Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภูมิปัญญาด้านที่อยู่อาศัย - Coggle Diagram
ภูมิปัญญาด้านที่อยู่อาศัย
ประเภทของเรือนไทย
ภาคเหนือ
เรือนไทยที่อาศัยมักมีชายคาที่ลาดคลุมลงมาต่ำถึงตัวเรือน การวางตัวเรือนหันข้างเรือนไปทางทิศตะวันออก-ตะวันตกเพื่อให้
ห้องนอนได้รับแสงแดด
ลักษณะเด่น
ที่ยอดปั้นลมนิยมประดับไม้กาแลที่แกะสลักอย่างงดงาม
ภาคกลาง
เรือนครอบครัวเดี่ยว
เป็นเรือนขนาดเล็กประกอบด้วยเรือนนอน 1 หลัง เรือนครัว 1 หลัง ระเบียง และชานร่วม สำหรับเรือนนอนนั้นมีห้องนอน 1 ห้อง โถง 1 ห้อง
ครอบครัวขยาย
ปลูกเรียงตามยาวต่อจากเรือนนอนพ่อแม่หรือเรือนนอนที่อยู่ตรงข้ามกับเรือนนอนพ่อแม่
เรือนคหบดี
เป็นเรือนของผู้มีฐานะ เจ้าของตั้งใจสร้างขึ้นให้มีขนาดใหญ่โตหรูหรา
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
มีลักษณะเรือนกึ่งถาวร เป็นเรือนเครื่องผูกผสมเรือนเครื่องสับ, เรือนตั้งต่อดินนิยมปลูกเป็นเรือนแฝดใต้ถุนสูง, เรือนถาวรหรือเรือนเครื่องสับไม้จริงรูปทรงเรียบง่าย
ภาคใต้
นิยมเอาท่อนไม้ หิน หรือปูนหล่อเป็นฐานรองรับเสาไม้ โดยไม่ยึดติดระหว่างเสาและฐานให้มั่นคงแข็งแรงแบ่งออกเป็นเรือนไทยพุทธและเรือนไทยมุสลิม
ประโยชน์ของเรือนไทย
สนองการใช้ประโยชน์ได้ง่าย
ป้องกันฝนสาดหรือน้ำนอง
ป้องกันความร้อนอบอ้าวของอากาศ หรือแสงแดด
ป้องกันน้ำท่วม และอันตรายจากสัตว์ร้าย
รับลม และระบายอากาศร้อน
การเพิ่มประโยชน์ของรั้วและชานเรือน
การเลือกทำเลที่อยู่อาศัย
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
มีการเลือกสถานที่ ที่ราบลุ่ม ใกล้แหล่งน้ำมี่ดอนน้ำขับหรือชายป่า
ภาคใต้
ชาวใต้อาศัยน้ำบ่อ หรือน้ำพัง ถึงแม้ว่าจะมีแม่น้ำลำคลองหลายสายเนื่องจากแม่น้ำส่วนใหญ่ได้รับอิทธิพลจากน้ำเค็มเมื่อน้ำทะเลหมุน
ภาคเหนือ
มีการเลือกตั้งสถานที่ ที่ราบลุ่มริมแม่น้ำระหว่างหุบเขา
ภาคกลาง
มีการเลือกตั้งสถานที่ที่ริมน้ำเป็นแนวยาวไปตลอดทั้งสองฝั่งของลำน้ำ
ลักษณะของเรือนไทย
หลักการ
เป็นเรือนสำเร็จรูปชั้นเดียว สร้างเป็นส่วนๆ โดยใช้ระบบเข้าลิ่มเข้าเดือยเป็นตัวยึดแทนการใช้ตะปู ตัวเรือนมีลักษณะสูงโปร่ง มีใต้ถุนสูง
โครงสร้าง
เรือนเครื่องผูก
ทำจากวัสดุที่หาได้ง่ายตามท้องถิ่นทั่วไทย เช่น ไม้ไผ่ หวายใบจาก มีการผูกรัดส่วนต่างๆเข้าเป็นตัวเรือน
เรือนเครื่องสับ
เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า เรือนฝากระดานหรือฝาประกนมีความมั่นคง มักใช้ไม้เนื้อแข็ง ส่วนใหญ่ที่ครอบครองมักจะมีฐานะดี
การปลูกต้นไม้ไว้บริเวณบ้านของไทย
การปลูกพืชผักพื้นบ้าน
การปลูกพืชผักพื้นบ้าน เพื่อใช้ประโยชน์ด้าต่างๆ เป็นอาหาร หรือเครื่องปรุงรส
การปลูกตามคติความเชื่อ
นิยมปลูกรอบบ้านทั้ง 8 ทิศ
การปลูกไม้หอม
การปลูกไม้หอม เพื่อประโยชน์ต่างๆ เช่น การปรุงเครื่องหอม
คติความเชื่อเรื่องการปลูกเรือนไทย
เริ่มจากการเลือกพื้นที่ ระยะเวลาในการปลูกเรือน ความเชื่อเรื่องเสาปละการประกอบพิธีบูชาเจ้าที่และเทพยดาต่างๆ
คือ องค์ความรู้ที่นำมาใช้ในการสร้างที่อยู่อาศัยซึ่งนับเป็นความจำเป็นต่อการดำเนินชีวิตการสร้างที่อยู่อาศัยของไทยมีรูปแบบที่หลายหลายตามสภาพแวดล้อมในแต่ละท้องถิ่น