Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กทารกแรกเกิดที่มีปัญหาไม่ซับซ้อน - Coggle Diagram

- - - - 1.1 บุคลากร ควรมีการเตรียมกลุ่มบุคคลที่มีความชํานาญในการช่วยฟื้นคืนชีวิตทารกแรกเกิด
      - 1.2 สถานที่ ควบคุมอุณหภูมิห้องคลอดให้อยู่ในระดับที่สูงกว่า 26 องศาเซลเซียส และปิดเครื่องปรับอากาศในขณะที่ทารกเกิด ระวังไม่ให้ลมพัดผ่านทารก
      - 1.3 อุปกรณ์และยาที่จําเป็น
    - - 2.1การช่วยหายใจและไหลเวียน
      - 2.2การดูแลอุณหภูมิกาย
      - 2.3การให้สารน้ำและสารอาหาร
      - 2.4 ป้องกันการติดเชื้อ
      - 2.5 สร้างสายสัมพันธ์ระหว่างทารกกับบิดามารดา
      - 2.6 วางแผนการจําหน่าย
- - - - มีอวัยวะและการทำงานในหลายระบบไม่สมบูรณ์พอ
  - - - การได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ
        ทั้งก่อนและขณะตั้งครรภ์
        
        ฐานะทางเศรฐกิจที่ไม่ดี
    - - ภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์
        
        มีการแตกของถุงน้ำคร่ำ
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด,รกเกาะต่ำ,ทารกมีความพิการ
  - - - เป็นทารกเกิดก่อนกำหนดที่มีปัญหาน้อยที่สุดมีอายุครรภ์ระหว่าง 34-36สัปดาห์(+-6) มีน้ำหนักใกล้เคียง 2,500กรัมหรือมากกว่า
        มีลักษณะใกล้เคียงทารกเกิดครบกำหนด
    - - เป็นทารกที่มีอายุครรภ์น้อยกว่า34สัปดาห์ น้ำหนักอยู่ในช่วง 1,500-2,000 กรัม
        อาจพบสูงถึง2,500กรัม ทารกในกลุ่มนี้จะมีสรีรวิทยาที่ยังไม่สมบูรณ์
    - - เป็นทารกที่มีอายุครรภ์น้อยกว่า28สัปดาห์ ทารกแรกเกิดอยู่ในช่วง 500-1,500 กรัม
        เป็นกลุ่มที่พบปัญหามากที่สุด อัตราการเสียชีวิตสูง
  - - - ความยาวของลำตัว ไม่เกิน 47 ซม. และน้ำหนักแรกเกิด ไม่เกิน 2,500 กรัม
      - ศีณษะจะโตมากกว่าหน้าอก 3 ซม.
      - ตา มักปิดตลอดเวลา เปลือกตานูนและบวมออกมา
      - ไขเคลือบตัว จะมีน้อยเพราะยังไม่สร้าง
        ผิวหนังลอกเป็นหย่อมๆ
      - ผิวหนัง ค่อนข้างแดงใส เห็นหลอดเลือดชัด ไม่คอยมีน้ำมีนวล
      - เต้านม จะมองเห็นหัวนมชัดเจนเมื่ออายุครรภ์ประมาณ 34 สัปดาห์
      - เล็บ จะเริ่มงอกเมื่ออายุในครรภ์ประมาณ 20 สัปดาห์
      - รอยฝ่าเท้า จะเห็นชัดเจนเมื่ออายุครรภ์ประมาณ 36 สัปดาห์
      - ใบหู ยังไม่มีกระดูกอ่อน จะพับได้ง่ายและเมื่อปล่อยหูของทารกก็ยังพับอยู่
      - อวัยวะเพศ เพศชาย ถุงอัณฑะจะมีรอยย่นน้อย ลูกอัณฑะยังไม่ลงมาในถุง
        เพศหญิงเห็นคลตอริสชัดเจน แคมใหย่คลุมแคมเล็กไม่มิด
    - - เคลื่อนไหวน้อย ปฏิกิริยามีน้อย ร้องเสียงเบา ทารกจะลืมตายาก
    - - การกลืนขย้อนและการไอมีน้อยกว่าปกติ ทำให้เกิดการสำลักนมได้ง่าย
    - - ความสามารถในการขับถ่ายลดลง พบอาการบวมได้ง่าย
    - - กล้ามเนื้อหายใจอ่อนแรง กระดูกทรวงอกอ่อน การหายใจไม่สม่ำเสมอ มีการหยุดการหายใจเป็นช่วงๆ
    - - ทำให้เกิดภาวะเลือดออกในสมองได้ง่าย ตับทำงานยังไม่ดีพอทำให้ทารกตัวเหลืองได้ง่าย
    - - มีอาการท้องอืดหรือท้องผูกได้ง่าย จากกล้ามเนื้อผนังลำไส้ไม่แข็งแรง
    - - มี WBC น้อย มีการสร้าง IgM ไม่สมบูรณ์ ผนังทารกบาง ถลอกได้ง่าย ทำใหเติดเชื้อได้ง่าย
  - - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        1.ให้ออกซิเจนแก่มารดาขณะคลอด จะช่วยป้องกันการขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิดได้
        
