Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

วิถีชีวิตกับวัฒนธรรม - Coggle Diagram

- - - - พบโครงกระดูกมนุษย์สมัยหินใหม่ 42 โครงและพบเครื่องมือขวานหินขัดกว่า 1,000 ชิ้น เศษภาชนะดินเผากว่า 1,000,000 ชิ้น เครื่องประดับ อาทิ กำไลข้อแขนทำด้วยหินและลูกปัด
  - - - พัฒนาการของมนุษย์ดำเนินอย่างเชื่องช้า กินเวลาเป็นแสนๆ ปี เร่ร่อนเป็นกลุ่มเล็กๆ หาอาหารตามธรรมชาติ อาศัยตามถ้ำและเพิงผา
    - - มนุษย์รู้จักการเพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ จึงสามารถควบคุมการผลิตอาหารได้
    - - เป็นช่วงที่มนุษย์รู้จักนำโลหะมาใช้แทนเครื่องมือหิน เริ่มจากโลหะทองแดงและดีบุกมาหลอมผสมเป็นสำริด
        
        แหล่งโบราณคดีสำคัญสมัยโลหะ
        
        1.แอ่งสกลนคร คือ บ้านเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี
        
        แอ่งโคราช - ทุ่งสำริด ปัจจุบัน คือ เขตอำเภอพิมาย เขตอำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา
    - - แหล่งโบราณคดีบ้นเชียง ช่วงกลาง (4000-2500) ปี
        
        เป็นยุคเครื่องมือสำริด จะนิยมภาชนะทรงกระบอกที่มีปากผายออกเล็กน้อย โดยภาชนะรูปแบบนี้มักพบรวมกับโครงกระดูกทารก
      - แหล่งโบราณคดีบ้นเชียง ช่วงปลาย (2500-1800) ปี
        
        เป็ฯยุคเครื่องมือเหล็ก เป็นภาชนะที่มีเนื้อดินสีขาวนวล เขียนลวดลายด้วยดินสีแดง พบในหลุมโดยไม่ถูกทุบให้แตก สันนิษฐานว่าเป็นภาชนะที่สร้างขึ้นเพื่อพิธีกรรมการฝังโดยเฉพาะ
      - แหล่งโบราณคดีบ้นเชียง ช่วงต้น (5000-4000) ปี
        
        เป็นยุคเครื่องมือหิน จะบรรจุภาชนะดินเผาลงในหลุมศพและตกแต่งศพด้วยเครื่องประดับตามฐานะ
  - - - มีวัฒนธรรมดั้งเดิม
        
        ศาสนาผี
        
        สัตว์ศักดิ์สิทธิ์
        
        ขวัญ
        
        พิธีศพ
        
        การแต่งกาย
        
        1 more item...
- - - - วัดยานนาวา
      - วัดสุทธิวราราม
      - วัดบรมสถลหรือวัดดอน
      - วัดปรกมอญแขวงทุ่งวัดดอน
    - - โบสถ์เซนต์หลุยส์
    - - มัสยิด ยะวา
    - - วัดวิษณุ
  - - - พระทองสำริดที่เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน)
        
        พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
  - - - สถานทูตสิงคโปร์
      - สถานทูตออสเตรเลีย
      - สถานทูตสมณวาติกัน
      - สถานทูตออสเตรีย
      - สถานทูตสโลวัก
      - สถานทูตเม็กซิโก
      - สถานทูตเยอรมัน
      - สถานทูตกรีซ
      - สถานทูตบราซิล
      - สถานทูตมาเลเซีย
      - สถานทูตเดนมาร์ค
      - สถานกงศุลฝรั่งเศส
    - - โรงเรียนสตรีศรีสุริโยทัย
      - โรงเรียนอัสสัมชัญแผนกประถม
      - โรงเรียนพระแม่มารีสาทร
      - โรงเรียนวัดสุทธิวราราม
      - วิทยาลัยพยาบาลเซนต์หลุยส์
      - โรงเรียนยานนาเวศวิทยาคม
      - โรงเรียนอัสสัมชัญพาณิชยการ
      - โรงเรียนทุ่งมหาเมฆ
- - - - ผีเจ้าที่
      - ผีขุนน้ำ
  - - - ประเพณีราษฎร์
      - ประเพณีหลวง
- - - - พบหลักฐานวัฒนธรรมร่วมทางพุทธศาสนาที่เรียกว่า "วัฒนธรรมทวารวดี"
      - เมืองสำคัญในวัฒนธรรมทวารวดี
        
