Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลมารดาที่ได้รับการชักนำการคลอดและเร่งคลอด, นางสาวอมรรัตน์ กุลทวง …

- - - - -ภาวะรกเกาะต่ำ (placenta previa) หรือมีภาวะ vasa previa
      - -มีการผิดสัดส่วนระหว่างทารกและช่องเชิงกราน (CPD)
      - -ทารกอยู่ในท่าขวาง (transverse lie)
      - -ภาวะสายสะดือย้อย (prolapsed cord)
      - -เคยได้รับการผ่าตัดคลอดชนิด classical cesarean section หรือผ่าตัดมดลูก ที่แผลผ่าตัดเข้าถึงโพรงมดลูก หรือเคยมดลูกแตกมาก่อน (previous uterine rupture)
      - -มะเร็งปากมดลูกชนิดลุกลาม
      - -มีแผลโรคเริมที่อวัยวะสืบพันธุ์ (active genital herpes infection)
  - - - ทารกมีส่วนนำเป็นก้น (frank breech presentation)
      - ส่วนนำของทารกยังไม่เข้าสู่อุ้งเชิงกราน
      - เป็นโรคหัวใจ
      - หัวใจทารกเต้นผิดปกติ (NST non-reactive) แต่ยังไม่มีภาวะฉุกเฉินที่ต้องรีบผ่าตัดคลอด
      - การตั้งครรภ์แฝดน้ำ (polyhydramnios)
      - มีแผลผ่าตัดคลอดชนิด low transverse Cesarean section
- - - - เกณฑ์การให้คะแนนของ Bishop
        
        คะแนน Bishop อยู่ระหว่าง 5-8 คะแนน โอกาสชักนำการคลอดอาจล้มเหลวร้อยละ 3-12
        
        คะแนน Bishop ≤4 ปากมดลูกไม่พร้อมสำหรับการชักนำการคลอด (unfavorable Cervix) โอกาสล้มเหลวสูงถึงร้อยละ 20
        
        ถ้าคะแนน Bishop ≥ 9 การชักนำการคลอดมีโอกาสสำเร็จได้ถึงร้อยละ 100
    - - หญิงที่เคยตั้งครรภ์หรือเคยคลอดบุตรมาก่อนมีโอกาสที่จะประสบความสำเร็จในการชักนำการคลอดมากกว่าหญิงที่ตั้งครรภ์ครั้งแรก
    - - พบว่าความสำเร็จในการชักนำการคลอดจะแปรผันตามอายุครรภ์ที่เพิ่มขึ้น ถ้าอายุครรภ์ใกล้ครบกำหนดมีโอกาสที่จะประสบความสำเร็จในการชักนำการคลอดมากกว่าการตั้งครรภ์อายุน้อย
    - - หญิงตั้งครรภ์ที่มี BMI น้อยกว่า 30 กิโลกรัมต่อตารางเมตรมีโอกาสที่จะชักนำการคลอดประสบความสำเร็จได้มากกว่าหญิงตั้งครรภ์ที่มี BMI มากกว่า
    - - หญิงตั้งครรภ์ที่ทารกในครรภ์ที่มีน้ำหนักน้อยกว่า 3,500 กรัม มีโอกาสที่จะชักนำการคลอดประสบความสำเร็จมากกว่าในรายที่ทารกในครรภ์น้ำหนักมากกว่า 3,500 กรัม
    - - ประเมินได้จากการตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงทางช่องคลอด (trans-vaginal ultrasound (TVUS) โดยความยาวของปากมดลูกจะแปรผกผันกับโอกาสประสบความสำเร็จในการชักนำการคลอด
- - - - • คาดคะเนการเจ็บครรภ์คลอดไม่ได้
        
        • เริ่มเจ็บครรภ์ภายใน 24-48 hr
        
        • ครรภ์หลังเริ่มเจ็บครรภ์ง่าย-เร็วกว่า
      - -การหลั่งเอนไซม์ Phospholipase A2 ออกมา จาก Endocervix >> ระดับ Prostaglandin F2 alpha สูงขึ้นในเลือด 3-4 hr >> มดลูกหดรัดตัว >> เจ็บครรภ์คลอด
      - วิธีการเลาะถุงน้ำคร่ำ
        
        ใช้นิ้วที่ใส่ถุงมือปราศจากเชื้อเข้าไปในมดลูกด้านใน
        
        2.เลาะแยกถุงน้ำคร่ำออกจากปากมดลูก และผนังมดลูกส่วนล่าง โดยหมุนนิ้วโดยรอบ 360 องศา
        
