Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ÔN TẬP - Coggle Diagram

- - - - a. Vị trí: nhóm IA (đứng đầu các chu kì); gồm các nguyên tố: liti (Li), natri (Na); kali (K), rubidi (Rb), xesi (Cs) và franxi (Fr)
      - b. Cấu hình e lớp ngoài cùng: ns2 => số oxi hóa +1
    - - Màu trắng bạc, có ánh kim, dẫn điện tốt, nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp
        Khối lượng riêng nhỏĐộ cứng thấp
      - Liti: đỏ tía-
        Natri: vàng
        kali: tím
        Rubidi: tím hồng
        Xesi: xanh lam
    - - Nhận xét chung
        
        Tính khử mạnh, tăng dần từ Li -> Cs
        
        Trong hợp chất, các kim loại kiềm có số oxi hóa duy nhất là +1
      - a.Tác dụng với phi kim
        
        ĐK thường và kk khô: 2Na + O2 → Na2O2
        
        ĐK kkk bình thường: 4Na + O2 → 2Na2O
        
        (Tdung với clo) K + Cl2 → 2KCl (to)
        
        Lưu ý: Li có thể tác dụng với nito ở đk thường: 6Li + N2 → 2Li3N
      - b.Tác dụng với axit
        
        Các KL kiềm gây nổ khi tiếp xúc với axit HCl và H2SO4 loãng: 2Na +2HCl → 2NaCl +H2
      - c. Tác dụng với nước:
        
        Các KL kiềm phản ứng mãnh liệt với nước tạo ra bazo và giải phóng H2: 2M +2H2O → 2MOH +H2
        
        Bảo quản: Ngâm trong dầu hỏa
      - d. Tác dụng với dd muối
        
        KL kiềm tác dụng với nước của dd muối → bazo
        
        Bazo sinh ra tác dụng với muối (nếu có)
        
        Ví dụ: Na + H2O → NaOH +H2
        
        NaOH + CuSO4 → Na2SO4 + Cu(OH)2
    - - a.Ứng dụng
        
        Chế tạo hợp kim có nhiệt độ NC thấp
        
        Thiết bị báo cháy, lò pư hạt nhân
        
        Hợp kim liti-nhôm siêu nhẹ -> KT hàng không
      - b Điều chế
        
        Điện phân nóng chảy muối halogenual tương ứng
  - - - Tính chất vật lí: Là chất rắn, không màu dễ hút ẩm, dễ nóng chảy, tan nhiều trong nước
      - Tính chất hóa học: Mang đầy đủ tính chất của bazo điển hình (tác dụng với axit, oxit axit, một số dung dịch muối)
      - Điều chế: Điện phân dung dịch NaCl (có màng ngăn)
        2NaCl + 2H2O → H2 + Cl2 + 2NaOH
    - - Tính chất vật lí: Là chất rắn, ít tan trong nước
      - Tính chất hóa học
        
        -Bị phân hủy bởi nhiệt: 2NaHCO3 → Na2CO3 + H2O + CO2
        
        -NaHCO3 tác dụng với cả dung dịch axit và dung dịch bazo: có tính lưỡng tính
        
        Ứng dụng: Natri hiđrocacbonat được dùng trong y học (làm thuốc chữa đau dạ dày) , công nghệ thực phẩm, chế tạo nước giải khát,...
    - - Tính chất vật lí: Dễ tan trong nước, nóng chảy ở 850oC.
      - Tính chất hóa học: Là muối có khả năng tác dụng với dung dịch axit, một số dung dịch muối:
      - Ứng dụng: Là nguyên liệu trong công nghiệp sản xuất thủy tinh, xà phòng, giấy, công nghiệp sản xuất chất tẩy rửa, ..
- - - - thuộc nhóm IIA của BTH, gồm các nguyên tố Be, Ca, Sr, Ba, Ra
      - cấu hình em ngoài cùng ns2
      - trong mọi hợp chất có số oxh +2
    - - màu trắng bạc, có thể dát mỏng
      - nhiệt độ nc và nhiệt độ sôi tương đối thấp
      - có độ cứng thấp
    - - có tính khử mạnh
      - Tác dụng PK
        