        สังเกตอาการหายใจลําบากใน 1 ชั่วโมงแรก หลังเกิดควรประเมินทุก 15 นาที เมื่อมีอาการปกติ คงที่จึงประเมินทุก 4 ชั่วโมง
        
        ให้ออกซิเจน ทารกเกิดก่อนกําหนดไม่จําเป็นต้องได้รับออกซิเจนทุกราย จะให้เฉพาะรายที่จําเป็น มีข้อบ่งชี้ที่ต้องให้ และต้องติดตาม (monitor) ระดับความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดด้วย
        
        ลดการใช้ออกซิเจน การใช้ออกซิเจนจะเพิ่มมากขึ้นเมื่อร่างกายมีการเผาผลาญเพิ่ม เช่น อุณหภูมิต่ำดังนั้นควรควบคุมอุณหภูมิกายให้อยู่ในระดับปกติ จัดทารกให้นอนพักมากที่สุด ลดการรบกวนโดยไม่จําเป็น
        
        การจัดท่า การจัดให้ทารกนอนคว่ำจะทําให้ทารกได้รับออกซิเจนเพิ่มขึ้นดีกว่านอนหงาย มีระดับ PaO2 เพิ่มขึ้นเพราะเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพปอด
    - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมิณอาการและอาการแสดงของภาวะอุณหภูมิกายต่ำ
        
        ประเมิณสัญญาณชีพ โดยเฉพาะอุณหภูมิกาย
        
        3.ให้การพยาบาเพื่อป้องกันการสูญเสียความร้อน 4 ทาง
        
        ทำมือให้อุ่นก่อนให้การดูแลทารกเพื่อป้องกันการสูญเสียความร้อน โดยการนำ
        
        เปลี่ยนผ้าอ้อมและที่นอนทันทีที่เปียกชื้น เพื่อป้องกันการสูญเสียความร้อนโดยการระเหย
        
        ไม่นำทารกให้นอนใกล้หน้าต่าง ประตูหรือบริเวณที่ตากแอร์ ลมพัดผ่าน เพื่อป้องกันการสูญเสียความร้อนโดยการพา
        
        ให้ทารกนอนอยู่ในตู้อบเพื่อป้องกันการสูญเสียความร้อน โดยการแผ่รังสี
    - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        1.เพิ่มความชื้นและจำกัดการสูญเสียน้ำทางผิวหนัง
        
        ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำตามแผนการรักษา
        
        ประเมินว่าทารกได้รับสารน้ำเพียงพอหรือไม่ ด้วยการชั่งน้ำหนัก
    - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        1.ดูแลให้ได้พลังงานอย่างเพียงพอโดย ทารกเกิดก่อนกําหนดต้องการพลังงานวันละประมาณ 115-140 Kcal/kg/day ในขณะที่ ทารกเกิดครบกําหนดต้องการเพียง 100-110 Kcal/kg/day เนื่องจากช่วงไตรมาสสุดท้ายของการตั้งครรภ์ เป็น ระยะที่มีการนําสารอาหารจากรกไปยังทารกในครรภ์เพื่อใช้ในการเจริญเติบโตมากที่สุด
        
        2.ดูแลให้ได้รับอาหารที่เหมาะที่สุดสําหรับทารกเกิดก่อนกําหนด คือ
        นมมารดาของทารกเอง
        
        3.การจัดท่าขณะให้อาหาร ควรจัดท่าให้ศีรษะ สูงประมาณ 30 องศา นอนตะแคงขวาหรือคว่ำหน้า และคงท่านี้ไว้นานประมาณ 30 นาที นมจะผ่านกระเพาะอาหารและเข้าสู่ลําไส้ได้เร็วขึ้น
        
        ประเมินผลการให้อาหารจะช่วยให้ทราบถึงความก้าวหน้าของการให้อาหาร ปัญหาเพื่อจะได้นํามา เป็นข้อมูลในการแก้ปัญหาต่อไป สิ่งที่พยาบาลควรสังเกตและบันทึกเก็บไว้
    - - กิจกรรมการพยาบาล
        
