Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN NĂM 1918, Bài tiếp…
PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN NĂM 1918
Phong trào yêu nước trước chiến tranh thế giới thứ nhất
Phong trào Đông du (1905 - 1909)
Nguyên nhân
Muốn nương nhờ Nhật là tâm lí phổ biến của nhân dân các nước châu Á cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, trong đó có Việt Nam.
Nhật Bản là nước duy nhất ở châu Á nhờ đi theo con đường Tư bản chủ nghĩa mà thoát khỏi ách thống trị của tư bản Âu - Mĩ, lại có cùng màu da, cùng nền văn hóa Hán học với Việt Nam.
Những nét chính
Năm 1904, Phan Bội Châu lập ra Hội Duy tân với mục đích lập ra nước Việt Nam độc lập.
Năm 1905, phong trào Đông Du bắt đầu được thực hiện bằng việc đưa học sinh sang Nhật học tập (có đợt lên đến 200 học sinh).
Tháng 9 - 1908, Nhật trục xuất học sinh Việt Nam về nước (Do Pháp - Nhật câu kết với nhau).
Tháng 3 - 1909, Phan Bội Châu bị buộc rời khỏi Nhật Bản.
Phong trào Đông Kinh nghĩa thục (1907)
Tháng 3 - 1907, Lương Văn Can, Nguyễn Quyền lập trường học lấy tên là Đông Kinh nghĩa thục, trường dạy các môn khoa học; tổ chức các buổi diễn thuyết, xuất bản sách báo tuyên truyền tinh thần yêu nước...
Phạm vi hoạt động khá rộng: Hà Nội, Hà Đông, Sơn Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình... Tuy nhiên, đến tháng 11 - 1907, thực dân Pháp ra lệnh đóng cửa trường.
Thông qua các hoạt động, Đông Kinh nghĩa thục góp phần thức tỉnh lòng yêu nước, truyền bá tư tưởng dân chủ, dân quyền và một nền văn hóa mới ở nước ta.
Cuộc vận động Duy tân và phong trào chống thuế ở Trung Kì.
Cuộc vận động Duy Tân:
Diễn ra mạnh ở các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định... Người khởi xướng là Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng...
Nội dung: mở trường dạy học theo lối mới, hô hào chấn hưng thực nghiệp, phổ biến và vận động làm theo cái mới, cái tiến bộ.
Phong trào chống thuế ở Trung Kì
Cuộc vận động Duy Tân lan tới vùng nông thôn, đúng vào lúc nhân dân Trung Kì đang điêu đứng vì chính sách áp bức bóc lột của đế quốc và phong kiến, đã làm bùng lên phong trào chống thuế sôi nổi.
Phong trào đã bị thực dân Pháp đàn áp đẫm máu.
Phong trào yêu nước trong thời kì chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918)
Chính sách của thực dân Pháp ở Đông Dương trong thời chiến
Đẩy mạnh vơ vét sức người, sức của ở Đông Dương để phục vụ cho chiến tranh đế quốc.
Tăng cường bắt nông dân đi lính và thu hẹp diện tích trồng lúa chuyển sang trồng các cây công nghiệp phục vụ chiến tranh: thầu dầu, lạc, đậu, đặc biệt là cao su.
Đời sống nông dân càng khốn khổ, sản xuất nông thôn giảm sút.
Khai thác hàng vạn tấn kim loại quý hiếm ở Việt Nam.
Bắt nhân dân mua công trái để chi phí cho chiến tranh.
Vụ mưu khởi nghĩa ở Huế (1916). Khởi nghĩa của binh lính và tù chính trị ở Thái Nguyên (1917)
Vụ mưu khởi nghĩa ở Huế
Do Thái Phiên, Trần Cao Vân cầm đầu, có mời vua Duy Tân tham gia. Chỗ dựa chủ yếu là binh lính Việt Nam trong quân đội Pháp. Kế hoạch khởi nghĩa bị bại lộ. Thái Phiên, Trần Cao Vân bị xử tử, vua Duy Tân bị bắt đi đày.
Khởi nghĩa của binh lính ở Thái Nguyên
Binh lính Việt Nam bị bạc đãi, căm phẫn vì phải làm bia đỡ đạn... Họ phối hợp với tù chính trị ở Thái Nguyên, do Lương Ngọc Quyến, Trịnh Văn Cấn (Đội Cấn) lãnh đạo, đứng lên khởi nghĩa vào đêm 30 rạng sáng 31 - 8 - 1917.
Nghĩa quân chiếm được tỉnh lị, tuyên bố “Thái Nguyên độc lập”, nhưng sau 5 tháng chiến đấu, khởi nghĩa đã bị dập tắt.
Hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường cứu nước.
Hoàn cảnh
Sau năm 1908, phong trào giải phóng dân tộc rơi vào tình trạng bế tắc.Trong bối cảnh đó, Nguyễn Tất Thành đã quyết định ra đi tìm con đường cứu nước mới cho dân tộc.
Những hoạt động
5 - 6 - 1911, Người ra đi tìm đường cứu nước. Quyết định sang phương Tây để tìm hiểu những bí mật ẩn náu đằng sau những từ: “tự do, bình đẳng, bác ái”,...
Sau hành trình kéo dài 6 năm, qua nhiều nước ở châu Phi, châu Mĩ, châu Âu,... đến năm 1917, Người từ Anh trở về Pháp, tham gia hoạt động trong Hội những người Việt Nam yêu nước ở Pa-ri.
Từ khảo sát thực tiễn, Người đã đúc kết thành kinh nghiệm rồi quyết định đi theo chủ nghĩa Mác - Lê-nin.
Bài tiếp theo
Dựa vào đâu Hội Duy tân chủ trương bạo động vũ trang để giành độc lập? Em nghĩ gì về chủ trương này?