Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
NHIỆM VỤ TUẦN 6 PP DẠY HỌC KHTN - Coggle Diagram
NHIỆM VỤ TUẦN 6 PP DẠY HỌC KHTN
PPDH BÀN TAY NẶN BỘT
Các bước tiến hành
Bước 1: Chuẩn bị
Hình thức, thời gian, địa điểm
Đồ dùng
dạy học
Lựa chọn
nội dung
Dự kiến tình huống
Xác định
mục đích
sử dụng
Bước 2: Tiến hành
Bộc lộ quan điểm ban đầu của HS
GV cho HS trình bày bằng nhiều hình thức: viết, vẽ, nói,...
GV không nhất thiết phải chú ý tới các quan niệm đúng, phải chú trọng đến các quan niệm sai
Khuyến khích HS nêu suy nghĩ, nhận thức ban đầu về sự vật, hiện tượng mới
Đề xuất câu hỏi hay giả thuyết và thiết kế phương án thí nghiệm
Đề xuất câu hỏi
Từ sự khác biệt, phong phú về biểu tượng, GV giúp HS đề xuất câu hỏi
GV chọn biểu tượng khác biệt từ đó HS đặt câu hỏi liên quan đến bài học, giúp HS so sánh
Đề xuất PP thí nghiệm nghiên cứu
GV ghi chú lên bảng các đề xuất của HS để các ý kiến không trùng lặp
GV khuyến khích HS tự đánh giá ý kiến cho nhau
GV nêu câu hỏi, đề nghị HS đề xuất thực nghiệm để tìm câu trả lời cho các câu hỏi đó
Tình huống xuất phát & câu hỏi nêu vấn đề
Câu hỏi nêu vấn đề là câu hỏi lớn của bài
Câu hỏi phù hợp với trình độ HS, gây mâu thuẫn nhận thức, kích thích tính tò mò
Là tình huống GV đưa ra như một cách dẫn nhập vào bài học
GV dùng câu hỏi mở, không dùng câu hỏi đóng
Tiến hành thực nghiệm tìm tòi - nghiên cứu
Quan sát tranh, mô hình & ưu tiên thực nghiệm vật thật
Từ những khác biệt, phong phú về biểu tượng, GV giúp HS đề xuất câu hỏi
GV chọn biểu tượng khác biệt từ đó HS đặt câu hỏi liên quan đến bài học, giúp HS so sánh
Kết luận và hợp thức hóa kiến thức
HS rút ra kết luận sau khi thực nghiệm
GV khắc sâu kiến thức cho HS
Lưu ý
Không chia nhóm quá đông, chỉ từ 2 - 4 HS hoặc hai bàn ghép lại.
Không nên cho HS biết trước kiến thức bài học một cách tiêu cực mà để cho HS tự khám phá ra chúng.
Không để HS sử dụng SGK để trả lời câu hỏi, HS sẽ có thói quen ỉ lại, không chịu suy nghĩ, tìm tòi.
Chỉ đánh giá bằng điểm số là chưa đủ; cần phối hợp đánh giá: năng lực quan sát, tư duy, khả năng suy luận, kỹ năng thí nghiệm, sử dụng ngôn ngữ, tham gia tích cực trong giờ học.
Không nêu tên bài học trước khi học.
Biểu tượng HS đưa ra đúng hoặc sai, GV không đánh giá, không đưa câu trả lời. GV gợi ý, đặt câu hỏi dẫn dắt HS đi tìm câu trả lời.
Lựa chọn hoạt động phù hợp. Không nhất thiết hoạt động nào cũng áp dụng PP BTNB.
Quá trình học sinh thực hành, GV theo dõi, quan sát HS đang nghĩ gì để nắm được tình hình.
