Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
CHƯƠNG 3: ĐỘNG CƠ ĐIỆN mo-hinh-dong-co-dien-1 - Coggle Diagram
CHƯƠNG 3: ĐỘNG CƠ ĐIỆN
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
PHÂN LOẠI
Theo nguyên lí làm việc
Theo loại dòng điện sử dụng
Động cơ xoay chiều
Động cơ điện 1 pha: có 1 cuộn dây làm việc
Động cơ điện 3 pha: có 3 cuộn dây làm việc, lệch với nhau 1 góc 120⁰
Động cơ điện 2 pha: có 2 cuộn dây làm việc, lệch nhau một góc 90⁰
Động cơ một chiều
Động cơ xoay chiều đồng bộ: có tốc độ quay n bằng tốc độ quay của từ trường n1
Động cơ xoay chiều không đồng bộ có tốc độ quay n nhỏ hơn tốc độ quay của từ trường n1
KHÁI NIỆM
Là một thiết bị biến đổi điện năng thành cơ năng.
VD. Máy bơm nước, máy quạt, máy tiện...
CÁC ĐẠI LƯỢNG ĐỊNH MỨC
Tần số của dòng điện Stato: fđm
Tốc độ rôto: nđm
Dòng điện stato: Iđm
Hệ số công suất: Cos φ đm
Điện áp stato: Uđm
Hiệu suất: η đm
Công suất cơ có ích trên trục: Pđm
PHẠM VI ỨNG DỤNG
Được sử dụng rộng rãi hằng ngày, không thể thiếu trong mọi lĩnh vực
ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA
ĐỘNG CƠ ĐIỆN 1 PHA VÒNG CHẬP
CẤU TẠO
Rôto
Lõi thép
Dây quấn
Stato
Cực từ được xẻ làm 2 phần, 1 vòng được lắp vòng đồng ngắn mạch
Lõi thép: làm bằng lá thép kĩ thuật ghép lại thành hình trụ rỗng, mặt trong có các cực từ để quấn dây
Dây quấn được đặt cách điện với lõi thép và dây quấn tập trung xung quanh mặt từ
NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC
Khi cho dòng điện xoay chiều vào dây quấn stato sẽ xuất hiện dòng điện cảm ứng trong vòng chập
Vòng chập dùng để khởi động động cơ có công suất nhỏ
Dòng điện trong vòng chập và dòng điện trong dây quấn stato sẽ tạo ra 1 từ trường quay và động cơ sẽ khởi động quay với tốc độ n
Ưu điểm: cấu tạo đơn giản, làm việc bền lâu, vận hành và bảo dưỡng dễ dàng
Nhược điểm: hiệu suất thấp, tốn nhiều vật liệu khi chế tạ
ĐỘNG CƠ CÓ DÂY QUẤN PHỤ NỐI VỚI TỤ
Trục dây quấn chính và dây quấn phụ lệch nhau 90⁰, dây quấn phụ nối tiếp với tụ điện để lệch i trong dây quấn chính
Stato động cơ chạy tụ có nhiều rãnh, các rãnh đặt 2 dây quấn: 1 cuộn chạy và 1 cuộn đề
THÍ NGHIỆM
Để tạo ra từ trường quay: cho hai dòng điện xoay chiều lệch pha nhau vào 2 dây quấn đặt trong lõi thép stato
Tốc độ quay: n1=60f/p (vòng/phút)
NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC
Lực từ do từ trường quay tác dụng lên dòng điện cảm ứng ở dây quấn Rôto, kéo Rôto quay tốc độ
Động cơ điện 1 pha không đồng bộ có nhiều loại, thường gặp là 1 pha vòng chập, 1 pha dây quấn phụ
Khi cho dòng điện vào dây quấn stato sẽ tạo thành từ trường quay
MỘT SỐ MẠCH ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA
ĐỔI CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT PHA
Đảo đầu dây một trong hai dây quấn
Đổi chiều mômen quay
ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ QUAY ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT PHA QUẠT ĐIỆN
Thay đổi điện áp đặt trên dây quấn stato
Thay đổi số vòng dây stato
Dùng cuộn kháng
Dùng mạch điều khiển bán dẫn và triac
SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN QUẠT ĐIỆN
MỘT SỐ LOẠI QUẠT THÔNG DỤNG
Quạt cây: đặt trên nền nhà, có thể điều chỉnh độ cao thấp, thường có sải cánh 300, 350, 400, 500, 600mm
Quạt bàn: Thường sử dụng, gọn nhẹ, sải cánh 200, 230, 300, 350, 400mm
Quạt tản gió: quay 360⁰, có gió ôn hòa, dùng cho người già và trẻ em, sải cánh 230, 300, 350mm, rất đa dạng, có đồng hồ báo thức, radio, đèn màu
Quạt treo tường: giống như quạt bàn, có bộ gắn dây dài để giật chỉnh hướng gió
Quạt trần
SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN QUẠT ĐIỆN
SỬ DỤNG
Quạt mới trước khi sử dụng phải lấy lớp chống gỉ ở đầu trục bỏ đi, cho vài giọt dầu nhờn vào trục
Khi khởi động quạt phải với tốc độ lớn nhất, sau đó giảm dần về đúng yêu cầu sử dụng
Quạt đang sử dụng bốc mùi phải cắt điện ngay
Quạt cũ: cho dầu vào bộ phận chuyển động, quạt trên 2 năm phải lau sạch và cho dầu nhờn vào vòng bi
CHÚ Ý
Khi sử dụng không nên để gần màng vải
Không nên dùng tay giữ trục quạt
Khi không dùng nên vệ sinh và tra dầu vào trục quay
BẢO DƯỠNG
Giữ gìn quạt sạch sẽ, nên dùng khăn lau khô, tuyệt đối không dùng xăng hay cồn
Khi không dùng nên vệ sinh và tra dầu vào trục quay
