Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบย่อยเดินอาหาร (Gastrointestinal tract) - Coggle Diagram
ระบบย่อยเดินอาหาร
(Gastrointestinal tract)
โครงสร้างทางเดินอาหาร
Cecum ลำไส้ใหญ่
Ascending colon
Transverse colon
Descending colon
Sigmoid colon
Rectum
Anus
Small intestine
Jejunum
lieum
Duodenum
stomach กระเพาะอาหาร
Pharynx คอหอย
Mout ปาก
Esophagus หลอดอาหาร
การเคลื่อนไหวของทางอาหาร
การเคลื่อนไหวของลำไส้เล็ก
ทำหน้าที่ในการย่อยและการดูดซึมสารอาหาร นอกจากนี้ยังเป็นด่านสำคัญในการต่อต้านเชื้อโรค
การเคลื่อนไหวของลำไส้ใหญ่
ดูดซึมน้ำ และแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย เพื่อผลักดันสารอาหารที่ย่อยไปแล้วไปตามทางเดินอาหาร และกากอาหารทุกถูกผลักเข้าไปใน Sigmoid และลำไส้ตรง
การเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหาร
กระเพาะอาหารมีหน้าที่หลัก คือ เป็นที่พักอาหารเมื่อปริมาณอาหารเพิ่มขึ้นมากล้ามเนื้อเรียบจะหดตัว
การขับถ่ายอุจจาระ
การขับถ่ายอุจจาระต้องการทำงานร่วมกันของกล้ามเนื้อเรียบในหูรูดชั้นในกล้ามเนื้อลายในหูรูดชั้นนอก กล้ามเนื้อในอุ้งเชิงกราน และกระบังลม
การเคี้ยวปละการกลืน
เป็นการเคลื่อนไหวที่ตั้งใจททำบางครั้งเป็นรีเฟกซ์เป็นกระบวนการที่ร่างกายใช้ฟันบด กัด ฉีก เคี้ยว อาหารให้มีขนาดเล็กลงจนกระทั้งละเอียด
การกลืนเป็นกระบวนการนำอาหารที่บดเบี้ยวและย่อยลงสู่กระเพาะอาหาร
ลักษณะผนังของทางเดินอาหาร
ชั้นเยือกเมือก (mucosa)
เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน lamina proppia
เป็นทางดูดซึมสารอาหารเข้าสู่ทางเดินอาหารและเนื้อเยื่อทั่วร่างกาย
กล้ามเนื้อเรียบมัดบางเล็ก muscularis muscosa
มีใยกล้ามเนื้อเรียบบางส่วนยื่นเข้าไปในขั้นลามินาโพรเพรีย
การหดตัวของกล้ามเนื้อมัดบางจะช่วย ในการเคลื่อนไหวของวิลไล
เยื่อบุผิว (epithelium)
การหลั่งสารและดูดซึมสาร
ป้องกันการรั่วไหลระหว่างเซลล์
เซลล์เยื่อบุจะมีการงอกใหม่ทดแทน 5-7 วัน
ป้องกันส่วนเยื่อบุผิวที่บุกระเพาะอาหารและลำไส้
ชั้นกล้ามเนื้อ (muscularis layer)
อีกชั้นจะเรียงตัวตามความยาวของทางเดินอาหาร
มีกลุ่มเซลล์ประสาทแทรกเป็นร่างแห มีหน้าที่ ควบคุมการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบในทางเดินอาหาร
กล้ามเนื้อเรียบชั้นในจะเรียงตัวเป็นวงแหวน
กล้ามเนื้อหูรูดต่าง ๆ ทำหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนย้ายสารอาหารในแต่บะส่วน
ชั้นนอกสุด ชั้นเยื่อหุ้ม (adventitia)
เป็นพวเนื้อเยื่อเกี่ยวพันหลายชั้นคลุมด้วยเยื่อบุผิวแผ่นบาง
ลำไส้จะหลั่งสารที่บางและหนืดช่วยหล่อลื่นอวัยวะในช่องท้อง ขณะที่มีการเคลื่อนไหวจากการหดและคลายตัวของกล้ามเนื้อ
สารคัดหลั่งในการเพาะอาหาร
สารคัดหลั่งจากต่อมน้ำลาย
เซลล์พาไรเดอัล
หลั่งกรดเกลือ
