VỢ CHỒNG A PHỦ-TÔ HOÀI
Nhân vật Mị
Cuộc đời, số phận, tính cách
- Là cô gái có ngoại hình đẹp, tài hoa
- Là cô gái người Mèo xinh đẹp, tươi mới sắc xuân và có sức sống của tuổi trẻ
- có tài thổi sáo
- cần cù, chịu khó, yêu lao động, sẵn sàng làm việc để trả nợ thay bố
- Có những phẩm chất tốt đẹp
- Tinh thần tự chủ : ''bố đừng bán con cho nhà giàu''
+hiếu thảo, yêu thương bố mẹ hết lòng : làm nương ngô, nương rẫy để trả nợ cho bố , không tự tử vì không muốn bố ở lại chịu khổ
- yêu đời, yêu cuộc sống tự do
- khi trở thành con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra
- lúc nào cũng 'cúi mặt , cái mặt buồn rưởi rượi '' , rồi câm lặng ''lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa'' và ' ở lâu trong cái khổ Mị quen rồi''
- làm việc cả ngày đêm , không bằng con trâu, ngựa
- Mị và A Sử 'không có lòng mà vẫn phải sống với nhau '' , A Sử đánh đập Mị hết sức dã man
- Là nạn nhân của chế độ vay nặng lãi , bị thần quyền và cường quyền áp bức ,bị tước đoạt tự do, hạnh phúc
Sức sống mãnh liệt, tiềm tàng trong Mị
trong đêm tình mùa xuân
- Những tác động của ngoại cảnh
- Cảnh sắc mùa xuân: '' những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên mỏm đã '' , ''tiếng trẻ con nô đùa'',
- tiếng sáo gọi bạn tình vang vọng bên tai --> nhớ về những mùa xuân tuổi trẻ tươi đẹp đã qua
- Diễn biến tâm lí và hành động của Mị
- 'ngồi nhầm thầm bài hát của người đang thổi ', uống ực từng bát rượu , chếnh choáng say trong hơi men mùa xuân
- chua xót với hiện tại : Mị sống trong nhà thống lí không bằng con 🐃
- Mị muốn chết: 'nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này , Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại''
- Trong suy nghĩ, Mị nhận ra :'Mị trẻ lắm, Mị vẫn còn trẻ, Mị muốn đi chơi''
- Từ suy nghĩ biến thành hành động: Mị thắp đèn, quấn lại tóc , với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách'' để đi chơi
- Đỉnh điểm của bi kịch: là sự xuất hiện của A Sử - trói đứng, không cho Mị đi chơi
trong đêm mùa đông
- lúc đầu,khi nhìn thấy A Phủ bị trói Mị dửng dung, vô cảm 'Mị vẫn thản nhiên thổi lửa hơ tay' - dấu hiệu của sự tê liệt tinh thần
- về sau nhìn thấy dòng nước mắt của A Phủ , Mị mới 'thức tỉnh
- Mị nhớ tới mình từng bị A Sử trói đứng như thế
- Mị thương cảm cho A Phủ: ' coi chừng chỉ nay mai là người kia chết . Chết đau, chết đói, phải chết''
- nhận ra 'chứng nó thật độc ác'
- Quyết định cởi dây trói cho A Phủ
- trước khi cắt : Mị sợ' sợ cha con thống lý sẽ đổ cho Mị cởi trói , Mị phải trói thay vào đấy'.Nghĩ thế , nhưng làm sao Mị cũng không thấy sợ , lòng thương người đã lớn hơn sự sợ hãi
+Mị rón rén bước lại: rút con dao nhỏ căt lúa , cắt nút dây mây
+cắt xong Mị cũng hốt hoảng , khi A Phủ chạy đi, Mị đứng lặng trong bong tối
+Sức sống mãnh liệt thôi thúc Mị chạy theo A Phủ: '' A Phủ cho tôi đi với. Ở đây thì chết mất'' => thể hiện lòng ham sống, khát vọng tự do
==> Hành động cắt dây trói của Mị vừa là hành động tự phát , vừa là hệ quả tất yếu sau tất cả mọi nhẫn nhục cam chịu mà Mị trải qua
Nhân vật A Phủ
Hoàn cảnh, xuất thân
- mồ coi cả cha lẫn mẹ , không người thân
+bị bắt bán đổi lấy thóc
+suốt đời làm thuê làm mướn
- nghèo đến nỗi không lấy được vợ
Phẩm chất, tính cách
- yêu tự do, yêu lao động :''biết đúc lưỡi cày, biết đục cuốc , cày giỏi''
+là niềm khao khát của bao cô gái
- dũng cảm , gan góc
+có một tâm hồn phóng khoáng, yêu đời :''ngày Tết ... A Phủ vẫn đem sáo, kèn, con quay và quả bao đi tìm người yêu''
Số phận bất hạnh
- Là người yêu chính nghĩa , không sợ phải đối mặt với bọn con quan: : A Phủ thẳng tay đánh A Sử khi thấy bất bình
- Vì tội đánh con quan A Phủ bị thống lý bắt về xử kiện , bị đánh đập dã man
- Cuối cùng bị nộp vạ một trăm bạc trắng , không có tiền trả nên phải đi ở trừ nợ
- Chính sách vay nặng lãi và chế độ cường quyền đã biến A Phủ thành nô lệ suốt đời nhà thống lý
- sống và làm việc như trâu như ngựa
Sức phản kháng mãnh liệt
- là người ở trừ nợ nhưng A Phủ vẫn luôn ham sống , rất phóng khoáng và hồn nhiên
- A Phủ để mất con bò nên bị trói đứng
- đứng bên bờ vực của cái chết 'cơ chừng chỉ đêm mai la chết, chết đau, chết đói, chết rét , phải chết
- A Phủ đã khóc 'một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại
=> A Phủ khóc vì xót thương cho số phận bi thảm của mình, khóc vì nỗi bất lực không thể thoát khỏi cảnh nhà tù nô lệ
=> giọt nước mắt của A Phủ đã đánh thức tâm hồn đã chết của Mị
- khi được Mị cởi trói, dù đau đớn nhưng vẫn 'quật sức vùng lên chạy '', cùng Mị thoát khỏi nhà thống lí
Giá trị nhân đạo: + lên án tố cáo chế độ thực dân phong kiến +thể hiện sự đồng cảm với số phận của con người +niềm tin của tác giả vào con người
Giá trị hiện thực: +phản ánh bộ mặt của giai cấp thống trị +hiện thực đời sống của con người +phản ánh quá trình đấu tranh giải phóng con người