        ห้ามทำกรณีมีรกเกาะต่ำ
      - การพยาบาล
        
        แนะนำมารดาว่าการทำนี้อาจทำให้มารดาเกิดความไม่สุขสบาย
        
        2.แนะนำมารดาถึงภาวะเสี่ยงต่างๆ เช่น การติดเชื้อ ถุงน้ำคร่ำแตก เลือดออก และการเจ็บครรภ์และคลอดฉับพลัน
    - - เป็นการเจาะถุงน้ำคร่ำให้แตก หลังถุงน้ำคร่ำแตกจะกระตุ้นให้มีการหลั่ง prostaglandins มากขึ้น ทำให้กล้ามเนื้อมดลูกเกิดการหดรัดตัวและเข้าสู่การเจ็บครรภ์คลอดโดยธรรมชาติ
      - ภาวะแทรกช้อนจากการเจาะถุงน้ำคร่ำ
        
        เกิดการติดเชื้อ
        
        การคลอดแห้ง (dry labor)
        
        การบาดเจ็บบริเวณปากมดลูก ผนังมดลูก หรือที่ศีรษะทารก
        
        สายสะดือพลัดต่ำ หรือเจาะโดนเส้นเลือดของสายสะดือหรือของรกที่ทอดอยู่บนเยื่อหุ้มทารก (vasa previa)
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด และการเกิดภาวะ amniotic fluid embolism
      - การพยาบาลมารดาที่ได้รับการเจาะถุงน้ำคร่ำ
        
        เตรียมอุปกรณ์ เช่น Allis forceps, Amnihook, Amniotomy forceps หม้อนอน, ถุงมือ Sterile, KY gel, ผ้าขวางเตียง
        
        อธิบายให้มารดาเข้าใจวิธีการทำ เพื่อให้ร่วมมือ และลดความวิตกกังวล อธิบายให้ทราบถึงอาการหรือ ผลที่จะเกิดขึ้นภายหลังเจาะถุงน้ำคร่ำ
        
        ให้มารดาถ่ายปัสสาวะ และจัดท่า ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ สอดหม้อนอนใต้ก้น
        
        ประเมิน FHR
        
        ช่วยแพทย์เจาะถุงน้ำ โดยเสิร์ฟถุงมือ Sterile, KY gel, และอุปกรณ์เจาะถุงน้ำ
        
        ไม่ทำการเจาะขณะที่มดลูกหดรัดตัว
        
        ภายหลังเจาะสังเกตสีและลักษณะของน้ำคร่ำที่ไหลออกมา บันทึกสี ลักษณะ และปริมาณน้ำคร่ำ เวลาที่เจาะและสภาพของปากมดลูก
        
        ประเมิน FHR ทันที และฟังเป็นระยะ ๆ ทุก 15-30 นาที
        
        ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก ถ้าเปื้อนมากให้เปลี่ยนผ้าขวางเตียง
        
        ดูแลให้มารดานอนพักบนเตียง ป้องกัน Prolapse cord
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกทุก 30 min-1 hr และประเมินความก้าวหน้าของการคลอดโดยการ PV
        
        ประเมินอุณหภูมิร่างกายทุก 2 hr และประเมินอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ
  - - - • ทำให้ปากมดลูกนุ่มและบาง พร้อมคลอด
        
        • Bishop น้อยกว่าเท่ากับ 4
        
        • ไม่ใช้ในรายที่มีภาวะแทรกซ้อน เช่น หอบหืด ต้อหิน หัวใจหลอดเลือด ความดันโลหิตสูง Fetal distress
      - Prostaglandin E2
        
        -Prepidil gel, Cervidil (Prostin-E)
        
        -สอดยา1เม็ดเข้าช่องคลอดคืนก่อนวันเร่งคลอด
        
        ภาวะเสี่ยง
        
        -มดลูกหดรัดตัวรุนแรง
        
        -ทารกในครรภ์มีภาวะไม่มั่นใจในความปลอดภัย
        
        -เพิ่มอุบัติการณ์ตกเลือดหลังคลอดและมดลูกแตก
      - Prostaglandin E1
        
        Misoprostol (Cytotec)
        