        khử các nguyên tử PK thành ion âm
        
        2Mg + O2 => 2MgO2
      - Tác dụng với dd axit
        
        khử mạnh ion H+ trong các đ HCl, H2SO4 loãng thành khí H2
        
        khử N(+5) trong HNO3 loãng xuống N(-3); S(+6) trong H2SO4 đặc xuống S(-2)
      - Tác dụng với nước
        
        ở nhiệt độ thường Be không khử được nước, Mg khử chậm
        
        KL còn lại khử mạnh nước giải phóng hidro
        
        Ca + 2H2O => Ca(OH)2 +H2
  - - - còn được gọi là vôi tôi, chất rắn màu trắng, ít tan trong nước
      - hấp thụ dễ dàng khí CO2
      - Ca(OH)2 + CO2 => CaCO3(kt) + H2O dùng để nhận biết khí CO2
      - Ca(OH)2: bazo mạnh, rẻ tiền => sử dụng rộng rãi trong các ngành CN (sx amoniac NH3, clorua vôi CaOCl2, vật liệu xây dựng,...)
    - - chất rắn, màu trắng, k tan trong nước, bj phân hủy ở 1000 độ C
      - CaCO3 => (to) CaO + CO2 xảy ra trong quá trình nung vôi
      - tồn tại ở đá vôi, đá hoa, đá phấn, là thành phần chính của vỏ và mai các loài ốc, sò, hến,.....
      - ƯD: làm vật liệu xây dựng, sản xuất vôi, xi măng, thủy tinh.... Đá hoa dùng trong công trình mĩ thuật. Đá phấn dễ nghiền thành bột mịn ---> phụ gia thuốc dánh răng
    - - tồn tại dưới dạng muối ngậm nước CáO4.2H2O : thạch cao sống
      - đun nóng 160 độ C, 1 phần thạch cao sống --> thạch cao nung
      - CaSO4.2H2O --> (160 độ C) CaSO4.H2O + H2O
  - - - Nước chứa nhiều Ca2+ và Mg2+ đgl nước cứng
      - Phân biêt: NC tạm thời, NC vĩnh cửu, NC toàn phần
    - - tạo cặn dưới đáy nồi --> tốn nhiên liệu, gây nổ
      - ống nước đóng cặn --> giảm lưu lượng
      - quần áo nhanh chóng hư hỏng
    - - Giảm nồng độ Ca2+ và Mg2+ trong nước cứng
      - Phương pháp kết tủa
      - Phương Pháp trao đổi ion
    - - dùng dd muối chứa CO3(2-) sẽ tạo ra kết tủa CaCO3, MgCO3. Sục khí CO2 dư vào dd nếu kết tủa chứng có mặt của Ca2+ và Mg2+
- - - - Tính chất vật lí
        
        Là chất kết tủa keo, màu trắng, không tan trong nước, dễ bị nhiệt phân hủy
      - Tính chất hóa học
        
        Là hợp chất lưỡng tính, tan trong axit và bazo
        
        Dễ bị nhiệt phân thành nhôm oxit :
    - - Muối sunfat khan tan trong nước tỏa nhiệt làm dd nóng lên do bị hidrat hóa
      - Muối sunfat có UD nhiều nhất: phèn chua, công thức: K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O
      - Dùng trong ngành thuộc da, CN giấy, chất cầm màu trong ngành nhuộm vải , chất làm trong nước....
    - - a. Nhôm oxit
        
        Tính chất
        
        Chất rắn, màu trắng, ko tan trong nước và ko tác dụng với nước, nhiệt độ nóng chảy là 2020 độ C
        
