Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

thuốc, Thuốc - Coggle Diagram

- - - - Toàn thân: NaHCO3 và CaCO3,Tác dụng nhanh, nhưng chóng hết => tiết acid hồi ứng, và nhiễm baze máu bh ít dùng
      - Tại chỗ:
        
        Mg(oh)2:
        
        Mg2+ gi÷ nưíc nan hay g©y tiau ch¶y
        
        Kh3⁄4c phôc: dïng cïng CaC03 hoÆc Al(OH)3
        
        Kremil-S = 325mg Al(OH)3 + 325mg MgC03
        
        Al(OH)3:
        
        kết tủa pepsin
        
        T1o nh«m phosphat ë ruét, kÐo phosphat tõ xư¬ng nan g©y
        
        nhuyÔn xư¬ng
        
        KÕt hîp víi protein ruét nan hay g©y t ̧o
        
        Kh3⁄4c phôc: dïng cïng Mg(OH)2
        
        dùng phối hợp Mg(oh)2 và Al(OH)3=> viên maloxx
    - - Omeprazole
        
        Tác dụng phụ
        
        RL tiêu hóa và TK
        
        Tiêu chảy do tăng sinh Clostridium difficile
        
        ung thư dạ dày( do PH tăng làm VK sinh ra Nitrosamin là chất gây ung thư
        
        Tăng nguy cơ gãy xương khi dùng kéo dài trên người già do tăng Ph dd làm giảm hấp thu Ca2+
        
        Tác dụng
        
        ức ché bơm H+-k+ mạnh hơn loại ức chế Histamin
        
        Chỉ định
        
        Loét dạ dày- tá tràng lành tính.
        
        Phòng và điều trị các trường hợp loét do dùng thuốc NSAIDs.
        
        Bệnh trào ngược dạ dày- thực quản (GERD)
        
        Hội chứng Zollinger- Ellison
        
        Esomeprazol có thêm tác dụng: Diệt HP và ngăn ngừa nguy cơ tái nhiễm ở bệnh nhân loét dạ dày-tá tràng (Phối hợp với kháng sinh).
      - điều trị xoắn khuẩn HP
        
        PPI + 2 kháng sinh
        
        PPI + 2 kháng sinh + Bismuth
        
        RBC( Ranitidine Bismuth Subcitrat) + 2 KS
        
        Thời gian 10- 14 ngày
        
        các loại KS đc chấp nhận
        
        Clarithromycin
        
         Amoxicilin hoặc Tetracyclin
        
         Metronidazol hoặc Tinidazol
        
         Levofloxacin hoặc Ciprofloxacin
    - - Cimetidin
        
        tác dụng: giảm cả số lượng và nồng độ HCl
        
        Tác dụng phụ:
        
        RL tiêu hóa, RL TK
        
        dùng lâu : giảm ham muốn tình dục, vú to ở nam: do ức chế testosterol gắn vs RP
        
        Ức chế chuyển hóa nhiều thuốc khác: do ức ché E cytochom P450 ở gan
        
        suy tủy ,giảm BC có hồi phục
        
        2 tai biến cần theo dõi: tiết acid hôi ứng và Ung thư Dạ dày
      - Thé hệ sau(Ranitidin, Nizatidin, Famotidin) an toàn hơn do
        
        ít gây suy giảm ham muốn tính dục ở nam
        
        ko ức chế chuyển hóa nhiều thuốc khác
        
        Famotidin
        
        ức chế mạnh nhất
        
        ít ức chế Cyto P450 nhất nên hiệu quả nhất
      - chỉ định
        
        Loét dạ dày- tá tràng lành tính
        
        Bệnh trào ngược dạ dày- thực quản (GERD)
        
        Hội chứng tăng tiết acid dịch vị (Zollinger- Ellison)
        
        Làm giảm tiết acid dịch vị trong một số trường hợp loét đường tiêu hóa
        
        khác có liên quan đến tăng tiết dịch vị
        
        Làm giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa do thừa acid dịch vị.
  - - - chế phẩm:Bismuth subcitrat
    - - Tăng tiết dịch nhày và bicarbonat
      - Ức chế hoạt tính của pepsin
      - Bao phủ chọn lọc lên đáy ổ loét, tạo chelat với protein, làm thành
      - hàng rào bảo vệ ổ loét
      - Diệt H. pylori. Khi phối hợp với kháng sinh và thuốc ức chế bơm
      - proton → tăng khả năng diệt khuẩn.
      - Bismuth dạng keo ít hấp thu qua đường uống (~1%) nên ít gây độc
      - với liều thông thường.
    - - Tác dụng
        
        -Gắn với protein tại ổ loét, bao phủ vết loét, bảo vệ khỏi bị tấn công
        
        bởi acid dịch vị, pepsin và acid mật.
        
