Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบสืบพันธ์ุ (Reproductive System) - Coggle Diagram

- - - - ระบบสืบพันธุ์เพศชายแบ่งออกเป็น 2 ส่วนดังนี้
        
        1.อวัยวะสืบพันธ์ุภายนอกของเพศชาย
        1.1 Scrotum (ถุงอัณฑะ)
        
        ไมีมีไขมันใต้ผิวหนัง และยื่นลงมาจากหน้าท้อง
        
        มีกล้ามเนื้อเรียบ เรียกว่า Dartos muscle และ Cremaster muscle
        
        ช่วยปรับอุณหภูมิของอัณฑะ ให้ต่ำกว่าอุณหภูมิของร่างกาย 3-5 องศาเซลเซียส
        1.2 Penis (องคชาต)
        ประกอบด้วยเนื้อเยื่อที่แข็งตัวได้(Erectiletissue) 3อัน คือ
        
        Corpuscavernosum หรือ corporacavernosum 2 อันอยู่ทางด้านบน
        
        Corpus spongiosum 1 อันอยู่ทางด้านล่าง มี urethra ผ่านกลาง
        
        อวัยวะสืบพันธ์ุภายในของเพศชาย (Internal genital organs)
        
        2.1 อัณฑะ (Testis)
        
        มีลักษณะรูปไข่
        
        ขอบด้านหน้ากลมขอบหลังจะติด กับหลอดเก็บอสุจิ (Epididymis)
        
        มีผนังหุ้ม 2 ชนิด
        -Tunica vaginalis
        -Tunica albuginea
        
        ภายในมีท่อสร้างอสุจิ (Seminiferous tubule)
        ผนังของ Seminiferous tubule ประกอบด้วย
        • Spermatogenic cell จะเจริญไปเป็น mature sperm (ตัวอสุจิ)
        •Interstitial cell หรือ Leydig’s cell ทำหน้าท่ีสร้างฮอร์โมน Testosterone
        •Sertoli cell ทำหน้าที่ผลิตของเหลว ใช้หล่อเลี้ยงเซลล์อสุจิ
        •หน้าที่ของอณัฑะคือ สร้างตัวอสุจิและฮอร์โมนเพศชาย
        
        2.2ท่อพักอสุจิ(Epididymis)
        
        วางตัวติดกับด้านหลังของอณัฑะ
        
        มีหน้าที่สำคัญคือเก็บ sperm ไว้จนกว่าจะโตเต็มที่ เพื่อพร้อมที่จะหลั่งออก
        
        2.3 ท่อนำอสุจิ (Vas deferens or Ductus deferens)
        
        เป็นท่อที่ต่อจากหางของepididymis และมีส่วนที่พองออกเป็นกระเปราะเรียกว่า Ampulla of vas deferens ซึ่งเป็นที่เก็บอสุจิก่อนปล่อยออกสู่ภายนอก
        
        เป็นที่เก็บอสุจิก่อนปล่อยออกสู่ภายนอก (อสุจิสามารถมีชีตอยู่ได้ 4 เดือน)
        
        2.4 ถุงพักอสุจิ(SeminalVesicle)
        
        • อยู่ด้านหลังกระเพาะปัสสาวะ
        •ทำหน้าท่ีสร้างน้ำกาม(Semen)เพื่อเป็นอาหารมาเลี้ยง sperm
        
        2.5 ท่อฉีดอสุจิ (Ejaculatory Duct)
        
        ▪เปิดเข้าสู่ Prostatic urethra ตรงบริเวณต่อมลูกหมาก
        ▪ทำหน้าที่บีบตัว เพื่อขับอสุจิ (Semen)
        
        2.6 ต่อมลูกหมาก(ProstateGland)
        
        • อยู่ด้านล่างกระเพาะปัสสาวะ และหลัง pubic symphysis
        • มีหน้าที่สร้าง Prostate fluid ที่มีฤทธ์ิเป็น ด่างอ่อนๆ
        
        2.7 ต่อมน้ำเมือก (Bulbo-urethral Gland หรือ Cowper’s gland)
        
        มีรูปร่างกลมเท่าเม็ดถั่ว
        
        มีหน้าที่หลั่งสารเมือ เพื่อช่วยหล่อลื่นขณะร่วมเพศ และจะช่วยลดความเป็นกรดของน้ำปัสสาวะที่ค้างอยู่ในท่อปัสสาวะ
        
        ตัวอสุจิ (Spermatozoa)
        
        ประกอบด้วยโครงสร้าง 3 ส่วนคือ
        
        ส่วนหัว (Head) มีลักษณะกลมรี มีสารพันธุกรรมและ Acrosome บรรจุเอนไซม์ที่ช่วยในการเจาะเข้าสู่ไข่ (Ovum)
        
