เงินเฟ้อ

ความหมายของเงินเฟ้อ

ภาวะที่ระดับราคาสินค้าโดยทั่วๆ ไปเพิ่มสูงเรื่อยๆ อย่างต่อเนื่องหากสินค้ามีระดับราคาสินค้าสูง ณ เวลาใดเวลาหนึ่งก็ยังไม่ถือว่าเกิดเงินเฟ้อ จำเป็นต้องสูงขึ้นเรื่อยๆ โดยอาจมีสินค้าบางชนิดราคาสูงขึ้น ขณะที่ราคาสินค้าบางชนิดคงที่หรือลดต่ำลง แต่เมื่อรวมราคาสินค้าทั้งหมดโดยเฉลี่ยแล้วสูงขึ้น

เครื่องมือที่ใช้วัดการเปลี่ยนแปลงของราคา คือ “ดัชนีราคา (Price Index)”

ดัชนีราคา คือ เครื่องวัดราคาเฉลี่ยของสินค้าและบริการจำนวนหนึ่งหรือตะกร้าหนึ่งของปีใดปีหนึ่งเปรียบเทียบกับราคาเฉลี่ยของสินค้าและบริการจำนวนหรือตะกร้าเดียวกันในปีที่อ้างอิง หรือที่เรียกว่า ปีฐาน (base year)

สาเหตุของการเกิดเงินเฟ้อ

สาเหตุที่ทำให้เกิดเงินเฟ้อที่สำคัญมี 2 ประการ

สาเหตุที่เกิดจากแรงดึงของอุปสงค์ ได้แก่ การที่อุปสงค์มวลรวมสำหรับสินค้าและบริการมีมากกว่าอุปทานมวลรวมของสินค้าและบริการ เงินเฟ้อที่มีสาเหตุมาจากด้านอุปสงค์สำหรับสินค้าบางครั้งเรียกว่า “เงินเฟ้อที่เกิดจากแรงดึงของอุปสงค์”

สาเหตุที่เกิดจากแรงผลักดันทางด้านอุทาน ได้แก่ การที่อุปทานมวลรวมสำหรับสินค้าและบริการลดลง เนื่องจากแรงงานเรียกร้องเอาค่าแรงสูงขึ้น ทำให้ต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้น เมื่อต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้น ผู้ผลิตจะลดปริมาณการผลิตลง หรือผู้ผลิตต้องการกำไรสูงขึ้น จึงบวกกำไรเข้าไว้เป็นส่วนหนึ่งของต้นทุนการผลิต ซึ่งทำให้ต้นทุนการผลิตเพิ่มสูงขึ้น และผู้ผลิตจะลดปริมาณการผลิตลง เงินเฟ้อที่มีสาเหตุจากด้านอุปทานบางครั้งเรียกว่า “เงินเฟ้อจากแรงดันของต้นทุน”

ผลกระทบของเงินเฟ้อ

เมื่อเกิดภาวะเงินเฟ้อ จะมีผลกระทบต่อหน่วยเศรษฐกิจในลักษณะต่างๆ กัน และผลกระทบจะมีมากน้องเพียงใด ขึ้นอยู่กับการคาดคะเนเกี่ยวกับเงินเฟ้อที่จะเกิดขึ้น ถ้าหน่วยเศรษฐกิจคาดคะเนเงินเฟ้อได้ถูกต้อง ผลกระทบของเงินเฟ้ออาจจะไม่ก่อให้เกิดปัหารุนแรงนัก

  1. การกระจายรายได้เหลื่อมล้ำ
  1. อัตราดอกเบี้ยที่เป็นตัวเงินสูงขึ้น
  1. อำนาจซื้อของเงินลดลง
  1. ผลที่มีต่อการคลังของรัฐบาล
  1. ผลที่มีต่อดุลการชำระเงินของประเทศ
  1. ผลที่มีต่อเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ

การแก้ไขปัญหาเงินเฟ้อ

  1. การควบคุมโดยตรง
  1. การใช้อัตราดอกเบี้ยเงินฝากและเงินกู้ของสถาบันการเงิน
  1. การใช้มาตรการของนโยบายการเงิน