Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเตรียมสมุนไพรสำหรับเครื่องสำอางและยา - Coggle Diagram
การเตรียมสมุนไพรสำหรับเครื่องสำอางและยา
แบบผงแห้ง
การเก็บสมุนไพรสด
ต้องคำนึงจากหลาย ๆ ปัจจัย ดังนี้
ช่วงเวลาที่เก็บ
ใช้ทั้งใบและต้น - เก็บได้ทุกช่วงของปี
ใช้ดอก - เก็บช่วงที่ดอกเริ่มบานหรือตูมเต็มที่(แล้วแต่ชนิด) ถ้าใช้เป็นน้ำมันหอมระเหยควรเก็บช่วงหัวค่ำ/เช้ามืด
ใช้เปลือกต้นหรือเปลือกราก - เก็บช่วงปลายร้อนต้นฝน
ใช้แก่น - เก็บช่วงฤดูร้อน
ใช้รากหรือใช้หัว - เก็บได้ตั้งแต่ฤดูหนาวถึงร้อน
อายุพืช - อยู่ที่ชนิดของพืช หากไม่ทราบให้เก็บตอนที่โตเต็มที่
การล้างสมุนไพรให้สะอาด
- ต้องล้างน้ำออกให้หมด นำไปตากให้แห้งบนตะแกรงโปร่ง หั่นให้ชิ้นเล็กลง
อบหรือตากแห้ง
- อุณหภูมิที่ 50 องศา
ตู้อบแสงอาทิตย์ประหยัดพลังงาน
ตู้อบลมร้อน
ผึ่งให้แห้ง เหมาะกับพืชที่มีน้ำมันหอมระเหย
การบดเป็นผง
เครื่องบดไฟฟ้า
แร่ง
แบบสารสกัด
การคั้นน้ำสด
= สารที่ได้เรียกว่า น้ำสกัดหรือน้ำคั้น
ใช้สมุนไพรสด บีบเอาแต่น้ำ มี 2 วิธีคือ1) น้ำคั้นผลไม้ 2) น้ำคั้นใบหรือเหง้า
ข้อเสีย = มักต้องใส่สารกันบูดเพราะว่าสมุนไพรไม่คงตัว
การควบคุมคุณภาพคือ คัดเลือกสมุนไพรที่มีอายุและขนาดเท่าเดิม , รักษาความสะอาดของอุปกรณ์ที่ใช้อยู่เสมอ , จดน้ำหนักพืชสมุนไพร
การเคี่ยวในน้ำมันหรือการหุงน้ำมัน
น้ำมันที่ใช้คือน้ำมันปาล์มหรือน้ำมันมะพร้าว สมุนไพรสดหรือแห้งจะต้องใช้ 1-2 เท่าของน้ำหนักน้ำมันพืช
วิธีทำ - 1) ชั่งน้ำหนักสมุนไพร 2) ชั่งน้ำหนักน้ำมันพืช ยกขึ้นตั้งไฟปานกลาง 3) เมื่อน้ำมันพืชร้อน 100-150 องศา ให้นำสมุนไพรลงไปทีละน้อย ตักกากสมุนไพรทิ้ง ทำซ้ำจนหมด 4) กรองด้วยผ้าขาวบาง
การต้ม
= สารที่ได้เรียกว่า สารสกัดน้ำหรือน้ำสกัด
ชั่งสมุนไพรสดหรือแห้ง - ทำให้มีขนาดเล็กลงแต่ห้ามบด
เติมน้ำ 3-5 เท่าของน้ำหนัก - รวมถึงจดบันทึก ใช้ไฟปานกลางจนเดือด เติมน้ำเมื่อน้ำแห้ง เมื่อสีน้ำสกัดไม่เข้มไปจากเดิมแล้วให้กรองผ่านผ้าขาวบาง 3 ชั้น
นำกากมาต้มซ้ำวิธีเดิม - เสร็จแล้วให้นำมารวมกับน้ำสกัดเดิม เคี่ยวต่อจนได้ที่
ข้อเสีย = เก็บไว้นานไม่ได้ อาจมีเชื้อแบคทีเรีย แก้ได้ด้วยการเติมสารกันเสียหรือเคี่ยวให้เข้มข้นที่สุดเท่าที่ทำได้
การสกัดด้วยแอลกอฮอล์
ตัวทำละลายที่ใช้คือ เอทิลแอลกอฮอล์
ข้อเสีย = ได้สารที่ไม่ต้องการติดมาด้วย การทำจะราคาสูง
การสกัดวิธีนี้ทำได้ 3 แบบ ได้แก่ การหมัก , การสกัดแบบต่อเนื่อง , การสกัดแบบผง
การหมักเหมาะสำหรับสารที่ไม่ทนความร้อน
วิธีทำ
3; กรองเอาแต่ส่วนน้ำ บีบกากด้วย
4; เติมสารละลายเพื่อล้างกาก ทำซ้ำเพื่อให้ได้สารสกัดเพิ่ม
2; แช่แอลกอฮอล์ 2-3เท่า ปิดสนิททิ้งไว้ 7 วัน คนทุกวัน
5; เอาสารสกัด 2 ครั้งรวมกัน นำไปทำให้เข้มข้นด้วยเครื่องระเหยแห้งสุญญากาศ
1; ชั่งผงสมุนไพรสดหรือแห้งใส่ในถุงผ้า