Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลสตรีมีเลือดออกในระยะตั้งครรภ์ - Coggle Diagram
การพยาบาลสตรีมีเลือดออกในระยะตั้งครรภ์
การตกเลือดระยะแรก
Abortion
การแท้งคุกคาม (threatened abortion) คือ การแท้งที่การตั้งครรภ์มีโอกาสดำเนินต่อไปได้
มีเลือดออกทางช่องคลอดนามาก่อน ร่วมกับมีอาการปวดท้องน้อยคล้ายปวดประจำเดือน มดลูกนุ่ม ปากมดลูกปิด
การรักษา
ให้การรักษาเพื่อให้เลือดหยุดไหล และการตั้งครรภ์ดาเนินต่อไปโดยให้สตรีมีครรภ์พักผ่อนทั้งกายและใจ อาจต้องให้ยานอนหลับ เช่น phenobarbital และยาระงับปวดการกระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกโดยงดร่วมเพศ งดทำงานหนัก
การแท้งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ (inevitable abortion) คือ การแท้งที่การตั้งครรภ์ต้องสิ้นสุดลงแน่นอน ไม่สามารถดำเนินการตั้งครรภ์ต่อไปได้
มีเลือดออกทางช่องคลอดร่วมกับมีอาการปวด ท้อง
น้อย ปากมดลูกเปิดขยาย มีการหดรัดตัวของมดลูก และอาจพบถุงน้ำคร่ำแตกแล้ว
การรักษา
ให้การรักษาเพื่อให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลงโดยเร็ว โดยมีความเจ็บปวดน้อยที่สุด และไม่มีภาวะแทรกซ้อน จึงมักให้ยาระงับปวด ให้เลือดหากมีภาวะซีดมาก ให้ oxytocin ผสมในสารน้ำหยดเข้าทางหลอดเลือดดาเพื่อกระตุ้นการหดรัด ตัวของมดลูก
การแท้งไม่ครบ (incomplete abortion) คือ การแท้งที่มีชิ้นส่วนของรก และ/หรือเยื่อหุ้มทารกค้างอยู่ภายในโพรงมดลูก
มีเลือดออกทางช่องคลอดปริมาณมากร่วมกับมีอาการปวดท้องน้อยมากทารกค้างอยู่ในโพรงมดลูก ปากมดลูกเปิด อาจเห็นชิ้นเนื้อทารกหรือรกบางส่วนคาอยู่
การรักษา
ให้ ergotamine เข้าทางหลอดเลือดดาเพื่อช่วยให้มดลูกหดรัดตัว และอาจใช้ sponge forceps คีบชิ้นเนื้อของทารกและรกที่ยังค้างอยู่ออก หรือขูดมดลูก
การแท้งครบ (complete abortion) คือ การแท้งที่ตัวทารก รก และเยื่อหุ้มทารกออกมาหมด มักพบในการแท้งที่อายุครรภ์น้อยกว่า 6 สัปดาห์
ให้ประวัติว่ามีชิ้นเนื้อหลุดออกมา มีอาการปวดท้องมาก และมีเลือดออกมากในช่วงแรกปากมดลูกปิด และขนาดมดลูกเล็กกว่าอายุครรภ์
ให้การรักษาตามอาการ ได้แก่ ให้ยา ergotamine ยาบารุงธาตุเหล็กหากตรวจพบว่ามีเศษชิ้นเนื้อของทา รกและรกค้างอยู่ต้องทาการขูดมดลูก
การแท้งค้าง (missed abortion) คือ การแท้งที่ตัวทารก และรกค้างอยู่ในโพรงมดลูกเป็นเวลาอย่างน้อย 4-8 สัปดาห์ภายหลังจากทารกในครรภ์เสียชีวิตแล้ว
มีเลือดออกทางช่องคลอดเล็กน้อยเป็นหยด สีน้ำตาล เป็นครั้งคราวหรือไม่มีเลย ขนาดมดลูกไม่โตตามอายุครรภ์ปากมดลูกปิด
การรักษา