        -Ngoài ra: kích thích sản xuất prostaglandin (E2,I1) nâng Ph dịch vị, hấp thu các muối mật
        
        Sucralfat làm giảm hấp thu của nhiều thuốc→ thuốc dùng đồng thời phải uống trước 1-2 h
    - - Kích thích cơ chế bảo vệ ở niêm mạc dạ dày
      - Giảm bài tiết acid, làm tăng liền vết loét dạ dày- tá tràng hoặc dự phòng loét dạ dày do dùng thuốc chống viêm phi steroid.
      - khó tiêu, buồn nôn, đau quặn bụng, chảy máu âm đạo bất thường, gây
      - sẩy thai, phát ban, chóng mặt, hạ huyết áp. - Chống chỉ định phụ nữ có thai, cho con bú.
      - là PG E1
      - Hấp thu được vào máu → gây tác dụng phụ: tiêu chảy, đầy bụng
  - - - Thuốc gây nôn
        
        Apomorphin: kt TK TW
        
        CuSO4, ZnSO4 kt TK lưỡi hầu, dây X
        
        Hôn hợp : Inpeca
        
        CĐ: ngộ độc cấp tính đg tiêu hóa
        
        Chống CĐ: hôn mê, nhiễm chất ăn da
      - Thuốc làm tăng nhu động ruột: thuốc nhuận tràng
        
        Thuốc nhuận tràng làm tăng khối lượng phân: methylcellulose.
        
        Thuốc nhuận tràng kích thích: bisacodyl, glycerin
        
        Chất làm mềm phân: parafin lỏng
        
        Thuốc nhuận tràng thẩm thấu: muối magnesi, sorbitol
        
        thuốc tẩy: tẩy chất độc và giun sán
        
        thuốc tẩy muối: MGSO4
        
        thuốc tẩy dầu
      - Thuốc điều hòa chức năng vận động đường tiêu hóa
        
        tác dụng
        
        Làm hồi phục lại nhu động ruột đã bị ỳ, đồng thời hấp phụ hơi,trung hòa acid
        
        Điều trị chứng khó tiêu, đầy hơi
        
        Chế phẩm
        
        Cường PGC đường tiêu hóa: Prepulsid
        
        thuốc kháng dopamin: Domperidon Metoclopramid
        
        Tác dụng trên hệ enkephalinergic: Trimebutin
    - - Thuốc chống nôn
        
        Gây tê ngọn dây cảm giác ở dạ dày
        
        Thuốc ức chế phó giao cảm
        
        Thuốc kháng histamin H1
        
        Thuốc kháng receptor D2(hệ dopaminergic)
        
        Thuốc kháng serotonin
        
        Các thuốc khác
      - thuốc chống co thắt cơ trơn tiêu hóa
        
        trực tiếp: Alverin, spasfon
        
        chống PGC : Buscopan
    - - Thuốc uống bù nước và điện giải
      - các chất hấp phụ và bao phủ niêm mạc ruột
        
        smecta và Actapulgit
      - chất giảm tiết dịch ruột và nhu động ruột
        
        Loperamid
      - chất là VK or nấm
        
        Lactobacilus acidophilus
        
        Cơ chế
        
        bình thường: cân bằng giữa VK phân hủy sarcharose và VK phan hủy protein
        
        một số yếu tố như: rượu, stress, kháng sinh làm giảm VK phân hủy sarcharose và tăng VK phân hủy protein
        
        Tác dụng
        
        lâp lại thăng bằng
        
        kích thích Vk phân hủy sarcharose
        
        kt miễn dịch niêm mạc ruột
        
        diệt khuẩn
        
        Chế phẩm : Antibio
        
        Saccharomyces boulardii
        
        Tác dụng
        
        tổng hợp các Vitamin nhóm B
        
        kìm khuẩn, diệt nấm Candida
        
        kt miễn dịch
        
        Chế phẩm: Ultra-levure chứa nấm Saccharomyces boulardii đông khô
      - phải bổ sung kẽm trong điều trị tiêu chảy cho trẻ em
      - Chỉ định:
        
        ĐT và dự phòng tiêu chảy cấp ở trẻ em
        
        ĐT và dự phòng tiêu chảy do kháng sinh
        
        các tiêu chảy do loạn khuẩn
    - - Thuốc thông mật:
        