        เมืองนครชัยศรี
        
        เมืองอู่ทอง
        
        เมืองละโว้
        
        เมืองจันเสน
        
        เมืองคูบัว
        
        เมืองศรีมโหสถ
        
        เมืองศรีเทพ
        
        เมืองหริภุญชัย
      - ผู้คนในอาณาจักรทวารวดี
        
        ชาวอินเดีย ชาวจีน
    - - เริ่มในพุทธศตวรรษที่ 14 เมื่อพระเจ้าชัยวรมันที่ 2 รวบรวมแคว้นเจนละบกปละแคว้นเจนละน้ำเข้าด้วยกัน
    - - กลุ่มภาษา ไทกะไต / ไตกะได
        
        เป็นภาษาที่มีเสียงวรรณยุกต์ที่พบในตอนใต้ของจีนและอุษาคเนย์
        
        รากศัพท์ของคำนั้นๆเป็นคำๆเดียวและมีความหมายในคำ เช่น พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ไป มา กิน ข้าว แขน ขา หัว
  - - - พงศาวดารระบุว่า การย้ายเมืองจาก "อโยธยาศรีรามเทพนคร" เพราะโรค "ห่า" ระบาด
    - - " เวนิสแห่งตะวันออก" ความรุ่งเรืองและความร่ำรวยของกรุงศรีอยุธยานั้น เกิดจาก "ชัยภูมิที่ตั้ง" อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมกับการเป็นเมืองท่าภายใน
    - - "อโยธยาศรีรามเทพนคร" เป็นเมืองสำคัญที่มีมาก่อนการสร้างกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี
- - - - ความเชื่อเรื่องผีบรรพชน
        
        อาทิ ผีบ้านผีเรือนคือบรรพชนของตระกูล ผีปู่ตาคือบรรพชนประจำหมู่บ้านที่ชุมชนเคารพนับถือร่วมกัน
      - ความเชื่อเรื่องผีฟ้าพญาแถน
        
        สัญลักษณ์ตัวแทนปรากฎการณ์ธรรมชาติที่ไม่สามารถอธิบายได้
    - - โดดเด่นในเรื่องการศรัทธาพุทธศาสนา ความเชื่อเรื่อง นัต จึงเป็นความเชื่อดั้งเดิมแบบวิญญาณนิยม
    - - เป็นความเชื่อเฉพาะของชาวชวาที่มีการผสมผสานระหว่างศาสนาฮินดู + ความเชื่อดั้งเดิม + ความเชื่อในศาสนาอิสลามหรือคริสต์ ที่เรียกว่า ศาสนาชวา
    - - ขวัญไม่มีตัวตน แต่อยู่กับสิ่งมีชีวิตตลอดเวลา โดยมีผลกับการดงรงชีวิตตั้งแต่เกิดและมีผลต่อจิตใจมาก
    - - มีความเกี่ยวข้องกับเรื่องราวของ "นาค" โดยเชื่อกันว่านาคเป็นผู้บันดาลให้เกิดธรรมชาติ ความมั่งคั่งและมั่นคง
    - - เป็นความเชื่อที่มีความโดดเด่นในเรื่องของการผนวกรวมเอาหลักความเชื่อของศาสนาพุทธ ศาสนาคริสต์ และลักธิเต๋า เข้าด้วยกัน
    - - เหตุที่ทำให้เกิดวรรณะ 4 ในศาสนาพราหมณ์
        
