Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบสืบพันธุ์ (Reproductive System), การคุมกำเนิด (Contraception) - Coggle…
ระบบสืบพันธุ์ (Reproductive System)
อวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย(Male genital organ)
แบ่งออกเป็น 2ส่วน ดังนี้
1.อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกของเพศชาย (external genital organ)
1.1 ถุงอัณฑะ (Scrotum) ไม่มีไขมันใต้ผิวหนัง และยื่นลงมาจากหน้าท้อง ช่วยปรับอุณหภูมิของอัณฑะ ให้ต่ำกว่าอุณหภูมิของร่างกาย 3-5 องศาเซลเซียส
1.2 องคชาติ (Penis) ประกอบด้วยเนื้อเยื่อที่แข็งตัวได้ (Erectile tissue) 3 อัน คือ -Corpus cavernosum หรือ Corpus cavernosum 2 อันอยู่ทางด้านบน
-Corpus spongiosum 1 อันอยู่ทางด้านล่าง มี urethra ผ่านกลาง
2.อวัยวะสืบพันธุ์ภายในของเพศชาย
(Internal genital organs)
2.1 อัณฑะ (Testis)
-มีลักษณะรูปไข่ขอบด้านหน้ากลม ขอบหลังติดกับหลอดอสุจิ(Epididymis)
-มีผนังหุ้ม 2 ชั้น คือ -Tunica vaginalis
-Tunica albuginea
-ภายในมีท่อสร้างอสุจิ (Seminiferous tubule)
2.2 ท่อพักอสุจิ (Epididymis) มีหน้าที่สำคัญ คือ เก็บ Sperm ไว้จนกว่าจะโตเต็มที่เพื่อพร้อมที่หลั่งออก
2.3 ท่อน้ำอสุจิ (Vas deferens or Ductus deferens) เป็นท่อที่หางของ epididymis และมีส่วนที่พองออกเป็นกระเปราะเรียกว่า Ampulla of vas deferens เป็นที่เก็บอสุจิก่อนปล่อยออกภายนอก (อสุจิสามารถมีชีวิตอยู่ได้ 4 เดือน)
2.4 ถุงพักอสุจิ (Seminal Vesicle) ทำหน้าที่สร้างน้ำกาม (Semen)เป็นอาหารมาเลี้ยง sperm
2.5 ท่อฉีดอสุจิ (Ejaculatory Duct) -เปิดเข้าสู่ Prostatic urethra) ตรงบริเวณต่อมลูกหมากทำหน้าที่บีบตัว เพื่อขับน้ำอสุจิ (Semen)
2.6 ต่อมลูกหมาก (Prostate Gland) มีหน้าที่สร้าง Prostate fluid ที่มีฤทธิ์เป็นด่างอ่อนๆ
ต่อมน้ำเมือก (Bulbo-urethral Gland หรือ Cowper's gland) มีหน้าที่หลั่งสารเมือกเพื่อช่วยหล่อลื่นขณะร่วมเพศและจะช่วยลดความเป็นกรดของน้ำปัสสาวะที่ค้างอยู่ในท่อปัสสาวะ
หน้าที่
-สร้างเชื้ออสุจิ (sperm)
-สร้างฮอร์โมนเพศชาย
ตัวอสุจิ (Spermatozoa)
1.ส่วนหัว (Head) มีลักษณะกลมรี มีสารพันธุกรรมและAcrosome บรรจุเอนไซม์ที่ช่วยในการเจาะเข้าสู่ไข่ (Ovum)
2.ส่วนกลาง (Body) เป็นส่วนคอมี Mitochondia มีจำนวนมาก
3.ส่วนหาง (Tail) เป็น Flagellum
ระบบสืบพันธุ์เพศหญิง (Female reproductive system) แบ่งออกเป็น2ส่วน ดังนี้
1.อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
1.1 เนินหัวเหน่า (Mons pubis) มีหน้าที่ป้องกันการกระแทกของกระดูกหัวหน่าว (Pubic bone) ในขณะร่วมเพศและสร้างกลิ่นทางเพศ(Pheromone)จากต่อมสร้างกลิ่นที่อยู่ในผิวหนังของหัวหน่าว
ฝีเย็บ (Perineum) ทำหน้าที่พยุงอุงเชิงกลาง
1.2แคมใหญ่ (Labia majora) มีลักษณะเป็นกลีบเนื้อนูนเทียบเท่ากับ Scrotum ของเพศชาย
1.3แคมเล็ก (Labia minora) ทำหน้าที่ล้อมรอบและปกปิดรูเปิดของท่อปัสสาวะและช่องคลอด
1.4 คลิตอริส (Clitoris) ภายในประกอบไปด้วยเนื้อเยื่อที่แข็งตัวได้ (Erectile tissue)เทียบกับอวัยวะเพศชายคือ Penis
