Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบสืบพันธ์ุ (Reproductive System) - Coggle Diagram
ระบบสืบพันธ์ุ (Reproductive System)
อวัยวะสืบพันธ์ุเพศชาย (Male genital organ)
ทำหน้าที่ •สร้างเชื้ออสุจิ •สร้างฮอร์โมนเพศชาย
อวัยวะสืบพันธ์ุภายนอก
ถุงอัณฑะ (Scrotum)
ไม่มีไขมันใต้ผิวหนัง
มีกล้ามเนื้อเรียบ DartosmuscleและCremastermascle
ช่วยปรับอุณหภูมิของอัณฑะ
ภายในมีอัณฑะ (testis) และบางส่วนของ spermatic cords
องคชาต(Penis)
ประกอบด้วยเนื้อเยื่อที่แข็งตัวได้(Erectile tissue) 3อันคือ
Corpus cavernosum หรือcorpora cavernosum 2อัน อยู่ทางด้านบน
Corpus spongiosum 1 อยู่ทางด้านล่างมี urethra ผ่านกลาง
อวัยวะสืบพันธ์ุภายใน
ท่อฉีดอสุจิ (Ejaculatory Duct)
เปิดเข้าสู่ Prostatic urethra ตรงบริเวณต่อมลูกหมาก
ทำหน้าทีบีบตัว เพื่อขับน้ำอสุจิ (Semen)
ต่อมน้ำเมือก (Bulbo-urethral Gland)
มีหน้าที่หลั่งสารเมือก เพื่อช่วยหล่อลื่นขณะร่วมเพศ ลดความเป็นกรดของน้ำปัสสาวะที่ค้างอยู่ในท่อ
ถุงพักอสุจิ(Seminal Vesicle)
ทำหน้าที่สร้างน้ำกาม (Semen) เพื่อเป็นอาหารมาเลี้ยง sperm
ท่อนำอสุจิ (Vas deferens or Ductus deferens)
ท่อต่อจากหางของ epididymis
มีส่วนที่พองออกเป็นกระเปราะ เรียกว่า Ampulla of vas deferens เป็นที่เก็บอสุจิก่อนปล่อยออกมา
ท่อพักอสุจิ(Epididymis)
เก็บsperm ไว้จนกว่าจะโตเต็มที่
ต่อมลูกหมาก (Prostate Gland)
สร้าง Prostate fluid ที่มีฤทธิ์เป็นด่างอ่อนๆ
อัณฑะ (Testis)
มีผนังหุ้ม2ชั้นคือ • Tunica vaginalis
• Tunica albuginea
มีท่อสร้างอสุจิ (Seminiferous tubule)
ลักษณะรูปไข่
ตัวอสุจิ (Spermatozoa)
ส่วนกลาง (Body) มี Mitochondia จำนวนมาก
ส่วนหาง (Tail) เป็น Flagellum
ส่วนหัว (Head) มีสารพันธุกรรมและ Acrosome บรรจุเ อนไซม์ที่ช่วยในการเจาะรูเข้าสู่ไข่(Ovum)
ระบบสืบพันธุ์เพศหญิง (Femalereproductivesystem)
อวัยวะสืบพันธ์ุภายนอก
คลิตอริส (Clitoris) ตั้งอยู่ตอนบนแคมเล็ก (Labiaminora)และใต้ต่อ monspubis
Vestibule มีช่องสำคัญคือ vagina urethral orifice และ bartholin duct
แคมเล็ก (Labia minora) ล้อมรอบและปกปิดรูเปิดของท่อปัสสาวะและช่องคลอด
Bartholin gland ขับเมือกสีเหลืองข้นๆออกมา ช่วยหล่อลื่นระหว่างร่วมเพศ
แคมใหญ่(Labia majora) เป็นกลีบเนื้อนูน
Skene’s glands ช่องเปิดเล็กๆ2ช่อง เทียบกับต่อมลูกหมาก
เนินหัวหน่าว(Mons pubis) ป้องกันการกระแทกของกระดูกหัวหน่าว (Pubic bone) ในขณะร่วมเพศ และสร้างกลิ่นทางเพศ (Pheromone)
เยื่อพรหมจารี (Hymen) เยื่อที่ยืดหดได้ปิดปากช่องคลอดเกือบหมด เว้นช่องตรงกลางเพื่อให้ประจำเดือนไหลผ่าน
ฝีเย็บ(Perineum) พยุงอวัยวะภายในอุ้งเชิงกราน
อวัยวะสืบพันธ์ุภายในของเพศหญิง
ท่อรังไข่ หรือปีกมดลูก (Uterine หรือ Fallopian tube)
การปฏิสนธิ (Fertilization ) บริเวณนี้มากที่สุด
Interstitial portion (Cornu)
Isthmus
Ampulla
Infundibulum
เก็บเซลล์ไข่ที่หลุดออกจากรังไข่
มดลูก(Uterus) อยู่ใน Pelvic cavity
ยอดมดลูก (Fundus)
ตัวมดลูก (Bodyหรือcorpus)
Isthmus
ปากมดลูก (Cervix )
•Internal os เปิดเข้าสู่โพรงมดลูก
•External os ยื่นเข้าไปในช่องคลอด
รังไข่ (Ovary)
สร้างไข่ (Ovum) สร้างฮอร์โมน2ชนิดคือ Estrogen และ Progesterone
รังไข่ช้ันนอก (cortex)
Primodial follicle
Primary follicle
Secondary follicle
Corpus luteum
Graffian follicle
รังไข่ช้ันใน (medulla)
เส้นเลือดและเส้นประสาท
ช่องคลอด (Vagina) เป็นทางผ่านของเชื้ออสุจิเข้าภายใน และทางผ่านของเด็กขณะคลอด
ผนังมดลูก
เส้นเลือดที่มาเลี้ยง
Uterinearteryเป็นแขนงมาจากinternal lilac ateries
Ovarian artery เป็ นแขนงมาจาก abdominal artery