        Sorbitol
        
        MgSO4
        
        CĐ: các rối loạn tiêu hóa như đầy bụng, chậm tiêu, ợ hơi, buồn nôn
        
        Chống CĐ: sỏi đg mật, lỵ amip
- - - - Đẳng trương NaCl 0,9%, glucose 5%, dung dịch ringer lactat,...
      - Ưu trương:glucose 10%, dịch truyền NaCl ưu trương 3%, 5%, 7,5%, 10%,...
    - - Tự nhiên: Albumin
      - Tổng hợp:Dextran, Gelatin, Hydroxyethylamidon (HES).
  - - - Truyền dường Tĩnh mạch: cẳng tay, mu bàn tay, tĩnh mạch đầu, mắt cá trong cẳng chân, nếp gấp khuỷu
      - truyền dưới da:
        
        Chỉ được truyền dưới da dung dịch đẳng trương, vì truyền dung dịch ưu trương dưới da sẽ gây hoại tử mô.
        
        Vị trí tiêm: tiêm mặt trước ngoài đùi, khoảng ⅓ giữa.
        
        Truyền dịch dưới da dùng kim tiêm bắp dài 6-8cm.
        
        Lương dịch truyền: tối đa mỗi đùi có thể truyền khoảng 500ml, trẻ em chỉ được truyền mỗi đùi tối đa 100ml.
  - - - Tính chất: bột kết tinh lập phương, không mùi, vị mặn, dễ tan trong nước
      - Tác dụng: là điện giải cơ bản; tạo dịch cơ thể; dùng ngoài sát khuẩn.
      - Chỉ định: Mất dịch, mất máu: tiêu chảy, bỏng, …
      - Chống CĐ: Thừa natri
      - Chú ý: Không tiêm dưới da hoặc tiêm bắp dd ưu trương
    - - Tiêm, truyền tĩnh mạch, dùng ngoài.
      - Mất máu mất nước: nhỏ giọt tĩnh mạch dd đẳng trương (0,9%)
      - Giảm natri máu, liệt ruột: tiêm tĩnh mạch dd ưu trương.
      - Dùng ngoài: Súc miệng, rửa vết thương.
      - Chế phẩm: Đẳng trương: 0,9% (muối sinh lý), Ưu trương: 3%, 5%, 10%.
  - - - Tính chất: Bột kết tinh trắng, không mùi, vị mặn chát, dễ tan trong nước.
      - Tác dụng: Cung cấp K, Cl; đảm bảo điện thế màng, đối kháng với glycosid tim.
      - Chỉ định: Thiếu Kali: mệt mỏi, yếu cơ, rối loạn nhịp tim.
      - Chống CĐ: Suy thận, Đái tháo đường.
      - Chú ý: Theo dõi sát nồng độ Kali máu, chú ý bệnh tim.
    - - Đường dùng: Uống, tiêm, truyền TM
      - Liều: Uống 2 -12 g/ngày; đường tiêm phải kiểm soát chặt.
      - Dạng: Uống: Gói (5g), viên nén; Tiêm: Dung dịch.
  - - - Tính chất: Tinh thể không màu, không mùi, vị chát, rất dễ tan trong nước
      - Tác dụng: Co cơ, dẫn truyền thần kinh, đông máu, tạo xương
      - Chỉ định: Hạ calci máu, co giật do thiếu calci
      - Chống CĐ: Loạn nhịp tim, đang dùng digitalis, tăng calci máu
      - Chú ý: Không tiêm ra ngoài tĩnh mạch (tiêm bắp), không tiêm nhanh.vì có thể gây hoại tử, bong tróc da=>điện di thuốc lấy thuốc ra ngoài
      - Cách dùng: tiêm TM chậm, ống tiêm 5ml,10ml đ 10%
- - - - TH 1: cefalexxin, cefadin , cefadroxil
        
        tác dụng tooets trên tụ cầu và trực khuẩn Gram+
        
        TD lên tụ cầu tiết penicilinase
        
        ko ức chế đc Beta lactamase
        
        TD lên 1 số TK đg ruột Gram - như lỵ, thươg hàn
      - TH2: cefaclor , cefuroxime
        
