Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

CHƯƠNG 2, CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC KHOA HỌC - Coggle Diagram

- - - - Bước chuẩn bị
        
        +Xây dựng ý tưởng buổi học, ý tưởng kiến thức, +Chọn chủ đề và các chủ đề nhỏ.
        +Xây dựng nhiệm vụ học tập.
        
        Hoạt động của giáo viên Xây dựng bộ câu hỏi định hướng: xuất phát từ nội dung học và mục tiêu cần đạt được.Thiết kế dự án: xác định lĩnh vực thực tiễn ứng dụng nội dung học, ai cần, ý tưởng và tên dự án.Thiết kế các nhiệm vụ cho HS: làm thế nào để HS thực hiện xong thì bộ câu hỏi được giải quyết và các mục tiêu đồng thời cũng đạt được.Chuẩn bị các tài liệu hỗ trợ GV và HS cũng như các điều kiện thực hiện dự án trong thực tế
        
        Hoạt động của học sinh: Làm việc nhóm để lựa chọn chủ đề dự án.Xây dựng kế hoạch dự án: xác định những công việc cần làm, thời gian dự kiến, vật liệu, kinh phí, phương pháp tiến hành và phân công công v iệc trong nhóm.Chuẩn bị các nguồn thông tin đáng tin cậy để chuẩn bị thực hiện dự án.Cùng GV thống nhất các tiêu chí đánh giá dự án.
      - Thực hiện dự án
        
        Thu thập thông tinThực hiện điều traThảo luận với các thành viên khácTham vấn giáo viên hướng dẫn
        
        Hoạt động của giáo viên:Theo dõi, hướng dẫn, đánh giá HS trong quá trình thực hiện dự ánLiên hệ các cơ sở, khách mời cần thiết cho HS.Chuẩn bị cơ sở vật chất, tạo điều kiện thuận lợi cho các em thực hiện dự án.Bước đầu thông qua sản phẩm cuối của các nhóm HS.
        
        Hoạt động của học sinh: Phân công nhiệm vụ các thành viên trong nhóm thực hiện dự án theo đúng kế hoạch.Tiến hành thu thập, xử lý thông tin thu được.Xây dựng sản phẩm hoặc bản báo cáo.Liên hệ, tìm nguồn giúp đỡ khi cần.Thường xuyên phản hồi, thông báo thông tin cho GV và các nhóm khác.
      - 3 Kết thúc dự án
        
        Tổng hợp các kết quảXây dựng sản phẩmTrình bày kết quảPhản ánh lại quá trình học tập
        
        HĐ của giáo viên; Chuẩn bị cơ sở vật chất cho buổi báo cáo dự án.Theo dõi, đánh giá sản phẩm dự án của các nhóm. Đồng thời đưa ra những gợi ý, rút kinh nghiệm, định hướng cụ thể cho các nhóm dự án, nhằm nâng cao hiệu quả trong những dự án tiếp theo
        
