Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ôn tập kim loại, VỊ TRÍ, image, image, image, image, image, image, image,…

- - - - Gang là hợp kim của sắt với cacbon trong đó có từ 2 - 5% khối lượng cacbon và một lượng nhỏ các nguyên tố Si, Mn, S,...
    - - Có 2 loại gang
      - Gang xám
      - Gang chứa cacbon ở dạng than chì, được dùng để đúc bệ máy, ống dẫn nước, cánh cửa,...
      - Gang trắng
      - Gang trắng (có màu sáng hơn gang xám) chứa ít cacbon hơn và cacbon chủ yếu ở dạng xementit (Fe3C), được dùng để luyện thép.
    - - a, Nguyên tắc
      - Khử quặng sắt oxit bằng than cốc trong lò cao.
      - b, Nguyên liệu
      - Quặng sắt oxit (thường là quặng hematit đỏ Fe2O3), than cốc và chất chảy (CaCO3 hoặc SiO2).
    - - Thép là hợp kim của sắt chứa từ 0,01 - 2% khối lượng cacbon cùng với một số nguyên tố khác (Si, Mn, Cr, Ni,...).
      - Phân loại:
        
        a, Thép thường (hay thép cacbon)
        
        Thép mềm (chứa ≤ 0,1% C): dễ gia công, được dùng kéo sợi, cán thành thép lá dùng chế tạo các vật dụng trong đời sống và xây dựng, ...
        
        Thép cứng (chứa > 0,9% C): được dùng để chế tạo các công cụ, các chi tiết máy như các vòng bi, vỏ xe bọc thép,...
        
        b, Thép đặc biệt
        
        Đưa thêm vào thép thường một số nguyên tố làm cho thép có những tính chất đặc biệt như:
        
        Thép chứa 13% Mn rất cứng, được dùng làm máy nghiền đá.
      - Thép chứa khoảng 20% Cr và 10% Ni rất cứng và không gỉ, được dùng làm dụng cụ gia đình (thìa, dao,...), dụng cụ y tế,...
        
        Thép chứa khoảng 18% W và 5% Cr rất cứng, được dùng để chếtạo máy cắt, gọt như máy phay, máy nghiền đá,..
  - - - ính chất hóa học đặc trưng của hợp chất sắt(II) là tính khử Fe2+ thành Fe3+.
      - Sắt(II) oxit(FeO)
        
        FeO là chất rắn màu đen, không có trong tự nhiên; FeO tác dụng với dung dịch HNO3 được muối sắt(III):
        
        Sắt(II) oxit có thể điều chế bằng cách dùng H2 hay CO khử sắt(III) oxit ở 500°C.
      - Sắt(II) hiđroxit (Fe(OH)2)
        
        Fe(OH)2 nguyên chất là chất rắn, màu trắng hơi xanh, không tan trong nước. Trong không khí, Fe(OH)2 dễ bị oxi hóa thành Fe(OH)3 màu nâu đỏ. Do đó muốn có Fe(OH)2 tinh khiết phải điều chế trong điều kiện không có không khí.
      - Muối sắt(II)
        
        Đa số muối sắt(II) tan trong nước, khi kết tinh thường ở dạng ngậm nước. Thí dụ: FeSO4.7H2O; FeCl2.4H2O.
        Muối sắt(II) dễ bị oxi hóa thành muối sắt(III) bởi các chất oxi hóa.
        
        Muối sắt(II) được điều chế bằng cách cho Fe (hoặc FeO; Fe(OH)2) tác dụng với axit HCl hoặc H2SO4 loãng.
    - - Tính chất hóa học đặc trưng của hợp chất sắt(III) là tính oxi hóa.
      - Sắt(III) oxit (Fe2O3)
        
        Fe2O3 là chất rắn màu đỏ nâu, không tan trong nước.
        
        Fe2O3 là oxit bazơ nên dễ tan trong các dung dịch axit mạnh.
        
        Ở nhiệt độ cao, Fe2O3 bị CO hoặc H khử thành Fe.
        
        Fe2O3 có thể điều chế bằng phản ứng phân hủy Fe(OH)3 ở nhiệt độ cao.
        
