติดเชื้อ
      - ภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว ได้แก่ BPD, ROP มีความผิดปกติของระบบประสาท มีพัฒนาการล่าช้า
      - ภาวะเลือดออกในสมอง (Intraventricular hemorrhage)
    - - การให้ออกซิเจน (Oxygen therapy)
      - การให้สารลดแรงตึงผิว , การควบคุมอุณหภูมิกายให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
      - การป้องกันการติดเชื้อ
    - - Preterm ทารกเกิดก่อนกำหนดมีโอกาสเป็น RDS ได้มาก
      - ภาวะขาดออกซิเจนปริกำเนิด (perinatal asphyxia)
      - มีสิ่งแปลกปลอมในถุงลม เช่น ขี้เทา น้ำคร่ำ
      - ทารกมีความผิดปกติแต่กำเนิด เช่น ไม่มีโปรตีนที่ใช้สร้าง surfactant
    - - ประเมินสัญญาณชีพและค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือด ลักษณะการหายใจ
      - จัดท่านอนให้นอนคว่ำถ้าไม่มีข้อจำกัด จะช่วยให้หลับได้นานขึ้น
      - ดูแลให้ได้รับออกซิเจนตามแผนการรักษา ประเมินค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดทุก 4-6 ชั่วโมง
    - - ทารกเกิดก่อนกำหนดจะมีโครงสร้างและการทำงานของปอดยังไม่สมบูรณ์ ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อทรวงอกและกระบัง
      - ลมยังไม่สมบูรณ์ กระดูกซี่โครงไม่แข็งแรง จมูกและหลอดลมมีขนาดเล็ก cough reflex น้อย ศูนย์ควบคุมการหายใจในสมองส่วน medulla เจริญไม่เต็มที่
  - - - การติดเชื้อในระยะแรก (Early onset sepsis) เป็นการติดเชื้อภายใน 72 ชั่วโมงหลังเกิด โดยส่วนใหญ่มักเป็นการติด
        เชื้อโรคที่อยู่ในน้ำคร่ำหรือช่องคลอดของมารดา
      - การติดเชื้อในระยะหลัง (Late onset sepsis) เป็นการติดเชื้อหลังเกิด 72 ชั่วโมง ส่วนใหญ่จะเป็นการติดเชื้อในโรงพยาบาล
    - - การเพาะเชื้อจากเลือด (blood culture)
      - การเพาะเชื้อจากน้ำไขสันหลัง (CSF exam & culture) ในรายที่มีอาการทางระบบประสาท เช่น ชัก
      - การเพาะเชื้อจากปัสสาวะ (urine culture)
      - การเพาะเชื้อจากเสมหะ
      - การตรวจเลือด CBC, C- reactive protein
    - - ให้ยาปฏิชีวนะหรือยาทำลายเชื้อต้นเหตุ
      - ป้องกันภาวะแทรกซ้อนของการติดเชื้อ
    - - อาการระบบหัวใจและหลอดเลือด ได้แก่ tachycardia, bradycardia, hypotension, poor tissue perfusion
      - อาการระบบหายใจ ได้แก่ tachypnea, cyanosis, apnea, grunting, desaturation
      - อาการระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ ท้องอืด อาเจียน ถ่ายเหลว รับนมไม่ได้
      - อาการระบบประสาท ได้แก่ ดูดนมไม่ดี ซึม กระสับกระส่าย ชัก
      - อาการทางผิวหนัง ได้แก่ ผิวหนังอักเสบ มีตุ่มหนอง
      - อาการตัวเหลือง พบในรายที่ติดเชื้อรุนแรง อาจพบมีตับม้ามโต
      - อุณหภูมิกายไม่คงที่ อาจมี hypothermia, hyperthermia
      - อาการทางเมตาบอลิสม ได้แก่ hypo/hyperglycemia ภาวะเลือดเป็นกรด
      - อาการทางระบบโลหิต ได้แก่ มีจุดเลือดออก จ้ำเลือดตามร่างกาย เลือดหยุดยาก neutropenia (ANC < 1,000 mm3)
    - - ให้การพยาบาลโดยยึดหลัก aseptic technique ป้องกันการติดเชื้อ
      - ประเมินสัญญาณชีพทุก 4 – 6 ชั่วโมง และประเมินอาการติดเชื้อ ให้การดูแลรวดเร็ว
      - เก็บสิ่งส่งตรวจ เช่น เลือดส่งเพาะเชื้อ ปัสสาวะ อุจจาระ สารคัดหลั่งต่างๆ
      - ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา ประเมินผลหลังให้ยาและสังเกตผลข้างเคียงของยา ถ้ามีรายงานแพทย์
  - - - Physiological jaundice พบมาก มักมีอาการหลัง 24 ชั่วโมง เป็นภาวะตัวเหลืองที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยา
      - Pathological jaundice มักมีอาการภายใน 24 ชั่วโมงหลังคลอด
    - - อาการเหลือง จะพบอาการเหลืองเริ่มจากใบหน้า เยื่อบุตาขาว ลำตัว แขนขา ฝ่ามือ ฝ่าเท้า
      - 2.ทารกเกิดก่อนกำหนดมีผิวหนังบาง ทำให้เห็นอาการเหลืองมากกว่าทารกครบกำหนดที่มีระดับบิลิรูบินเท่ากัน
    - - ภาวะแทรกซ้อนจากการส่องไฟ
        
        Dehydration จากการสูญเสียน้ำจากร่างกายเพิ่มขึ้นขณะส่องไฟ
        
        อันตรายกับดวงตา แสงไฟอาจทำให้ตาบอดได้ เนื่องจากมีการระคายเคืองของแสงไฟต่อจอตา
        
        Hyperthermia การส่องไฟอาจทำให้อุณหภูมิกายทารกสูงขึ้น
      - การพยาบาลทารกที่ได้รับการส่องไฟ
        
        ปิดตาทารกให้สนิทด้วยวัสดุทึบแสงตลอดเวลาที่รักษาด้วยการส่องไฟ เช็ดตาและเปลี่ยนผ้าปิดตาอย่างน้อยวันละครั้ง
        
        ถอดเสื้อผ้าทารก ให้ใส่เฉพาะผ้าอ้อม เพื่อให้ผิวทารกสัมผัสกับแสงไฟมากที่สุด
        
        วางทารกห่างจากหลอดไฟประมาณ 30-40 ซม. ให้ผิวกายทารกสัมผัสแสงให้มากที่สุด