Mục tiêu
Mục tiêu của phương pháp Bàn tay nặn bột là tạo nên tính tò mò, ham muốn khám phá và say mê khoa học của học sinh. Ngoài việc chú trọng đến kiến thức khoa học, phương pháp BTNB còn chú ý nhiều đến việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt thông qua ngôn ngữ nói và viết cho học sinh.
Khái niệm
PHương pháp bàn tay nặn bột là một phương pháp mà trong đó học sinh tiến hành các thao tác tri tuệ có sự hỗ trợ của một số dụng cụ và những giác quan để nghiên cứu, tìm tòi, khám phá tri thức mới. Tất cả suy nghĩ, kết quả được học sinh mô tả lại bằng chữ viết, lời nói, hình vẽ
PPDH NÊU VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Cách tiến hành
Xây sựng tình huống có vấn đề
Bước 1: Nghiên cứu kĩ mục tiêu, nội dung bài học để lựa chọn nội dung đáp ứng được tình huống có vấn đề
Bước 2: Phân tích nội dung, liên hệ với những kiến thức học sinh đã biết, đã được học để giải quyết mâu thuẫn
Bước 3: Hoàn thiện tình huống có vấn đề và dự kiến các hướng học sinh có thể đưa ra quyết định
Giải quyết vấn đề
Bước 4: Tiếp nhận tình huống, phân tích vấn đề, nội dung của tình huống xác định nhiệm vụ cần thực hiện
Bước 5: Học sinh huy động kiến thức liên quan và đưa ra những giả thuyết
Bước 6: Dựa vào tri thức đã có để lập luận, nghiên cứu thêm thông tin mới để khẳng định hay bác bỏ giả thuyết, phương án đã đề xuất, trình bày giải pháp
Bước 7: Nhận xét, đánh giá để lựa chọn phương án tối ưu và rút ra kết luận
Những điểm cần lưu ý
Việc tổ chức tiết học hoặc một phần của tiết học theo phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề đòi hỏi phải có nhiều thời gian hơn so với các phương pháp thông thường
Không nên yêu cầu HS tự khám phá tất cả các tri thức quy định trong chương trình
Cho HS phát hiện và giải quyết vấn đề đối với một bộ phận nội dung học tập, có thể có sự giúp đỡ của GV với mức độ nhiều ít khác nhau. HS được học không chỉ ở kết quả mà điều quan trọng hơn là cả quá trình phát hiện và giải quyết vấn đề
HS chỉnh đốn lại, cấu trúc lại cách nhìn đối với bộ phận tri thức còn lại mà họ đã lĩnh hội không phải bằng con đường phát hiện và giải quyết vấn đề, thậm chí có thể cũng không phải nghe GV thuyết trình phát hiện và giải quyết vấn đề
Tỉ trọng các vấn đề người học phát hiện và giải quyết vấn đề so với chương trình tùy thuộc vào đặc điểm của môn học, vào đối tượng HS và hoàn cảnh cụ thể
Tỉ trọng phần nội dung được dạy theo cách để phát hiện và giải quyết vấn đề không choán hết toàn bộ môn học những cũng phải đủ để người học biết cách thức, có kĩ năng giải quyết vấn đề và có khả năng cấu trúc lại tri thức, biết nhìn toàn bộ nội dung còn lại dưới dạng đang trong quá trình hình thành và phát triển theo cách phát hiện và giải quyết vấn đề
Phương pháp này đòi hỏi GV phải đầu tư nhiều thời gian và công sức, phải có năng lực sư phạm tốt mới suy nghĩ để tạo ra được nhiều tình huống gợi vấn đề và hướng dẫn tìm tòi để phát hiện và giải quyết vấn đề
Các vấn đề / tình huống đưa ra để HS xử lí, giải quyết cần thoả mãn các yêu cầu sau:
Vấn đề / tình huống phải gần gũi với cuộc sống thực của HS