เซลล์เมือก
สร้างเมือก
เซลล์ชีพ
สร้างเอนไซม์เริ่มมต้น Trypsinogen
เซลล์อาเจนทัพพิน
หลั่งซีโรโทนิน
สารคัดหลั่งจากต่อมน้ำลาย
ต่อมน้ำลายใต้ขากรรไกร
สร้างน้ำลายชนิดเหนียว
ต่อมน้ำลายใต้ลิ้น
หลั่งน้ำลายลักษณะทั้งใสและเหนียวผสมกัน
ต่อมน้ำลายในกกหู
ให้น้ำลายชนิดใส มี Amylase มาก
สารคัดหลั่งจากลำไส้เล็ก
มีการย่อยและการดูดซึมอาหารโดยอาศัยน้ำย่อยจากลำไส้ ตับ ตับอ่อน รวมทั้งฮอร์โมนซีครีทินโค ลีซิสโทรไคลิน
สารคัดหลั่งจากตับอ่อน
น้ำหลังจากตับอ่อนประกอบด้วยส่วนที่เป็นน้ำและอิเล็กโทรไลต์
สารคัดหลั่งจากลำไส้ใหญ่
ไม่มีน้ำย่อย มีแบคทีเรียอาศัยอยู่ไม่ทำให้เกิดโรคแก่ร่างกายช่วยในการดูดซึมกากอาหารจากลำไส้เล็ก
ถุงน้ำดี (Gall bladder)
ในคนจะสร้างวันละประมาณ 600 มิลลิลิตร
จะถูกกระตุ้นให้บีบตัวปล่อยน้ำดีลงไปสู่ลำไส้เล็กส่วนต้น
มีความยาวประมาณ 7-10 เซนติเมตร
ย่อยไขมัน
บริเวณที่กักเก็บน้ำดีและวางตัวอยู่พื้นผิวด้านหน้าของตับ
โครงสร้างของน้ำดี
กรดน้ำดีปฐมภูมิ
กรดคีโนดีออกซี่โคลิก (Chenodeoxycholic)
หลั่งไปยังลำไส้เล็กและลำไส้ใหญ่
กรดโคลิก (Cholic acid)
กรดน้ำดีทุติยภูมิ
กรดลิโทโคลิก (Lithocholic acid)
กรดดีออกซี่โคลิก (Deoxycholic acid)
การย่อยและการดูดซึมอาหาร
การย่อยและการดูดซึมโปรตีน
โปรตีนจะถูกน้ำย่อยจากกระเพาะอาหารและตับอ่อนให้เป็นเพปไทด์และกรดอะมิโนอิสระ
เพปไทด์ถูกย่อยด้วยเพปดิดีนจาก brush border ของเซลล์บุลำไส้ ได้เป็นเพปไทด์ขนาดเล็ก สามารถเข้าสู่ภายในเซลล์และถูกย่อยต่อด้วยเพปทิเดสภายในเซลล์กลายเป็นกรดอะมิโนอิสระ ขนส่งข้อสู่กระแสเลือด
การย่อยและการดูดซึมคาร์โบไฮรต
คาร์โบไฮเดรตจะอยูในรูปแป้ง จะถูก Amylase ย่อยในปากบางส่วน
เมื่ออาหารตกถึงกระเพาะ Amylase จะหยุดทำงานเพราะความเป็นกรดของกระเพาะอาหาร
คาร์โบไฮเดรตจะอยูในรูป polysaccharides , Disaccharides , Monosaccharides , น้ำย่อยต้องเปลี่ยนเป็น Monosaccharides ถึงจะดูดซึมได้
การดูดซึมอาหาร
หลอดเลือดฝอย
เป็นน้ำตาลโมลเลกุลเดี่ยว ดูดซึมผ่าน microvilli ที่ Epithelium cell แล้วเข้าสู่หลอดเลือดฝอย
ท่อน้ำเหลือง
กรดไขมันกับกลีเซอรอลผ่าน microvilli ที่ Epithelium cell จะเกิดการรวมตัวกันอย่างรวดเร็วและกลายเป็นไตรกลีเซอรอลอีกครั้ง และเข้าสู่ท่อน้ำเหลือง
การย่อยและการดูดซึมไขมัน
ไขมัน๔ุกย่อยด้วย lipase จากน้ำลาย กระเพาะอาหารและตับอ่อนโดยมีน้ำดีมาช่วยย่อยและรวมตัวเป็น มิคไมเซลล์ พาไปที่ผนังลำไส้เล็ก
ไขมันที่ย่อยแล้วจะแพร่เข้าเซลล์โดยที่เกลือน้ำดีจะค้างอยู่ในโพรงลำไส้ เพื่อจับกับไขมันตัวใหม่
การย่อยและการดูดซึมเกลือแร่และวิตามิน
จะดูซึมผ่านลำไส้เล็กร้อยละ 80 ที่เหลือจะเข้าสูลำไส้ใหญ่ประมาณ 1 ลิตร คัยม์ที่เข้าสูลำไส้เล็กส่วน Duodenum จะถูกปรับให้มีความเข้มข้นเท่ากับในเลือด โดยลำไส้จะหลั่งน้ำออกมาตามออสโมซีส