Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ORGANELLER hucre1-500x356 - Coggle Diagram
ORGANELLER 
ENDOPLAZMİK RETİKULUM
-
Hücre içine ve dışına madde taşır. Bazı maddeleri depolar.(Ca ve protein).Çekirdek zarı ve golgiyi yapar. Hücreyi bölmelere ayırarak, sitoplazmadaki asidik ve bazik tepkimelerin birbirini etkilemeden yapılabilmesini sağlar.
-
Üzerinde ribozom bulunanlarına granüllü ER; bulundurmayanlara da granülsüz ER denir.
Granüllü ER enzim salgılayan hücrelerde, granülsüz ER yağ sentezleyen hücrelerde çoktur.
GOLGİ
-
Glikoprotein, lipoprotein, mukus, bağ dokusu ara maddesi ve ayrıca bitkilerde selülozlu maddeler salgılar.
Salgı maddelerin yapılması, paketlenmesi ve salgılanmasından sorumludur. Onun için süt bezi, tükürük bezi, ter bezi gibi salgı yapan hücrelerdeki sayısı diğer hücrelerdekilere oranla daha fazladır.
-
-
LİZOZOM
-
-
Büyük moleküllü besinleri parçalar. Kurbağa larvalarında kuyruğun kopması, salgılama dönemi biten memelilerde süt bezlerinin körelmesi, pasif kalan kasların küçülmesi, harap olmuş dokuların, yaşlı alyuvarların ve vücuda giren mikropların yok edilmesi lizozom sayesindedir.
Lizozomun etrafındaki zar golgiden oluşur. İçerisindeki enzimler ribozomlarda üretilir. Üretilen enzimler ER ile taşınır. ER ile taşınan enzimler golgide paketlenerek lizozom oluşturulur.
Yani lizozomun oluşmasında ribozom, golgi ve ER etkilidir.
RİBOZOM
Granüllü ER ve çekirdek zarı üzerinde, mitokondri ve kloroplastın sıvısında ve ayrıca sitoplazma da bulunabilir.
-
-
-
Zarsızdır ve iki birimdir.Üst birim(büyük birim) protein,alt birimse(küçük birim) rRNA'dan
oluşur.
-
-
-
-
MİTOKONDRİ
Enerji ihtiyacı fazla olan kas, sinir ve karaciğer gibi hücrelerde sayısı daha fazladır. Bulundukları hücrenin de enerjiye en çok ihtiyaç olan bölümlerinde toplanırlar.
Kendine ait DNA, RNA, ribozom ve ETS'si bulunur. Kendi DNA'sı olmasına rağmen hücre DNA'sına bağımlıdır.
-
-
Çift zarlıdır. İç zar kıvrımlıdır. Kıvrımlara krista, zarların arasını ve içini dolduran sıvıya matrix denir.
-
SENTROZOM
Hücre dışına uzanan kirpik, kamçı, sil gibi yapıları oluşturur.
Hücre bölünmesi sırasında kendini eşleyerek zıt kutuplara çekilir ve iğ ipliklerinin oluşmasını sağlar.
-
Bazı su yosunu, mantar, hayvan ve insan hücrelerinde bulunur.
-
PLASTİDLER
Kromoplast
Bitkilerde meyve ve çiçeklerin rengini verir. Likopin (kırmızı), ksantofil (sarı) ve karoten (turuncu) olmak üzere üç çeşittir.
Bitkilerde diğer renkler koful öz suyunun asit veya baz oluşuna göre renk değiştiren "antokyon" denen maddeler ile oluşturulur.
Lökoplast
Nişasta, yağ ve protein depolar.
-
Renksizdir. Genelde kök, gövde ve tohumda bulunur.
Kloroplast
-
Kendine has DNA, RNA, ribozom ve ETS'si bulunur.
Çift zarlıdır. İç zarı katmanlıdır. Bu katmanlara grana, içini dolduran sıvıya ise stroma denir.
Granalar içinde bitkiye yeşil rengi veren ve fotosentez için gereken ışığı absorbe eden klorofil vardır.
-
-
KOFUL
-
-
Kofullar; hücre, çekirdek, endoplazmik retikulum zarları ve: Golgi aygıtını oluşturan yassı keseciklerden meydana gelebilen, tek katlı zarla çevrili hücre organelidir.
Golgi aygıtında üretilen salgıların ve metabolizma sonucu meydana gelen atık maddelerin hücre dışına verilmesini sağlayan keseciklere salgı kofulu denir.
Kontraktil (Kasılgan) koful: Tatlı sularda yaşayan amip, paramesyum, öglena gibi ökaryotik tek hücreli canlılarda hücre içine giren suyun fazlası, kontraktil kofullar yardımıyla hücre dışına atılır. Bu olay sırasında ATP harcanır.
Depo kofulu: Özellikle bitki hücrelerinde görülen bir koful çeşidi olup hayvan hücrelerinde küçüktür.
Bazı bitkilerdeki kofulların içinde su, yağ molekülleri ve hava depolanır. Bazı bitkilerin hücre kofullarında ise asit ve bazlarla renk değiştirebilen boya maddeleri bulunur.
Peroksizom
-
-
Özellikle karaciğer peroksizomları sahip olduğu peroksidaz ve katalaz enzimleri yardımı ile alkol, ilaç gibi zararlı maddelerin toksik etkilerini yok eder.
Peroksizomlar, hem bitki hem de hayvan hücrelerinde bulunan, zehirli maddeleri yok eden, tek katlı zarla çevrili organellerdir.