        HĐ của HS: Chuẩn bị tiến hành giới thiệu sản phẩm.Tiến hành giới thiệu sản phẩm.Tự đánh giá sản phẩm dự án của nhóm.Đánh giá sản phẩm dự án của các nhóm khác theo tiêu chí đã đưa ra.
    - - Phương pháp dạy học theo dự án là một hình thức dạy học mà học sinh được học dưới sự điều khiển và giúp đỡ của các giáo viên, nhưng phải tự giải quyết nhiệm vụ học của mình, nó đòi hỏi sự kết hợp cả về mặt lý thuyết và thực hành. Thông qua quá trình nó sẽ tạo ra những sản phẩm học tập.
    - - Kích thích động cơ, hứng thú học tập của người học.
      - Phát huy tính tự lực, tính trách nhiệm của học sinh
      - Tạo cơ hội để học sinh đưa ra nhiều sáng kiến và thực hiện nhiều hoạt động khác nhau
      - Rèn luyện năng lực giải quyết những vấn đề phức tạp
      - Phát triển khả năng sáng tạo, rèn luyện kỹ năng khai thác thông tin một cách hiệu quả
    - - Các dự án học tập cần góp phần gắn việc học tập trong nhà trường với thực tiễn đời sống, xã hội; có sự kết hợp giữa nghiên cứu lí thuyết và vận dụng lí thuyết vào hoạt động thực tiễn, thực hành.
      - Học sinh được tham gia chọn đề tài, nội dung học tập phù hợp với khả năng và hứng thú cá nhân.
      - Nhiệm vụ dự án cần chứa đựng những vấn đề phù hợp với trình độ và khả năng của học sinh.
      - Các dự án học tập thường được thực hiện theo nhóm, trong đó có sự cộng tác làm việc và sự phân công công việc giữa các thành viên trong nhóm.
  - - - Kích thích sự hưng phấn, tạo không khí vui vẻ, thân thiện, hoà đồng giữa các HS. Phát huy tính tich cực, phát triển sự nhanh trí, tinh thần tập thể và tính tự lập của HS.
      - +Tạo cơ hội phát triển NL hợp tác, giao tiếp, NL giải quyết vấn đề và sáng tạo cho các em.
    - - Bước 2: Giới thiệu và giải thích trò chơi.
        GV nêu tên trò chơi, giải thích mục đích, yêu cầu, cách chơi, luật chơi. Phần giới thiệu và giải thích cần đơn giản, dễ hiểu.
      - Bước 3: Tổ chức cho HS chơi trò chơi.
        Để trò chơi đạt hiệu quả, sau khi hướng dẫn và giải thích xong, nên cho HS chơi thử (nếu cần). GV làm trọng tài theo dõi diễn biến trò chơi để có những nhận xét, đánh giá đúng đắn, khách quan.
      - Bước 1: Lựa chọn trò chơi. Trên cơ sở mục đích, yêu cầu, nội dung của bài, GV lựa chọn trò chơi cho phù hợp.
      - Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả trò chơi.
        Kết thúc trò chơi, GV nhận xét, đánh giá kết quả trò chơi. GV phải đánh giá công bằng, khách quan, cần tạo điều kiện cho HS tự nhận xét, đánh giá lẫn nhau, cần khen thưởng những cá nhân, đội chơi có kết quả tốt, HĐ tích cực.
    - - Phải phù hợp với đặc điểm tâm lý, trình độ nhận thức của HS
      - Phải gây được hứng thú cho HS và thu hút được nhiều em tham gia
      - Phải phù hợp với yêu cầu, nội dung của bài học, phải phục vụ thiết thực
        cho bài học.
      - Không được tốn kém về thời gian, sức lực và vật chất.
    - - Mạch nội dung “Nhà ở và đồ dùng trong nhà; sử dụng an toàn một số đồ
        dùng trong nhà” - Lớp 1
        
        Bước 2: Hướng dẫn cách chơi
        
        1 HS lên bảng, GV dán một tranh vẽ về đồ dùng gia đình sau lưng HS và HS đứng quay lưng xuống lớp để các bạn nhìn thấy tranh.
        
        HS đó đặt tối đa 3 câu hỏi về đồ dùng trong tranh cho các bạn ở dưới lớp để đoán được đồ dùng đó.
        
        Dựa vào các câu trả lời của các bạn rồi đoán đồ dùng vẽ trong tranh là đồ
        dùng gì.
        
        Bước 3: Tổ chức chơi trò chơi
        
        GV gọi một số HS lên chơi (mỗi em sẽ phải đoán một đồ dùng khác nhau)
        
        Bước 1: Lựa chọn trò chơi “Đó là đồ dùng gì?” nhằm phát triển kĩ năng đặt
        được câu hỏi để tìm hiểu về một số đồ dùng trong gia đình
        
        Bước 4: Nhận xét và đánh giá
        
        HS nào đoán đúng - được khen thưởng.
        
