Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ÔN TẬP, Hoàng Thị Ngà - Coggle Diagram

- - - - Đối tượng: KL < H
      - Nguyên tắc: Khử ion KL cần điều chế bằng KL có tính khử mạnh ( Fe, Zn,...)
    - - Điện phân dd
        
        Đối tượng: KL < Al
        
        Nguyên tắc: dùng dòng điện 1 chiều khử ion KL yếu trong dd muối của nó
      - Điện phân nóng chảy
        
        Nguyên tắc: dùng dòng 1 chiều khử ion KL trong chất điện li nóng chảy ( muối halogenua, oxit, hidroxit)
        
        Đối tượng: KL >= Al
    - - Đối tượng: H < KL < Al
      - Nguyên tắc: khử ion KL trong hc ở nhiệt độ cao bằng các chất khử: C, CO, H2 / KL hoạt động
- - - - Td Clo
        
        Na + Cl2 → 2NaCl
      - Td Oxi
        
        Đkt, kk khô
        
        2Na + O2 → NaO2
        
        Oxi trong kk
        
        4Na + O2 → 2Na2O
        
        Chú ý
        
        6li + N2 → 2Li3N
    - - Phản ứng mãnh liệt, gp H2
        
        2Na + H2O → 2NaOH + H2↑
      - Cách bảo quản: ngâm chì trong dầu hỏa
    - - Gây nổ khi tx với axit HCl, H2SO4(loãng)
        
        2Na + HCl → 2NaCl + H2↑
    - - Tạo thành bazơ tương ứng, gp H2 → bazơ sinh ra td muối (nếu có)
        
        2Na + 2H2O → 2NaOH + H2↑
        
        2NaOH + CuSO4 → Na2SO4 + Cu(OH)2↓
- - - - Be, Mg, Ca, Ba, Ra- nguyên tố phóng xạ không bền
      - ns2
      - Trong hợp chất: số OXH +2
      - Nhóm IIA, đứng sau KL kiềm
    - - Độ cứng thấp: KL IA < IIA< Al
      - Nhiệt độ nóng chảy, sôi tương đối thấp (trừ Be)
      - D nhỏ, nhẹ hơn Al (trừ Ba)
      - Màu đặc trưng khi cháy (trừ Be, Mg): Ca (đỏ da cam), Sr (đỏ son), Ba (lục hơi vàng)
      - Màu trắng bạc/ xám nhạt
    - - Mg: chế tạo hợp kim siêu nhẹ; khử tách oxi lưu huỳnh ra khỏi thép
    - - PP chung: Đpnc muối clorua CaCl →đpnc Ca + Cl
      - Tự nhiên: chỉ tồn tại dưới dạng hợp chất
    - - Td phi kim
        
        Khử dễ dàng nguyên tử phi kim thành ion âm
        
        2Mg + O2 → 2MgO
        
        Các muối này dễ bị thủy phân trong nước thành bazơ tương ứng
      - Td axit
        
        Axit không có tính OXH: HCl, H2SO4(loãng) nguyên tử KL kiềm khử dễ dàng ion H+ thành H2
        
        Axit có tính OXH: HNO3, H2SO4(đặc)
        
        Sp không sinh ra H2, tạo thành spk của N+5 (NO, N2O, NO2, N, NH4+)
        
        4Ca + 10HNO3 (l) → 4Ca(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
        Mg + 4HNO3 đđ → Mg(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
        
        Spk: SO2, H2S, S
      - Td nước
        
        Mg khử được nước ở nhiệt độ cao
        
        Be không khử được nước ở đkt/ đun nóng
        
        Ca, Sr, Ba khử được nước ở đkt, gp H2
        
        Ca + 2H2O → Ca(OH)2 + H2↑
  - - - TTTN
        
        Thạch cao nung
        
        Thạch cao khan
        
        Thạch cao sống
      - TCVL
        
        Chất rắn màu trắng, ít tan trong nước
      - ỨNG DỤNG
        
        Sx xi măng (Thạch cao sống)
        
        Đúc tượng, bó bột y tế, trang trí nội thất (Thạch cao nung)
        
