Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

HỖ TRỢ TƯ VẤN HỌC SINH - Coggle Diagram

- - - - Để tăng thêm sự tin tưởng của học sinh, giáo viên có thể nói rõ về các nguyên tắc tư vấn, hỗ trợ, trong đó nhấn mạnh nguyên tắc bảo mật, nguyên tắc tôn trọng
  - - - thu thập thông tin của các em ở các khía cạnh (học tập, quan hệ giao tiếp, bản thân...), từ nhiều nguồn khác nhau (cha mẹ, thầy cô, bạn bè...), bằng các cách khác nhau (trò chuyện, trực quan, quan sát, sử dụng trắc nghiệm....), ở các môi trường khác nhau (ở nhà, trên lớp, trong trường, ngoài trường, trên không gian mạng...)
      - tập hợp những vấn đề của học sinh và nhận diện đâu là vấn đề chính, vấn đề phụ, đâu là hệ quả từ vấn đề chính,đánh giá mức độ của vấn đề học sinh đang gặp phải như thế nào
    - - tìm kiếm và đề ra các giải pháp cho vấn đề của học sinh
      - giáo viên giúp học sinh tưởng tượng về tương lai và kết quả về mặt tinh thần của các lựa chọn thay thế đó
      - xác định rõ những điều cụ thể học sinh có thể thực hiện để cải thiện tình hình của các em và đồng thời cùng với học sinh đặt thứ tự ưu tiên cho các giải pháp khả thi
  - - - Việc đánh giá dựa trên các mục tiêu đã đặt ra
      - Nếu học sinh chưa hoàn thành nhiệm vụ thì không nên trách mắng mà cần tìm ra nguyên nhân và đưa ra hướng khắc phục cho học sinh.
- - - - Góp phần xây dựng mối quan hệ tin tưởng, thân thiện giữa giáo viên và học sinh
      - Cho phép học sinh giải tỏa cảm xúc, giảm căng thẳng
      - Làm cho học sinh cảm thấy được tôn trọng, thấy mình có giá trị
      - Khuyến khích khai thác sâu thông tin từ phía học sinh
    - - Đón nhận cảm xúc và cố gắng thấu hiểu cảm xúc của học sinh đằng sau những sự kiện và suy nghĩ học sinh chia sẻ mà không phán xét hay bình luận gì
      - Sử dụng những câu nói thể hiện sự khích lệ, động viên học sinh (như cô/thầy hiểu, à, ra thế, cô/thầy đang nghe em đây….)
      - Giáo viên bày tỏ sự khích lệ đối với học sinh bằng các biểu cảm phi ngôn ngữ nhằm khuyến khích sự chia sẻ của học sinh (như gật đầu, hơi ngả người về phía học sinh, duy trì giao tiếp bằng mắt, giọng nói nhẹ nhàng, khoảng cách phù hợp, im lặng tích cực….)
      - Lắng nghe không phải chỉ thu nhận thông tin một chiều mà cần có sự tương tác giữa giáo viên và học sinh. Vì thế, giáo viên nên sử dụng các kĩ thuật lắng nghe tích cực như: phản hồi cảm xúc, phản hồi nội dung để giúp học sinh cảm nhận được giáo viên hiểu câu chuyện và thấu cảm với vấn đề của mình.
    - - Kĩ năng lắng nghe trong tư vấn và hỗ trợ học sinh là khả năng giáo viên thể hiện tập trung chú ý, quan tâm, thấu hiểu suy nghĩ, cảm xúc, vấn đề của học sinh và đưa ra những phản hồi phù hợp giúp học sinh nhận biết rằng mình đang được quan tâm, chia sẻ.