        Fe2O3 có trong tự nhiên dưới dạng quặng hematit dùng để luyện gang.
      - Sắt(III) hiđroxit (Fe(OH)3)
        
        Fe(OH)3 là chất rắn, màu nâu đỏ, không tan trong nước nhưng dễ tan trong dung dịch axit tạo thành dung dịch muối sắt(III).
        Sắt(III) hiđroxit được điều chế bằng cách cho dung dịch kiềm tác dụng với dung dịch muối sắt(III).
      - Muối sắt(III)
        
        Đa số muối sắt(III) tan trong nước, khi kết tinh thường ở dạng ngậm nước. Thí dụ: FeCl3.6H2O; Fe2(SO4)3.9H2O
        Các muối sắt(III) có tính oxi hóa, dễ bị khử thành muối sắt(II).
  - - - Sắt (Fe) ở ô số 26, thuộc nhóm VIIIB, chu kì 4 của bảng tuần hoàn.
      - Cấu hình electron nguyên tử :
      - 1s22s22p63s23p63d64s2, có thể viết gọn là [Ar]3d64s2.
      - Nguyên tử sắt dễ nhường 2 electron ở phân lớp 4s trở thành ion Fe2+ và có thể nhường thêm 1 electron ở phân lớp 3d trở thành ion Fe3+.
    - - Sắt là kim loại màu trắng hơi xám, có khối lượng riêng lớn (D = 7,9 g/cm3), nóng chảy ở 1540oC. Sắt có tính dẫn điện, dẫn nhiệt tốt và có tính nhiễm từ.
    - - Sắt có tính khử trung bình. Khi tác dụng với chất oxi hóa yếu, sắt bị oxi hóa đến số oxi hóa +2.
        Với chất oxi hóa mạnh, sắt bị oxi hóa đến số oxi hóa +3.
      - Tác dụng với phi kim
        
        Ở nhiệt độ cao, sắt khử nguyên tử phi kim thành ion âm và bị oxi hóa đến số oxi hóa +2 hoặc +3.
      - Tác dụng với axit
        
        Với dung dịch HCl, H2SO4 loãng
        Fe khử ion H+ của các dung dịch HCl, H2SO4 loãng thành H2, Fe bị oxi hóa đến số oxi hóa +2.
      - Fe bị thụ động bởi các axit HNO3 đặc, nguội hoặc H2SO4 đặc, nguội.
      - Tác dụng với dung dịch muối
        
        Fe có thể khử được ion của các kim loại đứng sau nó trong dãy điện hóa của kim loại.
      - Tác dụng với nuớ
        
        Ở nhiệt độ cao sắt khử hơi nước tạo ra H2 và Fe3O4 hoặc FeO.
    - - Sắt chiếm 5% khối lượng vỏ Trái Đất, đứng thứ hai trong các kim loại (sau nhôm).
      - Sắt tồn tại chủ yếu ở dạng hợp chất.
      - Quặng sắt quan trọng là: quặng manhetit (Fe3O4) (hiếm có trong tự nhiên), quặng hematit đỏ (Fe2O3), quặng hematit nâu (Fe2O3.nH2O), quặng xiđerit (FeCO3), quặng pirit (FeS2).
      - Sắt có trong hemoglobin (huyết cầu tố) của máu, làm nhiệm vụ vận chuyển oxi, duy trì sự sống.
- - - - Dùng dể điều chế các kim loại có tính khử yếu
    - - Zn +CuSO4 -->ZnSO4 +Cu
      - Fe + Cu(2+) --> Fe(2+) + Cu
    - - Dùng kim loại tự do có tính khử mạnh hơn để khử ion kim loại yếu hơn trong dung dịch muối
  - - - Là phương pháp khử ion kim loại bằng dòng điện
      - Phương Phát duy nhất để điều chế kim loại mạnh
      - vd:điện phân Al2O3 nóng chảy để điều chế Al
        ở catot (cực âm) : Al(3+) +3e --->Al
        ở anot (cực dương) : 2O(2-) ---> O2 + 4e
        2Al2O3 ----> 4Al + 3O2(dpnc)
    - - Là phương pháp điện phân dung dịch muối của kim loại.
      - Phương pháp dùng để điều chế nhóm kim loại trung bình và yếu
      - vd điện phân dd CuCl2 để điều chế Cu
        ở catot: Cu(2+) + 2e ----> Cu
        ở anot: 2Cl(-) ---> Cl2 + 2e
        Cucl2-----Cu + Cl2(dpdd)
    - - Dùng dòng điện một chiều để khử ion kim loại tại điện cực âm (catot)
    - - Dựa vào công thức biểu diễn định luật Farađây, có thể xác định được khối lượng các chất thu được ở điện cực:
        m=AIt/nF
      - m : Khối lượng chất thu được ở điện cực (gam).
        A : Khối lượng mol nguyên tử của chất thu được ở điện cực.
        n : Số electron mà nguyên tử hoặc ion đã cho hoặc nhận.*
        I : Cường độ dòng điện (ampe).
        t : Thời gian điện phân (giây).
        F : Hằng số Farađây (F = 96 500).
- - - - Kim loại kiềm thổ thuộc nhóm IIA của bảng tuần hoàn, gồm các nguyên tố beri (Be), magie (Mg), canxi (Ca), stronti (Sr), bari (Ba) và rađi (Ra).
        Nguyên tử của các kim loại kiềm thổ đều có cấu hình electron lớp ngoài cùng là ns2 (n là số thứ tự của lớp).
    - - Các kim loại kiềm thổ có màu trắng bạc, có thể dát mỏng.
      - Do các kim loại kiềm thổ có kiểu mạng tinh thể không giống nhau nên nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi và khối lượng riêng của các kim loại kiềm thổ không biến đổi theo một quy luật nhất định như các kim loại kiềm.
    - - Kim loại kiềm thổ có tính khử mạnh, tăng dần từ beri đến bari.
        Trong hợp chất, các kim loại kiềm thổ có số oxi hóa +2.
      - Tác dụng với phi kim
        
