Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Văn bản "Chiếc lược ngà" - Coggle Diagram

- - - - "Chiếc lược ngà" được viết vào năm 1966, khi tác giả đang hoạt động tại chiến trường Bắc Bộ
      - Kháng chiến Mỹ bước vào thời kỳ ác liệt
      - Vị trí đoạn trích: Nằm ở phần giữa của tác phẩm
    - - Phù hợp cho việc bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ
      - Tạo tính chân thực, độ tin cậy
      - Linh hoạt cho việc điều khiển ngôi kể
    - - Thu nhận ra ba đúng lúc ông Sáu phải ra đi
      - Ông Sáu dồn hết tình cảm của mình vào cây lược ngà
      - Ông Sáu vê thăm gia đình sau 8 năm xa cách.Bé Thu không nhận ra cha vì vết thẹo trên mặt
      - Trước lúc hy sinh, ông còn kịp đưa chiếc lược cho người bạn của mình
    - - Từ đấu đến "từ từ tuột xuống": Cuộc gặp gỡ và chia tay của cha con ông Sáu
      - Tiếp theo đến "nhắm mắt đi xuôi": Những ngày ông Sáu ở chiến khu
    - - Tác giả đã xây dựng hai tình huống truyện đặc sắc
        
        Cuộc gặp gỡ của hai cha con ông Sáu sau tám năm xa cách, nhưng thật trớ trêu là bé Thu không nhận ra ông Sáu là cha, Đến lúc em nhận ra thì cũng là lúc ông Sáu lại phải lên đường trở lại đơn vị. Tình huống này bộc lộ tình cảm mạnh liệt của bé Thu giành cho cha.
        
        Ở khu căn cứ, người cha dồn hết tất cả tình thương , nỗi nhớ và cả sự hy vọng vào việc làm một chiếc lược ngà tặng con.Nhưng chưa kịp tặng con thì ông đã hy sinh trong một trần càn. Trong lúc hấp hối ông đã nhờ đồng đội chuyển chiếc lược ngà cho con gái.
      - Ý nghĩa của tình huống truyện
        
        Tình huống truyện kịch tính, chứa nhiều yếu tố bất ngờ tạo nên nghệ thuật thắt nút. Từ đó thể hiện tình cảm cha con thiêng liêng, sâu nặng.
        
        Đặt nhân vật vào tình huống truyện éo le để những tình càm cha con được đẩy lên cao trào. Qua đó, tác giả muốn khẳng định một điều hết sức thiêng liêng: Tình cảm cha con là bất tử mà không một súng đạn nào có thể chia cắt được
    - - Tái hiện thành công tình cảm cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh
      - Lên án sự tàn bạo của chiến tranh
      - Qua đó cho thấy bi kịch, tình cảm đẹp của con người trong chiến tranh.
    - - Xây dựng được tình huống truyện éo le mà độc đáo
      - Ngòi bút phân tích tâm lý nhân vật
      - Lối kể chuyện tự nhiên, giàu cảm xúc
      - Sáng tạo được những hình ảnh giản dị mà giàu sức gợi.
- - - - "anh chẳng đi đau xa, lúc nào cũng vỗ về con..", mong muốn được nghe một tiếng gọi ba từ con
      - "khổ tâm đến nỗi không khóc được, chỉ cười vậy thôi"
      - Trong bữa cơm:"...vung tay đánh con".
      - Luôn chăm sóc ân cần, vỗ về con
      - Khao khát nghe được tiếng gọi ba từ con
      - Tận cùng nỗi khổ tâm,thất vọng vì con không chịu nhân ba
    - - "...chỉ đứng nhìn buồn rầu.."
      - ''một tay ôm con, một tay lấy khăn lau nước mắt..hôn lên tóc con"
      - -->Từ tuyệt vọng, không còn hy vọng cho đến vui sướng, hạnh phúc tột độ khi được đón nhận tình cảm của con, được nghe thấy hai chữ "Ba" từ bé Thu sau bao lâu không nghe đc. Đồng thời còn thể hiện sự ngậm ngùi, tiếc nuối khi phải rời xa đứa con, phải rời xa gia đình
    - - Hoàn cảnh
        
