Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

สุขภาพจิตและจิตเวช - Coggle Diagram

- - - - สาเหตุการเจ็บป่วย เชื่อว่าเกิดจากความผิดปกติของการทำงานของสมองโดยเฉพาะ Limbic system และ Synapse ในระบบประสาทส่วนกลาง
      - ความเจ็บป่วยจะมีลักษณะของโรคและมีอาการแสดงที่สามารถน ามาใช้เป็นข้อมูลในการวินิจฉัย
      - โรคทางจิตเวชมีการดำเนินโรคที่แน่นอนและสามารถพยากรณ์โรคได้
      - บุคคลมีความแปรปรวนทางด้านอารมณ์และจิตใจ คือ ผู้ที่เจ็บป่วยเช่นเดียวกับผู้ป่วยทางกายโรคอื่นๆ เช่น โรคเบาหวาน หรือโรคความดันโลหิตสูง
      - โรคทางจิตเวชสามารถรักษาได้โดยการรักษาแบบฝ่ายกาย เช่น การรักษาด้วยยา
      - แนวความคิดที่ว่าโรคจิตมีสาเหตุมาจากปัจจัยทางชีวภาพ ช่วยลดความรู้สึกเป็นตราบาป (Stigma)ของผู้ป่วยและครอบครัว
    - - พันธุกรรม (Genetic)
      - สารสื่อประสาท (Neurotransmitters)
      - ความผิดปกติของโครงสร้างและการทำงานของสมอง (Structure and functional of brain)
      - พัฒนาการของเซลล์ประสาท (Neural development)
    - - พยาบาลจะให้การดูแลทางด้านร่างกายแก่ผู้ป่วยจิตเวช เช่น ดูแลให้รับประทานยาตามแผนการรักษาของแพทย์ ติดตามการนอนหลับพักผ่อน การทำกิจกรรม การรับประทานอาหาร ภาวะโภชนาการ และการขับถ่าย
  - - - ทฤษฎีความต้องการของมาสโลว์ (Maslow’s Hierarchy of Needs)
        
        มาสโลว์พัฒนาทฤษฎีบุคลิกภาพและแรงจูงใจตามลำดับขั้นความต้องการของมนุษย์ โดยแบ่งความต้องการของมนุษย์ออกเป็น 6 ขั้น
      - ทฤษฎีการเน้นผู้ใช้บริการเป็นศูนย์กลางของโรเจอร์ส (Client-Centered Theory)
        
        มุ่งเน้นที่ความสามารถของผู้ใช้บริการที่มีอยู่ในการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตนเอง การบำบัดโดยผู้ใช้บริการเป็นศูนย์กลางใช้หลักการพื้นฐาน 3 ประการ
        
        การยอมรับทางบวกโดยปราศจากเงื่อนไข (Unconditional Positive Regard)
        
        ความเข้าใจในความรู้สึก (Empathy)
        
        ความสอดคล้องกลมกลืน (Congruence)
      - ทฤษฎีอัตถิภาวะนิยม (Existentialist)
        
        ทฤษฎีนี้ไม่เชื่อและไม่ยอมรับว่าบุคคลเป็นผลถ่ายทอดทางพันธุกรรมหรือสิ่งแวดล้อม แต่มีความเชื่อว่ามนุษย์เป็นผู้กำหนดโชคชะตาของตนเอง
        
        มนุษย์มีอิสระที่จะพัฒนาศักยภาพของตนให้ถึงขีดสูงสุด
        
        การตระหนักต่อความจริงของชีวิตจะเป็นการเพิ่มและส่งเสริมศักยภาพสำหรับการเปลี่ยนแปลง
        
        มนุษย์เป็นผู้แก้ไขปัญหาของตน เป็นผู้กำหนดว่าจะกระทำหรือไม่กระทำสิ่งใด
      - การประยุกต์ใช้
        
        ทำความเข้าใจกับมนุษย์ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะเฉพาะตนน มีศักยภาพในการพัฒนาตนเองพยาบาลที่มีความเข้าใจในผู้ใช้บริการ
    - - แนวคิดหลัก
        