        TD lên VK gram+ kém TH1, nhưng TD lên VK Gram- mạnh hơn
        
        ức chế đc Beta lactamase
        
        dung nạp tốt hơn
      - TH3:
        
        chế phẩm
        
        Tiêm:cefotaxime, cefoperazon, ceftriaxon
        
        Uống: cefixime, cepodoxime
        
        đặc điểm như TH2 so vs TH1, chỉ khác mạnh hơn TH2
      - Th4: cefepime
        
        Td như TH2,3 chỉ khác là mạnh hơn
  - - - Các VK Gram+ cầu khuẩn, TK và 1 vài TK gram- như lỵ, thương hàn
      - VK Lao, Giang mai
      - Các VK kháng aminoside: VK kỵ khí và TK mủ xanh
    - - Chỉ dùng đường tiêm
      - Độc với thận, TK thính giác,
      - Gây mềm cơ, có thể bị suy HH cấp
  - - - phổ rộng lên cả Gram + và -, ricketsia
      - Đặc biệt TD tốt vs VK thương hàn và phó thương hàn
    - - chống CĐ PN có thai, cho con bú, suy gan, trẻ dưới 6 tuổi ,quá mẫn, thiếu máu
      - suy tủy
      - HC xám: ở trẻ em
      - BN thương hàn nặng: nếu dùng liều cao ngay từ đầu sẽ gây sốc nhiễm độc của VK => phải dùng liều từ thấp đến cao
  - - - TD tốt trên các VK kí sinh nội bào
      - TK Gram- và +
      - bệnh trứng cá do vk propionibacteria
    - - Chống CĐ: PN co thai, trẻ dưới 8 và quá mẫn
      - tích tụ ở xương và răng gây vàng răng
      - độc với Gan và thận: vàng da,...
      - KO dùng chung với chế phẩm của: sữa,kim loại,và KS nhóm beta lactam
  - - - +Azithromycin
      - +Erythromycin
      - +Clarithromycin
    - - TD lên cả Gram+ và-, VK kỵ khí
      - Chỉ định : chủ yếu bệnh nhiễm khuẩn xương và mụn nhọt
    - - thường gây RL tiêu hóa
  - - - Td chủ yếu lên họ TK đg ruột enterobacteria
    - - Loại 1:Lomefloxacin, norfloxacin enoxacin
        
        TD chủ yếu họ VK đg ruột
      - Loại 2: nhóm Fluoroquinolone
        
        Gồm : ciprofloxacin và Ofloxacin
        
        tác dụng chủ yếu TK gram , ko th lên phế cầu và cac Gram+
        
        ĐẶC BIỆT td LÊN vk MỦ XANH của ciprofloxacin
    - - TD lên TK đg ruột và cả VK Gram+, phế cầu
    - - phổ rộng hơn các TH trước
    - - Viêm ,đứt gân asin
      - biến dạng sụn tiếp hợp
      - RL TK, tiêu hóa
  - - - RL tiêu hóa
      - Dị ứng da; phát ban, phông rộp
      - thiếu máu, hạ HA
      - Chống CĐ: bệnh động kinh, RL đông máu, PN có thai
  - - - sulfamethoxazole
      - +sulfadiazine
      - +sulfametrol
    - - +suy gan, suy thận
      - +thiếu E G6PD
      - +PN thai or con bú
      - +quá mẫn
    - - +dễ tích lũy ông thận gây đái ra máu, vô niệu
      - +viêm gan
      - +liều cao gây quái thai, ức chế miễn dịch
  - - - +gây viêm ruột kết mạc giả
      - +viêm miệng, lưỡi, vị giác bất thường
      - +TIM mạch: hạ HA, RL nhịp tim
- - - - ức chế Enzyme cacbonic anhydrase-CA của PƯ CO2+H2O->H2CO3, sau đó H2CO3->HCO3- + H+, nên giảm thải trừ H+, tăng thải Na+ và K+
      - vị trí: ống lượn gần
      - Giảm bài tiết H+, Giảm tái hấp thu HCO3- và Na+
    - -  Ít làm thuốc lợi niệu
        
         Suy tim, tăng HA
        
         Hội chứng sợ độ cao (làm tăng CO2 máu)
        
         Chống độc
        
         Tăng nhãn áp
        
         Động kinh: giảm tạo dịch não tủy, chống co giật
    - -  Bệnh tim phổi mạn tính, bệnh phổi mạn: thừa CO2.
      -  Xơ gan và suy gan: dễ gây hôn mê gan.
      -  Mẫn cảm
    - - Gây toan máu -> dùng cách quãng
      - Giảm K+ máu: mệt mỏi, dễ nhiễm độc khi đang điều trị bằng digitalis.
      - Dị ứng, RLTH
  - - -  Thuốc có cấu trúc thiazid:(hydrochlorothiazid, chlorothiazid)
      -  Thuốc giống thiazid:**indapamid, chlorthalidon, metolazon
    - -  Ức chế đồng vận chuyển Na+ kèm Cl- ở đoạn phaloãng (symport) - Lợi niệu thải muối
        
         Ức chế CA kém acetazolamid (Diamox)
        
        Vị trí: ống lượn xa
    - - Na+: thải trừ Na+ và H20, giảm V tuần hoàn, hạ HA, tăng thải muối, chú ý tăng lượng thuốc ko tăng TD
      - Ion Kali: Bị đào thải ở OLX -->giảm K máu.
        