        ส่วนกลาง (Body) เป็นส่วนคอมี Mitochondia จำนวนมาก
        
        ส่วนหาง (Tail) เป็น Flagellum
      - • หน้าที่
        
        สร้างเชื้ออสุจิ (sperm)
        
        สร้างฮอร์โมนเพศชาย
  - - - 1.1 เนินหัวเหน่า (Mons pubis)
        
        ➢มีหน้าที่ป้องกันการกระแทกของกระดูกหัวหน่าว (Pubicbone) ในขณะร่วมเพศและสร้างกลิ่นทางเพศ (Pheromone ) จากต่อมสร้างกลิ่นที่อยู่ในผิวหนังหนังของหัวหน่าว
      - 1.2 แคมใหญ่(Labiamajora)
        
        มีลักษณะเป็นกลีบเนื้อนูน
        
        เทียบเท่ากับ Scrotum ของเพศชาย
      - 1.3 แคมเล็ก (Labiaminora)
        
        ด้านบนจรดเป็นหนังหุ้ม Clitoris เรียกว่า frenulum
        
        ด้านล่างจะมารวมกันเป็น Fourchette
        
        ทำหน้าที่ล้อมรอบและปกปิดรูเปิดของท่อปัสสาวะและช่องคลอด
      - 1.4 คลิตอริส (Clitoris)
        
        เป็นก้อนเนื้อเล็กๆ ตั้งอยู่ตอนบนของเเคมเล็ก (Labiaminora)และใต้ต่อmonspubis
        
        ภายในประกอบด้วยเนื้อเยื่อที่แข็งตัว (Erectiletissue)
        
        เทียบได้กับอวัยวะเพศชายคือPenis
      - 1.5 Vestibule
        
        เป็นบริเวณตั้งแต่ clitoris จนถึง fourchette
        
        และอยู่นอก hymen มีช่องสำคัญๆมาเปิดคือ vagina urethral orifice และ bartholin duct
      - 1.6 Bartholin gland
        
        เป็นต่อมที่สำคัญ มีหน้าที่ขับเมือกสีเหลืองๆ ช่วยหล่อลื่นช่องคลอดระหว่างร่วมเพศ
      - 1.7 Skene’s glands หรือ paraurethral gland
        
        เป็นช่องเปิดเล็กๆ2ช่องเทียบเท่ากับต่อมลูกหมากในเพศชาย
      - 1.8 เยื่อพรหมจารี (Hymen)
        
        เป็นเยื่อที่ยืดหดได้ปิดปากช่องคลอดเกือบหมดเว้นช่องเล็กๆไว้ตรงกลาง เพื่อให้ประจำเดือนผ่าน
      - 1.7 ฝีเย็บ(Perineum)
        
        ทำหน้าที่พยุงอวัยวะภายในอุ้งเชิงกราน
        
        ประกอบด้วย perinealbody กล้ามเนื้อ levatorani,Externalanalsphincter,
        Superficial transverse perinesl
    - - 2.1 ช่องคลอด (Vagina)
        
        มีหน้าที่เป็นทางผ่านของเชื้ออสุจิเข้าภายใน และเป็นทางผ่านของเด็กขณะคลอด
        
        เยื่อบุภายในช่องคลอดสามารถสลายตัวเกิดระดูขาวปกติในช่องคลอด
      - 2.2 มดลูก (Uterus)
        
        • อยู่ใน Pelvic cavity ด้านหน้าเป็น urinary bladder ด้านหลังเป็น rectum
        
        มดลูกแบ่งออกเป็น 4 ส่วน
        
        ยอดมดลูก (Fundus)
        
        ตัวมดลูก (Bodyหรือcorpus)
        
        Isthmus
        
        ปากมดลูก (Cervix)
        
        ผนังของมดลูก
        เส้นเลือดที่มาเลี้ยงมดลูก มาจาก
        
        Uterineartery เป็นแขนงมาจาก internal lilac ateries
        
        Ovarian artery เป็นแขนงมาจาก abdominal artery
        
        Endometrium แบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ
        
        Stratum functionalis
        
        Stratum basalis
        
        1 more item...
      - 2.3 ปากมดลูก (Cervix)
        
        Internal os เปิดเขาสู่โพรงมดลูก
        
        External os ยื่นเข้าไปในช่องคลอด
      - 2.4 ท่อรังไข่ หรือปีกมดลูก (Uterine หรือ Fallopian tube)
        
        แบ่งออกเป็น 4 ส่วน คือ
        
        Interstitial portion (Cornu)
        