        Là oxit lưỡng tính: tác dụng axit và bazo
        
        Ứng dụng
        
        Oxit khan, có cấu tạo là tinh thể đá quý
        
        Oxit ngậm nước - thành phần chủ yếu của quặng boxit để sản xuất nhôm
    - - Al3+ +3OH- ---> Al(OH)3 (kt)
      - cho từ từ NaOH đến dư vào dd thí nghiệm, nếu thấy có kết tủa keo xuất hiện rồi tan trong NaOH dư thì chứng tỏ có ion Al3+
      - Al(OH)3 +OH- (dư) --> AlO2- +2H2O
  - - - a) Trạng thái tự nhiên
        
        Độ phổ biến đứng t3 sau oxi và silic trong vỏ TĐ
        
        Hợp chất có khắp nơi ( trong đất sét, mica, boxit, criolit.....)
        
        Chỉ tồn tại ở dạng hợp chất
      - b) Ứng dụng
        
        xây dựng nhà cửa, trang trí nội thất
        VD: ( cửa sổ, cửa phụ, vách ngăn, tủ quần áo, tủ bếp, tủ kệ, mắc áo.....)
        
        làm dây điện, dụng cụ nhà bếp
        
        chế tạo khung xe máy, ô tô, thủng xe tải, thanh tản nhiệt; vỏ máy bay, tên lửa, tàu vũ trụ
        
        hàn đường ray
    - - Nguyên liệu: quặng boxit Al2O3.2H2O
      - Phương pháp: Điện phân nhôm oxit nóng chảy
      - cực (+): Al3+ +3e --> Al
        cực (-): sự oxh 2O2- --> O2+ 4e
    - - a) Tác dụng với phi kim
        
        - Bột nhôm tự bốc cháy khi tiếp xúc với khí clo VD: ( 2Al+ 3Cl2 --> 2AlCl3)
        
        - Đốt bột nhôm --> cháy với ngọn lửa sáng chói, tỏa nhiều nhiệt VD: ( 4Al + 3O2-->(to) 2Al2O3)
        
        - Khử dễ dàng các ng tử pkim --> ion âm
      - c) TD với oxit kim loại
        
        ở to cao, Al khử được nhiều ion KL như Fe2O3, Cr2O3,... thành kim loại tự do.
        
        VD: 2Al + Fe2O3 -->(to) Al2O3 + 2Fe
      - Trên bề mặt nhôm phủ 1 lớp Al2O3 rất mỏng, bền và mịn, không cho nước và khí thấm qua =>> Al không tác dụng với H20
      - b) Tác dụng với axit
        
        - Td mạnh với dd HNO3 (l), HNO3( đặc, nóng) và H2SO4 (đ,n) ---> Khử N(+5), S(+6) xuống số oxh thấp hơn VD: Al + 4HNO3(l) ---> (to) Al(NO3)2 + NO(k) + 2H2O
        
        - Bị thụ động bởi dd axit HNO3 (đ, nguội) hoặc H2SO4 ( đặc, nguội)
        
        - Dễ dàng khử ion H+ trong dd HCl và H2SO4 loãng --> khí H2
        VD: (2Al + 6HCl --> 2AlCl3 +3H2 (k))
      - d) Tác dụng với dd kiềm
        
        Al có thể tan trong dd kiềm và giải phóng H2
        
        VD: 2Al + 2NaOH + 2H2O --> 2NaAlO2 + 3H2(k)
    - - Nóng chảy ở 660 độ C, mềm, dễ kéo sợ, dễ dát mỏng
      - Nhẹ ( D= 2,7g/cm3), dẫn điện, dẫn nhiệt tốt
      - Kim loại màu trắng bạc
    - - Cấu hình e nguyên tử : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p1
        ( viết gọn: [Ne] 3s2 3p1 )
      - Al dễ nhường cả 3e hóa trị --> có số oxh +3 trong các hợp chất
      - Nhôm ( Al) ở ô số 13, nhóm IIIA, chu kì 3 của BTH