Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

GP hệ TK - Coggle Diagram

- - - - Khe, thùy, rãnh chính của đại não
        
        Khe gian bán cầu ( chia 2 bán cầu )
        
        Khe Sylvius ( phân cách thùy thái dương với với thùy trán và thùy đính )
        
        Rãnh trung tâm ( hay rãnh Rolando - phân cách thùy trán và thùy đính
        
        Rãnh đính chẩm ( phân cách thùy đính và thùy chẩm
        
        Rãnh cựa ( ở thùy chẩm )
        
        Thùy trán, thùy đính, thùy chẩm, thùy thái dương
        
        Thùy viền, thùy khứu
      - Định khu chức năng
        
        Vỏ não vận động
        
        Vỏ não vận động nguyên phát:
        
        Nằm ở hồi trước trung tâm, diện 4 Brodmann
        
        Chi phối vận động nửa người đối bên, theo hình người lộn ngược https://files.fm/f/u9776zmex
        
        Nhận sợi hướng tâm từ nhân bụng sau bên đồi thị, tiểu não, vỏ não cảm giác, vỏ não vận động phụ -> phục vụ vận động
        
        Vùng vận động phụ ( diện 6 - mặt trong ), trước vùng vận động nguyên phát
        
        thực hiện các vận động đơn giản, bù trừ khi diện 4 tổn thương
        
        Vùng tiền vận động ( diện 6 - mặt ngoài )
        
        Chức năng vận động tự ý đối với các kích thích cảm giác ( thị giác, thính giác, cảm giác bản thể )
        
        Vỏ não cảm giác
        
        Hồi sau trung tâm, sau rãnh rolando, diện 1,2,3
        
        Nhận các sợi dẫn truyền cảm giác từ đồi thị, theo hình người lộn ngược tương tự vỏ não vận động
        
        Vỏ não ngôn ngữ: Vùng wernicke, Vùng Broca, bó cung, hồi góc
        
        Vùng Wernicke: bao gồm phần sau hồi thái dương trên ( diện 22 ) và hồi góc ( diện 39 )
        
        Liên quan hiểu ngôn ngữ ( diện 22 - lời nói ; diện 39 - chữ viết )
        
        Tổn thương gây mất khả năng hiểu ngôn ngữ nói hoặc viết
        
        Vùng Broca: phần sau hồi tam giác ( diện 45 ) và hồi nắp ( diện 44 ) ở hồi trán dưới của bán cầu ưu thế
        
        Nhận các sợi từ Wernicke -> Lập chương trình phối hợp phát âm -> truyền đến vỏ não vận động để tạo ra lời nói
        
        Tổn thương vùng này gây khó diễn đạt bằng lời dù vẫn hiểu lời
        
        Bó cung: nối từ vùng Wernicke đến Broca, tổn thương gây mất sự lặp lại ngôn ngữ nói
        
        Vùng tương ứng ở bán cầu còn lại liên quan tới chức năng âm điệu của lời nói
        
        Vỏ não thính giác: (diện 41,42), nhận sợi dẫn truyền thính giác từ thể gối trong đồi thị
        Vỏ não thị giác: bờ trên và dưới rãnh cựa thùy chẩm ( diện 17 ), nhận các đường thị giác từ thể gối ngoài đồi thị
        **Thùy khứu (vỏ não khứu giác): Nhận biết mùi, và liên quan đến trí nhớ, xúc cảm
      - Hạch nền và đồi thị
        
        Thuộc gian não, và trung não
        
        Hạch nền bao gồm: nhân đuôi, nhân bèo (bèo sẫm, cầu nhạt), nhân dưới đồi, chất đen. Liên hệ mật thiết với đồi thị
        -> liên quan với vỏ não đề điều hòa vận động, tạo thành vòng khép kín
        
        Cầu nhạt -> đồi thị ( ức chế )
        
        Đồi thị -> vỏ não ( kích thích )
    - - Gồm trung não, cầu não, hành não, mỗi phần được chia làm 3 theo chiều trước sau: nền, trần, mái
        
        Phần nền: đường vận động của bó tháp và bó vỏ nhân
        
        Phần trần: chứa chất xám
        
        Phần mái: gồm củ não sinh tư ở trung não, mái não thất tư ở cầu não và hành não
        
        tổn thương phần mái trung não gây hội chứng Parinaud ( mất chức năng nhìn dọc )
        
        Bó cảm giác đi lên, nằm ở phần trước bên của phần trần
        
        Bó vận động đi xuống (bó tháp và bó vỏ nhân) nằm ở phần nền
      - 12 đôi dây TK sọ
        
        Vị trí các nhân
        
        Có nhân chủ yếu nằm ở thân não ( trừ 1, 2, 11 )
        
        Nhân dây III, IV nằm ở trung não
        
        Nhân dây V, VI, VII nằm ở cầu não ( riêng dây V có nhân cảm giác kéo dài từ tủy sống đến trung não )
        
        Nhân dây VIII: 2 nhân tiền đình và ốc tai nằm 2 bên rãnh hành cầu
        
        Nhân dây IX, X, XII nằm ở hành não
        
        Nhân dây XI nằm ở tủy cổ cao
        
        VỊ trí vào/ ra khỏi não
        https://files.fm/f/79u9pkh3c
  - - - Đường dẫn truyền lên
        
        Bó gai đồi thị bên
        
        Dẫn truyền cảm giác đau và nhiệt
        
        Bắt chéo tại mép trắng trước
        
        Tổn thương bó gai đồi thị bên gây mất cảm giác đối bên
        
        Tổn thương rễ sau gây mất cảm giác cùng bên
        
        Tổn thương mép trắng trước gây mất cảm giác 2 bên tại mức khoanh tủy tương ứng
        
        Bó gai đồi thị trước
        
        Dẫn truyền cảm giác sờ nông
        
        Bắt chéo tại mép trắng trước, giải phẫu tương tự bó gai đồi thị bên
        
        Bó cột sau
        
        Dẫn truyền cảm giác sâu có ý thức
        
        Cảm giác rung âm thoa, vị thế khớp, sờ sâu
        
        Tổn thương sẽ gây mất cảm giác cùng bên tổn thương
      - Các đường dẫn truyền xuống
        
        bó vỏ gai ( bó tháp)
        
        Từ diện 4,6 đi xuống -> bao trong -> thân não:
        
        90% bắt chéo tại hành não (bắt chéo tháp) -> bó vỏ gai bên
        
        Sợi ko bắt chéo tiếp tục đi xuống ở bó vỏ gai trước
        
        Tổn thương trên mức bắt chéo gây liệt đối bên, dưới mức bắt chéo gây liệt cùng bên
        
        Bó đỏ gai
        
        Nằm ở cột bên tủy sống
        
        điều chỉnh sai sót vận động
        
        Bó tiền đình gai ngoài
        
        Cột bên tủy sống
        
        kiểm soát cơ duỗi, tạo tư thế thẳng cho cơ thể