        Làm rắn đất (Thạch cao khan)
    - - TCHH (đầy đủ tính chất của một bazơ mạnh)
        
        Td muối
        
        Ca(OH)2 + NaHCO3 → CaCO3 + H2O + Na2CO3
        
        Ca(OH)2 + NaHCO3 → CaCO3 + NaOH+ H2O
        
        Td axit
        
        Ca(OH)2 + 2HCl → CaCl2 + 2H2O
        
        Td oxit axit
        
        Ca(OH) + CO2 → CaCO3↓ + H2O
        
        Làm quỳ tím hóa xanh
      - ỨNG DỤNG
        
        Sx: vật liệu xây dựng, amoniac, clorua vôi,...
      - TCVL
        
        chất rắn, tan ít trong nước (khi tan thu đc nước vôi trong)
    - - TTTN
        
        đá vôi, đá hoa, đá phấn; vỏ mai ốc, sò, hến, mực,...
      - TCHH
        
        Phân hủy
        
        CaCO3 →to CaO+ CO2
        
        Td axit
        
        CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + H2O + CO2
        
        Bị hòa tan trong nước
        
        CaCO3 + H2O + CO2 → Ca(HCO3)2
      - ỨNG DỤNG
        
        Vật liệu XD
        
        Làm phụ gia trong thuốc đánh răng (đá phấn)
      - TCVL
        
        Chất rắn màu trắng, không tan trong nước, phân hủy ở khoảng 1000 độ C
  - - - Chứa nhiều ion Ca2+ và Mg2+
      - 3 tính
        
        Tính cứng tạm thời
        
        Gây bởi muối Ca(HCO3)2, Mg(HCO3)2
        
        Tính cứng vĩnh cửu
        
        Gây bởi muối sunfat, clorua của canxi và magie
        
        Tính cứng toàn phần
        
        Gồm cả tính cứng tạm thời và tính cứng vĩnh cửu
    - - Cặn nồi, ống dẫn nước
      - Hỏng quần áo
      - Thực phẩm lâu chín, giảm mùi vị
    - - PP kết tủa
      - PP trao đổi ion
    - - Chỉ có Ca2+ hoặc Mg2+
        
        Dùng dd muối CO3-
      - Có cả Ca2+, Mg2+
        
        Sục khí CO2
- - - - Vị trí
        
        Số hiệu nguyên tử 13; Chu kì 3; Nhóm IIIA
      - Cấu hình e
        
        [Ne]3s23p1
        
        Trong hc số OXH +3
    - - Nx chung: KL có tính khử mạnh, chỉ sau KL kiềm và KL kiềm thổ =>dễ bị oxi hóa thành ion anion
        
        Al → Al3+ + 3e
      - Td với phi kim
        
        Td halogen
        
        Al tự bốc cháy khi tiếp xúc với các halogen → muối
        
        2Al + 3Cl2 → 2AlCl3
        
        Td oxi
        
        Bền trong không khí ở nhiệt độ thường (do có màng oxit Al2O3 rất mỏng, mịn, bền)
      - Td axit
        
        Al phản ứng dễ dàng với dd axit HCl, H2SO4 loãng → muối + H2↑
        
        2Al + 6HCl → 2AlCl3+ 3H2↑
        
        2Al + 3H2SO4(loãng) → Al2(SO4)3 + 3H2↑
        
        Td với axit có tính oxi hóa mạnh (HNO3 đặc; HNO3 đặc, nóng và H2SO4 đặc, nóng)
        
        Al + 4HNO3(loãng) →to Al(NO3)3 + NO + 2H2O
        
        2Al + 6H2SO4(đặc) →to Al2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
        
        Al + HNO3 → Al(NO3)3 + {NO2, NO, N2O, N2, NH4NO3} + H2O
        
        Bị thụ động bởi dd axit HNO3 đặc, nguội hoặc H2SO4 đặc, nguội
      - Td với muối
        