ให้การรักษาเพื่อให้การแท้งสิ้นสุดลงโดยเร็ว
การแท้งเป็นอาจิณ (habitual หรือ recurrent abortion) คือ การแท้งที่เกิดขึ้นเองก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ติดต่อกันตั้งแต่ 3 ครั้งขึ้นไป
มีประวัติการแท้งที่เกิดขึ้นเองติดต่อกันตั้งแต่ 3 ครั้งขึ้นไป
ให้การรักษาเพื่อให้การตั้งครรภ์ดำเนินต่อไปหาสาเหตุของการแท้ง เช่น การตรวจหาความผิดปกติของต่อมธัยรอยด์ โรคเบาหวาน ความผิดปกติของโครโมโซมทั้งจากฝ่ายชายและฝ่ายหญิง การทางานของ corpus luteumความผิดปกติของมดลูกและปากมดลูก เป็นต้น
molar pregnancy
โรคของเนื้อรก เกิดจากความแปรปรวนทางพันธุกรรมในเนื้อรก ทำให้เนื้อรก เสื่อมสภาพกลายเป็นถุงน้ำเล็ก ๆ ใส ๆ จานวนมาก
สาเหตุ
ไม่ทราบแน่ชัด แต่มักพบร่วมกับการกระตุ้นให้ไข่ตกด้วยยา Clomiphene( Clomid ) หรือในรายที่ขาดสารอาหาร
มี 2 ชนิด
ครรภ์ไข่ปลาอุกที่เป็นถุงน้ำทั้งหมด (complete hydatidiform mole)
ครรภ์ไข่ปลาอุกที่เป็นถุงน้ำเพียงบางส่วน (partial hydatidiform mole)
อาการและอาการแสดง
มีเลือดออกทางช่องคลอด อาจเป็นเลือดสีสดหรือสีคล้ำ พร้อม ๆ กับมีเม็ดใส ๆ เล็ก ๆ คล้ายไข่ปลาอุกหลุดออกมาทางช่องคลอด
ขนาดของมดลูกโตกว่าอายุครรภ์
ฟังเสียงหัวใจทารกในครรภ์ไม่ได้
อาการและอาการแสดงของภาวะ preeclampsia
อาการแพ้ท้องอย่างรุนแรง
ระดับฮอร์โมน hCG สูงกว่าการตั้งครรภ์ปกติ
การรักษา
ทำให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลง ส่วนใหญ่ทำโดยการขูดมดลูกด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ
ติดตามระดับฮอร์โมน hCG การติดตามดูระดับฮอร์โมน hCG เป็นการประเมินการเกิดมะเร็งเนื้อรก
ให้คุมกำเนิดอย่างเคร่งครัดอย่างน้อย 1 ปี
ectopic pregnancy
การตั้งครรภ์ที่เกิดขึ้นจากไข่ที่ถูกผสมแล้วฝังตัวนอกโพรงมดลูก
สาเหตุ
มีการอักเสบเรื้อรังในช่องท้อง
มีพังผืดรัดอยู่รอบ ๆ ท่อนำไข่
มีเนื้องอกกดหรือดันให้ท่อนำไข่คดงอ
มีแผลเป็นจากที่เคยผ่าตัดท่อนำไข่
มีความผิดปกติของท่อนำไข่แต่กำเนิดเช่น ท่อนำไข่คดงอ
อาการ
ปวดท้อง เริ่มแรกอาจปวดแบบตื้อ ๆ แล้วเปลี่ยนเป็นลักษณะปวดบิดอาจรู้สึกปวดข้างเดียวหรือสองข้าง
ปวดร้าวที่ไหล่
เลือดออกทางช่องคลอด ลักษณะเลือดที่ออกมักเป็นสีคล้ำหรือสีน้ำตาลเก่า
ช็อก
เจ็บปวดและเกร็งหน้าท้องเมื่อตรวจทางช่องคลอดและโยกบริเวณปากมดลูก
อาการเขียวช้าบริเวณหน้าท้องรอบ ๆ สะดือ คล้ายจ้ำเลือด (cullen’s sign)
การตกเลือดในระยะหลัง
Placenta previa
ภาวะที่รกเกาะต่ำลงมาถึงบริเวณส่วนล่างของผนังมดลูก (Lower uterine segment ) ชายรกอยู่ใกล้หรือแผ่คลุม internal os เพียงบางส่วนหรือทั้งหมด
