Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ (Urinary system) - Coggle Diagram
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ
(Urinary system)
:star: ระบบขับถ่ายปัสสาวะ ประกอบด้วยอวยัวะต่างๆดังนี้
• ไต (Kidneys)
• หลอดไต หรือท่อไต (Ureters)
• กระเพาะปัสสาวะ (Urinary bladder)
• หลอดปัสสาวะ หรือท่อปัสสาวะ(Urethra)
:red_flag: ไต (Kidney)
มีอยู่ 2 ข้าง
รูปร่างคล้ายเมล็ดถั่ว
วางตัวอยู่ด้านหลังของเยื่อบุช่องท้อง (Retroperitoneum) เหนือเอวเล็กน้อย
อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังระดับ T12-L3 (ไตซ้ายอยู่สูงกว่าไตขวาเล็กน้อย)
:black_flag: โครงสร้างที่ห่อหุ้มไต
ผิวนอกของไตถูกคลุมด้วยเนื้อเยื้อ3 ชั้น คือ
1.Renal capsule
Perinephric (Perirenal) fat
Renal fascia
:black_flag: โครงสร้างของไต
Cortex
Medulla
Renal Cortex
มีสีน้ำตาลแดง
มีส่วนแทรกเข้าไปใน pyramid เรียก renal column
ประกอบด้วย Renal corpouscles (Glomerulus และ Bowman's Capsule)
พบท่อหน่วยไตส่วนต้น (renal tubule)
Renal medulla
พบ renal pyramid 6-12อัน
ยอดแหลมของ pyramid เรียก renal papilla เป็นท่อเปิดของ papillary duct
ประกอบด้วยส่วน henle’s loop และ collecting duct
:warning: Parenchyma of kidney
เนื้อไตทางส่วน cortexและ medulla เรียกว่า parenchyma of kidney
Parenchyma of kidney ประกอบด้วย uriniferous tubule
:warning: Uriniferous tubule
ประกอบด้วย 2 พวก คือ
Nephrons
Cortical nephron มี renal corpuscle อยู่ที่ cortex, Henle’s loop ยื่นมาถึง medulla พบ ประมาณ 85%
Juxtamedullary nephron มี renal corpuscle อยู่ที่ corticomedullary corpuscle อยู่ที่ corticomedullary junction, Henle’s loop ยื่นมาถึง medulla พบประมาณ 15%
:<3: ส่วนประกอบของ Nephrons
1 more item...
หลอดไตรวม (Collecting duct)
เป็นท่อมีขนาดใหญ่ มีส่วนปลายของ หลอดไต ส่วนปลาย (distal convoluted tubules) หลายๆ ท่อมาเปิดเข้า
หน้าที
ทำให้นํ้าปัสสาวะเข้มข้น ภายใต้การควบคุมของ Antidiuretic hormone (ADH)
:<3: โครงสร้าง Juxtaglomerular apparatus (JGA)
2 more items...
:<3: เส้นเลือดที่มาไต (Blood supply)
เป็น renal artery ทั้งข้างซ้ายและขวาที่แตกแขนง
มาจาก abdominalaorta
:<3: เส้นประสาทที่มาไต (Nerve supply)
Renal sympathetic plexus.
Sympathetic fibers from T10-L2 (hypogastric plexus)
Parasympathetic fibers from S2-4 (pelvic
splanchnic nerve)
:<3: หลอดไต (Ureters)
เป็นท่อต่อจาก renal pelvis
ทําหน้าที่นําปัสสาวะจากกรวยไตไปเก็บในกระเพาะปัสสาวะ
ทอดตัวลงมาตามกล้ามเนื้อ psoas major
ยาวประมาณ 10-12 นิ้ว
เปิดสู่กระเพาะปัสสาวะทางด้านข้าง
:<3: กระเพาะปัสสาวะ (Urinary bladder)
เป็นอวัยวะที่อยู่บริเวณช่อง
ท้องน้อย (Pelvic cavity) หลัง
รอยต่อของกระดูกหัวหน่าว
(Symphysis pubis)
ทําหน้าที่กักเก็บน้ำปัสสาวะ
:<3: ท่อปัสสาวะ (Urethra)
ท่อปัสสาวะชาย (Male urethra)
มีความยาว 18-20 cm.
