NHÓM 9 PPDH XÃ HỘI Ở TIỂU HỌC

PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN

PPDH NÊU VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

KHÁI NIỆM

Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học, trong đó HS dưới sự điều khiển và giúp đỡ của GV tự lực giải quyết một nhiệm vụ học tập mang tính phức hợp không chỉ về mặt lý thuyết mà đặc biệt về mặt thực hành, thông quá đó tạo ra các sản phẩm thực hành có thể giới thiệu, công bố được.

QUY TRÌNH THỰC HIỆN

Bước 1: Lập kế hoạch

Lựa chọn chủ đề

Xây dựng tiểu chủ đề

Khơi gợi hứng thú

Lập kế hoạch học tập

Bước 2: Thực hiện dự án

Thu thập thông tin

Xử lí thông tin

Trao đổi và xin ý kiến GV hướng dẫn

Thảo luận với các thành viên khác

Bước 3: Tổng hợp kết quả

Xây dựng sản phẩm

Trình bày sản phẩm

Rút ra bài học kinh nghiệm sau khi thực hiện dự án

ƯU ĐIỂM

NHƯỢC ĐIỂM

ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN

ĐIỂM NHẤN

MỘT SỐ LƯU Ý

Rèn luyện năng lực giải quyết những vấn đề phức tạp

Phát triển khả năng sáng tạo

Rèn luyện tính bền bỉ, kiên nhẫn

Phát huy tính tự lực, tính trách nhiệm

Rèn luyện năng lực cộng tác làm việc

Kích thích điộng cơ, hứng thú học tập của người học

Phát triển năng lực tự đánh giá

Gắn lí thuyết với thực hành, tư duy với hành động, nhà trường và xã hội

VÍ DỤ

DHDA không phù hợp trong việc truyền thụ tri thức lí thuyết mang tính trừu tượng, hệ thống

DHDA cần nhiều thời gian và công sức chuẩn bị nên không thể tiến hành một cách thường xuyên trong chương trình môn học

Mặt khác dạy học dự án đòi hỏi về cơ sở vật chất tư liệu tham khảo,... nên những nơi còn thiếu và yếu về các phương tiện dạy học thì khó triển khai dạy học dự án

DHDA yêu cầu phải thay đổi thói quen dạy học cũ của GV và HS

Dự án đòi hỏi các hình thức đánh giá đa dạng và thường xuyên

Dự án có tính kiên ệ với thực tế

Dự án được đinh hướng theo câu hỏi khung chương trình

Người học thể hiện sự hiểu biết của mình thông qua sản phẩm và quá trình thực hiện

Dự án tập chung vào những mục tiêu học tập quan trọng gần với các chuẩn mực

Công nghệ hiện đại hỗ trợ và thúc đẩy việc học của người học

Người học là trung tâm của quá trình dạy học

Kĩ năng tư duy là yếu tố không thể thiếu trong dạy học sự án

Người học là trung tâm thực hiện nhiệm vụ học tập phức hợp với tính tụ lực ao rong toàn bộ quá trình học tập

phát triển kĩ năng phát hiện và giải quyết vấn đề

nâng cao kỹ năng sử dụng CNTT vào quá trình học tập và tạo ra sản phẩm

Dự án học tập cần góp phần gắn việc học tập trong nhà trường với thực tế đời sống. Có sự kết hợp giữa nghiên cứu lí thuyết và thực hành, thực hiện

Nhiệm vụ dự án câng chứa đựng những vấn đề phù hợp với trình độ và khả năng của học sinh

HS được tham gia chọn đè tài, nội dung học tập phù hợp với khả năng và hứng thú của cá nhân, HS phải tham gia các tình huống

Nội dung dự án có kết hợp tri thức của nhiều lĩnh vực hoặc môn học khác nhau nhằm giải quyết một vấn đề mang tính phức hợp, nội dung phải bám sát nội dung bài học

Các dự án học tập thường được thực hiện theo nhóm, trong đó có sự cộng tác làm việc và sự phân công công việc giữa các thành viên trong nhóm

Sản phẩm của dự án không giới hạn trong những thu hoạch lí thuyết, sản phẩm này có thể sử dụng, công bố, giới thiệu

Phát triển các kĩ năng giao tiếp và tư duy

Nội dung gắn với thực tiễn

Nhược điểm

Lưu ý

Ưu điểm

Khái niệm và tác dụng

Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề: Là cách thức GV tổ chức các hoạt động học tập trên cơ sở GV đặt ra những tình huống có vấn đề, GV điều khiển, HS phát hiện vấn đề, hoạt động tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo để giải quyết vấn đề, thông qua đó nắm được kiến thức mới và phương pháp đi tới kiến thức đó, đồng thời phát hiện năng lực tư duy sáng tạo và hình thành thế giới quan khoa học.

Tác dụng

Gây hứng thú học tập cho các em, kích thích phát triển tư duy

HS được làm quen với việc nghiên cứu khoa học, nếp suy nghĩ độc lập, sáng tạo, biết liên hệ và sử dụng những kiến thức đã có trong việc lĩnh hội kiến thức mới.

Rèn luyện cho HS phương pháp học tập, phát triển ở các em kĩ năng phát hiện và tiến hành quá trình giải quyết vấn đề - đây là một trong những kĩ năng cần thiết.

Phát triển được khả năng tìm tòi, xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau. Trong khi phát hiện và giải quyết vấn đề, HS sẽ huy động được vốn tri thức và khả năng cá nhân hợp tác trao đổi thảo luận với bạn bè để tìm ra cách giải quyết vấn đề tốt nhất.