        Kim loại kiềm thổ khử các nguyên tử phi kim thành ion âm.
        
        vd 2Mg + O2 --> 2MgO
      - Tác dụng với dung dịch axit
        
        Với axit HCl, H2SO4 loãng
        
        Kim loại kiềm thổ khử mạnh ion H+ trong các dung dịch HCl, H2SO4 loãng thành khí H2
        vd Mg + 2HCl --> MgCl2 + H2.
        
        Với axit HNO3, H2SO4 đặc
        
        kim loại kiềm thổ có thể khử N+5 trong NH3 loãng xuống N-3;S+6 trong H2SO4 dặc xuống S-2
        vd 4Mg +10HNO3loãng --> 4Mg(NO3)2 + NH4NO3 +H20
        4Mg +5H2SO4đặc --> 4MgSO4 +H2S +4H2O
      - Tác dụng với nước
        
        Ở nhiệt độ thường, Be không khử được nước, Mg khử chậm. Các kim loại còn lại khử mạnh nước giải phóng khí hiđro.
        vd Ca + 2H2O --> Ca(Oh)2 +H2
  - - - Canxi hiđroxit (Ca(OH)2) còn gọi là vôi tôi, là chất rắn màu trắng, ít tan trong nước. Nước vôi trong là dung dịch Ca(OH)2.
      - Ca(OH)2 hấp thụ dễ dàng khí CO2:
      - Tính chất hóa học: (mang đầy đủ tính chất của 1 dung dịch kiềm)
        
        tác dụng với axit: Ca(OH)2 + 2HCl --> CaCl2 +H2O
        
        tác dụng với oxit axit: Ca(OH)2 +CO2 ---> CaCO3 (KT) +H2O
        
        tác dụng với muối: Ca(OH)2 + Na2CO3 ---> CaCO3 + 2NaOH
      - Ca(OH)2 là một bazơ mạnh, lại rẻ tiền nên được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp: sản xuất amoniac (NH3), clorua vôi (CaOCl2), vật liệu xây dựng,..
        ứng dụng
        trộn vữa xây nhà
        khử chua dất trồng
        sản xuất clorua vôi dung để tẩy trắng và khử trùng.
    - - Tính chất vật lí
        
        Canxi cacbonat (CaCO3) là chất rắn, màu trắng, không tan trong nước, bị phân hủy ở nhiệt độ khoảng 1000oC.
        
        trong tự nhiên canxi cacbonat tồn tại ở dạng đá vôi,đá hoa,đá phấn,và là thành phần chính của vỏ và mai các loài ốc,sò hến,mực
      - tính chất hóa học
        
        đây là muối của axit yếu, không bền nên tác dụng được với nhiều axit vô cơ, giải phóng khí cacbonic :
        CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + H2O + CO2
        CaCO3 + 2CH3COOH → Ca(CH3COO)2 + H2O + CO2
        
        Canxi cacbonat tan dần trong nước có chứa khí cacbon dioxit, tạo ra muối tan là canxi hidrocacbonat (Ca(HCO3)2):
        CaCO3 + H2O + CO2 ⇄⇄ Ca(HCO3)2
        => Phản ứng thuận: Giải thích sự xâm thực của nước mưa đối với đá vôi
        
        Phản ứng nghịch: Giải thích sự hình thành thạch nhũ có trong hang động.
        