        Ion Calci: Giảm calci niệu (dự phòng sỏi thận).
        
        Uric: Giảm bài tiết uric vào nước tiểu (chống CĐ Gout)
        
        Ít ảnh hưởng đến HCO3-
        
        Huyết áp: Giảm
    - -  Giảm kali- máu trên bệnh nhân bị xơ gan; đang điều trị bằng digoxin (digitalis)
        
         Bệnh Gút
        
         Suy thận nặng, suy gan nặng
        
         Dị ứng
        
         Nghẽn đường niệu, vô niệu
    - -  Rối loạn điện giải: hạ Na+ và K+ máu
        
         Tăng acid uric máu
        
         Làm nặng thêm đái đường tụy
        
         Làm tăng cholesterol và LDL máu khoảng 5-15%
        
         RLTH: Nôn, tiêu chảy, táo bón
        
         TK: Đau đầu, chóng mặt, nhìn mờ
        
         Dị ứng hoặc không dung nạp
  - - - Ức chế đồng vận chuyển của 1Na+, 1K+ và 2 Cl ở đoạn phình to nhánh lên quai Henle (symport)
        
         Furosemid và bumetanid còn ức chế CA (yếu)
    - - Tác dụng
        
         Mức độ lợi tiểu mạnh, rất nhanh: 30%.
        
        Ion Kali: Tăng đào thải Kali ở ống lượn xa (giống thiazid).
        
        Ion Calci và Magnesi: tăng thải vào nước tiểu -->hạ calci, magnesi máu (Ngược thiazid)
        
        • Uric: Giảm bài tiết uric (giống thiazid).
        
        • Ít ảnh hưởng HCO3 -.
        
        Ion Natri: Ức chế CA ống lượn gần, ở quai Henle--> thải natri, nước ---> Lợi tiểu -->giảm thể tích tuần hoàn --->giảm HA
    - -  Giống thiazid: Phù các loại, THA, suy tim
      -  Cấp cứu: cơn phù nặng, phù phổi cấp, tăng huyết áp, tăng calci náu cấp
      -  Ngộ độc cấp
    - -  Mất nước và rối loạn điện giải (hạ Na máu)
      -  Dị ứng
      -  Không đáp ứng điều trị
      -  Tiền hôn mê gan hoặc hôn mê gan
      -  Vô niệu hoặc suy thận trong TH ngộ độc
      -  Nghẽn đường niệu
      -  Phối hợp kháng sinh aminoglycosid (amikacin, gentamicin, ...)
      - bệnh gout
    - -  Do thải trừ quá nhanh:mệt mỏi, chuột rút, tiền hôn mê gan , hạ HA
      -  Tăng acid uric máu, tăng đường máu.
      -  Dùng lâu: nhiễm base máu.
      -  Hạ Mg++, Ca++ máu
      -  Rối loạn tiêu hóa (có khi là chảy máu), giảm số lượng
      - hồng bạch cầu, rối loạn chức phận gan thận
      -  Dị ứng
      -  Độc tính với dây VIII
    - - Furosemid
      - Bumetanid: mạnh gấp 40 lần Furo
      - Ethacrynic acid
  - - - Cơ chế: Ức chế HĐ của Aldosterol, tăng thải Na, giảm thải K ở ống góp
      - Chỉ định: suy tim, xơ gan, cường Aldosterol
    - - Chế phẩm:
        
        Triamterene
        
        Amiloride: mạnh hơn
      - Cơ chế: ức chế kênh Na ở ống góp, giảm tái hấp thu Na, giảm bài tiết k ở ống lượn gần
      - Chỉ định: suy tim, xơ gan, phù
  - - - Manitol, ure, glycerol, dd Glucose ưu trương
  - - - giảm bài tiết: thiazid
      - tăng bài tiết: lợi niệu quai
- - - - tiêu chảy
        
        berberin
        
        loperamid: đt tiêu chảy cấp ko rõ nguyên nhân
        
        Diphenoxylate
        
        Bepto-bismol: chứa muối bimuth
        
        Racecadotril
        
        bổ sung nước điện giải: dd orezol
        
        smecta