        จัดสถานที่ และอุปกรณ์ ให้มีหน่วยเฉพาะสำหรับทารกแรกเกิด ไม่ควรปะปนกับทารกทั่วไป
        
        บุคคลากรควรเป็นผู้ที่มีความแข็งแรงไม่เป็นโรคติดเชื้อใด ๆ
        
        สังเกตอาการและอาการแสดงที่บ่งบอกถึงการติดเชื้อ เช่น ซึมลง ไม่ดูดนม อุณหภูมิต่ำหรือสูงผิดปกติ
- - - - ประเมินภาวะอุณหภูมิกายต่ำได้แก่ ใบหน้าแดงหรือซีด ผิวหนังเย็น เขียวคล้ำ หยุดหายใจ หายใจ ลําบาก ปลายมือปลายเท้าเย็น
      - ประเมินสัญญาณชีพ ทุก 15 นาที จนกว่าจะคงที่ โดยเฉพาะอุณหภูมิกาย
      - ปรับอุณหภูมิภายในห้องทารกให้อยู่ในช่วง 26-28 องศาเซลเซียส และปรับหน้ากากของ เครื่องปรับอากาศไม่ให้ลมผ่านบริเวณที่ทารกนอนอยู่ ปิดประตูหน้าต่างทุกบาน จัดให้ทารกนอนในตําแหน่งที่ไม่มี กระแสลมจากธรรมชาติ พัดลม หรือเครื่องทําความเย็นพัดผ่าน
      - ให้การพยาบาลเพื่อป้องกันการสูญเสียความร้อน
    - - อุณหภูมิทางทวารหนัก หรือ ทางรักแร้ ต่ำกว่า 36.5
        
        สาเหตุ
        
        ร่างกายสูญเสียความร้อนอย่างต่อเนื่องและไม่สามารถสร้างความอบอุ่นได้เพียงพอ ทำให้อุณหภูมิร่างกายค่อยๆลดลงจนอยู่ในระดับที่เป็นอันตราย
  - - - มีกลัยโคเจนสะสมน้อย (limited glycogen stores)
      - มีการหลั่งอินซูลินมาก (hyperinsulinism)
      - สร้างกลูโคสได้น้อย ได้แก่ ทารกน้ําหนักตัวต่ำ กว่าอายุครรภ์
    - - มีโอกาสเกิดภาวะชักเนื่องจากน้ําตาลในเลือดต่ำ
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินอาการ อาการแสดงของภาวะน้ําตาลในเลือดต่ำ เช่น ซึม ไม่ดูดนม สะดุ้งผวา มีอาการสั่น เหงื่อ ออกตัวเย็น หายใจผิดปกติ เขียว หรือชักเกร็งหรือไม่
        
        ตรวจวัดสัญญาณชีพทุก 1/2 – 1 ชั่วโมง อย่างต่อเนื่อง ร่วมกับการสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด เช่น ภาวะ หายใจลําบาก การขาดออกซิเจน ตัวเย็น
        
        ดูแลทารกให้ได้รับสารน้ําสารอาหารทางหลอดดําอย่างถกู ต้องตามแผนการรักษา ระวังภาวะน้ําตาลใน เลือดสงู เกินจากการในสารน้ําเร็วเกินไป หรือ อาจเกิดภาวะขาดน้ําได้จากการได้สารน้ําไม่เพียงพอ
        
        ดูแลให้ได้รับนมอย่างเพียงพอ ตามสภาวะของทารก หากดูดกลืนไม่ดีดูแลให้นมทางสายยางให้อาหาร
        
        ควบคุมอุณหภูมิห้องและดูแลให้ความอบอุ่น เพื่อป้องกันภาวะที่จะทําให้มีการใช้น้ําตาลในร่างกาย เพิ่มขึ้น
        
        ดูแลให้ทารกได้รับยาตามแผนการรักษา ในรายที่ได้รับการรักษาโดยใช้สเตียรอยด์ช่วยควบคุมระดับ น้ําตาลในเลือด
        
        ในทารกที่ชักหรือหยุดหายใจ สังเกตและรายงานลักษณะของการชัก ระยะเวลา และความถี่ในการชัก ตลอดจนการเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ เพื่อให้การช่วยเหลือได้ทันท่วงที และดูแลทางเดินหายใจให้โล่งโดยการ ดูดเสมหะ เพื่อให้ทารกหายใจได้สะดวก
        
        ดูแลให้ทารกได้รับยาระงับชักตามแผนการรักษาอย่างถูกต้องตามขนาดและเวลา และสังเกตอาการ ข้างเคียงของยา
        