        วรรณะพราหมณ์
        
        วรรณะแพศย์
        
        วรรณะกษัตริย์
        
        วรรณะศูทร
    - - คณะสงฆ์ที่เข้ามาในสยาม คือ คณะสงฆ์พื้นเมืองมิสซังต่างประเทศแห่งกรุงปารีส และได้มีพระสงฆราชเข้ามาด้วยเพื่อทำหน้าที่ปกครอง และยังได้เป็นผู้ก่อตั้ง มิสซังสยาม
    - - อิสลาม เป็นคำภาษาอาหรับ แปลว่า การยอมจำนน การปฎิบัติตาม และการนอบน้อม เมื่อนำคำว่าอิสลามมาเป็นชื่อของศาสนาจึงมีความหมายว่า เป็นศาสนาแห่งการยอมนอบน้อม การจำนต่อพระเจ้า คือ อัลลอฮ์
  - - - ความเชื่อหลักของสังคมไทยสมัยสุโขทัย
      - ไตรภูมิพระร่วง : วรรณกรรมเอกทางพุทธศาสนาในสุโขทัย
        
        เป็นพระราชนิพนธ์ของ พระมหาธรรมราชา (ลิไท) นับเป็นวรรณคดีภาษาไทยเล่มแรก
        
        จักรวาลคติในไตภูมิพระร่วง
        
        แนวคิดที่เป็นคำตอบที่มาของธรรมชาติ และปรากฎการณ์ธรรมชาติต่างๆที่เกิดขึ้นและไม่สามารถควบคุมได้
        
        ไตรภูมิ หรือ ภพภูมิทั้งสาม ในจักรวาลคติทางพุทธศาสนา
        
        ไตรภูมิ คือ ภพภูมิ 31 ภูมิ
        
        อบายภูมิ นรกภูมิ
        
        มหานรกขุมสุดท้าย อเวจีมหานรก
        
        อบายภูมิ เปรตภูมิ
        
        อบายภูมิ อสุรภูมิ
        
        อบายภูมิ เดรัจฉานภูมิ
        
        มนุสสภูมิ มนุษยภูมิ
        
        สวรรค์ 6 ชั้นฟ้า
        
        รูปภูมิ คือ รูปพรหม 16 ภูมิ
        
        อรูปภูมิ คือ พรหมไม่มีรูป 4 ภูมิ
        
        นิพพาน
    - - พุทธศาสนาแบบชาวบ้าน
        
        เน้นการปฏิบัติตามจารีต
      - พุทธศาสนาสำหรับนักวิชาการ / ปัญญาชน
        
        ไม่เน้นกรอบประเพณี
- - - - เครื่องลำยอง ตัวไม้แกะสลักปิดหัวท้ายเครื่องมุงหลังคาของอาคาร ประกอบด้วย ช่อฟ้า / ใบระกา / หาหงส์
      - เกี่ยวข้องกับความเชื่อ "ครุฑยุดนาค"
    - - เจดีย์
        
        หมายถึง : สถานอันเป็นที่ควรเคารพ บูชา สักการะ
      - ปรางค์
        
        มีความเชื่อในศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู ว่าเป็นสัญลักษณ์ของเขาพระสุเมรุ
      - สถูป
        
        หมายถึง : สะสม รวมเข้าด้วยกัน
    - - อุโบสถ หรือ โบสถ์
        
        ใช้เป็นที่ประชุมพระสงฆ์เพื่อทำสังฆกรรม โดยเฉพาะ "การอุปสมบท หรือ การบวช"
      - ศาลาการเปรียญ
        
        ในอดีต : อาคารสำหรับภิกษุสามเณรใช้ศึกษาทางปริยัติธรรม
        ปัจจุบัน : ใช้เป็นอาคารเอนกประสงค์เพื่อประกอบศาสนกิจต่างๆ
      - วิหาร
        