  - - - Câu hỏi đóng là câu hỏi đưa đến câu trả lời cụ thể, ngắn: “có” hoặc “không”; “đúng” hoặc “sai”. Tuy ít hiệu quả hơn nhưng dạng câu hỏi này cũng cần thiết khi cần thu thập thông tin nhanh, cụ thể hoặc giúp kết thúc câu chuyện dài dòng, tản mạn.
      - Câu hỏi mở là dạng câu hỏi có hiệu quả trong tư vấn, hỗ trợ vì đưa đến nhiều thông tin cụ thể và phong phú; giúp khuyến khích học sinh bày tỏ nhiều hơn về cảm xúc và suy nghĩ của bản thân mình. Câu hỏi mở thường bắt đầu bằng các từ như “thế nào?”, “khi nào?” hay kết thúc bằng các từ “ra sao”, “như thế nào”.
      - Ngoài ra còn có các dạng câu hỏi khác như: câu hỏi về nhận thức “Em nghĩ như thế nào về việc không làm bài tập về nhà?”; câu hỏi về cảm xúc: “Em cảm thấy thế nào khi các bạn không hay chơi với em?”; câu hỏi về hành vi “Em sẽ làm gì sau khi nhận ra lỗi của mình?”; câu hỏi về nguyên nhân “Điều gì khiến em không làm bài về nhà?”…
    - - Nên sử dụng câu hỏi mở để khai thác thông tin về sự kiện (cái gì?); quá trình hay cảm xúc (như thế nào?), nguyên nhân (vì sao?)
      - Có thể sử dụng các câu hỏi giả định về những điều tích cực để hướng học sinh đến sự thay đổi (dạng câu hỏi “nếu - thì” hoặc “câu hỏi phép lạ”: Nếu có điều ước, thì em ước gì?)
      - Câu hỏi đặt ra phải đi theo lôgic của sự kiện và tư duy của học sinh. Giáo viên giúp học sinh mô tả hiện trạng bằng cách trả lời câu hỏi như thế nào? Sau đó, yêu cầu phân tích, lí giải vì sao như thế? Cuối cùng, trả lời câu hỏi vấn đề là gì?
      - Nên tránh: Hỏi nhiều câu hỏi “Tại sao”; hỏi tới tấp, nhiều câu hỏi cùng lúc; câu hỏi mang tính chất suy diễn…
      - Giáo viên vận dụng linh hoạt các dạng câu hỏi để tìm hiểu thông tin về học sinh và đặt câu hỏi đúng lúc, đúng thời điểm;
    - - Kĩ năng đặt câu hỏi trong tư vấn và hỗ trợ học sinh là khả năng của giáo viên sử dụng các dạng câu hỏi (cách hỏi) để tập hợp thông tin từ phía học sinh, làm sáng tỏ những vấn đề còn chưa rõ, khuyến khích học sinh tự bộc lộ những suy nghĩ, xúc cảm của bản thân mình.
  - - - Giúp giáo viên kiểm tra lại thông tin mà học sinh chia sẻ
      - Làm cho học sinh thấy mình được lắng nghe, được thấu hiểu từ đó gắn kết mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh
      - Diễn đạt lại những gì đã nghe thấy giúp học sinh nhìn lại mình và giúp giáo viên khám phá sâu hơn về những gì học sinh chia sẻ
      - Nắm bắt được khía cạnh quan trọng nhất của thông điệp mà học sinh có thể không nhận ra hoặc cố tình che đậy
    - - Phản hồi nội dung:
        