        Ứng dụng
        
        +canxi Cacbonat cũng được sử dụng rộng rãi trong một loạt các công việc và các chất kết dính tự chế, chất bịt kín và các chất độn trang trí. Ngoài ra, nó còn được ứng dụng vào ngành: Phân bón, xử lý nước thải, thực phẩm, y tế, khử chua.
        
        đá vôi dùng để làm vật liệu xây dựng,sản xuất vôi,xi măng,thủy tinh...
        đá hoa dùng trong các công trình mĩ thuật(tạc tượng,trang trí).đá phấn dễ nghiền thành bột mịn làm phụ gia của thuốc đánh răng
    - - Trong tự nhiên, canxi sunfat (CaSO4) tồn tại dưới dạng muối ngậm nước CaSO4.2H2O gọi là thạch cao sống.
      - Khi đun nóng đến 160oC, thạch cao sống mất một phần nước biến thành thạch cao nung là chất rắn màu trắng, dễ nghiền thành bột mịn. Khi nhào bột này với nước tạo thành một loại bột nhão có khả năng đông cứng nhanh
      - Thạch cao khan là CaSO4 được điều chế bằng cách nung thạch cao sống ở nhiệt độ 350oC
      - Khi nghiền clanhke, người ta trộn thêm 5 - 10% thạch cao để điều chỉnh tốc độ đông cứng của xi măng. Thạch cao nung còn được dùng để nặn tượng, đúc khuôn và bó bột khi gãy xương.
    - - tác dụng với nước, tỏa nhiệt: CaO +H2O---> Ca(OH)2 ít tan
      - với axit: CaO + 2HCl--> CaCl2 + H2O
  - - - Nước tự nhiên thường chứa nhiều muối của các kim loại như canxi, magie, sắt,... Nước chứa nhiều ion Ca2+ và Mg2+ được gọi là nước cứng.
      - Nước chứa ít hoặc không chứa các ion Ca2+ và Mg2+ được gọi là nước mềm
      - Người ta phân biệt nước cứng có tính cứng tạm thời, vĩnh cửu và toàn phần.
      - Tính cứng tạm thời là tính cứng gây nên bởi các muối Ca(HCO3)2 và Mg(HCO3)2.
      - Khi đun sôi nước, các muối Ca(HCO3)2 và Mg(HCO3)2 bị phân hủy tạo ra kết tủa CaCO3 và MgCO3 nên sẽ làm mất tính cứng.
        vd Ca(HCO)3 ---> CaCO3 +CO2 +H2O(to)
        Mg(HCO3)2 ---> MgCO3 +CO2 + H2O(to)
      - Tính cứng vĩnh cửu là tính cứng gây nên bởi các muối sunfat, clorua của canxi và magie
      - Khi đun sôi, các muối này không bị phân hủy nên tính cứng vĩnh cửu không mất đi.
      - Tính cứng toàn phần gồm cả tính cứng tạm thời và tính cứng vĩnh cửu.
    - - Đun nước cứng lâu ngày trong nồi hơi, nồi sẽ bị phủ một lớp cặn. Lớp cặn dày 1 mm làm tốn thêm 5% nhiên liệu, thậm chí có thể gây nổ.
        
        Các ống dẫn nước cứng lâu ngày bị đóng cặn, làm giảm lưu lượng của nước.
        
        Quần áo giặt bằng nước cứng thì xà phòng không ra bọt, tốn xà phòng và làm quần áo chóng hư hỏng do những kết tủa khó tan bám vào quần áo.
        
        Pha trà bằng nước cứng sẽ làm giảm hương vị của trà. Nấu ăn bằng nước cứng sẽ làm cho thực phẩm lâu chín và giảm mùi vị.
    - - Nguyên tắc làm mềm nước cứng là làm giảm nồng độ các ion Ca2+, Mg2+ trong nước cứng bằng các phương pháp sau:
      - Phương pháp kết tủa
        
        Khi đun sôi nước, các muối Ca(HCO3)2 và Mg(HCO3)2 bị phân hủy tạo ra muối cacbonat không tan. Loại bỏ kết tủa ta được nước mềm.
        
