Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
SỰ PHÁT TRIỂN TÂM LÝ NGƯỜI - Coggle Diagram
SỰ PHÁT TRIỂN TÂM LÝ NGƯỜI
TIẾP CẬN CÁC LÝ THUYẾT PHÁT TRIỂN
THUYẾT PHÁT SINH NHẬN THỨC (PIAGET)
LƯỢC ĐỒ SCHEMAS
Là 1 chuỗi các hành động có tính gắn kết và có thể lặp lại, trong đó các hành động thành phần gắn kết chặt chẽ với nhau và được bao trùm bởi 1 ý nghĩa cốt
Trẻ sơ sinh có 1 số ít lược đồ bẩm sinh - thậm chí trước khi chúng có cơ hội trải nghiệm thế giới
==> là cấu trúc nhận thức - nền tảng của phản xạ bẩm sinh --> những phản xạ này định sẵn trong con người
ĐỒNG HÓA:
Thông tin mới được đưa vào lược đồ có sẵn
ĐIỀU ỨNG:
Lược đồ hiện tại thay đổi/lược đồ mới được tạo thành khi con người học thông tin mới và có trải nghiệm mới
CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN
GIAI ĐOẠN CẢM GIÁC-VẬN ĐỘNG
(0-2 tuổi)
Phát triển thông qua trải nghiệm và vận động
Bắt đầu với những phản xạ đơn giản
Từ tháng thứ 4: học cách làm mọi thứ có chủ đich
Cột mốc quan trọng: phát triển trí nhớ làm việc
GIAI ĐOẠN TIỀN THAO TÁC CỤ THỂ
(2-7 tuổi)
Tò mò và đặt nhiều câu hỏi --> Sự ra đời của lý luận (Thời đại trực giác)
GIAI ĐOẠN THAO TÁC CỤ THỂ
(7-11 tuổi)
Khám phá ra logic và phát triển các hoạt động nhận thức cụ thể
Khái niệm bảo tồn
GIAI ĐOẠN THAO TÁC HÌNH THỨC
(Từ 12 tuổi)
Suy diễn logic
Lập ké hoạch cuộc sống 1 cách hệ thống và thứ tự
Suy ngẫm triết học, có thể suy nghĩ về suy nghĩ của bản thân
==> Piaget nhấn mạnh: Giai đoạn này là gia đoạn cuối cùng của sự phát triển nhận thức.
THUYẾT HỌC TẬP XÃ HỘI (BANDURA)
Học tập thông qua quan sát và bắt chước
4 quá trình:
Chú ý
Ghi nhớ
Lặp lại
Động cơ
3 mô hình:
Một hình mẫu sống
Một hình mẫu hướng dẫn bằng lời nói
Một hình mẫu mang tính hình tượng
Khả năng tự quản, tự kiểm soát
THUYẾT PHÁT TRIỂN TÂM LÝ XÃ HỘI (ERIKSON)
Quan tâm đến tương tác xã hội
Có 8 giai đoạn. Mỗi giai đoạn có những mâu thuẫn, khủng hoảng -- > Giả quyết được ở mỗi giai đoạn sẽ thuận lợi phát triển ở giai đoạn kế
GIAI ĐOẠN 4: CHĂM CHỈ VS TỰ TI
(5-12 tuổi)
Bắt đầu tự hào về thành tích và năng lực nhờ tương tác xã hội
Đức tín căn bản: Năng lực
GIAI ĐOẠN 5: BẢN NGÃ CÁI TÔI VÀ NHẦM LÃN VAI TRÒ
(12-18 tuổi)
Phát triển vầ định hình cái tôi, lý tưởng và giá trị
Đức tín căn bản: Trung thành
GIAI ĐOẠN 3: CHỦ ĐỘNG VS TỘI LỖI
(3-5 tuổi)
Bắt đầu khẳng định sức mạnh và kiểm soát thế giới
Đức tín căn bản: Ý muốn
GIAI ĐOẠN 6: GẮN BÓ VS CÔ LẬP
(18-40 tuổi)
Khám phá những mối quan hệ cá nhân, hình thành mqh với người khác
Đức tín căn bản: Tình yêu
GIAI ĐOẠN 2: TỰ LẬP VS XẤU HỔ
(1.5-3 tuổi)
Tập trung vào quá trình hình thành năng lực kiểm soát cá nhân
Đức tính căn bản: Ý chí
GIAI ĐOẠN 7: SÁNG TẠO VS ĐÌNH TRỆ:
(40-65 tuổi)
Tiếp tục vun đắp cuộc sống, tập trung vào sự nghiệp và gia đình
Đức tín căn bản: Quan tâm
GIAI ĐOẠN 1: TIN TƯỞNG VS HOÀI NGHI
(0-1.5 tuổi)
Cực kỳ phụ thuộc vào người chăm sóc
Đức tính căn bản: Hi vọng
GIAI ĐOẠN 8: HOÀN THÀNH VÀ THẤT VỌNG
(65 +)
Hồi tưởng về những sự kiện trong cuộc sống
Đức tín căn bản: Khôn ngoan
HỌC THUYẾT GẮN BÓ (BOWBY
CÁC DẠNG GẮN BÓ:
Gắn bó an toàn: Đáp ứng nhu cầu, đủ yêu thương --> trẻ tự do, tương tác tốt
Gắn bó không an toàn - né tránh: người chăm sóc xa cách, khó chịu, giận dữ --> trẻ tự lập, thờ ơ với người chăm sóc