        ความวิตกกังวลสามารถอธิบายและสังเกตได้ บุคคลที่อยู่ในภาวะวิตกกังวล สามารถบอกได้ว่าเขารู้สึกอย่างไรและแสดงออกทางพฤติกรรมอย่างไร
        
        บุคคลพยายามที่จะดิ้นรนเพื่อขจัดความวิตกกังวลและเพิ่มความมั่นคงให้กับตนเอง
        
        ความวิตกกังวลที่เริ่มมาจากสัมพันธภาพระหว่างบุคคล เกิดจาก
        ความวิตกกังวลของมารดาถ่ายทอดไปสู่บุตร
      - ลักษณะ
        
        เป้าหมายเพื่อไปสู่ความพึงพอใจ (Satisfaction) ซึ่งเน้นความต้องการทางสรีรวิทยา เช่น ความหิว การนอนหลับพักผ่อน และความต้องการทางเพศ
        
        เป้าหมายเพื่อไปสู่ความมั่นคง (Security) เป็นความต้องการเพื่อความเป็นอยู่อย่างมีความสุข ต้องการการยอมรับในสังคม ซึ่งเกิดจากการมีสัมพันธภาพระหว่างบุคคล
      - ระบบแห่งตน (Self-system)
        
        ระบบแห่งตนตามแนวคิดของซัลลิแวน
        
        ฉันเลว (Bad me) เป็นการมองภาพตนเองว่าเป็นคนไม่ดี เ
        
        ไม่ใช่ฉัน (Not me) เป็นการปฏิเสธตนเอง
        
        ฉันดี (Good me) เป็นการมองภาพตนเองว่าเป็นคนด
      - การประยุกต์ใช
        
        เป็นรากฐานสำคัญของการสร้างสัมพันธภาพทางการพยาบาล การบำบัดผู้ป่วยจึงควรทำโดยให้ความรู้และช่วยให้ผู้ป่วยเกิดความเข้าใจตนเองอย่างลึกซึ้ง
    - - ฟรอยด์มีความเชื่อว่าระดับ
        จิตใจของมนุษย์มีความแตกต่างกันในแต่ละขั้น
        
        แนวคิด
        
        ระดับของจิตใจ (Level of mind)
        
        ระดับจิตใต้สำนึก (Subconscious/Preconscious level)
        
        ระดับจิตไร้สำนึก (Unconscious level)
        
        ระดับจิตสำนึก (Conscious level)
        
        โครงสร้างของจิตใจ (Structure of mind)
        
        Id เป็นแรงผลักดันของจิตใจที่ติดตัวทุกคนมาแต่กำเนิด เป็นแรงขับ
        
        Ego เป็นส่วนของจิตใจที่ดำเนินการโดยอาศัยเหตุและผล เ
        
        Superego เป็นส่วนของจิตใจที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับมโนธรรม
        
        สัญชาตญาณ (Instinct)
        
        สัญชาตญาณทางเพศ (Sexual of life instinct: Libido)ทำหน้าที่
        ผลักดันให้มนุษย์แสวงหาความพอใจตามที่ตนเองต้องการ
        
        สัญชาตญาณแห่งความก้าวร้าว (Aggressive of instinct: Mortido) ทำหน้าที่ผลักดันให้มนุษย์แข่งขันกัน ชิงดีชิงเด่น
        
        กลไกการป้องกันทางจิต (Defense mechanism)
        
        พัฒนาการทางบุคลิกภาพ (Psychosexual development)
        
        ระยะทวารหนัก (Anal stage) อายุ 1-3 ปี เด็กเริ่มเรียนรู้ถึงแรง
        กดดันที่ต้องการจะขับถ่ายและเริ่มมีความสามารถที่จะควบคุมการขับถ่ายได้
        
        ระยะพัฒนาการทางเพศ (Phallic stage) อายุ 3-6 ปี ในช่วงนี้เด็ก
        จะให้ความสนใจทางด้านเพศมากเด็กชายรู้สึกผูกพันกับมารดาจึงพร้อมเลียนแบบอย่างบิดา เด็กหญิงรู้สึกผูกพันกับบิดาจึงพร้อมเลียนแบบอย่างมารดา
        