        Dùng Ca(OH)2 với một lượng vừa đủ để trung hoà muối axit, tạo ra kết tủa làm mất tính cứng tạm thời
        vd Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 --> 2CaCO3 +H2O
        Dùng Na2CO3 (hoặc Na3PO4) để làm mất tính cứng tạm thời và tính cứng vĩnh cửu.
        VD Ca(HCO3)2 + Na2CO3 --> CaCO3 +2NaHCO3
        Trên thực tế, người ta dùng đồng thời một số hoá chất, thí dụ Ca(OH)2 và Na2CO3.
      - Phương pháp trao đổi ion
        
        Những vật liệu vô cơ hoặc hữu cơ có khả năng trao đổi một số ion có trong thành phần cấu tạo của chúng với các ion có trong dung dịch được gọi là vật liệu trao đổi ion.
        Trong xử lí nước cứng, người ta thường dùng các vật liệu polime có khả năng trao đổi cation, gọi chung là nhựa cationit.
        Các zeolit là vật liệu trao đổi ion vô cơ cũng thường được dùng để làm mềm nước.
        Phương pháp trao đổi ion có thể làm giảm cả độ cứng vĩnh cửu lẫn độ cứng tạm thời của nước.
      - IV. Nhận biết ion Ca2+, Mg2+ trong dung dịch
        
        Để nhận biết ion Ca2+, Mg2+ trong dung dịch, ta dùng dung dịch muối chứa CO3 sẽ tạo ra kết tủa CaCO3 hoặc MgCO3. Sục khí CO2 dư vào dung dịch, nếu kết tủa tan chứng tỏ sự có mặt của Ca2+ hoặc Mg2+ trong dung dịch ban đầu.
- - - - Kim loại kiềm thuộc nhóm IA của bảng tuần hoàn, gồm các nguyên tố: liti (Li), natri (Na), kali (K), rubiđi (Rb), xesi (Cs) và franxi (Fr)*.
        
        Cấu hình electron nguyên tử:
        
        Li: [He] 2s1 ; Na: [Ne] 3s1 ; K: [Ar]4s1 ; Rb: [Kr] 5s1 ; Cs: [Xe] 6s1
    - - Các kim loại kiềm có màu trắng bạc và có ánh kim, dẫn điện tốt, nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp, khối lượng riêng nhỏ, độ cứng thấp (do kim loại kiềm có mạng tinh thể lập phương tâm khối, cấu trúc tương đối rỗng, ngoài ra trong tinh thể các nguyên tử và ion liên kết với nhau bằng liên kết kim loại yếu).
    - - Các nguyên tử kim loại kiềm có năng lượng ion hóa nhỏ nên có tính khử rất mạnh. Tính khử tăng dần từ liti đến xesi.
        Trong hợp chất, các kim loại kiềm có số oxi hóa +1.
      - Tác dụng với phi kim
        
        Kim loại kiềm khử dễ dàng các nguyên tử phi kim thành ion âm:
        
        Tác dụng với oxi
        Natri cháy trong khí oxi khô tạo ra natri peoxit (Na2O2), trong không khí khô ở nhiệt độ thường tạo ra natri oxit (Na2O).
        vd 2Na +02 --> Na2O2
        4Na +02 --> 2Na2O
        
        Tác dụng với clo
        2K +Cl2 --> 2KCl
      - Tác dụng với axit
        
        Kim loại kiềm khử mạnh ion H+ trong dung dịch axit HCl và H2SO4 loãng thành khí hiđro:
        2Na + 2HCI → 2NACI + H2 ↑
      - Tác dụng với nuớc
        
        Kim loại kiềm khử nước dễ dàng ở nhiệt độ thường, giải phóng khí hiđro.
        2K + 2H20 --> 2КОН + Н2 t
        Vì các kim loại kiềm dễ tác dụng với nước, với oxi trong không khí nên để bảo quản, người ta ngâm chìm các kim loại kiềm trong dầu hỏa.
    - - Ứng dụng
        
        Dùng chế tạo hợp kim có nhiệt độ nóng chảy thấp.
        
        Hợp kim liti - nhôm siêu nhẹ, được dùng trong kĩ thuật hàng không.
        
        Xesi được dùng làm tế bào quang điện.
      - Trạng thái tự nhiên
        
        Các kim loại kiềm không có ở dạng đơn chất mà chỉ tồn tại ở dạng hợp chất. Trong nước biển có chứa một lượng tương đối lớn muối NaCl. Đất cũng chứa một số hợp chất của kim loại kiềm ở dạng silicat và aluminat.
      - Điều chế
        
        Muốn điều chế kim loại kiềm từ các hợp chất, cần phải khử các ion của chúng.
        