1.5 Vestibule เป็นบริเวณตั้งแต่ Clitoris จนถึง fourchette และอยู่นอก hymen มีช่องสำคัญๆมาเปิดคือVagina urethral orifice และ bartholin duct
1.6 Bartholin gland เป็นต่อมที่สำคัญ ที่มีหน้าที่ขับเมือกสีเหลืองข้นๆออกมาช่วยหล่อลื่นช่องคลองระหว่างร่วงเพศ
1.7 Skene's glands หรือ paraurethral gland เป็นช่องเปิดเล็กๆ2ช่องเทียนเท่ากับต่อมลูกหมากในเพศชาย
1.8 เยื่อพรหมจารี (Hymen) เป็นเยื่อที่ยืดหดได้ปิดปากช่องคลอดเกือบหมดเว้นช่องเล็กๆไว้ตรงกลางเพื่อให้ประจำเดือนผ่าน
2.อวัยวะสืบพันธุ์ภายในของเพศหญิง
2.1 ช่องคลอด (Vagina) มีหน้าที่เป็นทางผ่านของเชื้ออสุจิเข้าภายในและเป็นทางผ่านของเด็กขณะคลอด
2.4 ท่อรังไข่ หรือปีกมดลกู (Uterine หรือ Fallopian tube) ทาหน้าที่เก็บเซลล์ไข่ที่หลดุออกจากรังไข่เป็นบริเวณที่เกิดการปฏิสนธิ และนำเซลล์ไข่ที่ผสมติด แล้วเดิน ทางเข้าสู่โพรงมดลูก
2.2มดลูก (Uterus) • อยู่ใน Pelvic cavity ด้านหน้าเป็น urinary bladder ด้านหลังเป็น rectum
2.3ปากมดลกู (Cervix)
•Internal os เปิดเข้าสู่โพรงมดลูก •External os ยื่นเข้าไปในช่องคลอด
2.5 รังไข่ (Ovary)
ทำหน้าที่สร้างเซลล์ไข่ (Oogenesis) และสร้างฮอร์โมนเพศหญิง ▪สร้างเดือนละ1ใบจากเซลล์ไข่ตั้งต้นโอโอโกเนีย(Oogonia)
เอ็น (ligament)ที่ยึด ovaryกับuterus
Mesovarium
เต้านม (Mammary gland หรือ Breasts)
มีต่อมน้ำนมอยู่ภายใน
Suspensory ligament of ovary
Ovarian ligament
อวัยวะสืบพนัธ์ุระดับปฐมภูมิ (Primary sex organs, Gonads)
สร้างเซลล์สืบพนัธุ์(Gametes)→Testes(Male),Ovaries(Female
อวยัวะสืบพนัธ์ุระดับทุติยภูมิ (Secondary sex organs, Accessory)
• ท่อต่าง ๆ (Various ducts), ต่อม (Glands), และอวยัวะเพศภายนอก (External genitalia) การควบคุมการทางานโดย Hypothalamic-Pituitary-Gonadal axis
สรีรวิทยาของระบบสืบพนั ธ์ุเพศชาย (Male reproductive physiology)
→ อวัยวะสืบพนัธ์ุระดับปฐมภูมิ (Primary sex organs, Gonads)
→ Sertoli cells มีกระบวนการ Spermatogenesis สร้างอสุจิ (Sperm)
→ Leydig cells มีกระบวนการ Steroidogenesis ผลติ ฮอร์โมน Testosterone
สรีรวิทยาของระบบสืบพันธ์ุเพศหญิง(Female reproductive physiology)
อวัยวะต่างๆในระบบสืบพนัธ์ุเพศหญิง (Female reproductive organs)
อวัยวะต่างๆในระบบสืบพนัธ์ุเพศหญิง (Female reproductive organs)
• Oogenesis and Ovarian cycle • Estrogen, Progesterone
• อวัยวะะสืบพนัธ์ุระดับทุติยภูมิ (Secondary sex organs) Uterus, Fallopian tube, Vagina, Mammary glands
การตั้งครรภ์(Pregnancy)
ใช้เวลา266–270วนั นับต้งัแต่ปฏิสนธิจนถึงคลอด
Human chorionic gonadotropin (hCG)
ฮอร์โมนของการตั้งครรภ์ที่ใช้เป็นตัวบ่งชี้ว่า ตั้งครรภ์หรือไม่ผลิตขึ้นจากเซลล์รกของทารกซึ่ง สามารถตรวจพบได้ในเลือดและปัสสาวะ
การให้นม (Lactation)
Oxytocin
หลั่งน้ำนม
Prolactin
ผลิตน้ำนม
การคลอด (Parturition)
Dilation phase
Expulsion phase
Placental phase
การคุมกำเนิด (Contraception)
นิยมใช้
Injectable , pill , patch , ring
Male Condom , Female Condom ,Withdrawal , sponge
มีโอกาสใช้น้อยมากที่สุด
Implant , Intrauterine Device , Spermicde