Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Urinary system - Coggle Diagram
Urinary system
ไต(kidney)
ลักษณะ
มีสองข้าง รูปร่างคล้ายเมล็ด
วางตัวอยู่ด้านหลังของเยื่อบุช่องท้อง เหนือเอวเล็กน้อย
อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังระดับ T12-L3
โครงสร้างที่ห่อหุ้มไต
1.Renal capsula
2.Perinephric
3.Renal fascia
โครงสร้างของไต
Renal Cortex
มีสีน้พตาลแดง
มีส่วนแทรกเข้าไปในpyramids เรียก Renal column
ประกอบด้วย Renal Corpoucles( Glomerulus และBowman Capsule)
Renal medulla
พบ renal pyramid 6-12 อัน
ยอดแหลมของ pyramid เรียก renal papilla เป็นท่อเปิดของ papillary duct
ประกอบด้วยส่วน henle’s loop และ collecting duct
Parenchyma of kidney
เนื้อไตทางส่วนcortexและ medulla เรียกว่า parenchyma of kidney
Parenchyma of kidney ประกอบด้วย uriniferous tubule
Uriniferous tubule
Nephrons
ชนิดของ nephrons
Cortical nephron มี renal
corpuscleอยู่ที่cortex,Henle’s loopยื่นมาถึงmedullaพบประมาณ85%
Juxtamedullary nephron มี renal
corpuscleอยู่ที่corticomedullary junction, Henle’s loop ยื่นมา ถึงmedulla พบประมาณ 15%
ส่วนประกอบของ Nephrons
ทำหน้าที่ในการสร้างน้ำปัสสาวะ และส่งผ่านเข้ากรวยไต ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ
Renal corpuscles
1.1 Bowman’s capsule ทำหน้าท่ีรองรับ glomerulus และของเสียท่ีกรองได้
ประกอบด้วยผนัง 2 ช้ัน คือ
1.Parietallayerจะต่อเนื่องไปกับproximaltublue
2.Viscerallayerมีเซลล์พิเศษช่ือpodocyte
1.2 Glomerulus) กลุ่มของเส้นเลือดฝอย (capillaries)
ประกอบด้วย
1.2.1 Glomerular capillary
1 more item...
1.2.2 Podocytes
2 more items...
1.2.3 Mesangial cells
1 more item...
Vascular pole เป็นทางเข้าออกของหลอดเลือดAfferent และEfferent arteriole จาก glomerulus
Vascular pole เป็นทางเข้าออกของหลอดเลือดAfferent และEfferent arteriole จาก glomerulus
Renal tubules
2.1 Proximal tubule
เป็นหลอดไตส่วนแรกที่ต่อออกจาก parietal layer of bowman’s capsule เป็นท่อขดไปมา
หน้าที่
ดูดซึมน้ากลับจากน้ำเลือดท่ีกรองที่ผ่าน
จากโกลเมอรูลัสและสารอื่นๆ
สามารถขับสารบางอย่างจากหลอดไต
เช่น ครีเอทนีไอโอดนีเพื่เข้าสู่น้ำกรอง
2.2 Henle’s loop
อยู่ในเนื้อไต ประกอบด้วย
ท่อตัวยูขาลง (descending limb) 2. ท่อตัวยูขาขึ้น (ascending limb)
หน้าที่
สามารถดูดซึมโซเดียมอิออน
โพแทสเซี่ยมและคลอไรด์อิออนกลับ โดยท่ัวไปของเหลวที่อยู่ในส่วนนี้จะเป็น ของเหลวที่มีความเข้มข้นมากที่สุดใน หลอดไต
2.3 Distal tubule
หน้าที่
สามารถดูดซึมน้ากลับได้ ประมาณ 10 เปอร์เซ็นต์ และมีการดูดซึม โซเดียมอิออนและคลอไรด์อิออนได้บ้าง รวมท้ังสามารถหล่ังหรือขับสารต่าง ๆ กลับเข้าสู่ท่อไตได้ เช่น แอมโมเนียมอิออน ไฮโดรเจนออิอนและโพแตสเซี่ยมออิอน
Collecting tubules
หน้าที่
ทาให้น้ำปัสสาวะเข้มข้นภายใต้การควบคุม
ของ Antidiuretic hormone (ADH)
โครงสร้าง Juxtaglomerular apparatus (JGA)
ควบคุมเลือดที่เข้ามาที่ไตrenal blood flow, RBF)
ควบคุมอัตราการ
กรอง(glomerularfitrationrate,GFR) :
ส่วนประกอบของ
Macula densa
Juxtaglomerular cell
Glomerular mesangial cells
เส้นเลือดที่มาไต (Blood supply)
เป็นrenalarteryทั้งข้างซ้ายและขวาทที่แตกแขนงมาจากabdominalaorta
เส้นประสาทท่ีมาไต (Nerve supply)
Renal sympathetic plexus.