        ระยะปาก (Oral stage) อายุ 0-1 ปีเป็นช่วงที่เด็กจะมีความสุขอยู่
        กับการใช้ปากในการดูดไม่ว่าจะเป็นการดูดนมมารดา
        
        ระยะแฝง (Latency stage) อายุ 6-12 ปี เป็นช่วงที่เด็กจะพัฒนา
        ความสามารถในการสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่นที่เป็นเพื่อนเพศเดียวกัน
        
        ระยะวัยเจริญพันธุ์ (Genital stage) อายุ 12 ปีขึ้นไป เป็นระยะที่มีการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาทางด้านเพศ
        
        การประยุกต์ใช้
        
        ความเข้าใจเกี่ยวกับพฤติกรรมของมนุษย์ว่ามีความหมาย มีเป้าประสงค์ ทำความเข้าใจเกี่ยวกับระดับจิตสำนึก จิตใต้สำนึก และจิตไร้สำนึก ซึ่งจะช่วยอธิบายถึงกลไกของพฤติกรรมมนุษย์
    - - แบ่งพัฒนาการของบุคลิกภาพ เป็น 8 ขั้นตอน
      - การประยุกต์ใช้
        
        ทำให้ง่ายต่อการวิเคราะห์และเข้าใจพฤติกรรมของบุคคล โดยทำความเข้าใจเกี่ยวกับพัฒนาการของบุคลิกภาพของบุคคลในแต่ละช่วงวัย ให้ความรู้แก่บิดามารดาหรือผู้เลี้ยงดูในการตอบสนองความต้องการทางสังคมให้แก่บุคคลอย่างเหมาะสม
  - - - ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิกของพาฟลอฟ (Pavlov’s
        classical coditioning theory)
        
        พฤติกรรมการตอบสนองของมนุษย์สามารถเกิดขึ้นได้จากสิ่งเร้าที่วาง
        เงื่อนไขกับสิ่งเร้าตามธรรมชาติ จะหยุดลงเมื่อไม่ได้รับการตอบสนองตามธรรมชาติ และจะกลับปรากฏขึ้นได้อีกโดยไม่ต้องใช้สิ่งเร้าตามธรรมชาต
        
        มนุษย์มีแนวโน้มที่จะจำแนกลักษณะของสิ่งเร้าให้แตกต่างกันและ
        เลือกตอบสนองได้ถูกต้อง
        
        พฤติกรรมการตอบสนองของมนุษย์เกิดจากการวางเงื่อนไขที่
        ตอบสนองต่อความต้องการทางธรรมชาติ
    - - เมื่อทำให้เกิดพฤติกรรมใดๆ ได้ ก็สามารถลดพฤติกรรมนั้นให้หายไป
        ได้
      - พฤติกรรมเป็นสิ่งที่สามารถควบคุมให้เกิดขึ้นได้ โดยการควบคุมสิ่ง
        เร้าที่วางเงื่อนไขให้สัมพันธ์กับสิ่งเร้าตามธรรมชาต
    - - การกระทำใดๆ ถ้าได้รับการเสริมแรงจะมีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นอีก
        ส่วนการกระทำที่ไม่มีการเสริมแรง แนวโน้มความถี่ของการกระทำนั้นจะลดลงและหายไปในที่สุด
      - การเสริมแรงที่แปรเปลี่ยนทำให้การตอบสนองคงทนกว่าการ
        เสริมแรงที่ตายตัว
      - การลงโทษทำให้เรียนรู้ได้เร็วและลืมเร็ว
      - การให้แรงเสริมหรือให้รางวัลเมื่อกระทำพฤติกรรมที่ต้องการ
        สามารถช่วยปรับหรือปลูกฝังนิสัยที่ต้องการได้
    - - กระบวนการจดจำ (Retention process) บุคคลจะมีการจดจำสิ่งที่
        ได้เรียนรู้จากตัวแบบใน 2 ลักษณะ คือ ภาพในใจ (Imaginary) และคำพูด (Verbal)
      - กระบวนการแสดงออก (Motor reproduction process) บุคคล
        สามารถแสดงออกจากการให้ความสนใจและการจดจำตัวแบบ
      - กระบวนการให้ความสนใจ (Attention process) ความสนใจของ
        บุคคลที่มีต่อตัวแบบจะนำไปสู่พฤติกรรมที่จะเลือกกระทำตามตัวแบบ
      - กระบวนการจูงใจ (Motivation process) ในการเรียนรู้จากตัวแบบ
        บุคคลมีความคาดหวังที่จะได้รับความพึงพอใจ
    - - การปรับพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมและส่งเสริมให้เกิดพฤติกรรมที่เหมาะสมได้ ไม่ว่าจะเป็นการใช้การเสริมแรงชนิดต่างๆ (รางวัล คำชมเชย) หรือการลงโทษ
  - - - บุคคล (Person)
        
