Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
CHƯƠNG 3: ĐỘNG CƠ ĐIỆN - Coggle Diagram
CHƯƠNG 3: ĐỘNG CƠ ĐIỆN
SỬ DỤNG VÀ BẢO DƯỠNG QUẠT ĐIỆN
1 SỐ LOẠI QUẠT THÔNG DỤNG
Quạt treo tường: Giống quạt bàn nhưng có thêm bộ phận để gắn cố định vào tường, đồng thời có dây giật tốc độ và chuyển hướng gió
Quạt bàn: quạt thường sử dụng, gọn nhẹ(200, 230, 300, 350, 400) mm
Quạt cây: Đặt trên mặt nền nhà có thể điều chỉnh được tốc độ cao thấp. Qui cách sải cánh 300mm – 600mm.
Quạt tản gió:Là quạt có dạng hình hộp, có thiết bị để dẫn hướng gió. Quạt thường dùng cho phòng khách, người già, trẻ em. Vì Luồng gió ôn hoà rất dễ chịu.
BẢO DƯỠNG QUẠT ĐIỆN
Giữ gìn cho quạt sạch sẽ. Không nên dùng xăng hoặc cồn để lau chùi vì sẽ làm hỏng sơn bóng của quạt.
Khi không dùng quạt dài ngày cần phải làm vệ sinh, tra dầu, bôi mỡ quanh trục.
CHÚ Ý KHI SỬ DỤNG QUẠT ĐIỆN
Không để gần màng vải, vì những thứ đó làm cản gió
Cũng không nên cho quạt quay lưng vào tường
Không nên dùng tay giữ trục quạt khi đang hoạt động, sẽ gây hư cơ cấu chuyển động của quạt
SỬ DỤNG QUẠT ĐIỆN
Quạt mới đưa vào sử dụng phải bóc lớp chống gỉ ở đầu trục bỏ đi, tra vài giọt dầu nhờn vào trục.
Quạt cũ, trước khi dùng phải tra dầu vào các lỗ tra dầu ở các bộ phận chuyển động.
Quạt dùng được 2 - 3 năm phải lau chùi sạch rồi tra lại dầu mỡ tốt vào các khớp quay, bánh răng.
Quạt đang hoạt động có mùi khét hoặc bốc khói đen chứng tỏ quạt bị hỏng nặng, cần phải ngừng sử dụng kiểm tra sửa chữa.
Nên để quạt ở nơi khô, thoáng.
Quạt chạy lâu nên cho nghỉ để giảm nhiệt độ xuống rồi mới chạy tiếp.
Khi khởi động nên bật số có tốc độ cao nhất để thời gian khởi động ngắn, sau đó giảm dần đến tốc độ phù hợp.
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
KHÁI NIỆM: Động cơ điện là thiết bị biến đổi điện năng thành cơ năng, làm quay các máy công tác ( máy bơm, quạt điện, máy nén, máy khoan…)
PHÂN LOẠI ĐỘNG CƠ ĐIỆN
Động cơ làm việc với điện xoay chiều: Gọi là động cơ điện xoay chiều
Động cơ làm việc với điện một chiều: Gọi là động cơ điện một chiều
Động cơ điện xoay chiều lại chia ra:
Động cơ điện 1 pha
Động cơ điện 2 pha
Động cơ điện 3 pha
NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC
Động cơ điện xoay chiều không đồng bộ có tốc độ quay n nhỏ hơn tốc độ quay của từ trường n1
Động cơ điện xoay chiều đồng bộ có tốc độ quay n bằng tốc độ quay của từ trường n1
CÁC ĐẠI LƯỢNG ĐỊNH MỨC CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN
Công suất cơ có ích trên trục (P đm : W, KW, HP)
Điện áp stato: U đm (Vôn)
Dòng điện stato: I đm (Ampe)
Tần số dòng điện stato: f đm (Hz)
Tốc độ quay rô to: n đm ( rpm: vòng / phút)
Hệ số công suất: cos φ đm
Hiệu suất: η đm (%)
PHẠM VI ỨNG DỤNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN: Trong sản xuất: Nguồn động lực cho các máy công tác như máy mài, máy nén khí, máy khoan, máy cưa…
ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA
ĐỘNG CƠ ĐIỆN 1 PHA VÒNG CHẬP
NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC
Khi cho dòng điện xoay chiều vào dây quấn stato sẽ xuất hiện dòng điện cảm ứng trong vòng chập
Dòng điện trong vòng chập và dòng điện trong dây quấn stato sẽ tạo ra 1 từ trường quay và động cơ sẽ khởi động quay với tốc độ
Ưu điểm: cấu tạo đơn giản, làm việc bền lâu, vận hành và bảo dưỡng dễ dàng
Nhược điểm: hiệu suất thấp, tốn nhiều vật liệu khi chế tạo
Vòng chập dùng để khởi động động cơ có công suất nhỏ
CẤU TẠO
Roto, gồm: lõi thép và dây quấn
Stato:
Dây quấn được đặt cách điện với thép và dây quấn tập trung xung quanh mặt từ.
Cực từ được xẻ làm 2 phần, 1 vòng được lắp vòng đồng ngắn mạch.
Lõi thép: làm bằng lá thép kỹ thuật ghép lại thành hình trụ rỗng, mặt trong có các cực từ để quấn dây
ĐỘNG CƠ CÓ DÂY QUẤN PHỤ NỐI VỚI TỤ
Stato động cơ chạy tụ có nhiều rãnh, các rãnh đặt 2 dây quấn: 1 cuộn chạy và 1 cuộn đề
Trục dây quấn chính và dây quấn phụ lệch nhau 90°, dây quấn phụ nối tiếp với tụ điện để lệch i trong dây quấn chính
THÍ NGHIỆM
NỘI DUNG:
Để tạo ra từ trường quay người ta cho 2 dòng điện xoay chiều lệch pha nhau vào 2 dây quấn đặt ở trong lõi thép Stato.
Tốc độ quay của từ trường quay n1 phụ thuộc vào tần số dòng điện f và tần số đôi cực từ p.
n1= 60f/p (vòng/phút)
Vòng dây khép kín đặt trong cuộn lõi thép Roto.
NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC:
Khi cho dòng điện vào dây quấn stato sẽ tạo ra từ trường quay.
Lực từ do từ trường quay tác dụng lên dòng điện cảm ứng ở dây quấn rôto, kéo rôto quay theo tốc độ
Động cơ điện 1 pha không đồng bộ có nhiều loại và đây là 1 số loại thường gặp. Động cơ 1 pha vòng chập, động cơ 1 pha dây quấn phụ
MỘT SỐ MẠCH ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA
ĐỔI CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠ MỘT PHA
Đổi chiều mômen quay
Đảo đầu dây một trong 2 dây quấn
ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ QUAY ĐỘNG CƠ 1 PHA QUẠT ĐIỆN
THAY ĐỔI ĐIỆN ÁP ĐẶT TRÊN DÂY QUẤN STATO
Dùng mạch điều khiển bán dẫn và triac
Thay đổi số vòng dây
Dùng cuộn kháng