Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเตรียมสมุนไพรสําหรับเครื่องสําอางและยา, แบบผงแห้ง - Coggle Diagram
การเตรียมสมุนไพรสําหรับเครื่องสําอางและยา
1การเก็บสมุนไพรสด
อายุพืช:ถ้าไม่มีบอกให้เก็บโตเต็มที่
ใช้ใบหรือทั้งต้น : โตเต็มที่แล้วเด็ดได้เลย
(ยกเว้นพืชบางชนิดที่ใช้ยอดอ่อน)
ใช้ดอกเป็นยา : เก็บช่วงอกเริ่มบาน ,ถ้ามีน้ำมันหอมระเหยเก็บช่วงดึก
ใช้เปลือก หรือ เปลือกราก : เก็บปลายฤดูร้อนต่อจากฝน และเก็บจากกิ่ง
ใช้แก่น : เก็บฤดูร้อน เก็บจากกิ่ง
ใช้รากหรือหัว : เก็บช่วงที่พืชเติบโตใบร่วงหมด
วิธีลอก : ควรลอกครึ่งลำต้น จะได้ไม่กระทบระบบลำเลียงอาหาร
2.การล้างสมุนไพรให้สะอาด
โดยเฉพาะส่วนที่มาจากดิน ต้องล้างให้สะอาด ผึ่งในกาดให้น้ำระบาย
3.อบหรือตากแห้ง
ผึ่งใบแห้ง : เหมาะกับพืชที่มีน้ำมันหอมระเหย
ตู้อบแสงอาทิตย์ประหยัดพลังงาน : รับแสงโดยตรง ิาจเสียอาหาร
ตู้อบลมร้อนพลังงานไฟฟ้า : อุณหภูมิคงที่ ราคาแพง
4.การบดเป็นผง
บดแล้วผ่านแร่ง แต่หากมีเครื่องบดมีตระแกรงแล้วไม่ต้อง
แบบการสกัด
การต้ม : จะได้น้ำสกัด
1.ให้ชั่งสมุนไพรสดหรือแห้ง : ย่อยให้สมุนไพรมีขนาดเล็กแต่ไม่บดละเอียด
2.เติมน้ำ 3-5เท่าของน้ำหนัก
ถ้าสมุนไพรสดเอาให้น้ำเกินสมุนไพรขึ้นมา5นิ้ว
ถ้าสมุนไพรแห้งเอาไปแช่น้ำก่อนแล้วค่อยเอามาต้ม
3.นำกากมาต้มซ้ำเช่นเดิม : แล้วนำน้ำสกัดที่ได้สองครั้งมารวมกัน
และเคี่ยวจนได้น้ำหนักที่ต้องการ
4.ข้อเสีย : เก็บไว้นานอาจเกิดการเน่าเสีย
5.ปัจจัยที่ต้องควบคุมในการสกัดแบบต้ม
รายละเอียดอื่นๆ
อัตราส่วนของน้ำกับสมุนไพร
เวลาที่ใช้ต้ม
การคั้นน้ำสด : ได้น้ำคั้น
1.น้ำคั้นผลไม้
ต้องใช้สมุนไพรสดบีบเอาแต่น้ำ
เครื่องมือ : เครื่องคั้นน้ำผลไม้
วิธีทำ : ล้างผิวด้านนอก - ผ่าครึ่งซีก - บีบด้วยเครื่อง
2.น้ำคั้นใบหรือเหง้า
เครื่องมือ : เครื่องปั่นน้ำผลไม้
วิธีทำ : ปั่นสมุนไพรสดกับน้ำจำนวนครึ่งเท่าของสมุนไพร - กรอง
4.ข้อเสีย : สารกัดสมุนไพรไม่ค่อยคงตัว มักต้องใช้สารกันบูด ควรใช้ทันทีหรือแช่เย็นไว้
5.การควบคุมคุณพภาพ
เลือกสมุนไพรที่อาุและขนาดเท่าเดิม
เครื่องมือต้องทำความสะอาดทุกครั้ง
จดน้ำหนักสมุนไพรทุกขั้นตอน
เติมน้ำภายหลังให้ได้ 30 - 50% ของสมุนไพรสด
การเคี่ยวหรือหุงในน้ำมัน
ควรใช้น้ำมันปาล์ม น้ำมันมะพร้าว สมุนไพรสดแห้ง 1-2 เท่าของน้ำหนักน้ำมันพืช
1.ชั่งน้ำหนักสมุนไพร
2.ชั่งน้ำหนักน้ำมันพืช ตั้งไฟกลาง
3.เมื่อน้ำมันพืชร้อนใส่สมุนไพรไปทีละน้อย ทอดจนกรอบแล้วตัดกากสมุนไพรทิ้ง
4.กรองน้ำมันพทชด้วยผ้าขาวบาง
การสกัดด้วยแอลกอฮอล์
1.ข้อเสีย : ได้สารที่ไม่ต้องการติดมาด้วย หากต้องการความเข้มข้นต้องใช้เครื่องราคาแพง
ได้สารเคมีจากในพืชมากที่สุด
มี3วิธี : การหมัก การสกัดแบบต่อเนื่อง การสกัดแบบชง
การหมัก
เหมาะกับสารที่ไม่ทนความร้อน เช่น การสกัดพญายอ
เครื่องมือ : ถังคล้ายคูลเลอร์มีก๊อกไขสารละลายออก เครื่องระเหยแห้งสุญญากาศ
วิธีทำ
1.ชั่งสมุนไพรสดหรือแห้งในถุงผ้า
2.แช่แอลกอฮอล์ 2-3 เท่าตัวไว้ในภาชนะที่ปิดสนิททิ้งไว้7วัน
3.กรองเอาส่วนน้ำ บรบสารละลายออกจากกาก
4.เติมสารละลายเพื่อล้างกาก
5.เอาสารสกัด2ครั้งรวมกัน นำไปทำให้เข้มข้นด้วยเครื่องระเหยแห้งสุญญากาศ เพื่อป้องกันอันตรายห้ามทำให้เข้มข้นโดยการตั้งไฟตรง
แบบผงแห้ง