        GV có thể nhận xét về cách đặt câu hỏi của HS.
  - - - Dạy học theo tình huống là một quan điểm dạy học, trong đó việc dạy học được tổ chức theo những chủ đề phức hợp gắn với các tình huống thực của cuộc sống và nghề nghiệp. Quá trình học tập được tổ chức trong một môi trường học tập tạo điều kiện kiến tạo tri thức theo cá nhân và trong mối quan hệ xã hội của việc học tập
    - - Nâng cao tính thực tiễn của môn học
      - Nâng cao tính chủ động sáng tạo và sự hứng thú của học viên trong quá trình học
      - Nâng cao kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng phân tích, giải quyết vấn đề,khả năng trình bày, bảo vệ và phản biện trước ý kiến đám đôn
      - Giảng viên – trong vai trò là người dẫn dắt cũng sẽ tiếp thu được nhiều kinh nghiệm và những cách nhìn/ giải pháp từ phía học viên để làm phong phú bài giảng và điều chỉnh nội dung tình huống nghiên cứu
    - - B1: Giới thiệu tình huống
      - B2: Tổ chức, điều khiển lớp hoạt động để đưa ra cách giải quyết tình huống
      - B3: HS trình bày phương án giả quyết tình huống
      - B4: Thảo luận về phương án giả quyết tình huống
      - B5: Khẳng định và củng cố. Xác định kiến thức, kĩ năng và những phương án mà HS thu nhận được thông qua tình huống
    - - Đảm bảo tính khoa học, hợp trình độ
      - Đảm bảo tính sư phạm
      - Đảm bảo tính thực tiễn
      - Đảm bảo yếu tố kĩ thuật
  - - - Pp điều tra là phương pháp dạy học , trong đó giáo viên tổ chức và hướng dẫn hs tìm hiểu một vấn đề và sau đó dựa trên các thông tin thu thập được tiến hành phân tích, so sánh, khái quát để rút ra kết luận, nêu ra các giải pháp hoặc kiến nghị
    - - Học sinh vận dụng các kiến thức lí thuyết vào giải quyết các bài tập thực tiễn. Qua đó, HS hiểu rõ thực tế địa phương, từ đó giúp các em thêm yêu quê hương đất nước
      - Tạo cơ hội phát triển NL thu thập và sử lí thông tin, NL giải quyết vấn đề và sáng tạo, NL giao tiếp và hợp tác.
    - - Gv phải tìm hiểu trước địa điểm để tổ chức cho học sinh đến điều tra
      - GV giao nhiệm vụ học tập cho học sinh một cách rõ ràng, cụ thể. Đối với HS tiểu học nên có phiếu gợi ý cho học sinh ghi chép.
    - - Bước 1: Xác định mục đích, đối tượng điều tra
      - Bước 2: Tổ chức cho học sinh điều tra
      - Bước 3: Tổ chức cho học sinh báo cáo kết quả điều tra
    - - Điều tra hoạt động sản xuất của người dân ở địa phương thuộc mạch nội dung " Một số hoạt động sản xuất " lớp 3
  - - - Khái niệm :Đóng vai là phương pháp tổ chức cho học sinh thực hành một số cách ứng xử nào đó trong một tình huống giả định.
    - - Học sinh được rèn luyện thực hành những kỹ năng ứng xử và bày tỏ thái độ trong môi trường an toàn trước khi thực hành trong thực tiễn
      - Giúp HS nhập vai, diễn tả thái độ ý kiến của người mà mình nhập vai, rèn khả năng giao tiếp , khả năng giải quyết vấn đề.
    - - Mạch nội dung “HĐ giao thông” - Lớp 2
        
        Bước 1: Xác định tình huống như sau:
        
        HS quan sát và đọc thông tin ở hình dưới đây:
        -Nếu là các bạn, em sẽ làm gì trong những tình huống dưới đây?
        -Hãy trao đổi trong nhóm và cùng các bạn đóng vai xử lí tình huống.
        
        Bước 2: Chọn người tham gia.
        
        Mỗi nhóm có thể chọn 2 HS hoặc một số HS
        tham gia đóng vai xử lí tình huống.
        
        Bước 3: HS bàn cách thể hiện vai diễn (mỗi vai sẽ nói gì, làm gì, …).
        
        Bước 4: HS thể hiện vai diễn trong nhóm và trước lớp.
        