        Vì ion kim loại kiềm rất khó bị khử nên phải dùng dòng điện (phương pháp điện phân). Quan trọng nhất là điện phân muối halogenua của kim loại kiềm nóng chảy.
  - - - Tính chất
        
        Natri hiđroxit (NaOH) hay xút ăn da là chất rắn, không màu, dễ nóng chảy (tnc = 322oC), hút ẩm mạnh (dễ chảy rữa), tan nhiều trong nước và tỏa ra một lượng nhiệt lớn nên cần phải cẩn thận khi hòa tan NaOH trong nước.
        
        Khi tan trong nước, NaOH phân li hoàn toàn thành ion
        NaOH --> Na+ + OH-
        
        Natri hiđroxit tác dụng được với oxit axit, axit và muối:
        CO2 + 2NaOH --> Na2CO3 + H2O
        CO2 +2OH --> CO3 +H2O
        HCl +NaOH --> NaCl +H20
      - Ứng dụng
        
        Natri hiđroxit là hóa chất quan trọng, đứng hàng thứ hai sau axit sunfuric.
        Natri hiđroxit được dùng để nấu xà phòng, chế phẩm nhuộm, tơ nhân tạo, tinh chế quặng nhôm trong công nghiệp luyện nhôm và dùng trong công nghiệp chế biến dầu mỏ,...
    - - Tính chất
        
        Natri hiđrocacbonat (NaHCO3) là chất rắn màu trắng, ít tan trong nước, dễ bị nhiệt phân hủy tạo ra Na2CO3 và khí CO2.
        2NaHCO3 ---> Na2CO3 +CO2 +H2O
        
        NaHCO3 có tính lưỡng tính (vừa tác dụng được với dung dịch axit, vừa tác dụng được với dung dịch bazơ).
        NaHCO3 + HCl --> NaCl + CO2 + H2O
        NaHCO3 + NaOH --> Na2CO3 + H2O
        
        Ứng dụng
        
        NaHCO3 được dùng trong công nghiệp dược phẩm (chế thuốc đau dạ dày,...) và công nghiệp thực phẩm (làm bột nở,...).
    - - Tính chất
        
        Natri cacbonat (Na2CO3) là chất rắn màu trắng, tan nhiều trong nước. Ở nhiệt độ thường, natri cacbonat tồn tại ở dạng muối ngậm nước Na2CO3.10H2O, ở nhiệt độ cao muối này mất dần nước kết tinh trở thành natri cacbonat khan, nóng chảy ở 850oC
        Na2CO3 là muối của axit yếu (axit cacbonic) và có những tính chất chung của muối.
        Muối cacbonat của kim loại kiềm trong dung dịch nước cho môi trường kiềm.
      - Ứng dụng
        
        Na2CO3 là hóa chất quan trọng trong công nghiệp thủy tinh, bột giặt, phẩm nhuộm, giấy, sợi,..
    - - Tính chất
        
        Kali nitrat (KNO3) là những tinh thể không màu, bền trong không khí, tan nhiều trong nước. Khi đun nóng ở nhiệt độ cao hơn nhiệt độ nóng chảy (333oC), KNO3 bắt đầu bị phân hủy thành O2 và KNO2.
        2KNO3 --> 2KNO2 + 02
      - Ứng dụng
        
        KNO3 được dùng làm phân bón (phân đạm, phân kali) và được dùng để chế tạo thuốc nổ.
- - - - I. Nhôm oxit
        
        Tính chất
        
        Nhôm oxit (Al2O3) là chất rắn, màu trắng, không tan trong nước và không tác dụng với nước, nóng chảy ở trên 2050oC.
        Nhôm oxit là oxit lưỡng tính, vừa tác dụng với axit, vừa tác dụng với bazơ.
        
        Ứng dụng
        
        Trong tự nhiên, nhôm oxit tồn tại dưới dạng ngậm nước và dạng khan.
        
        Dạng oxit ngậm nước là thành phần chủ yếu của quặng boxit (Al2O3.2H2O) dùng để sản xuất nhôm.
        
        Dạng oxit khan, có cấu tạo tinh thể là đá quý ít phổ biến, thường gặp là:
        
        Corinđon ở dạng tinh thể trong suốt, không màu, rất rắn, được dùng để chế tạo đá mài, giấy nhám,...
        
        Trong tinh thể Al2O3, nếu một số ion Al3+ được thay bằng ion Cr3+ ta có hồng ngọc dùng làm đồ trang sức, chân kính đồng hồ và dùng trong kĩ thuật laze.
        