ชนิดของรกเกาะต่ำ
Total placenta previa ( complete )ภาวะที่รกเกาะคลุมปากมดลูกด้านในไว้ทั้งหมด
Partial placenta ภาวะที่รกเกาะคลุมปากมดลูกด้านในไว้เพียง บางส่วน
Marginal placenta previa คือภาวะที่บางส่วนของรกเกาะคลุมที่ขอบของปากมดลูกด้านใน โดยไม่คลุมปากมดลูก
Low-lying placenta คือ ภาวะที่รกเกาะคลุมอยู่ส่วนล่างของมดลูกตรงบริเวณ lower uterine segment โดยอยู่ใกล้ปากมดลูก แต่ยังไม่ถึงขอบของปากมดลูกด้านใน
สาเหตุ
อายุ
จำนวนครั้งของการคลอด
ความผิดปกติของหลอดเลือดที่ไปเลี้ยง deciduas
การสูบบุหรี่
รกผิดปกติ
อาการ
มีเลือดออกทางช่องคลอดโดยไม่มีความเจ็บปวด
ลักษณะเลือดมักมีสีแดงสด
ตรวจทางหน้าท้อง จะพบว่ามดลูกนุ่มตามปกติไม่แข็งตึง กดไม่เจ็บ คลาส่วนของทารกในครรภ์และฟังเสียงหัวใจของทารกในครรภ์ได้
การรักษา
การทำให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลง มักทำในรายที่ตั้งครรภ์ครบกำหนดหรือในรายที่มีเลือดออก ทางช่องคลอดจำนวนมากจนอาจเป็นอันตรายต่อมารดาหรือทารกในครรภ์
การรักษาแบบประคับประคอง มักทำในรายที่ตั้งครรภ์ยังไม่ครบกำหนด หรือเลือดออกทางช่องคลอดไม่รุนแรง โดยให้นอนพักอย่างเต็มที่ ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ หรือให้เลือดทดแทน ให้ยายับยั้งการหดรัดตัวของมดลูก
abruption placentae
ภาวะที่รก ซึ่งเกำะในตำแหน่งปกติ ลอกตัวออกจากผนังมดลูกก่อนทำรกคลอด
สำเหตุ
ความดันโลหิตสูง
ภาวะที่แรงดันในมดลูกลดลงอย่างรวดเร็ว เช่น หลังจากที่ทำรกคนแรกคลอดในการคลอดครรภ์แฝด
สายสะดือสั้นกว่าปกติ
การบาดเจ็บและการกระทบกระเทือนจากภายนอกอย่างรุนแรงที่บริเวณมดลูก
การทำ external version
มีเนื้องอกในมดลูก โดยเฉพาะเนื้องอกมดลูกที่อยู่ด้านหลังของรก หรือมีความผิดปกติของรูปร่างมดลูก
มีประวัติการเกิดภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดในครรภ์ก่อน
อาการ
มดลูกหดรัดตัวแข็งเกร็ง และมีความเจ็บปวดจากการที่มดลูกหดรัดตัวอย่างรุนแรง รวมทั้งอาจฟังเสียงหัวใจทำรกในครรภ์ไม่ได้
มีเลือดออกทำงช่องคลอดร่วมกับการเจ็บครรภ์
มีอาการแสดงของการตกเลือด เช่น ซีด หรือช็อก
กดเจ็บบริเวณมดลูก
การรักษา
ในกรณีที่เลือดออกมาก อาจให้เลือดหรือสารน้ำทดแทนทางหลอดเลือดดำ ให้ออกซิเจน ใส่สายสวนปัสสาวะค้างเพื่อประเมินปริมาณน้ำเข้า-ออก ประเมิน central venous pressure (CVP) ประเมินภาวะ DIC ภาวะ hypovolemic shock และพิจารณาผ่าตัดคลอดทำงหน้าท้องโดยเร็ว
ในกรณีที่เลือดออกไม่มากดูแลอย่างใกล้ชิด หรือให้ยายับยั้งการหดรัดตัวของมดลูกที่เหมาะสม คือ magnesium sulphate