Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ORGANELLER, Plastitler, • Ribozom bulunduranlara granüllü endoplazmik…
ORGANELLER
Lizozom:
• Yapımında ribozomun, granüllü endoplazmik retikulumun ve Golgi cisimciğinin görev aldığı lizozom, içi hidroliz enzimiyle dolu kesedir.
-
• Lizozomlar, fagositozla yutulan bakteri ve virüslerle yabancı maddeleri etkisiz hâle getirir.
• Lizozomlar, spermin yumurtaya girmesinde de etkilidir.
• Bozulmuş ve yaşlanmış organeller, lizozomlar tarafından yok edilir.
• Herhangi bir etki sonucu lizozom zarı parçalanırsa enzimler sitoplazmaya dağılır ve hücre kendini sindirir. Bu olaya otoliz denir.
Koful:
• Kofullar; hücre, çekirdek, endoplazmik retikulum zarları ve Golgi aygıtını oluşturan yassı keseciklerden meydana gelebilen, tek katlı zarla çevrili hücre organelidir.
-
-
• Golgi aygıtında üretilen salgıların ve metabolizma sonucu meydana gelen atık maddelerin hücre dışına verilmesini sağlayan keseciklere salgı kofulu denir.
• Tatlı sularda yaşayan amip, paramesyum, öglena gibi ökaryotik tek hücreli canlılarda hücre içine giren suyun fazlası, kontraktil kofullar yardımıyla hücre dışına atılır. Bu olay sırasında ATP harcanır.
• Depo Kofulu: Özellikle bitki hücrelerinde görülen bir koful çeşidi olup hayvan hücrelerinde küçüktür. Bazı bitkilerdeki kofulların içinde su, yağ molekülleri ve hava depolanır. Bazı bitkilerin hücre kofullarında ise asit ve bazlarla renk değiştirebilen boya maddeleri bulunur.
Mitokondri:
-
• Prokaryot hücre yapısına sahip bakteri ve arkelerde, memelilerin olgun alyuvar hücrelerinde bulunmaz.
• Mitokondri, çift katlı zardan oluşur.
• Dış zar düz ve esnek, iç zar ise krista denilen kıvrımlardan oluşur.
-
-
Ribozom:
-
-
-
-
• Protein sentezinin yoğun olduğu durumlarda birçok ribozom bir araya gelerek polizomları (poliribozomlar) oluşturur.
Golgi Aygıtı:
• Golgi cisimciği, üst üste dizilmiş, uçları şişkin ve yassı keselerden oluşmuştur.
-
-
-
• Hücre zarının yapısına katılan glikoproteinler, glikolipit ve lipoproteinler golgi tarafından sentezlenir.
Endoplazmik Retikulum:
-
-
•Endoplazmik retikulumun görevleri;
hücre içi madde iletimini sağlamak, hücreye desteklik sağlamak, hücre çekirdeğinin belirli bir bölgede sabit kalmasını sağlamak, asidik-bazik tepkilerin birbirinden ayrılmasını sağlamak, Ca++, protein gibi maddeleri depolamaktır.
-
Senttozom:
• Sentrozom, hayvan hücrelerinde ve ilkel yapılı bitki hücrelerinde çekirdeğe yakın bir yerde bulunan zarsız organeldir.
• Yumurta hücresi ve gelişmiş bitki hücresinde, prokaryotlarda, alyuvarlarda ve sinir hücrelerinde bulunmaz.
• Bir sentrozom, birbirine dik olarak yerleşmiş iki adet sentriyolden oluşur.
• Her bir sentriyol, dokuz adet üçerli mikrotübülden meydana gelir.
-
Plastitler
Kloroplast:
-
• Kendine ait DNA’sı, RNA’sı ve ribozomları bulunur.
• Kloroplastların iç kısmında tilâkoit adı verilen, klorofil taşıyan, yassılaşmış kese şeklinde başka bir zar sistemi vardır.
• Tilâkoit zarların üst üste dizilerek oluşturduğu yığın granum, granum dizilerinin tamamına grana denir.
• Kloroplastın içini dolduran sıvıya ise stroma adı verilir kloroplastın içini dolduran sıvıya ise stroma adı verilir.
• Stroma içerisinde mitokondrilerde olduğu gibi halka şeklinde DNA molekülü, tüm RNA çeşitleri, ribozomlar ile enzimler bulunur.
• Kloroplast içinde ATP üretilir ve üretilen ATP’ler yine kloroplastta organik besin üretilirken tüketilir.
Lökoplastlar:
-
• Nişasta, protein ve yağ depolar.
Bitkilerin kökünde, tohumunda ve patates gibi bitki gövdelerinde bulunur.
-
• Ribozom bulunduranlara granüllü endoplazmik retikulum, bulundurmayanlara granülsüz (düz) endoplazmik retikulum