Nhóm 12 KHXH TUẦN 6
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN
QUY TRÌNH THỰC HIỆN
ĐẶC TRƯNG
Một số điểm lưu ý
KHÁI NIỆM
Ví dụ: bài 6: Đất và Rừng (lớp 5)
Dự án là tập hợp những hoạt động khác nhau có liên quan với nhau theo 1 logic, một trình tự xác định nhằm vào những mục tiêu xác định được thực hiện bằng nguồn lực nhất định trong những khoảng thời gian xác định.
Phương pháp dạy học theo dự án là một phương pháp, hình thức dạy học mà trong đó người học là trung tâm, giáo viên là người tham vấn, giúp đỡ học sinh tự giải quyết nhiệm vụ học tập mang tính phức hợp, có sự kết hợp giữ lý thuyết và thực hành. Thông qua sự hướng dẫn đó, học sinh sẽ tiếp thu và phát triển kiến thức, kĩ năng để tạo ra các sản phẩm học tập cụ thể.
Bước 1. Chuẩn bị
Bước 2. Thực hiện dự án
Bước 3. kết thúc dự án
ƯU ĐIỂM, NHƯỢC ĐIỂM
Các dự án học tập cần góp phần gắn việc học tập trong nhà trường với thực tiễn đời sống, xã hội; có sự kết hợp giữa nghiên cứu lí thuyết và vận dụng lí thuyết vào hoạt động thực tiễn, thực hành.
Nhiệm vụ dự án cần chứa đựng những vấn đề phù hợp với trình độ và khả năng của học sinh.
Học sinh được tham gia chọn đề tài, nội dung học tập phù hợp với khả năng và hứng thú cá nhân.
Nội dung dự án có sự kết hợp tri thức của nhiều lĩnh vực hoặc môn học khác nhau nhằm giải quyết một vấn đề mang tính phức hợp.
Các dự án học tập thường được thực hiện theo nhóm, trong đó có sự cộng tác làm việc và sự phân công công việc giữa các thành viên trong nhóm.
Ưu điểm
Sản phẩm của dự án không giới hạn trong những thu hoạch lý thuyết; sản phẩm này có thể sử dụng, công bố, giới thiệu.
phát triển năng lực tự đánh giá
rèn luyện công tác tự làm việc
rèn luyện tinh thần bền bỉ, kiên nhẫn
rèn luyện kỹ năng giải quyết những vấn đề phức tạp
phát triển khả năng sáng tạo
phát huy tính tự lực, phát triển, chịu trác nhiệm
Chuẩn bị
kích thích hứng thú của người học
gắn với lí thuyết và thực hành, tư duy với hành động, nhà trường và xã hội
Nhược điểm
DHDA đòi hỏi về cơ sở vật chất tư liệu tham khảo, nên ở những nơi còn thiếu về yếu về các phương tiện dạy học thì khó phát triển DNDA
Thực hiện dự án
Kết thúc dự án
GV cho hs quan sát bản đồ trong sách giáo khoa
GV xây dựng hệ thống câu hỏi để định hướng học sinh thực hiện mục tiêu bài học
Chuẩn bị đồ dùng : lược đồ phân bố rừng ở VN
DHDA không phù hợp với việc truyền thụ tri thức lý thuyết mang tính trìu tượng, hệ thống.
GV cho hs di chuyển đến phòng học chức năng
GV yêu cầu học sinh tìm hiểu, quan sát qua lược đồ, đồ dùng có liên quan đến đất và rừng ở VN
GV chia nhóm để học sinh thảo luận
GV chia nhóm để học sinh thảo luận
cho hs đưa ra những ý kiến và hiểu biết của mình, các học sinh khác phản biện và góp ý kiến
GV đưa ra những câu hỏi mở rộng, nhận xét và đưa ra kết luận
DHDA cần nhiều thời gian và công sức chuẩn bị nên không thể tiến hành một cách thường xuyên trong chương trình môn học
Phân loại
Phân loại theo quỹ thời gian thực hiện dự án
Phân loại theo nhiệm vụ
Phân loại theo mức độ phức hợp của nội dung học tập
DHDA yêu cầu phải thay đổi thói quen dạy học cũ của giáo viên và học sinh
Dự án nhỏ
Dự án trung bình
Dự án lớn
Dự án tìm hiểu
Dự án nghiên cứu
Dự án kiến tạo
Dự án mang tính thực hành:
Dự án mang tính tích hợp
ĐIỂM NHẤN
xây dựng ý tượng
lựa chọn chủ đề, tiểu chủ đề
lập kế hoạch các nhiệm vụ học tập
thu thập thông tin
thực hiện điều tra
thảo luận với các thành viên khác
tham vấn giáo viên hướng dẫn
tổng hợp các kết quả
xây dựng sản phẩm
trình bày sản phẩm
Người học là trung tâm của quá trình dạy học
Dự án đòi hỏi các hình thức đánh giá đa dạng và thường xuyên
Kĩ năng tư duy là yếu tố không thể thiếu trong phương pháp dạy học dự án
Dự án có tính liên hệ với thực tế
Dự án được định hướng theo bộ câu hỏi khung chương trình
Người học thể hiện sự hiểu biết của mình thông qua sản phẩm và quá trình thực hiện
Dự án tập trung vào những mục tiêu học tập quan trọng gắn với các chuẩn
Công nghệ hiện đại hỗ trợ và thúc đẩy việc học của người học
PPDH NÊU VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Tác dụng
Ưu, nhược điểm
Nhược điểm
Ưu điểm
Làm quen việc nghiên cứu khoa học, nếp suy nghĩ độc lập, sáng tạo, biết liên hệ, vận dụng kiến thức đã có trong việc lĩnh hội kiến thức mới.