Gắn bó không an toàn - nước đôi/chống đối: không thể dự đoán được người chăm sóc --> khó chịu khi rời xa, chống đối khi gần gũi
Gắn bó hỗn loạn: người chăm sóc sử dụng những tín hiệu nhầm lẫn, khác lạ --> trẻ hành động khác lạ
CÁC GIAI ĐOẠN GẮN BÓ:
Tiền gắn bó (0 - 6 tuần tuổi)
Tạo lập sự gắn bó (6 tuần - 6-8 tháng tuổi)
Gắn bó rõ ràng (6-8 tháng - 18 tháng-2 tuổi)
-Hình thành mối quan hệ tương hỗ (18 tháng-2 tuổi - 2 tuổi trở lên)
ĐIỂM CHÍNH:
Trẻ có nhu cầu bẩm sinh về sự gắn bó với 1 đối tượng chính
Trẻ nên được nhận sự quan tâm liên tục của đối tượng chính trong khoảng 2 năm đầu đời
Hậu quả lâu dài của sự tước đoạt người mẹ
Sự chia cắt trong thời gian ngắn với đối tượng gắn bó khiến trẻ khó chịu
Mqh gắn bó cảu trẻ với người chăm sóc đầu tiên --> sự phát triển của mẫu hoạt động nội tại
PHÂN TÂM HỌC (FREUD)
5 GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN TÂM LÝ TÍNH DỤC
Giai đoạn Môi-Miệng (0-1 tuổi
Giai đoạn Hậu môn (1-3 tuổi)
Giai đoạn Dương vật (3-6 tuổi)
Giai đoạn Ẩn tàng (6-12 tuổi)
Giai đoạn Phát dục (12 +)
BỘ MÁY TÂM TRÍ
ĐỊNH KHU THỨ NHẤT:
-Id
Ego
Super Ego
ĐỊNH KHU THỨ HAI:
Vô thức
Tiềm thức
Ý thức
THUYẾT LỊCH SỬ XÃ HỘI (VƯGOXKY)
Chia dòng đời con người thành các giai đoạn, mỗi giai đoạn gắn với 1 hoạt động chủ đạo
Sự phát triển tâm lý cần có hoạt động và tương tác xã hội
Vùng phát triển gần nhất
4 NGUYÊN LÝ CƠ BẢN:
Trẻ em tự xây dựng kiến thức của riêng mình
Sự phát triển của tâm lý không thể tách rời với bối cảnh xã hội
Người lớn là 1 nguồn quan trọng trong sự phát triển nhận thức
Ngôn ngữ đóng vai trò trung tâm trong sự phát triển nhận thức
THUYẾT NHÂN VĂN
Tinh thần: Con người cơ bản là tốt.
Mỗi người đều có tính duy nhất
Tư duy, ham muốn và tình cảm làm cho con người trở thành duy nhất
CARL ROGERS:
Con người cần được đối xử tế nhị, cởi mở. lắng nghe, chờ đợi và cảm thông nhau
Cong người có xu hướng tự nhiên hướng tới sự phát triển tâm lý và sức khỏe --> 1 tiến trình được hỗ trợ bởi sự quan tâm tích cực từ những người xung quanh
MASLOW
Con người có 5 nhu cầu từ thấp tới cao:
Thiết yếu
Được an toàn
Được hòa hợp
Được tôn trọng
Thể hiện bản thân
CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN
GIAI ĐOẠN VỊ THÀNH NIÊN
Quá độ từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành
Đặc trưng: biến động về sinh lý, cơ thể, nội tiết
Thay đổi về sinh lý --> phát triển về mặt tâm lý
Chịu tác động nhiều từ: Bạn bè, gia đình, trường, bệnh tật.
==> Cần được chăm sóc sức khỏe tâm thần, giáo dục
GIAI ĐOẠN TUỔI GIÀ
GIAI ĐOẠN ẤU THƠ
(2 tháng-10;12 tuổi)
CÁC HỌC THUYẾT:
Sự phát triển tâm lý xã hội (Erikson)
Sự phát triển cảm giác-vận động (Piaget)
Sự phát triển nhận thức (Piaget)
Sự phát triển đạo đức (Kohlberg's)
GIAI ĐOẠN NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH
THỂ CHẤT:
Sức manh + sự dẻo dai
Hình dáng thể chất và sức khỏe
Tình dục và hành vi của tình dục
Định hướng tình dục
Khả năng thụ thai
NHẬN THỨC:
THỞI THƠ ẤU VÀ TUỔI THƠ
Trẻ sơ sinh: từ khi sinh ra đến khoảng 2-3 tháng tuổi
Có các phản xạ bẩm sinh
Tăng trưởng cơ thể nhanh chóng
Phát triển khả năng cảm nhận
Sự phát triển xã hội thể hiện qua: QUYẾN LUYẾN
HỌC THUYẾT GẮN BÓ (BOWLBY)
PHẢN XẠ BẨM SINH:
Hô hấp
Nháy mắt
Bơi
Bú mút
Sục xạo
Giật mình