        อาคารที่ประดิษฐานพระพุทธรูป
    - - เพื่อลดทอนขนาดผืนหลังคาที่ใหญ่เกินไปและเพิ่มมิติทางสถาปัตยกรรมให้อาคารมีความงดงามมากขึ้น
      - ภาคเหนือ : ข้างหน้าลด 3 ชั้น ข้างหลังลด 2 ชั้น
        ภาคกลาง : นิยมลดชั้นหลังคาหน้าหลังเท่ากัน
  - - - พิธีกรรมการละเล่นที่เกี่นวเนื่องกับคติความเชื่อเรื่องความอุดมสมบูรณ์
        
        การละเล่นผีตาโขน - การแห่นางแมว - การแข่งบั้งไฟ - การทรงแม่ศรี
      - พิธีกรรมการละเล่นที่เกี่ยวเนื่องกับวิถีชุมชนและการอยู่ร่วมกันในสังคม
        
        การบายศรีสู่ขวัญ - การรำผีฟ้า - การก่อเจดีย์ทราย - การเต้นกำรำเคียว
      - พิธีกรรมการละเล่นที่เกี่ยวเนื่องกับอำนาจกษัตริย์
        
        พิธีโล้ชิงช้า
        
        พระราชพิธีแข่งเรือเสี่ยงทายในสมัยกรุงศรีอยุธยา
        
        การชักนาคดึกดำบรรพ์ ในพระราชพิธีอินทราภิเษก
      - พิธีกรรมการละเล่นที่เกี่ยวเนื่องกับการพัฒนาเด็ก
        
        การเล่นซ่อนหา - การเล่นงูกินหาง - การเล่นตี่จับ - การเล่นอีตัก - การเล่นหมากเก็บ - การเล่นโพงพาง
      - การละเล่นหุ่นไทย ประเภทของการเชิดหุ่น
        
        หุ่นเชิดเงา และหุ่นเชิดตัว
        
        นิยมเล่นเรื่องราวจากวรรณคดี อาทิ รามเกียรติ์ อุณรุท พระอภัยมณี
      - หนังใหญ่ / หนังตะลุง
        
        นิยมเล่นเรื่อง รามเกียรติ์ แต่สมัยโบราณยังนิยมเล่นเรื่อง อนิรุทคำฉันท์ และสมุทรโฆษคำฉันท์
      - การเล่นหุ่น
        
        หุ่นเล็กหรือหุ่นกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ
        
        หุ่นกระบอก
        
        หุ่นใหญ่หรือหุ่นหลวง
        
        หุ่นละครเล็ก
      - โขน
        
        โขนโรงนอก
        
        โขนหน้าจอ
        
        โขนกลางแปลง
        
        โขนโรงใน
        
        โขนฉาก
        
        เป็นนาฏศิลป์ชั้นสูง
      - ละครชาตรี
        
        เป็นต้นเค้าให้เกิดละครนอก/ละครใน
        
        ละครนอก
        
        เป็นละครรำรูปแบบหนึ่งที่ใช้ท่านวยนาดยาตรกรายร่ายรำตามจังหวะดนตรี
        
        ละครใน
        
        เดิมเรียก "ละครนางใน" เป็นละครรำรูปแบบหนึ่งที่เกิดขึ้นในราชสำนัก
      - ลิเก
        
        การร้องลำนำ การขับลำนำ
      - การเล่นระบำรำฟ้อนของภาคต่างๆ
        
        ภาคใต้
        
        มีลีลารวดเร็ว แสดงออกถึงความเด็ดขาด อาทิ รำโนรา การร้องรองเง็ง
        
        ภาคเหนือ
        
        ลีลาอ่อนช้อย เชื่องช้า นุ่มนวล อาทิ ฟ้อนเล็บ ฟ้อนเทียน ฟ้อนสาวไหม
        
        ภาคกลาง
        
        รำวง เต้นกำรำเคียว เพลงอีแซว
        
        ภาคอีสาน
        
        มีลีลารวดเร็วสนุกสนาน อาทิ เซิ้งกระติ๊บ เซิ้งบั้งไฟ
    - - ในอดีต : การละเล่นประกอบเครื่องดนตรีมักเป็นกิจกรรมในพิธีศักดิ์สิทธิ์