        Isthmus
        
        Ampulla การปฏิสนธิ (Fertilization)บริเวณนี้มากที่สุด
        
        Infundibulum
        
        ทำหน้าที่ เก็บเซลล์ไข่ที่หลุดออกมาจากรังไข่ เป็นบริเวณที่เกิดการปฏิสนธิและนำเซลล์ไข่ที่ผสมติดแล้วเดินทางเข้าสู่โพรงมดลูก
      - 2.5 รังไข่ (Ovary)
        
        หน้าที่ของรังไข่
        
        สร้างเซลล์ไข่ (Ovum)
        
        สร้างฮอร์โมน 2 ชนิด คือ Estrogen และ Progesterone
        
        สร้างเดือนละ 1 ใบจากเซลล์ไข่ตั้งต้นโอโอโกโนเนีย (Oogonia)
        
        รังไข่ช้ันนอก (cortex)
        -Primodial follicle
        -Primary follicle
        -Secondary follicle
        -Graffian follicle
        -Corpus luteum
        
        รังไข่ช้ันใน (medulla)
        -เส้นเลือดและเส้นประสาท
        
        แรกคลอดมีถุงไข่ประมาณ 2ล้าน ใบ→
        แรกรุ่น 4แสน ใบ→ 400ใบทจี่ะเจริญเต็มที่เป็น graffian follicle
        
        :check: เอ็น (ligament) ที่ยึด ovaryกับ uterus
        
        Mesovarium
        
        Ovarian ligament
        
        Suspensory ligament of ovary
  - - - Inguinal ligament เกิดจากเส้นใยของกล้ามเนื้อ
        external oblique ซึ่งยึดจาก anterior superior spine ไปที่ pubic tubercle
    - - Male
        
        Inguinal canal เป็นทางที่อวัยวะใน
        ช่องท้องเลื่อนออกสู่ภายนอก เช่น
        ในเพศชายระยะที่เป็นตัวอ่อน มีอัณฑะอยู่ในช่องท้อง แต่ระยะก่อนคลอดเล็กน้อยอัณฑะเลื่อนออกจากช่องท้อง
        
        Contents of the inguinal canal
        
        Round ligament
        
        Inguinal nerve
        
        Blood and lymphatic vessel
    - - Inguinal hernia
        
        Cryptorchidism
        
        Scrotal henia
        
        Normal
- - - - XY chromosome
        ↓
        มีการแสดงออกของ SRY gene
        ↓
        มีการผลิตTDF
        ↓
        กระตุ้น Primordial gonad
        ↓
        Testes
        
        Sertoli cells
        ↓
        หลั่งฮอร์โมน MIS
        ↓
        ทำให้ท่อ Mullerian duct ฝ่อ
        
        Leydig cells
        ↓
        หลงั่ฮอร์โมน Testosterone
        ↓
        พัฒนา Wolffian ductและอวัยวะ เพศชายอื่น ๆ
    - - XX chromosome
        ↓
        ไม่มีการแสดงออกของ SRY gene
        ↓
        ไม่มกีารผลติTDF
        ↓
        กระตุ้น Primordial gonad
        ↓
        Ovaries
        
        ไม่มีฮอร์โมนMIS
        ↓
        พัฒนา Mullerian duct
        ↓
        Vagina, Uterus, Fallopian tube
        
        ไม่มฮีอร์โมน Testosterone
        ↓
        ทำให้ Wolffian ductฝ่อเกิดการ
        พัฒนาไปเป็นและ อวัยวะเพศหญิง
  - - - Infertility
        
        Infertility Some women ?
        
        Anomalies in Sex Differentiation
        
        Infertility Fertility ?
        
        Fertility
  - - - • อวัยวะสืบพันธ์ุระดับปฐมภูมิ
        (Primary sex organs, Gonads)
        อณัฑะ(Testes)→สร้างอสุจิ(Sperm)
        → ผลิต Testosterone
        
        อัณฑะ (Testes)
        → Sertoli cells มีกระบวนการ Spermatogenesis สร้างอสุจิ (Sperm)
        → Leydig cells มีกระบวนการ Steroidogenesis ผลิตฮอร์โมน Testosterone
      - • อวัยวะสืบพันธ์ุระดัยทุติยภูมิ
        (Secondary sex organs)
        Epididymis, Vas deferens, Prostate gland,
        Seminal vesicle, Penis
      - การสร้างเซลล์อสุจิ (Spermatogenesis)
        
        Spermatogonium
        
        1°Spermatocyte
        
        2° Spermatocyte
        
        Spermatids
        
        Sperm
        
        เซลล์อสุจิ (Sperm)/ น้ำอสุจิ (Semen)
        
        Sperm → Spermatozoon
        → Spermatozoa (plural)
        Semen → Seminal fluid
        → 2-5ml/time
        → 200 - 300 million sperm
        → Slightly alkaline
        → pH7.0-7.5
        
        ขั้นนตอนการหลั่งน้ำอสุจิ (Phases of ejaculation)
        
        Testes
        
        Epididymis
        
        Vas deferens
        
        Ejaculatory duct
        
        1 more item...
        