Sympathetic fibers from
T10-L2 (hypogastric plexus
Parasympathetic fibers
from S2-4 (pelvic splanchnic nerve)
หลอดไต (Ureters)
• เป็นท่อต่อจาก renal pelvis
•ทอดตัวลงมาตามกล้ามเนื้อ psoasmajor
• ยาวประมาณ 10-12 นิ้ว
• เปิดสู่กระเพาะปัสสาวะทางด้านข้าง
• ทำหน้าท่ีนำปัสสาวะจากกรวยไตไปเก็บในกระเพาะปัสสาวะ
สรีรวิทยาของระบบขับถ่ายปัสสาวะ (Renal Physiology)
หน้าที่การทำงานของไต
• การขับถ่าย(Execratoryfunction) Metabolites, Drugs, and Toxins
การรักษาสมดุล(Homeostaticfunction) Water, Electrolyte, and Acid-Base balance
การหลงั่ฮอร์โมน
(Endocrine (hormonal) secretory function)
Renin (JG cells), Erythropoietin (Renal cortex), and Prostaglandins
การสังเคราะห์ฮอร์โมน
(Endocrine (hormonal) metabolic function)
Vitamin D3 → Active 1,25(OH)2D3
การไหลเวียนเลือดของระบบขับถ่ายปัสสาวะ
Abdominal aorta
Renal artery
Afferent arteriole
Glomerulus (Capillaries)
Efferent arteriole
Renal vein
Peritubular capillaries and Vasa rect➡️
หน่วยการทางานของไต คือ หน่วยไต (Nephron)
Renal tubule &
Renal Corpuscle
↓
Nephron
การทางานของหน่วยไต
ลาดับการทางานของหน่วยไต
การกรอง (Filtration)
↓
การดูดกลับ (Reabsorption)
↓
การหลั่ง (Secretion)
↓
การขับถ่าย (Excretion)
ท่อไต (Renal Tubules
ลำดับการทำงานของท่อไต
Glomerulus
Proximal tubule
Thin descending limb
Loop of Henle
Thick Ascending limb
Distal tubule
1 more item...
การกรอง(Filtration)
Renal blood flow
Glomerular filtration
Filtration barrier
Flow to Proximal tubule
Fluid: Glomerular filtrate
Glomerular ultrafiltration
คุณสมบัติของสารที่จะผ่าน
• สารที่มีประจุเป็นบวก
• มีขนาดเล็กน้อยกว่าหรือเท่ากัก 70kDa
อัตตราการกรองของไต (Glomerular filtration rate, GFR) ≈ 125 ml/min (180 liters/day)
GFR อัตราการกรองของสาร → Clearance การขับสารทงิ้
U = concentration in urine (ความเข้มข้นของสาร x ในปัสสาวะ)
V = volume of urine/min (ปริมาณของปัสสาวะต่อนาที)
P = concentration in plasma (ความเข้มข้นของสาร x เลือด
การควบคุมการทางานของไต (Renal autoregulation)
Renal blood flow
GFR
Tubular flow
Macula densa cells (Na+ sensor)
Juxtaglomerular cells (Renin secretion)
⬅️Afferent arteriole
• การดูดกลับ (Reabsorption) และ การหลั่ง(Secretion)
Proximal tubule
การดูดกลับ
Glucose, Amino acids, Protein, Vitamins, Lactate, Urea, Uric acid, Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl- ,HCO3-,H2O
การหลั่ง
Urea, Uric acid, Cr, H+, NH4+, Some drugs
Thin descending limb
การดูดกลับ
H(2)O
Loop of Henle
การหลั่ง
Urea
Thick Ascending limb
การดูดกลับ
Na+, K+, Cl-
Distal tubule
การดูดกลับ
Na+, Cl-, HCO3-,H2O
การหลั่ง
H+, K+, NH4+
Collecting duct
การดูดกลับ
การดูดกลับ
กระเพาะปัสสาวะ (Urinary bladder)
เป็นอวัยวะอยู่ริเวณช่องท้องน้อย (Pelvic cavity) หลังรอยต่อของกระดูกหัวหน่าว (Symphysis pubis)
ทำหน้าที่กักเก็บน้ำปัสสาวะ
ท่อปัสสาวะชาย (Male urethra)
มีความยาว18-20cm.
เร่ิมจากรูเปิดภายใน(internalorifice)ทคี่อของ กระเพาะปัสสาวะไปจนถึงรูเปิดภายนอก (external orifice) หรือที่ปลายองคชาต (penis)
เป็นทางผ่านของน้ำปัสสาวะและน้ำอสุจิ
แบ่งออกเป็น3 ส่วน คือ
Prostatic urethra
Membranous urethra
Penile urethra
ท่อปัสสาวะเพศหญิง (Female urethra)
ยาว4ซม.ตั้งอยู่หลังsymphysispubisและติดกับผนังด้านหน้าของช่องคลอด(vagina)