Vấn đề / tình huống có thể diễn tả bằng kênh chữ hoặc kênh hình, hoặc kết hợp cả hai kênh chữ và kênh hình hay qua tiểu phẩm đóng vai của HS
Phù hợp với trình độ nhận thức của HS
Vấn đề/ tình huống cần có độ dài vừa phải
Phù hợp với chủ đề bài học
Vấn đề/ tình huống phải chứa đựng những mâu thuẫn cần giải quyết, gợi ra cho HS nhiều hướng suy nghĩ, nhiều cách giải quyết vấn đề
Nội dung dạy học phải có tính vấn đề mới lựa chọn phương pháp dạy học này
Tổ chức cho HS giải quyết, xử lí vấn đề / tình huống cần chú ý:
HS cần xác định rõ vấn đề trước khi đi vào giải quyết vấn đề
Cần sử dụng phương pháp động não để HS liệt kê các cách giải quyết có thể có
Các nhóm HS có thể giải quyết cùng một vấn đề/ tình huống hoặc các vấn đề / tình huống khác nhau, tuỳ theo mục đích của hoạt động
Cách giải quyết tối ưu đối với mỗi HS có thể giống hoặc khác nhau
GV cần tìm hiểu đúng cách tạo tình huống gợi vấn đề và tận dụng các cơ hội để tạo ra tình huống đó, đồng thời tạo điều kiện để HS tự lực giải quyết vấn đề
Tác dụng
Tạo hứng thú học tập cho HS
Kích thích phát triển tư duy, thông qua việc động não để giải quyết vấn đề, HS được làm quen với việc nghiên cứu khoa học, nếp suy nghĩ độc lập sáng tạo, biết liên hệ và sử dụng những kiến thức đã có trong việc lĩnh hội kiến thức mới
Rèn luyện cho HS phương pháp học tập, phát triển ở các em kỹ năng phát hiện và tiến hàng quá trình giải quyết vấn đề.
Ưu và nhược điểm
Ưu điểm
Đây là phương pháp dạy học phát triển được khả năng tìm tòi, xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau. Trong khi phát hiện và giải quyết vấn đề, HS sẽ huy động được tri thức và khả năng cá nhân, khả năng hợp tác, trao đổi, thảo luận với bạn bè để tìm ra cách giải quyết vấn đề tốt nhất
Thông qua việc giải quyết vấn đề, học sinh được lĩnh hội tri thức, kĩ năng và phương pháp nhận thức (“giải quyết vấn đề” không còn chỉ thuộc phạm trù phương pháp mà đã trở thành một mục đích dạy học, được cụ thể hóa thành một mục tiêu là phát triển năng lực giải quyết vấn đề, một năng lực có vị trí hàng đầu để con người thích ứng được với sự phát triển của xã hội)
Phương pháp dạy học này góp phần tích cực vào việc rèn luyện tư duy phê phán, tư duy sáng tạo cho học sinh. Trên cơ sở sử dụng vốn kiến thức và kinh nghiệm đã có học sinh sẽ xem xét, đánh giá, thấy được vấn đề cần giải quyết
Nhược điểm
Phương pháp dạy học này đòi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều thời gian và công sức, phải có năng lực sư phạm tốt mới suy nghĩ để tạo ra được nhiều tình huống gợi vấn đề và hướng dẫn tìm tòi để phát hiện và giải quyết vấn đề.
Việc tổ chức tiết học hoặc một phần của tiết học theo phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề đòi hỏi phải có nhiều thời gian hơn so với các phương pháp thông thường. Hơn nữa, theo Lecne: “Chỉ có một số tri thức và phương pháp hoạt động nhất định, được lựa chọn khéo léo và có cơ sở mới trở thành đối tượng của dạy học nêu vấn đề”.
Khái niệm
Là PPDH giáo viên đặt ra những tình huống có vấn đề, điều khiển học sinh phát hiện vấn đề, hoạt động tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo để giải quyết vấn đề, từ đó kiến tạo tri thức, rèn luyện kỹ năng và đạt được các mục đích dạy học