        การแข็งตัวขององคชาต(Erection)
        Penis; Vasodilation↑, Blood flow↑
        
        การเคลื่อนตัวของอสุจิ(Emission)
        Semen; Testes → Urethra
        
        การหลั่งอสุจิ (Ejaculation)
        Semen; Urethra → Out of Penis
        
        การควบคุมการหลังอสุจิ (Control of ejaculation)
        
        Brain
        
        Spinal cord
        
        Peripheral nerves
  - - - Oogenesis and Ovarian cycle
        
        Estrogen, Progesterone
      - • อวัยวะสืบพันธุ์ระดับปฐมภูมิ (Primary sex organs, Gonads)
        
        รังไข่(Ovaries) →สร้างไข่(Ovum)
        →ผลิต Estrogen, Progesterone
      - • อวัยวะสืบพันธุ์ระดับทุติยภูมิ (Secondary sex organs)
        
        Uterus, Fallopian tube, Vagina, Mammary glands
    - - → อวัยวะสืบพันธุ์ระดับปฐมภูมิ (Primary sex organs, Gonads)
        →มีกระบวนการ Oogenesis สร้างไข่ (Oocyte/Ovum)
        →Follicle ผลิตฮอร์โมน Estrogen
        →Corpus luteum ผลิตฮอร์โมน Progest
    - - อยู่ในท้องแม่ (Pre-natal)
        
        Oogonium
        
        หลังคลอด (Post birth)
        
        1°Oocyte
        
        หลังมีประจําเดือน (Post 1° menstruation)
        
        2°Oocyte
        
        1 more item...
    - - Gonadotropic hormone
        (Anterior pituitary gland)
        ↓
        ลักษณะเฉพาะของระบบสืบพันธุ์เพศหญิง
        
        วงจรการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุมดลูก (Uterine cycle)
        
        วงจรการเปลี่ยนแปลงของปากมดลูก (Cervical cycle)
        
        วงจรการเปลี่ยนแปลงของรังไข่ (Ovarian cycle)
        
        วงจรการเปลี่ยนแปลงของผนังช่องคลอด (Vaginal cycle)
    - - การมีรอบเดือนหรือประจําเดือนโดยปกตินั้นจะ
        เกิดขึ้นในช่วง 21 – 35 วัน
      - Follicle phase (1-14 days)
        
        • Egg matures
        พัฒนาเซลล์ไข่ให้สมบูรณ์
        
        Ovulation (Day 14)
        
        Egg released
        วันไข่ตก
        
        Luteal phase (14-28 days)
        
        Corpus luteum
        พัฒนา Endometrium
        
        No pregnancy (Day 28)
        
        Menses
        Endometrium และ Egg
        ฝ่อแล้วถูกขับออกมาเป็น
        ประจําเดือน
    - - ใช้เวลา 266–270วัน นับตั้งแต่ปฏิสนธิจนถึงคลอด
      - Human chorionic gonadotropin (hCG)
        ฮอร์โมนของการตั้งครรภ์ ที่ใช้เป็นตัวบ่งชี้ว่า
        ตั้งครรภ์หรือไม่ ผลิตขึ้นจากเซลล์รกของทารก ซึ่ง
        สามารถตรวจพบได้ในเลือดและปัสสาวะ
    - - Dilation phase
        
        Expulsion phase
        
        Placental phase
    - - Oxytocin = หลั่งน้ำนม
        
        Prolactin = ผลิตนํ้านม
    - - Stage
        
        Desire
        Male
        • Erect penis
        • Elevation of testes
        Female
        -Vagina becomes wet
        -Elevation of uterus
        -Clitori
        -Labia enlarge
      - Arousal (Excitement)
        Male
        -Pre-ejaculate
        -Testes increases in size
        -Prostate enlarges
        Female
        -Vagina enlarges and expands
        -Elevation of uterus
        -Labia enlarge
      - Orgasm
        Male
        -Ejaculation occurs
        -Contraction of Penis,
        Urethra, Prostate,
        Seminal vesicles
        Female
        -Vagina contractions
        -Uterus contractions
      - Resolution
        Male
        -Testes descend
        -Penis returns to
        flaccid state
        Female
        -Vagina and Clitoris
        return to normal size
        -Uterus return to
        normal position