        Tinh thể Al2O3 có lẫn tạp chất Fe2+, Fe3+ và Ti4+ ta có saphia dùng làm đồ trang sức.
        
        Bột nhôm oxit dùng trong công nghiệp sản xuất chất xúc tác cho tổng hợp hữu cơ.
      - II. Nhôm hiđroxit
        
        Nhôm hiđroxit (Al(OH)3) là chất rắn, màu trắng, kết tủa ở dạng keo.
        
        Al(OH)3 là hiđroxit lưỡng tính.
        
        Nhôm hiđroxit thể hiện tính bazơ trội hơn tính axit. Do có tính axit nên nhôm hiđroxit còn có tên là axit aluminic. Axit aluminic là axit rất yếu, yếu hơn axit cacbonic.
      - III. Nhôm sunfat
        
        Muối nhôm sunfat khan tan trong nước tỏa nhiệt làm dung dịch nóng lên do bị hiđrat hóa.
        
        Muối nhôm sunfat có nhiều ứng dụng nhất là muối sunfat kép của nhôm và kali ngậm nước gọi là phèn chua, công thức: K2SO4.Al2(SO4)3. 24H2O, hay viết gọn là: KAl(SO4)2.2H2O. Phèn chua được dùng trong ngành thuộc da, công nghiệp giấy, chất cầm màu trong ngành nhuộm vải, chất làm trong nước,...
        
        Trong công thức hóa học trên, nếu thay ion K+ bằng Li+, Na+ hay NH4+ ta được các muối kép khác có tên chung là phèn nhôm (nhưng không gọi là phèn chua).
    - - Cho từ từ dung dịch NaOH đến dư vào dung dịch thí nghiệm, nếu thấy có kết tủa keo xuất hiện rồi tan trong NaOH dư thì chứng tỏ có ion Al3+.
  - - - Nhôm là kim loại màu trắng bạc, nóng chảy ở 660oC, khá mềm, dễ kéo sợi, dễ dát mỏng. Có thể dát được những lá nhôm mỏng 0,01 mm dùng làm giấy gói kẹo, gói thuốc lá,...
        Nhôm là kim loại nhẹ (D = 2,7 g/cm3), dẫn điện tốt (gấp 3 lần sắt, bằng 2/3 lần đồng) và dẫn nhiệt tốt (gấp 3 lần sắt).
    - - Nhôm là kim loại có tính khử mạnh, chỉ sau kim loại kiềm và kiềm thổ, nên dễ bị oxi hóa thành ion dương.
        Al --> Al3+ + 3e
      - Tác dụng với phi kim
        
        Nhôm khử dễ dàng các nguyên tử phi kim thành ion âm.
        
        Tác dụng với halogen:
        
        Bột nhôm tự bốc cháy khi tiếp xúc với khí clo.
        2Al + 3Cl2 --> 2AlCl3
        
        Tác dụng với oxi
        
        Khi đốt, bột nhôm cháy trong không khí với ngọn lửa sáng chói, tỏa nhiều nhiệt.
        4Al + 3O2 --> 2Al2O3
        Nhôm bền trong không khí ở nhiệt độ thường do có màng oxit Al2O3 rất mỏng và bền bảo vệ.
      - Tác dụng với axit
        
        • Nhôm khử dễ dàng ion H+ trong dung dịch HCI và H2SO4 loãng thành khí H2
        2Al + 6HCI --> 2AICI3 + 3H2
        • Nhôm tác dụng mạnh với dung dịch HNO3 loãng, HNO3 đặc, nóng và H2SO4 đặc, nóng. Trong các phản ứng này, Al khử N(+5) hoặc S(+6) xuống số oxi hoá thấp hơn.
        Thi dụ: Al + 4HNO3 (loãng) --> Al(NO3)3 + NO +2H20
        2Al + 6H2SO4 (đạc) --> Al2(SO4)3 +3S02 ↑ + 6H20
        • Nhóm bị thụ động bởi dung dịch axit HNO, đặc, nguội hoặc H2SO4 đặc, nguội.
        Vì vậy, có thể dùng thùng nhóm dể chuyên cho những axit đặc, nguội nói trên
      - Tác dụng với oxit kim loại
        
