Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ORGANELLER - Coggle Diagram
ORGANELLER
Mitokondri
-
Prokaryot hücre yapısına sahip bakteri ve arkelerde, memelilerin olgun alyuvar hücrelerinde bulunmaz.Mitokondri, çift katlı zardan oluşur.
Dış zar düz ve esnek, iç zar ise krista denilen kıvrımlardan oluşur.
-
-
Matriks içinde kendine özgü halka şeklinde DNA molekülleri, tüm RNA çeşitleri, ribozomlar, ATP, solunum enzimleri, solunum reaksiyonları sırasında açığa çıkan ara ürünler, su ve mineraller bulunur.
Mitokondri, tüm insanlarda anasal olup yumurta ile yavruya aktarılır. Döllenme sırasında spermle getirilen mitokondriler yumurtaya alınmaz, kamçı ile birlikte atılır.
Lizozom
Yapımında ribozomun, granüllü endoplazmik retikulumun ve Golgi cisimciğinin görev aldığı lizozom, içi hidroliz enzimiyle dolu kesedir.
-
Bozulmuş ve yaşlanmış organeller, lizozomlar tarafından yok edilir.
Lizozomlar, spermin yumurtaya girmesinde de etkilidir.
Herhangi bir etki sonucu lizozom zarı parçalanırsa enzimler sitoplazmaya dağılır ve hücre kendini sindirir. Bu olaya otoliz denir.
Koful
-
-
-->Kofullar; hücre, çekirdek, endoplazmik retikulum zarları ve Golgi aygıtını oluşturan yassı keseciklerden meydana gelebilen, tek katlı zarla çevrili hücre organelidir.
-->Genç hücrelerde kofullar daha küçüktür. Hücre yaşlandıkça koful büyür.
-
Depo kofulu
-->Özellikle bitki hücrelerinde görülen bir koful çeşidi olup hayvan hücrelerinde küçüktür.
-->Bazı bitkilerdeki kofulların içinde su, yağ molekülleri ve hava depolanır. Bazı bitkilerin hücre kofullarında ise asit ve bazlarla renk değiştirebilen boya maddeleri bulunur
Plastitler
-
Lökoplast
Renksiz plastitlerdir. Bitkilerin kökünde, tohumunda ve patates gibi bitki gövdelerinde bulunur.Nişasta, protein ve yağ depolar.
Kloroplast
Mitokondri gibi çift katlı zardan oluşmuştur. Kendine ait DNA’sı, RNA’sı ve ribozomları bulunur. Kloroplastların iç kısmında tilâkoit adı verilen, klorofil taşıyan, yassılaşmış kese şeklinde başka bir zar sistemi vardır
Tilâkoit zarların üst üste dizilerek oluşturduğu yığın granum, granum dizilerinin tamamına grana denir.
Stroma içerisinde mitokondrilerde olduğu gibi halka şeklinde DNA molekülü, tüm RNA çeşitleri, ribozomlar ile enzimler bulunur.
Kloroplastın içini dolduran sıvıya ise stroma adı verilir kloroplastın içini dolduran sıvıya ise stromaadı verilir.
Kloroplast içinde ATP üretilir ve üretilen ATP’ler yine kloroplastta organik besin üretilirken tüketilir.
Bitkilerde, alglerde, öglenada bulunur. Yapı ve görevlerine göre kloroplast, kromoplast ve lökoplast olmak üzere üç çeşittir. Plastitler belirli şartlarda birbirlerine dönüşebilir.
Endoplazmik Retikulum
-
-
Ribozom bulunduranlara granüllü E.R., bulundurmayanlara granülsüz E.R. denir.
Görevleri:
hücre içi madde iletimini sağlamak,
hücreye desteklik sağlamak, (iskelet)
hücre çekirdeğinin belirli bir bölgede sabit kalmasını sağlamak,
-
Ca++, protein gibi maddeleri depolamaktır.
-
Golgi Aygıtı
Memelilerin olgun alyuvarları ve sperm hücreleri hariç ökaryot yapılı hücrelerde bulunur.
Salgı maddeleri üretir ve paketler.
Salgı yapan hücrelerde bol miktarda bulunur.
Hücre zarının yapısına katılan glikoproteinler, glikolipit ve lipoproteinler golgi tarafından sentezlenir.
Golgi cisimciği, üst üste dizilmiş, uçları şişkin ve yassı keselerden oluşmuştur.
Ribozom
-->Protein sentezinden sorumludur.
-->Zarsız bir organeldir.
-->Tüm hücrelerde ortak olarak bulunur.
-->Büyük ve küçük olmak üzere iki alt birimden meydana gelir.
-->Protein sentezinin yoğun olduğu durumlarda birçok ribozom bir araya gelerek polizomları (poliribozomlar) oluşturur
Sitoplazmada serbest olarak, endoplazmik retikulumda, mitokondri, kloroplast ve çekirdek zarının dış yüzeyinde bulunabilir.
Sentrozom
Sentrozom, hayvan hücrelerinde ve ilkel yapılı bitki hücrelerinde çekirdeğe yakın bir yerde bulunan zarsız organeldir.
Yumurta hücresi ve gelişmiş bitki hücresinde, prokaryotlarda, alyuvarlarda ve sinir hücrelerinde bulunmaz.
Bir sentrozom, birbirine dik olarak yerleşmiş iki adet sentriyolden oluşur.
Her bir sentriyol, dokuz adet üçerli mikrotübülden meydana gelir.