Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ประเด็นทางจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤต และการดูแลระยะท้ายของชีวิต -…
ประเด็นทางจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤต และการดูแลระยะท้ายของชีวิต
1 การแจ้งข่าวร้าย (Breaking a bad news)
ข่าวร้าย
ข้อมูลที่ทำให้เกิดความรู้สึกหมดความหวัง มีผลกระทบต่อความรู้สึก การดำเนินชีวิต และอนาคตของบุคคลนั้น
ผู้แจ้งข่าวร้าย
เป็นหน้าที่สำคัญของแพทย์ ต้องได้รับการฝึกฝนและมีประสบการณ์วิธีการแจ้งข่าวร้าย มีข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับแผนการรักษา ผลการรักษาและการดำเนินโรค รวมถึงกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
2 ปฏิกิริยาตอบสนองภายหลังการรับรู้ข่าวร้ายแบ่งเป็น 5 ระยะ ตามทฤษฎีของ Elisabeth Kubler Ross
ระยะปฏิเสธ (Denial)
ตกใจ ช็อคและปฏิเสธสิ่งที่ได้รับรู้“ไม่จริงใช่ไหม”
ระยะโกรธ (Anger)
ก้าวร้าว รุนแรง และต่อต้าน "ทำไมต้องเกิดขึ้นกับตัวเรา"
3.ระยะต่อรอง (Bargaining)
ต่อรองกับความผิดหวงที่ได้รับ “อยากเห็นลูกเรียนจบก่อน”
4.ระยะซึมเศร้า (Depression)
ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม คิดว่าตนไร้ค่า หมกมุ่นกับความตาย
5.ระยะยอมรับ (Acceptance)
ยอมรับสิ่งต่างๆ ตามความเป็นจริง ปรับตัวและใช้ชีวิตต่อไปได้
3 บทบาทพยาบาล
สร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้ป่วยและครอบครัว
รับฟังผู้ป่วยและญาติด้วยความตั้งใจ เปิดโอกาสให้ได้ซักถาม
ให้ความช่วยเหลือประคับประคองจิตใจให้ผ่านระยะเครียดและวิตกกังวล
ในระยะโกรธ ควรยอมรับพฤติกรรมทางลบของผู้ป่วยและญาติ
ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับข้อมูลโรค แนวทางการรักษา
อธิบายให้ทราบถึงสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นกับผู้ป่วย ให้ข้อมูลที่เป็นความจริง
ให้ความมั่นใจกับผู้ป่วยและญาติว่า แพทย์และทีมสุขภาพทุกคนจะให้การดูแลอย่างดีที่สุด
จัดการกับอาการที่รบกวนผู้ป่วยเพื่อให้ได้รับความสุขสบาย
สะท้อนคิดให้ครอบครัวค้นหาเป้าหมายใหม่ในชีวิตอย่างมีความหมาย
10.ทำหน้าที่แทนผู้ป่วยในการเรียกร้อง ปกป้องให้ได้รับผลประโยชน์
11.ให้ผู้ป่วยและญาติมีส่วนร่วมในการตัดสินใจการรักษา
12.ช่วยเหลือในการปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนา
13.ช่วยเหลือจัดการในสิ่งที่ค้างคาในใจเพื่อให้ผู้ป่วยจากไปอย่างสงบ
4 มโนทัศน์เกี่ยวกับการเจ็บป่วยระยะท้ายและภาวะใกล้ตาย
การเจ็บป่วยระยะท้าย
ภาวะความเจ็บป่วยที่คุกคามต่อชีวิต มีการดำเนินโรคลุกลามอย่างมาก ไม่สามาถบำบัดรักษาเพื่อให้หายขาดได้
ภาวะใกล้ตาย
มีอาการเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายมากขึ้น จากการทำหน้าที่ของอวัยวะสำคัญของร่างกายลดลงหรือล้มเหลว
การดูแลแบบประคับประคอง หรือ การดูแลผู้ป่วยระยะท้าย หรือ palliative care
มุ่งเน้นเป้าหมายเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตให้ผู้ป่วยต โดยการป้องกันและบรรเทาความทุกข์ทรมานต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยและครอบครัว
การดูแลระยะท้าย
การดูแลผู้ป่วยที่อยู่ในระยะท้ายของโรคโดยใช้หลักการดูแลแบบประคับประคอง
5 แนวคิดการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย
1.Palliative care
การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบองค์รวมโดยครอบคลุมทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ โดยยึดตามหลักขนบธรรมเนียมประเพณี
2.Comfort theory
ทฤษฎีความสุขสบาย - บรรเทา - ความสงบ ผ่อนคลาย - อยู่เหนือปัญหา