        Giáo viên lắng nghe câu chuyện và tóm lược lại những điều học sinh chia sẻ bằng ngôn ngữ riêng của giáo viên mà không đánh giá, bình luận
      - Phản hồi cảm xúc
        
        Phản hồi cảm xúc: Giáo viên xác định và gọi tên những cảm xúc mà học sinh trải nghiệm, sử dụng ngôn ngữ của mình để nói về những cảm xúc mà học sinh đã trải qua một cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Giáo viên có thể sử dụng các mẫu câu như “Thầy/cô nhận thấy rằng con/em cảm thấy…(tên cảm xúc)…..khi…” hoặc “Dường như em cảm thấy….(tên cảm xúc)…..khi…..”
    - - Kĩ năng phản hồi trong tư vấn và hỗ trợ học sinh là khả năng của giáo viên truyền tải lại những cảm xúc, suy nghĩ, hành vi của học sinh nhằm kiểm tra lại thông tin từ phía học sinh, đồng thời thể hiện thái độ quan tâm cũng như khích lệ, động viên học sinh nhận thức về vấn đề, cảm xúc, suy nghĩ của mình để thay đổi
    - - Quan sát, lắng nghe phản ứng của học sinh để kiểm tra lại hiệu quả phản hồi.
      - Tóm tắt hoặc diễn đạt lại những điều học sinh đưa ra về cảm xúc hoặc về nội dung mà không kèm theo sự phán xét, phê phán hay góp ý
  - - - Giúp giáo viên không chỉ hiểu sâu sắc suy nghĩ mà cả mức độ cảm xúc của học sinh hay nói cách khác giúp giáo viên hiểu học sinh bằng cảm xúc và bằng tư duy
      - Giúp học sinh cảm thấy được lắng nghe, thừa nhận vì thế góp phần xây dựng mối quan hệ tin tưởng và thân thiện giữa giáo viên và học sinh.
    - - Lắng nghe tích cực để hiểu sâu xa những điều ẩn chứa sau ngôn ngữ của học sinh và chỉ ra cảm xúc thực sự mà học sinh đang trải nghiệm
      - Thể hiện sự thấu cảm bằng cách
        
        Thể hiện/nói với học sinh rằng cô/thầy hiểu rằng cảm xúc của học sinh là hợp lí trong hoàn cảnh của các em và thầy/cô hiểu điều đó
        
        Bình thường hóa cảm xúc của học sinh bằng cách nói với học sinh rằng nhiều người trong hoàn cảnh tương tự như em cũng có cảm xúc như thế và những suy nghĩ, cảm xúc của học sinh trải qua có thể lí giải được trong hoàn cảnh của các em.
        
        Gọi tên cảm xúc mà học sinh đang trải nghiệm và lí do học sinh có cảm xúc đó
        
        Làm cho học sinh cảm thấy có giá trị: Giáo viên giúp cho học sinh thấy những giá trị tích cực trong suy nghĩ, cảm xúc của học sinh ở trong hoàn cảnh của các em.
      - Giáo viên đặt mình vào hoàn cảnh của học sinh để hiểu sự kiện, suy nghĩ của học sinh cũng như cảm nhận về điều các em đang cảm thấy hoặc những gì các em đã trải qua
    - - Kĩ năng thấu hiểu (hoặc thấu cảm) trong tư vấn và hỗ trợ học sinh là khả năng giáo viên biết đặt mình vào vị trí của học sinh để hiểu biết sâu sắc, đầy đủ về vấn đề cũng như tâm tư, tình cảm của học sinh để chia sẻ và giúp các em tự tin đối diện và giải quyết vấn đề của mình
  - - - Giúp học sinh phát huy thế mạnh của bản thân thông qua sự chỉ dẫn của giáo viên
      - Học sinh nhìn nhận lại vấn đề của mình, chủ động lựa chọn những giải pháp thay thế hợp lí
    - - Trong trường hợp học sinh cần lời khuyên, giáo viên chỉ nên khuyên học sinh khi mình có hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực học sinh cần hoặc khi giáo viên hiểu sâu sắc con người và vấn đề của học sinh; khi giáo viên có cùng trải nghiệm với học sinh hay trong trường hợp khẩn cấp như học sinh đang bị đe dọa hay học sinh có hành vi nguy hiểm với người xung quanh…
      - Chỉ dẫn, gợi ý học sinh tìm kiếm cách lí giải thay thế cho những cách mình đã làm thông qua việc hướng dẫn học sinh có cách nhìn đa chiều khác với những gì mình đã làm/đã nghĩ về sự kiện, vấn đề từ ban đầu.
      - Cung cấp cho học sinh những thông tin mang tính khách quan (thông tin thực tế, sự kiện). Giáo viên tập trung vào việc làm thế nào để học sinh vận dụng thông tin vào thực hành giải quyết vấn đề của các em một cách hiệu quả.
      - Hướng học sinh vào những thế mạnh, giá trị của bản thân trong việc giải quyết vấn đề của mình
    - - Là khả năng giáo viên đáp ứng nhu cầu về thông tin của học sinh giúp học sinh thu được những thông tin khách quan, có giá trị, đồng thời gợi dẫn cho học sinh cách thức giải quyết vấn đề dựa vào tiềm năng, thế mạnh của chính các em.