Thông qua việc giải quyết vấn đề, HS được lĩnh hội tri thức, kĩ năng và phương pháp nhận thức.

Đòi hỏi GV phải đầu tư nhiều thời gian và công sức phải có năng lực sư phạm tốt mới suy nghĩ để tạo ra được nhiều tình huống gợi vấn đề và hướng dẫn tìm tòi để phát hiện và giải quyết vấn đề.

Đòi hỏi phải có nhiều thời gian hơn các phương pháp thông thường.

Góp phần tích cực vào việc rèn luyện tư duy phê phán, tư duy sáng tạo cho HS. Trên cơ sở sử dụng vốn kiên thức và kinh nghiệm đã có của HS để xem xét, đánh giá, thấy được vấn đề cần giải quyết.

Ví dụ

BÀI 9: CÁC THẾ HỆ TRONG GIA ĐÌNH ( TNXH LỚP 3)

Bước 1: Chuẩn bị

Bước 2: tiến hành

Xây dựng tình huống có vấn đề: Phân biệt gia đình 2 thế hệ và gia đình 3 thế hệ

Địa điểm : Lớp học

Mục tiêu: HS biết được các thế hệ trong gia đình

Hình thức: Thảo luận

HS quan sát tranh và trả lời câu hỏi

HS thảo luận, đưa ra kết quả và các nhóm trao đổi với nhau

Nhiệm vụ : phần biệt được gia đình 2 thế hệ và gia đình 3 thế hệ

GV nhận xét, tổng kết: GĐ Lan có 2 thế hệ sinh sống, GĐ Minh có 3 thế hệ sinh sống.
-> Như vậy: Trong 1 GĐ có nhiều thế hệ cùng sinh sống với nhau: 3 thế hệ, 2 thế hệ, 1 thế hệ.

Thế hệ thứ nhất trong GĐ Minh là ai?

Bố mẹ Minh là thế hệ thứ mấy trong GĐ?

Minh và em Minh là thế hệ thứ mấy trong GĐ?

Lan và em Lan là thế hệ thứ mấy trong GĐ?

Gia đình Lan có mấy thế hệ đang sống ? đó là những thế hệ nào?

Hãy cho biết gia đình em có mấy thế hệ đang sống?

Gia đình Minh có mấy thế hệ đang sống ? đó là những thế hệ nào?

Bố mẹ Lan là thế hệ thứ mấy trong GĐ?

Cách tiến hành

GV cần nắm vững PPDH này đầu tư trí tuệ và thời gian nghiên cứu kĩ bài dạy, tham khảo nhiều tài liệu để xây dựng tình huống có vấn đề

GV cần có hiểu biết sâu rộng để không bất ngờ trước các tình huống của HS có kĩ năng nghề nghiệp để dẫn dắt HS giải quyết vấn đề

Đối với những bài có nội dung đơn giản, không có tính vấn đề thì không thể áp dụng PPDH này

PPDH này thường làm cho GV khó chủ động trong việc đảm bảo tiến bộ bài học khi HS chưa quen với việc học tập chủ động

Bước 1: Chuẩn bị

Xây dựng tình huống có vấn đề

Xác định mục tiêu nội dung bài học

Dự kiến thời gian, hình thức, địa điểm

Dự kiến các tình huống, các hướng giải quyết có thể có

Lựa chọn nội dung, đối tượng đáp ứng được yêu cầu của tình huống có vấn đề

Phân tích nội dung liên hệ với những kiến thức HS đã biết để xác định mâu thuẫn

Hoàn thiện tình huống có vấn đề

Chủ đề “Phòng cháy khi ở nhà” (Lớp 3)

Bước 1: Lập kế hoạch

Bước 2: Thực hiện dự án

GV cùng HS lập kế hoạch thực hiện dự án: Tìm hiểu cách phòng cháy chữa cháy. Để lập kế hoạch thực hiện dự án, HS sử dụng sơ đồ tư duy để tìm các vấn đề nghiên cứu liên quan chủ đề như sau:

Xác định các câu hỏi đặt ra về phòng cháy chữa chá

2/ Đặc điểm của đồ dùng đó: Hình dạng, kích thước, chất liệu.

1/ Em biết những loại đồ dùng gì dễ cháy?

3/ Vì sao em phải phòng cháy?

Sau khi đã xác định được những câu hỏi cần trả lời, HS cần có bảng phân công nhiệm vụ cụ thể, GV cùng giúp HS hoàn thành nhiệm vụ này

Screenshot 2022-03-13 202826

Các thành viên được phân công thực hiện việc thu thập tài liệu, xử lí thông tin và hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Bước 3: Tổng hợp kết quả

Bước 2: Giải quyết vấn đề

HS huy động những kiến thức liên quan và đưa ra những giả thiết

Dựa vào tri thức đã có để lập luận, nghiên cứu thêm thông tin mới để khẳng định hay bác bỏ giả thiết phương án đề xuất, trình bày giải pháp

  • Nhóm HS tập hợp sản phẩm các thành viên để hoàn thiện sản phẩm của nhóm.

GV hướng dẫn HS suy luận giải quyết vấn đề

HS nhận xét và đưa ra cách giải quyết của mình

Tiếp nhận tình huống, phân tích vấn đề, nội dung của tình huống, xác định nhiệm vụ cần thực hiện

GV tổng kết, rút ra kết luận

  • Báo cáo sản phẩm trước lớp.
  • HS các nhóm khác nhận xét, đánh giá; GV giúp HS hoàn thiện những nội dung còn thiếu.