เริ่มจากรูเปิดภายใน (internal orifice) ที่คอของ
กระเพาะปัสสาวะไปจนถึงรูเปิดภายนอก
(external orifice) หรือที่ปลายองคชาต (penis)
เป็นทางผ่านของน้ำปัสสาวะและน้ำอสุจิ
แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ
Prostatic urethra
Membranous urethra
Penile urethra
ท่อปัสสาวะเพศหญิง (Female urethra)
ยาว 4 ซม. ตั้งอยู่หลัง symphysis pubis
และติดกับผนังด้านหน้าของช่องคลอด (vagina)
เส้นประสาทที่มาเลี้ยง ureter, urinary bladder
และ internal urethral sphincter
Parasympathetic fibers ทําให้กล้ามเนื้อเรียบ
ของ ureter แล urinary bladder หดตัว และ
กล้ามเนื้อ internal urethral sphincter คลายตัว
Sympathetic fibers ให้ผลตรงข้ามกับ
Parasympathetic fibers
:star: หน้าที่สำคัญของระบบขับถ่ายปัสสาวะ คือ
1.) รักษาสมดุลของน้ำ สารพวกเกลือแร่ต่างๆ
2.) เลือกสารขับถ่ายต่างๆ ที่เป็นพิษออกไป
3.) ควบคุมสมดุลกรด-ด่างในร่างกาย
4.) สร้างฮอร์โมน renin, erythropoetin และcalcitriol
:<3: Physiology of Renal system
สรีรวิทยาของระบบขับถ่ายปัสสาวะ
(Renal Physiology )
:<3: หน้าที่การทำงานของไต
• การขับถ่าย (Execratory function)
Metabolites, Drugs, and Toxins
• การรักษาสมดุล(Homeostatic function)
Water, Electrolyte, and Acid-Base balance
• การหลั่งฮอร์โมน
(Endocrine (hormonal) secretory function)
Renin (JG cells), Erythropoietin (Renal cortex),
and Prostaglandins
• การสังเคราะห์ฮอร์โมน
(Endocrine (hormonal) metabolic function)
Vitamin D3 →Active 1,25(OH)2D3
:<3: การไหลเวียนเลือดของระบบขับถ่ายปัสสาวะ
(Blood Supply of the Kidneys)
Abdominal aorta
Renal artery
Afferent arteriole
Glomerulus
(Capillaries)
Efferent arteriole
Renal vein
Peritubular capillaries and Vasa recta
:<3: หน่วยไต
(Nephron)
Renal tubule
&
Renal Corpuscle
Nephron
:<3: การทํางานของหน่วยไต
(Function of Nephron)
ลําดับการทํางานของหน่วยไต
การกรอง (Filtration)
↓
การดูดกลับ (Reabsorption)
↓
การหลั่ง (Secretion)
↓
การขับถ่าย (Excretion)
:<3: ท่อไต (Renal Tubules)
ลําดับการทํางานของท่อไต
Glomerulus
↓
Proximal tubule
↓
Thin descending limb
↓
Loop of Henle
↓
Thick Ascending limb
↓
Distal tubule
↓
Collecting duct
:<3: การทํางานของหน่วยไต
(Function of Nephron)
:star: การกรอง (Filtration) Glomerular ultrafiltration
Renal blood flow
Glomerular filtration
Filtration barrier
Flow to Proximal tubule
Fluid: Glomerular filtrate
:red_flag: คุณสมบัติของสารที่่จะผ่าน Glomerular Filtration Barrier
สารที่มีประจุเป็นบวก
มีขนาดเล็ก น้อยกว่าหรือเท่ากับ 70 kDa
รีนัลคอร์ พัสเคิล หรือ โกลเมอรูลัส
(Renal Corpuscle or Glomerulus)
:star: การกรอง (Filtration) Glomerular filtration
Net filtration pressure (NFP) = Force inducing filtration – Force opposing filtration
NFP = (PGC + πBC) - (πGC + PBC)
NFP = (PGC + πBC) - (πGC + PBC)
NFP = PGC - πGC – PBC
อัตราการกรองของไต (Glomerular filtration rate,GFR) ≈ 125 ml/min(180 liters/day)
GFR = Kf
(PGC - πGC – PBC )
GFR เป็นพารามิเตอร์ที่ใช้ในการประเมินประสิทธิภาพในการทํางานของไต
:red_flag: การวัดอัตราการกรองของไต (Glomerular filtration rate, GFR)
GFR อัตราการกรองของสาร → Clearance การขับสารทิ้ง
U = concentration in urine (ความเข้มข้นของสาร x ในปัสสาวะ)
V = volume of urine/min (ปริมาณของปัสสาวะต่อนาที )
P = concentration in plasma (ความเข้มข้นของสาร x เลือด)
การขับสารทิ้ง (Clearance of substance) →Glomerular filtrate and Tubular transport
Only filtration
2 more items...
80% of Renal blood flow
Filtration
Reabsorption
Secretion
Excretion
Glomerular Ultrafiltration
20% of Cardiac output
(Resting)
-1,000 ml/min
20% of Renal blood flow
-120 ml/min
-180 L/day
Tubular reabsorption
-178 L/day (เก็บไว้)
-0.5-2 L/day (ขับออก)
:<3: การควบคุมการทํางานของไต (Renal autoregulation)
:red_flag: Tubuloglomerular feedback (TGF)
MAP changes 100-200 mmHg → Constant RBF and GFR
Renal blood flow
GFR
Tubular flow
Macula densa cells
(Na+ sensor)
Juxtaglomerular cells
(Renin secretion)
Afferent arteriole
:red_flag: การดูดกลับ (Reabsorption) และ การหลั่ง (Secretion)
ท่อไต
(Tubules)
Proximal tubule
Glucose, Amino acids, Protein,
Vitamins, Lactate, Urea, Uric
acid, Na+,K+, Ca2+,Mg2+,
Cl- ,HCO3-,H2O
Urea, Uric acid,
Cr, H+,NH4+,
Some drugs
Thin descending limb
H2O
-
Loop of Henle
-
1 more item...
Thick Ascending limb
2 more items...
การดูดกลับ (Reabsorption)
การหลั่ง
(Secretion)
:star: การขับถ่าย (Excretion)
ปริมาณปัสสาวะ↓→ ความเข้มข้นปัสสาวะ↑
ปริมาณปัสสาวะ↑→ ความเข้มข้นปัสสาวะ↓
:star:ไตและการควบคุมนํ้า (Regulation of water balance by the kidney)
Antidiuretic hormone (ADH)
:star: ไตและสมดุลกรด-ด่าง
(Regulation of Acid-Base balance by the kidney)
:star: ไตและอิเล็กโทรไลต์
(Regulation of fluid and electrolyte balance by the kidney)