        ข้อบ่งชี้ในการใช้ยา
        
        ใช้ในไตรมาสที่ 3
        
        ให้ครั้งแรก 1/4 เม็ด
        
        ให้ซ้ำห่างกันมากกว่า 4-6 ชั่วโมง
        
        ภาวะเสี่ยง
        
        มดลูกแตก
    - - ข้อบ่งชี้ของการใช้ยา
        
        สงสัยว่าทารกในครรภ์อยู่ในภาวะอันตราย เช่น IUGR
        
        มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
        
        ภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
        
        การติดเชื้อของถุงน้ำคร่ำ
        
        มารดาเป็นโรคบางอย่าง เช่น PIH DM
        
        ทารกเสียชีวิต
        
        มารดามีประวัติการเจ็บครรภ์และการคลอดเฉียบพลัน
      - ข้อบ่งห้ามของการใช้ยา
        
        CPD
        
        Prolapse cord
        
        Transverse Lie
        
        Fetal distress
        
        Placenta previa
        
        Vasa previa
        
        Previous C/S
        
        Herpes simplex virus type ll
        
        CA Cervix ชนิดลุกลาม
      - อันตรายของการใช้ยา oxytocin เกิดจากการให้ยาเร็ว ทำให้ได้รับยาในปริมาณสูง
        
        อันตรายต่อมารดา -รกลอกตัวก่อนกำหนด -มดลูกแตก
        
        อันตรายต่อทารก -ทารกในครรภ์มีอัตราการเต้นของหัวใจผิดปกติ -ทารกมีภาวะขาดออกซิเจน -ถ้าคะเนกำหนดคลอดไม่ถูกต้อง ทารกอาจบาดเจ็บจากการคลอด
        -ภาวะตัวเหลืองในทารกแรกเกิด -คลอดก่อนกำหนด
      - การพยาบาล
        
        ก่อนให้ยา
        
        ซักประวัติ ตรวจครรภ์ ตรวจภายใน ประเมินหดรัดตัวของ มดลูก ฟัง FHS วัดV/S
        
        อธิบายให้มารดาทราบถึงจุดมุ่งหมายในการให้ยา และ ผลกระทบ
        
        ดูแลให้ขับถ่ายเตรียมยา สารน้ำ Infusion pump
        
        ขณะให้ยา
        
        สังเกตและบันทึกการหดรัดตัวของมดลูกทุก 30 นาที
        
        ฟัง FHS ทุก 15-30 นาที
        
        ควบคุมอัตราหยดของ Oxytocin
        
        ประเมินความก้าวหน้าของการคลอด
        
        ดูแลให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
        
        ดูแลบรรเทาอาการเจ็บครรภ์คลอด
        
        ให้กำลังใจและอยู่เป็นเพื่อน
        
        หลังคลอดและหลังให้ยา
        
        ดูแลหลังคลอดทั่วไปตามปกติ
        
        เฝ้าระวังภาวะตกเลือด ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก ปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอด Bladder
        
        ดูแลให้ Oxytocin อีกอย่างน้อย 1 ชั่วโมง
      - การให้ยาคือ oxytocin 10 unit ในสารน้ำ crystalloid เช่น 5% D/NSS/2 หรือ Ringer lactate solution 1000 มิลลิลิตร หยดเข้าทางหลอดเลือดดำ หลังจากได้รับยา 3-5 นาที มดลูกจะเริ่มมีการตอบสนอง ซึ่งการตอบสนองต่อ oxytocin ของผู้คลอดแต่ละรายจะแตกต่างกันขึ้นอยู่กับการเปิดขยายของปากมดลูก อายุครรภ์ ประวัติการคลอดบุตร ความถี่ ความแรงในการหดรัดตัวของมดลูกก่อนที่จะเริ่มให้ยาและปัจจัยทางชีวภาพของหญิงตั้งครรภ์แต่ละราย ยาจะมีระดับคงที่ในกระแสเลือดภายในเวลา 40 นาที
        
        การบริหารยา oxytocin ในผู้คลอดแต่ละรายอาจแตกต่างกัน ส่วนใหญ่จะมีวิธีการให้ 2 แบบคือ ให้ในขนาดต่ำ (low dose) จะเริ่มต้นให้ 0.5-2 มิลลิยูนิต/นาที หรือให้ในขนาดสูง (high dose) จะเริ่มต้นให้ 4-6 มิลลิยูนิต/นาที ซึ่งการให้ยาทั้ง 2 แบบสามารถปรับยาเพิ่มขึ้นได้ทุก 15-30 นาที ปรับไปจนมดลูกหดตัวสม่ำเสมอ
      - ภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับยา oxytocin
        
        1.มดลูกหดรัดตัวตลอดเวลา ทารกในครรภ์อาจเกิดภาวะขาดออกซิเจนและเสียชีวิตได้
        
        2.น้ำคร่ำอุดตันในกระแสเลือด
        
        3.มดลูกแตก
        
        4.ภาวะความดันโลหิตต่ำชั่วคราว
        
        5.ตกเลือดหลังคลอด