เอ็น(Ligament)ที่ยึดมดลูก(Uterus)
Round ligament
Uterosacral ligament
Broad ligament
Transverse cervical ligament หรือ (Cardinal ligament)
เอ็น (ligament)ที่ยึด ovaryกับ uterus
Ovarian ligament
Suspensory ligament of ovary
Mesovarium
เต้านม (Mammary gland)
ระบบสืบพันธุ์ (Reproductive system)
การทำงานของระบบสืบพันธุ์
ดำรงค์พันธุ์ให้คงอยู่ในโลกสืบต่อไปไม่ให้สูญพันธุ์ • สร้างเซลล์สืบพันธุ์ •ผลิตฮอร์โมนเพศ
อวัยวะสืบพันธุ์ระดับประปฐมภูมิ (Primary sex organs, Gonads) • สร้างเซลล์สืบพันธุ์ (Gametes)→Testes(Male),Ovaries(Female)
อวัยวะสืบพันธุ์ระดับทุติยภูมิ (Secondary sex organs, Accessory)
• ท่อต่าง ๆ (Various ducts), ต่อม (Glands), และอวัยวะเพศภายนอก (External genitalia)
ควบคุมการทำงายโดย Hypothalamic-Pituitary-Gonadal axis
การกำหนดเพศและความแตกต่างทางเพศของมนุษย์
อวัยวะเพศ (Gonadal sex)
ลักษณะทางเพศภายนอก (Phenotypic sex)
พันธุกรรมเพศ (Genetic sex)
เพศ (Sex)
ชาย (Male)
XY chromosome>>
มีการแสดงออกของSRY gene>> มีการผลิตTDF>> กระตุ้น Primordial gonad>> Testes
Sertoli cells>> หลั่งฮอร์โมนMIS>> ทำให้ท่อ Mullerian duct ฝ่อ
Leydig cells>> หลั่งฮอร์โมน Testosterone>> พัฒนา Wolffian ductและอวัยวะเพศชายอื่น ๆ
หญิง (Female)
XX chromosome >> กระนั้น Primordial gonad>> Ovaries
พัฒนา Mullerian duct >> Vagina, Uterus, Fallopian tube
ทำให้ Wolffian ductฝ่อเกิดการพัฒนาไปเป็นและอวัยวะเพศหญิง
โครโมโซมเพศ (Sex chromosome)
XY
XX
ฮอร์โมน (Hormone)
Testes determination factor (TDF)
No TDF
สรีรวิทยาของระบบสืบพันธ์ุเพศชาย (Male reproductive physiology)
อัณฑะ (Testes)
อวัยวะสืบพันธุ์ระดับประปฐมภูมิ (Primary sex organs, Gonads)
Leydig cells มีกระบวนการ Steroidogenesis ผลิตฮอร์โมน Testosterone
Sertoli cells มีกระบวนการ Spermatogenesis สร้างอสุจิ (Sperm
เซลล์อสุจิ (Sperm)
Sperm
Spermatozoon
Spermatozoa (plural)
Semen
Seminal fluid
2-5ml/time
200 - 300 million sperm
Slightly alkaline
pH7.0-7.5
การหลั่งน้ำอสุจิ
Testes>> Epididymis>> Vas deferens .>> Ejaculatory duct >>Urethra
สรีรวิทยาของระบบสืบพันธ์ุเพศหญิง (Female reproductive physiology)
รังไข่ (Ovaries)
มีกระบวนการ Oogenesis สร้างไข่ (Oocyte/Ovum)
Follicle ผลิตฮอร์โมน Estrogen
อวัยวะสืบพันธุ์ระดับประปฐมภูมิ (Primary sex organs, Gonads)
Corpus luteum ผลิตฮอร์โมน Progesterone
การสร้างเซลล์ไข่
อยู่ในท้องแม่ (Pre-natal)>> Oogonium>> หลังคลอด (Post birth)>> 1°Oocyte>> หลังมีประจำเดือน(Post1°menstruation)>> 2°Oocyte>> หลังปฏิสนธิ (Post fertilization)>> Ovum
วงจรประจำเดือน (Menstrual cycle) :
วงจรการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุมดลูก (Uterine cycle)
วงจรการเปลี่ยนแปลงของรังไข่ (Ovarian cycle)
No pregnancy (Day 28) •Menses Endometrium และ Egg ฝ่อแล้วถูกขับออกมาเป็นประจำเดือน
Luteal phase (14-28 days)
• Corpusluteum พัฒนา Endometrium
Ovulation (Day 14)
• Egg released วนัไข่ตก
Follicle phase (1-14 days)
• Eggmatures
พัฒนาเซลล์ไข่ให้สมบูรณ์
วงจรการเปลี่ยนแปลงของปากมดลูก (Cervical cycle)
วงจรการเปลี่ยนแปลงของผนังช่องคลอด (Vaginal cycle)
การมีรอบเดือนปกติจะเกิดขึ้นในช่วงเวลา21-35วัน
การปฏิสนธิ (Fertilization)
การตั้งครรภ์ (Pregnancy)
ใช้เวลา266–270 วัน นับตั้งแต่ปฏิสนธิจนถึงคลอด
Human chorionic gonadotropin (hCG) ตัวบ่งว่าตั้งครรภ์หรือไม่ ตรวบพบด้วยเลือดและปัสสาวะ
การคลอด (Parturition)
การให้นม (Lactation)
Oxytocin หลั่งน้ำนม
Prolactinผลิตน้ำนม