Rèn luyện cho HS phương pháp học tập, phát triển ở các em kĩ năng phát hiện và tiến hành giải quyết vấn đề.
Kích thích phát triển tư duy, gây hứng thú học tập cho HS
Trong khi phát hiện và giải quyết vấn đề, HS sẽ huy động được tri thức và khả năng cá nhân, khả năng hợp tác, trao đổi, thảo luận với bạn bè để tìm ra cách giải quyết vấn đề tốt nhất.
Thông qua việc giải quyết vấn đề Hs được lĩnh hội tri thức, kĩ năng và phương pháp nhận thức
Gắn với thực tiễn của HS
PP này đòi hỏi GV phải đầu tư nhiều thời gian và công sức, phải có năng lực sư phạm tốt mới suy nghĩ để tạo ra được nhiều tình huống gợi vấn đề và hướng dẫn tìm tòi để phát hiện và giải quyết vấn đề.
Việc tổ chức đòi hỏi phải có nhiều thời gian hơn các pp thông thường. Hơn nữa, theo Lecne: "Chỉ có một số tri thức và phương pháp hoạt động nhất định, được lựa chọn khéo léo và có cơ sở mới trở thành đối tượng của dạy học nêu vấn đề".
Ví dụ: Bài 4 An toàn khi ở nhà (Cùng học để phát triển năng lực lớp 1)
Lưu ý
Các tình huống không quá khó, phải phù hợp với trình độ nhận thức của HS giúp HS có thể tự phát hiện, giải quyết được vấn đề.
Vấn đề đặt ra cho HS phải được phát biểu dưới dạng tình huống, câu hỏi nêu vấn đề.
Các tình huống có vấn đề phải kích thích hứng thú nhận thức, tính tò mò, ham hiểu biết, thích khám phá của học sinh.
HS phải phát hiện được điều chưa biết cần tìm hiểu, chỉ ra mối quan hệ giữa cái chưa biết và cái đã biết. Trong đó cái chưa biết là yếu tố trung tâm của tình huống có vấn đề, sẽ được khám phá trong giai đoạn giải quyết vấn đề.
Bước 2: Giải quyết vấn đề
Người học là trung tâm thực hiện nhiệm vụ học tập phức hợp với tính tụ lực trong toàn bộ quá tình học tập
Nâng cao kỹ năng sử dụng công nghê thông tin vào quá trình học tập và tạo ra sản phẩm
Phát triển kĩ năng phát hiện và giải quyết vấn đề
Bước 3: Vận dụng
Bước 1: Phát hiện vấn đề
HS phát hiện vấn đề
Nêu tình huống có vấn đề
Hình thành giả thuyết
Chứng minh giả thuyế
Đánh giá
Gv nêu các câu hỏi, giao bài tập thực tiễn: Theo em, những đồ dùng nào trong nhà em có thể gây nguy hiểm
Tạo tình huống mới
Cách tiến hành
Khái niệm
Là PPDH GV đặt ra những tình huống có vấn đề, GV điều khiển HS phát hiện vấn đề, hoạt động tự giác, tích cực, chủ động và sáng tạo để giải quyết vấn đề, thông qua đó nắm được kiến thức mới lẫn phương pháp đi tới kiến thức đó, đồng thời phát triển năng lực tư duy sáng tạo và hình thành thế giới quan khoa học
PPDH GQVĐ không phải là một PPDH riêng biệt mà là tập hợp nhiều PPDH liên kết chặt chẽ và tương tác với nhau. Trong đó PP này đóng vai trò trung tâm, gắn bó các PPDH khác trong tập hợp, làm cho tính chất của chúng tích cực hơn
Bước 1: Xây dựng tình huống có vấn đề
Bước 2: Giải quyết vấn đề
Phân tích nội dung, liên hệ với những kiến thức HS đã biết để xác định mâu thuẫn
Hoàn thiện tình huống có vấn đề
Lựa chọn nội dung, đối tượng đáp ứng được yêu cầu của tình huống có vấn đề
Dự kiến thời gian, hình thức, địa điểm
Xác định mục tiêu, nội dung bài học
Dự kiến các tình huống, các hướng giải quyết có thể có
HS huy động những kiến thức liên quan và đưa ra những giả thiết
Dựa vào tri thức đã có để lập luận, nghiên cứu thêm thông tin mới để khẳng định hay bác bỏ giả thiết, phương án đã đề xuất, trình bày giải pháp
GV hướng dẫn HS suy luận giải quyết vấn đề
HS nhận xét và đưa ra các giải quyết của mình
Tiếp nhận tình huống, phân tích vấn đề, nội dung của tình huống, xác định nhiệm vụ cần thực hiện
GV tổng kết, rút ra kết luận