        Ở nhiệt độ cao, AI khử được nhiều ion kim loại trong oxit. Thí dụ phản ứng giữa
        bột nhôm và sắt oxit
        2AI + Fe203 --> Al203 + 2Fe
        Phản ứng trên gọi là phản ứng nhiệt nhôm Nhiệt lượng do phản ung toả ra lớn làm sắt nóng chảy nên phản ứng này được dùng để điều chế một lượng nhỏ sắt nóng chảy khi hàn đường ray
      - tác dụng vs nước
        
        Nếu phá bỏ lớp oxit trên bề mặt nhôm (hoặc tạo thành hỗn hống Al - Hg), thì
        nhôm sẽ tác dụng với nước ở nhiệt độ thường
        2Al + 6H,0 → 2A!(OH), + 3H,1 (1)
        Nhôm không tác dụng với nước, dù ở nhiệt độ cao là vì trên bề mặt của nhôm được phủ kín mộtt lop Al203 rất mỏng. bền và mịn, không cho nưóc và khí thấm qua
      - tác dụng dung dịch kiềm
        
        Al203 là oxit lưỡng tính nên lớp màng móng Al203 trên bế mặt nhôm tác dụngvới dung dịch kiềm tạo ra muối tan. Khi không còn màng oxit bảo vệ. nhôm sẽ tác dụng với nước tạo ra Al(OH)3 và giải phóng khí H2: Al(OH)3 là hiđroxit lưỡng tính nên tác dụng tiếp với dung dịch kiềm
        Al(OH)3 + NaOH → NaAIO2 + 2H20 (2)
        natri aluminat
        Phản ứng nhôm tan trong dung dịch kiềm xảy ra theo phương trình (1) và phương trình (2). Cộng (1) và (2) ta có
        phương trình hoá học sau :
        2Al + 2NAOH + 2H20 → 2NaAIO3 + 3H2
        Như vậy, nhôm có thể tan trong dung dịch kiểm và giải phóng khí hidro.
    - - 1. Ứng dụng
        
        Nhôm và hợp kim của nhôm có ưu điểm là nhẹ, bền đối với không khí và nước nên được dùng làm vật liệu chế tạo máy bay, ô tô, tên lửa, tàu vũ trụ.
        
        Nhôm và hợp kim của nhôm có màu trắng bạc, đẹp nên được dùng trong xây dựng nhà cửa và trang trí nội thất.
        
        Nhôm nhẹ, dẫn điện tốt nên được dùng làm dây dẫn điện thay cho đồng. Do dẫn nhiệt tốt, ít bị gỉ và không độc nên nhôm được dùng làm dụng cụ nhà bếp.
        
        Bột nhôm trộn với bột sắt oxit (gọi là hỗn hợp tecmit) để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm dùng hàn đường ray.
      - 2. Trạng thái tự nhiên
        
        Nhôm là kim loại hoạt động mạnh nên trong tự nhiên chỉ tồn tại ở dạng hợp chất. Nhôm là nguyên tố đứng hàng thứ ba sau oxi và silic về độ phổ biến trong vỏ Trái Đất. Hợp chất của nhôm có mặt khắp nơi, như có trong đất sét (Al2O3.2SiO2.2H2O), mica (K2O.Al2O3.6SiO2), boxit (Al2O3.2H2O), criolit (3NaRAlF3),...
    - - Trong công nghiệp, nhôm được sản xuất bằng phương pháp điện phân nhôm oxit nóng chảy.
      - Nguyên liệu
        
        Nguyên liệu là quặng boxit Al2O3.2H2O. Boxit thường lẫn tạp chất là Fe2O3 và SiO2. Sau khi loại bỏ tạp chất bằng phương pháp hóa học thu được Al2O3 gần nguyên chất.
      - điện phân nóng chảy
        
        Nhiệt độ nóng chảy của Al2O3 rất cao (2050oC), vì vậy phải hòa tan Al2O3 trong criolit nóng chảy để hạ nhiệt độ nóng chảy của hỗn hợp xuống 900oC.
        
        Quá trình điện phân:
        
        Cực âm (catot) của thùng điện phân là một tấm than chì nguyên chất được bố trí ở đáy thùng. Ở catot xảy ra quá trình khử ion Al3+ thành Al.
        Al3+ + 3e --> Al
        
        Nhôm nóng chảy được định kì tháo ra từ đáy thùng.
        
        Cực dương (anot) cũng là những khối than chì lớn. Ở anot xảy ra quá trình oxi hoá ion O2- thành khí O2.
        2O2- ---> O2 +4e
        
        Khí O2 ở nhiệt độ cao đốt cháy C thành khí CO và CO2. Vì vậy, sau một thời gian phải thay thế điện cực dương