        บุคคลที่มีวุฒิภาวะจะสามารถผสมผสานความต้องการและประสบการณ์อย่างมีแบบแผน
      - สุขภาพ (Health)
        
        เป็นการเปลี่ยนแปลงของบุคคลไปในทางที่ดีและมี
        ประสิทธิภาพ
      - สิ่งแวดล้อม (Environment)
        
        เป็นปัจจัยภายนอกตัวบุคคล สิ่งแวดล้อมสำคัญที่
        มีผลต่อสุขภาพของบุคคล
      - การพยาบาล (Nursing)
        
        therapeutic nurse-patient relationship
    - - บุคคล (Person)
        
        เป็นสิ่งมีชีวิตที่ประกอบด้วย ร่างกาย จิตใจ และสังคม
        (Biopsychosocial)
      - สิ่งแวดล้อม (Environment)
        
        เป็นสิ่งที่อยู่รอบๆ ตัวบุคคลทั้งภายในและ
        ภายนอก มีอิทธิพลต่อพัฒนาการและพฤติกรรมของบุคคล
      - สุขภาพ (Health)
        
        เป็นภาวะของบุคคลที่มีความมั่นคงและสมบูรณ์ ทั้งด้าน
        ร่างกาย จิตใจ และสังคม
      - การพยาบาล (Nursing)
        
        ป็นการดูแลช่วยเหลือบุคคล ครอบครัว และชุมชน
        โดยมีเป้าหมายเพื่อส่งเสริมการปรับตัวของบุคคล
    - - บุคคล (Person)
        
        บุคคลมีความสามารถในการเรียนรู้และพัฒนาตนเอง
      - สิ่งแวดล้อม (Environment)
        
        บุคคลกับสิ่งแวดล้อมมีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกันไม่สามารถแยกจากกันได
      - สุขภาพ (Health)
        
        บุคคลที่มีสุขภาพดีจะมีโครงสร้างที่สมบูรณ์
        สามารถทำหน้าที่ของตนได
      - การพยาบาล (Nursing)
        
        เป็นการช่วยเหลือบุคคลให้สามารถดูแลสุขภาพของ
        ตนเองได้อย่างต่อเนื่องและเพียงพอกับความต้องการในการดูแลตนเอง
- - - - บริการผู้ป่วยใน (In-pateint services)
      - บริการผู้ป่วยนอก (Out-patient service)
      - บริการจิตเวชฉุกเฉิน (Emergency services)
      - บริก่ารผู้ป่วยเฉพาะบางเวลา (Partial hospitalization services)
- - - - อาการวิทยา
        
        ความผิดปกติของพฤติกรรมการเคลื่อนไหว
        
        ความผิดปกติของเนื้อหาของความคิด
        
        ความผิดปกติของรูปแบบของความคิด
        
        ความผิดปกติของสภาพอารมณ์
        
        ความผิดปกติของการรับรู้
        
        ความผิดปกติของสติสัมปชัญญะ
        
        ความผิดปกติของความจำ
      - รับบการจำแนกโรค
        
        DSM
        
        ICD
    - - ประวัติการรักษา
      - ทีมผู้ดูแล
      - ญาติหรือผู้ดูแล
      - เจ้าหน้าที่ตำรวจ
      - ผู้ป่วย