        Sống ở trong rừng, có ngày ăn toàn bắp, không có gạo
        
        Có đêm bị biệt kích vây bắt đến 3 lần
        
        Đềm rừng nằm ngũ trên võng,dưới tấm ni lông nóc
        
        Hoàn cảnh gian khổ, thiếu thốn, hiểm nguy
      - Khi làm cây lược ngà
        
        Nguyên cớ: Nhớ con, nỗi khổ tâm, ân hận vì đã lỡ đánh con luôn thường thức. Nhặt được khúc ngà voi:" mặt anh hớn hỡ như đứa trẻ nhận được quà" (đây được coi là chất liệu lý tưởng cho việc làm ra một cây lược).
        
        Cách thức làm
        
        Làm cưa
        
        Cưa lại chiếc răng lược lúc rỗi
        
        Thận trọng, tỷ mỷ,cố công như người thợ bạc:Người lính trở thành người nghệ nhân tạo ra tác phẩm nghệ thuật tạo ra tác phẩm nghệ thuật duy nhất trong đời
        
        Cây lược chính là kết tinh của tình phụ tử
        
        Hình dáng cây lược và thái độ của ông Sáu đối với cây lược: Luôn mang theo, nâng niu,gìn giữ.. Cây lược dường như mang hình bóng đứa con, vơi đi nỗi nhớ, hy vọng ngày gặp con...
    - - Tình huống: trong trận càn của Mỹ-Ngụy, bị viên đạn của máy bay Mỹ bắn vào ngực
      - Hành động: Đưa tay vào túi móc cây lược đưa cho bác Ba
      - -->Thể hiẹn sự cố gắng cuối cùng trước lúc lâm chung bằng với những chút sinh lực còn lại
      - -->Đền tân phút cuối, người cha vẫn luôn nhớ đến người con của mình. Qua đó thể hiện được sự bất tử, thiêng liêng của tình phụ tử: tình phụ tự không có bom đạn nào có thẻ hủy diệt nổi
      - Ánh mắt của ông Sáu:"..nhnf một hồi lâu, đến lúc nghe được lời hứa từ bác Ba mới nhắm mắt đi xuôi.
      - -->Nhờ cậy, phó thác, trao nhiệm vụ cho bác Ba bằng sự tin tưởng
      - -->Đây giống như một lời trăng trối đấy thêng liêng
      - -->Tình phụ tử cao đẹp cũng như là tình đông đội thiêng liêng
    - - Trở về nhà sau tám năm xa cách,bao nỗi nhớ thương khiến ông Sáu xúc động mãnh liệt
      - Nôn nao trong lòng, không ghìm được xúc động khiến vết thẹo trên mặt đỏ ửng, giần giật, trông rất dễ sợ
      - Ông háo hức, vội vã như không thể chờ thêm giây phút nào nữa:"không thể chờ xuống cập bến, anh nhún chân nhảy thót, xô chiếc xuồng tạt ra...vội vàng những bước chân dài"
      - Ông kêu to hai tiếng thiêng liêng, thèm khát được gọi, dược nghe bấy lâu nay:"Thu!Con".
      - Trước thái độ bất thường của con, ông rơi vào tâm trạng đau đớn, tủi hổ đến vô cùng "anh đứng sững lại đó, nỗi đau đớn khiến anh sầm lại trông thật đáng thườn và hai tay buông xuống như bị gãy".
      - Những từ miêu tả "đứng sững lại",mắt anh sầm lại, hai tay buông xuống như bị gãy" đã diến tả được nỗi đau dường như quá lớn, quá sức chịu đựng với ông Sáu.
  - - - Thu là một người thương cha vô cùng.Hơn ai hết, cô luôn mong cái ngày được gặp cha để vỗ về, chở che. Bởi thế, cuộc gặp gỡ sau tám năm xa cách nhưng tưởng hai cha con sẽ vỡ òa trong niềm hạnh phúc thì trớ trêu thay bé Thu lại bộc lột một thái độ thát thường.
      - Trước sự xúc động, vồ vập của ông Sáu, con bé từ ngạc nhiên đến hốt hoảng:"tròn xoe mắt", mặt tái đi, vụt chạy và thét lên để gọi má cầu cứu.