        Bước 5: Nhận xét, đánh giá sự thể hiện của các nhóm.
    - - Bước 2 :Xác định mục tiêu
      - Bước 3: Các nhóm thảo luận chuẩn bị đóng vai
      - Bước 1:GV nêu chủ đề, chia nhóm giao tình huống và yêu cầu đóng vai cho từng nhóm. Trong đó quy định rõ thời gian chuẩn bị, thời gian đóng vai mỗi nhó
      - Bước 4 : Các nhóm đóng vai( thực hiện vai diễn)
      - Bước 5: Lớp thảo luận , nhận xét, GV kết luận.
    - - Tình huống đóng vai phải phù hợp với chủ đề bài học, phù hợp với lứa tuổi, trình độ HS và điều kiện, hoàn cảnh lớp học.
      - Trong khi HS thảo luận và chuẩn bị đóng vai, GV nên đi đến từng nhóm lắng nghe và gợi ý, giúp đỡ HS khi cần thiết
      - Nên khích lệ cả những HS nhút nhát cùng tham gia.
  - - - Thực hành là phương pháp dạy học, trong đó GV tổ chức cho HS được trực tiếp thao tác trên đối tượng nhằm giúp học sinh hiểu rõ và vận dụng lí thuyết vào thực hành, luyện tập, hình thành kĩ năng.
    - - Tạo điều kiện để học sinh được rèn luyện kĩ năng thao tác " tay chân" và qua thực hành HS nắm chắc kiến thức, rèn luyện kĩ năng học tập các môn học.
      - Giúp GV phát hiện những khó khăn, lỗ hổng kiến thức của HS để chỉ dẫn thêm hoặc giúp đỡ
      - Tạo cơ hội phát triển năng lực tự chủ và tự học, NL giao tiếp và hợp tác.
    - - Trong phạm vi tài liệu này, chỉ đề cập 1 khía cạnh của pp thực hành để rèn luyện kĩ năng thao tác" chân tay"
      - Hs cần có phiếu, sách... để hỗ trợ việc ghi nhớ nếu quy trình thao tác gồm nhiều.
      - Việc thực hành của HS cần được tự các em thực hiện và được GV giám sát và hướng dẫn điều chỉnh kịp thời
    - - Bước 2: GV hướng dẫn để HS biết trình tự các bước và cách thực hiện từng thao tác.
      - Bước 1: Giúp HS hiểu vì sao cần thực hiện kĩ năng đó như vậy, cùng với các thông tin cơ bản khác.
      - Bước 3: Tổ chức cho HS thực hành
      - Bước 4: Tổ chức cho HS báo cáo và đánh giá kết quả thực hành trước lớp
    - - Thực hành kĩ năng quay quả địa cầu theo chiều tự quay của Trái Đất ( Mạch nội dung Trái Đất trong hệ Mặt Trời lớp 3)
- - - - NL chung
        
        NL giải quyết vấn đề (khi HS từ quan sát, phát hiện vấn đề hoặc từ quan sát, thu thập thông tin để giải quyết vấn đề).
        
        NL giao tiếp (khi HS quan sát, ghi lại thông tin bằng các cách khác nhau (mô tả, bảng, biểu đồ), trao đổi thông tin quan sát được).
        
        NL tự học (khi HS được tự lực tiến hành quan sát để tìm tòi kiến thức, tự nhận xét việc thực hiện).
      - PC chủ yếu
        
        Cẩn thận, tuân thủ các quy định về an toàn khi tiến hành quan sát.
        
        Ham hiểu biết, tìm hiểu thế giới tự nhiên, vận dụng kiến thức vào giải thích các sự vật, hiện tượng quan sát được, và vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống.
        
        Tình yêu thiên nhiên (khi HS được quan sát các sự vật, hiện tượng tự nhiên).
      - NL khoa học tự nhiên
        
        Thành phần nhận thức khoa học tự nhiên: nhận biết được tính chất của sự vật hiện tượng từ kết quả nghiên cứu.
        
        Thành phần NL tìm hiểu môi trường tự nhiên xung quanh (đưa ra câu hỏi, quan sát, ghi lại kết quả, rút ra nhận xét, …).
        
        Thành phần vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Trong phân tích, giải thích kết quả
    - - PP quan sát thường được sử dụng kết hợp với PP hỏi – đáp hoặc PP hợp tác
        nhóm, …
      - kết hợp với PP hỏi đáp giúp cho GV định hướng, dẫn dắt, gợi mở HS quan sát tập trung hơn hướng việc quan sát tới nhiệm vụ học tập cần giải quyết