        ดูแลให้ทารกได้รับการพักผ่อนเต็มที่ เพื่อลดการใช้พลังงาน
        
        ติดตามการผลการตรวจหาระดับน้ําตาลเป็นระยะ เพื่อทราบระดับการเปลี่ยนแปลงของน้ําตาล
    - - ภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือด < 40 มิลลิลิตร/เดซิลิตร
    - - ตัวสั่นหรือกระตุก เขียวชัดเจน ค่อนข้างซึม ชัก หยุดหายใจเป็นระยะหรือหายใจเร็วมาก ร้องเสียงเบาหรือเสียงแหลมสูง ตัวอ่อนปวกเปียก ดูดนมน้อย อาจจะไม่ดูด อาจมีอาเจียน ตาดำกลอกไปมาเหงื่อออก ซีดอย่างรวดเร็ว อุณหภูมิร่างกายลดต่ำลง หัวใจเต้นเร็ว
    - - ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด นิยมใช้เด็กซ์โทรสติกซ์ ติดตามเป็นระยะร่วมกับการตอบสนองต่อการรักษาเป็นการยืนยันเสมอ เมื่อผลระดับน้ำตาลต่ำ ควรส่งเลือดตรวจยืนยันจากห้องปฏิบัติการทุกราย
    - - 1.ทารกที่มีน้ำตาลในเลือดต่ำ แต่ยังไม่แสดงอาการ ให้ 5% dextrose in water หรือนมถ้ารับได้
      - 2.ทารกที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำและแสดงอาการทุกราย ให้ 5% D/W 2มล./กก.
  - - - ภาวะที่มีบิลิรูบินสูงเกินระดับปกติ คือ 0.2 - 1.4 มิลลิกรัม/ เดซิลิตร และ เมื่อสูง มากกว่า 5 - 7 มิลลิกรัม/เดซิลิตร จะปราอาการตัวตาเหลืองในทารกแรกเกิด
    - - เกิดจากทารกที่อยู่ใครครรภ์มารดามีความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดงมากกว่า และเม็ดเลือดแดงมีอายุสั้นกว่าของผู้ใหญ่
        
        พยาธิสภาพ
        
        ระดับบอลลิรูบินเพิ่มเร็วหรือเป็นระยะเวลานาน เม็ดเลือดแดงที่หมดอายุขัย จากการถูกทำลายเป็น Unconjugated bilirubin ซึ่งสลายน้ำไม่ได้ต้องจับอัลบบินในซีรั่มและถูกนำไปที่ตับเกิด conjugate ซึ่งสลายน้ำไม่ได้แล้วถูกขับถ่ายทางน้ำดีและปัสสาวะ แต่เมื่อผ่านลงไปในลำไส้บิลิรูบินย่อยสลายในลำไส้เล็กกลายเป็นบิลิรูบินที่ไม่ละลายน้ำและดูดซึมกลับเข้าสู่กระแสเลือด
        
        อาการและอาการแสดง
        
        อาการเหลือง
        
        อาการซีด
        
        ตับม้ามโต
        
        การรักษาอาการเป็นพิษจากบิลลิรูบิน
        
        1การส่องไฟ
        
        2.การรักษาโดยการเปลี่ยนถ่ายเลือด
        
        3การรักษาด้วยยา
        
        4.การยับยั้นการสร้างบิลลิรูบิน
        
        5.การป้องกันการเกิด Rh issimmunization :
- - - - ทารกแรกเกิดน้ําหนักน้อยกว่าอายุในครรภ์ (SGA)
        
        ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักต่ำกว่าเปอร์เซนต์ไทล์ที่ 10 เมื่อเที่ยบกับทารกปกติที่มีอายุในครรภ์เท่ากัน
      - ทารกแรกเกิดน้ําหนักเหมาะสมกับอายุในครรภ์ (AGA)
        
        ทากแรกเกิดที่มีน้ำหนักอยู่ระหวางเปอร์เซนต์ไทล์ที่ 10 ถึง 90 เมื่อเทียบกับทารกปกติที่มีอายุครรภ์เท่ากัน
      - ทารกแรกเกิดน้ําหนักมากกว่าอายุในครรภ์ (LGA)
        
        ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักมากกว่าเปอร์เซนต์ไทล์ที่ 90 เมื่อเทียบกับทารกปกติที่มีอายุครรภ์เท่ากัน
  - - - 2.1 การประเมินความต้องการช่วยชีวิต
        
        คะแนน 0 - 3 ทารกมีภาวะหายใจลำบากรุนแรง
        
        คะแนน 4 - 6 มีภาวะหายใจลำบากปานกลาง
        
        คะแนน 7 -10 ไม่มีความลำบากในการรับตัวอยู่รอด
      - 2.2 การประเมินการปรับตัวในระยะเปลี่ยนผ่าน ใน6 - 12 ชั่วโมงแรก
      - 2.3 การประเมินวุฒิภาวะของทารก
        
        วิธีของดูโบวิทซ์ การตรวจร่างกาย ระบบประสาท
        
        วิธีของบัลลาร์ด
    - - การนอนหลับ
      - การตื่น
      - การร้องให้
    - - APGAR Score
        A กำลังกล้ามเนื้อ
        P ประเมินชีพจร
        G ปฏิกิริยาสนอง
        A ประเมินสีผิว
        R การหายใจ