6 กิจกรรมการดูแลที่ส่งเสริมความสุขสบายของผู้ป่วยและครอบครัวตามทฤษฎี
2.การสอน แนะนำ เป็นพี่เลี้ยง
3.อาหารด้านจิตวิญญาณ
1.มาตราฐานการพยาบาลเพื่อความสุขสบาย
4.การดูแลประคับประคองให้ผู้ป่วยไปโดยสงบหรือ ตายดี (Good death)
7 ประเด็นจริยธรรมที่สำคัญ
1.การุณยฆาต
สมัครใจ
ผู้ป่วยไม่สามารถตัดสินใจได้เอง
2.การยืดหรือการยุติการรักษาที่ยืดชีวิต
การยับยั้งการใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบำบัดรักษา
การเพิกถอนการใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบำบัดรักษา
3.การฆ่าตัวตายโดยความช่วยเหลือของแพทย์
4.การจัดสรรทรัพยากรที่มีจำนวนจำกัด
5.การบอกความจริง
6.การเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ
8 แนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาทางจริยธรรม
จัดกิจกรรมทักษะส่งเสริมตัดสินใจเชิงจริยธรรม
รู้ถึงสิทธิและหน้าที่พยาบาล
ให้ความรู้พยาบาล
จริยธรรมการทำงานของทีมสุขภาพ
9 การดูแลผู้ป่วยวิกฤตในระยะท้ายของชีวิต (End of life care in ICU)
สนับสนุนให้มีการทำ Family meeting
10 ความแตกต่างระหว่างการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤตและทั่วไป
4.Multidisciplinary team
5.ผู้ป่วยในหอผู้ป่วยวิกฤตมีอาการไม่สุขสบายหลายอย่างและมีแนวโน้มถูกละเลย
3.ความไม่แน่นอนของอาการ
6.ทรัพยากรมีจำกัด
2.ความคาดหวังของผู้ป่วยและครอบครัว
7.สิ่งแวดล้อมในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤต
1.Professional culture
11 หลักการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤต
2.การปรึกษาทีม Palliative care ของโรงพยาบาลนั้นๆ มาร่วมดูแลผู้ป่วยที่เข้าเกณฑ์
3.การดูแลแบบผสมผสาน ได้แก่
1) ระบบการแพทย์เฉพาะ เช่น แพทย์แผนไทย แพทย์แผนจีน
2) การผสมผสานกายจิต เช่น สวดมนต์ ทำสมาธิ โยคะ
3) อาหารและสมุนไพร เช่น อาหาร สุขภาพ
4) พลังบำบัด เช่น สัมผัสบำบัด
1.ทีมสุขภาพที่ทำงานในไอซียูเป็นผู้เริ่มลงมือด้วยตนเอง
12 หลักการพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายใกล้ตาย
1.การประเมินสภาพ
1.1 ประเมินอาการทางร่างกาย
เช่น ระบบทางเดินอาหาร ระบบหัวใจและหลอดเลือด ระบบหายใจ ระบบประสาท ระบบการควบคุมหูรูด ระบบขับถ่าย
1.2 การประเมินด้านจิตใจ
เช่น ภาวะซึมเศร้า ภาวะวิตกกังวล ภาวะสับสน
1.3 ประเมินด้านสังคม
เช่น บทบาทผู้นำในครอบครัว ความผูกพันกับคนในครอบครัว ความต้องการของครอบครัว ผู้ดูแลผู้ป่วย
ที่อยู่อาศัยและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งการสนับสนุนในสังคม
1.4 การประเมินด้านจิตวิญญาณ
เช่น ด้านจิตใจ ความเชื่อทางศาสนา
2.การประเมินระดับPalliative Performance Scale (PPS)
จุดประสงค์การใช้ PPS
ใช้เป็นเกณฑ์คัดเลือกผู้ป่วยเพื่อเข้าดูแลระยะสุดท้าย
ใช้บอกความยากของภาระงาน
เพื่อประเมินโรคอย่างคร่าวๆ
เพื่อสื่อสารอาการปัจจุบันของผู้ป่วยกับทีมสุขภาพ
ใช้ในการวิจัย
13 หลักการพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายใกล้ตาย
การดูแลจิตใจครอบครัวผู้ป่วยต่อเนื่อง
6.ดูแลให้ได้รับการประชุมครอบครัว (Family meeting)
การดูแลผู้ป่วยที่มักจะเสียชีวิต
7.การดูแลให้ผู้ป่วยและญาติเข้าถึงการวางแผนการดูแลล่วงหน้า (Advance Care Planning [ACP])
การสื่อสาร
2.จัดหาตัวอย่างของ แบบฟอร์ม living will
3.การรวบรวมเอกสาร
การวางแผนหรือการตั้งเป้าหมายการรักษา
8.การดูแลผู้ป่วยที่กำลังจะเสียชีวิต (manage dying patient)
การจัดการอาการไม่สุขสบายต่างๆ
9.การดูแลจิตใจครอบครัวผู้ป่วยต่อเนื่อง (bereavement care)ไม่ควรพูดคำบางคำ เช่น “ไม่เป็นไร” “ไม่ต้องร้องไห้”
การสื่อสาร ควรทำอย่างช้าที่วันที่ 3 และวันที่ 5