      - Trong suốt ba ngày phép, khi ông Sáu càng dồn hết tình cảm để bù đắp cho Thu thì con bé lại càng lạnh nhạt, xa cách, thậm chí tỏ ra ngang ngạnh, bướng bỉnh
      - Cô bé kiên quyết không gọi ông Sau một tiếng ba: Nói trống không với ông Sáu. Trong lúc khó khăn, nguy cấp kho phải chắt nước một nồi cơm to, nặng quá sức thì cô bé vẫn loay hoay, tự xoay sở.
      - Cô bé từ chối mọi sự vỗ về, chăm sóc của ông Sáu: trong bữa cơm, ông Sáu gắp cho nó miếng trứng cá thì nó hất ra khiến cơm bắn tung tóe... Chi tiết nay đẩy câu chuyện lên đỉnh điểm của sự kịch tính.
      - Khi bị trách phạt, phản ứng lại hàng động của ông Sáu, cô bé đã ngay lập tức bỏ về nhà bà ngoại, khi xuỗng xuồng ocn cố ý khua dây lòi tói cho kêu rổn rang thật to.
    - - Bé Thu sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh đất nước đang chiến tranh, Bởi vậy, suốt tám năm cô bé chỉ biết mặt ba qua tấm hình ba chụp chung với má
      - Ngày gặp gỡ, vết thẹo trên mặt ông đã khiến cho gương mặt ông khác lạ so với hình ảnh người ba trong hình và tâm trí của cô bé.
      - Do cô bé rất yêu ba, muốn bảo vệ hình ảnh người ba của mình, không cho phép người lạ mặt kia có quyền mạo nhận
      - -->Sự ngang ngạnh, bướng bỉnh của bé Thu không hề đáng trách, Phản ứng tâm lý của cô bé hoàn toàn tự nhiên. Bởi sinh ra trong hoàn cảnh chiến tranh, cô bé còn quá nhỏ để hiểu được những khắc nghiệt, éo le. Và người lớn cũng không có ai chuẩn bị tâm lý cho em đón nhận những điều bất thường.
      - -->Miêu tả thái độ, hành động bất thương của cô bé, tác giả đã tái hiện hoàn cành éo le của chiến tranh, đồng thời khắc họa được một cô bé bướng binghr, gan góc, cá tính đến ký lạ
    - - Sau khi nghe bà ngoại giải thích, bé Thu trở về nhà đúng vào buổi sáng ông Sáu phải lên đường về đơn vị. Cô bé đã đột ngột thay đổi trong sự ngỡ ngàng của ông Sáu và mọi người.
      - Không còn ngang ngạnh, cau có, cố chấp mà thay vào đó là khuôn mặt 'sầm lại buồn rầu" và "nhìn lại với vẻ nghĩ ngợi sâu xa".
      - Khi cô bê bắt gặp cái trìu mền và buồn rầu của bà thì "đôi mắt mênh mông của cô bé bỗng bắt đầu xôn xao"
      - Khi ông Sáu cất lời từ biệt thì cô bé mới kêu ba một tiếng đến xé lòng:"Ba..a..a..ba".
      - Cô bé chạy xồ ôm lại chặt lấy ba mình, hôn ba và hôn lên cả vết thẹo dài trên má.
      - Cô bé cất lời giữ cha ở nhà :"Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với con!".Đây là ước mơ rất thực, nó phản chiếu tình cảm gắn bó của bé Thu giành cho ba.
      - Cô chia tay ba với ao ước được ba mua cho cây lược ngà. Cho thấy cô muốn có vật kỷ niệm của ba để được thấy ba luôn bên mình.
      - Trong khoảnh khắc chia ly, mọi khoảng cách đã bị xóa bỏ, bé Thu không còn che giấu sự gắn bó và tình cảm mình giành cho ba.
      - ---> Miêu tả những biến đổi tình cảm của bé Thu, tác giả một lần nữa tô đạm tình yêu thương ba của cô bé. Qua đó, ta thấy bé Thu bướng bỉnh, gan góc nhưng cũng rất giàu tình cảm.