        Đẩy KL đứng sau trong dãy HDHH ra khỏi dd muối
        
        2Al + 3CuSO4 → Al2(SO4)3 + 3Cu
        
        Với muối nitrat trong môi trường kiềm
        
        8Al + 3NaNO3 + 5NaOH + 2H2O → 8NaAlO2 + 3NH3
        
        Với muối nitrat trong môi trường axit (giống phản ứng với HNO3)
        
        Al + 4H+ + NO3- → Al3+ + NO + 2H2O
      - Td oxit kim loại (phản ứng nhiệt nhôm)
        
        Ở nhiệt độ cao, khử được các ion kim loại hoạt động yếu hơn trở thành các đơn chất kim loại
        
        2Al + Fe2O3 →to Al2O3 + 2Fe
      - Td dd kiềm
        
        2Al + 2H2O + 2NaOH → 2NaAlO2 + 3H2↑
      - Td nước
        
        Không td dù ở nhiệt độ cao
    - - Màu trắng bạc
      - Mềm, dễ kéo sợ, dễ dát mỏng.
      - Dẫn điện và dẫn nhiệt tốt.
    - - Ứng dụng
        
        Làm dây dẫn điện cao áp, đồ nội thất,...
        
        Chế tạo hỗn hợp tecmit (Al và Fe2O3) được dùng để hàn gắn đường ray.
        
        Chế tạo vỏ máy bay,ô tô, tên lửa, tàu vũ trụ do đặc tính nhẹ, bền với không khí và nước.
        
        Dùng thùng nhôm chuyên chở axit đặc nguội (HNO3, H2SO4)
      - Sản xuất
        
        Điện phân nóng chảy Al2O3 (tách từ quặng boxit)
        
        2Al2O3 ->dpnc 4Al+3O2
    - - Chỉ tồn tại dưới dạng hợp chất
  - - - TCVL
        
        Chất rắn, màu trắng, kết tủa ở dạng keo
      - TCHH
        
        Tính lưỡng tính
        
        Td dd axit
        
        Al(OH)3 + 3HCl → AlCl3 + 3H2O
        
        Td dd kiềm
        
        Al(OH)3 + NaOH⟶ 2H2O + NaAlO2
        
        Axit rất yếu, < axit cacbonic
        
        Kém bền với nhiệt
        
        2Al(OH)3 →Al2O3 + 3H2O
      - Ứng dụng
        
        Nguyên liệu để sản xuất các hợp chất nhôm khác
        
        Dùng trong một số ngành CN
    - - TCVL
        
        Muối khan tan trong nước tỏa nhiệt làm dd nóng lên do bị hidrat hóa
      - TCHH
        
        Đầy đủ TCHH của muối
        
        Td với dd kiềm
        
        Al2(SO4)3 + 6KOH(vừa đủ) → 3K2SO4 + 2Al(OH)3
        
        Td với dd muối khác
        
        Al2(SO4)3 + Ba(NO3)2 → 3BaSO4↓ + 2Al(NO3)3
        
        Td KL mạnh hơn
        
        3Mg + Al2(SO4)3 → 3MgSO4 + 2Al
      - Ứng dụng
        
        Phèn chua (K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O)
        
        Công nghiệp giấy, vải, xử lý nước thải
    - - Cho từ từ dd NaOH đến dư vào dd thí nghiệm nếu kết tủa keo xuất hiện rồi tan => có ion Al3+
    - - TCVL
        
        Chất rắn màu trắng
        
        Không tan trong nước
        
        Có khả năng chịu nhiệt khá tốt
      - TCHH
        
        Tính lưỡng tính
        
        Td dd axit
        
        Al2O3 + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2O
        
        Td dd kiềm
        
        Al2O3 + 2NaOH → 2NaAlO2 + H2O
        
        Tính bền
        
        Khó bị khử thành Al.
        
        Khử Al2O3 bằng C chỉ thu được Al4C3 khó thu được Al.
        
        Không td H2, CO
      - Ứng dụng
        
        Làm đồ trang sức
        
        Sx chất xúc tác
        
        Chế tạo đá mài, giấy nhám
      - Trạng thái tự nhiên
        
        Dạng ngậm nước: Al2O3.2H2O
        
        Quặng boxit
        
        Dạng khan: Al2O3