Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 2 การประเมินสุขภาพทารกในครรภ์, 1. Acceleration FHR…

- - - - ต่อมหมวกไตของทารกในครรภ์ ทำหน้าที่หลั่งสารสำหรับกระตุ้นการสร้าง H. estriol
        
        ค่า Urine estriol จะเพิ่มขึ้นตามอายุครรภ์
        
        ควรตรวจหาระดับ estriol ในรายที่มีภาวะเสี่ยงสูง ได้แก่ สตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะเบาหวาน (ควรตรวจทุกวัน) ความดันโลหิตสูง อายุครรภ์เกินกำหนด
        
        เริ่มตรวจเมื่อ GA = 28 wks. และตรวจ 3 ครั้ง/สัปดาห์ จนกระทั่งอายุครรภ์ครบกำหนด
        
        วิธีการตรวจหาระดับ estriol ในปัสสาวะ
        :pencil2: 24 hr. urine = เก็บให้ครบ 24 hr. ในช่วงเวลาเดียวกัน โดยให้สตรีตั้งครรภ์ปัสสาวะทิ้งก่อน 1 ครั้ง
        แล้วเริ่มเก็บจนครบ 24 hr.
        :pencil2: E/C ratio = เก็บปัสสาวะเมื่อใดก็ได้
      - บ่งบอกถึงภาวการณ์มีชีวิตของทารกในครรภ์และการทำหน้าที่ของรก
    - - ตรวจหาระดับ ฮอร์โมน hPL
        
        ระดับ hPL จะเพิ่มขึ้นตาม GA จนถึง GA 36-37 wks. และจะลดลงอย่างรวดเร็วเมื่อรกคลอด
        :explode: เมื่ออายุครรภ์ใกล้ครบกำหนด ระดับ hPL จะมีค่าประมาณ 5.4-7.0 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร
        :explode: ถ้าระดับ hPL ต่ำกว่า 4 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร แสดงว่า ทารกในครรภ์อยู่ในภาวะอันตราย
        
        ระดับ hPL ที่สูงกว่าปกติ: พบได้ในสตรีตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน ทารกตัวโตและรกมีขนาดใหญ่
        ครรภ์แฝด หรือมีภาวะ erythroblastosis
      - ตรวจหา MSAFP
        
        เพื่อประเมินความพิการแต่กำเนิด และความผิดปกติของโครโมโซมทารก โดยเฉพาะภาวะ neural tube defects (NTD)
        
        ตรวจพบได้เมื่อ GA 7 wks. เพิ่มสูงขึ้นอย่างช้าๆ ในไตรมาสที่ 2 สูงสุดในระยะต้นไตรมาสที่ 3
        
        ระยะเวลาที่เหมาะสมในการตรวจ คือ GA 16-18 wks.
        
        การแปรผล
        :explode: MSAFP สูงกว่าปกติ ทารกมี Open neural tube defect
        :explode: MSAFP ต่ำกว่าปกติ สัมพันธ์กับ Down's syndrome และ Edward' s syndrome
        :explode: MSAFP ที่สูงหรือต่ำกว่าปกติ ควรตรวจซ้ำและทำ ultrasound เพื่อยืนยันอายุครรภ์
      - ตรวจหา unconjugated estriol ใน plasma
        
        unconjugated estriol ใน plasma น่าเชื่อถือกว่า conjugated ในปัสสาวะ
        
        ค่าปกติของ unconjugated ใน maternal plasma > 9%
        
        การแปรผล
        :explode: unconjugated estriol ใน plasma ที่สูง สตรีตั้งครรภ์มีภาวะเบาหวาน ครรภ์แผด หรือไตทำหน้าที่บกพร่อง
        :explode: unconjugated estriol ใน plasma ที่ต่ำ สัมพันธ์กับ Down's syndrome และ Edward' s syndrome
    - - เป็นการเจาะเลือดจากสายสะดือทารกผ่านทางหน้าท้องของสตรีตั้งครรภ์
        
        เพื่อวินิจฉัยภาวะผิดปกติที่ถ่านทอดทางพันธุกรรม ได้แก่ Hemophilia , thalassemia , ตรวจโครโมโซม
        
        ช่วยประเมินทารกในรายที่สงสัยว่ามีการติดเชื้อไวรัส เช่น หัดเยอรมัน
    - - ตรวจในไตรมาสที่ 1 เพื่อประเมินความผิดปกติทางพันธุกรรม และใช้ในการตัดสินใจในการสิ้นสุดการตั้งครรภ์ตั้งแต่เริ่มแรกโดยการตรวจหาโครโมโซม
    - - การเจาะน้ำคร่ำทางหน้าท้อง เพื่อดูดน้ำคร่ำ 5-30 ml
        
        ทำในกรณีที่สงสัย neural tube defect และการหาความผิดปกติทาง metabolism
    - - เพื่อตรวจหา Fetal Lung Maturity : ความพร้อมของปอดทารก
        
        ตรวจหาสารลดแรงตึงผิวในปอด (surfactant)
        
        ภาวะการณ์การมีชีวิตทารก
        
        ความผิดปกติทางพันธุกรรม
      - 1. การตรวจเพื่อประเมิน GA และ Fetal Lung Maturity
        
        การตรวจ L/S ratio
        :pencil2: ก่อน GA 26 wks. Shingomyelin > Lecithin
        :pencil2: GA 26-34 wks. L/S ratio = 1:1
        :pencil2: GA 34-36 wks. Lecithin จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และ Shingomyelin ลดลงเล็กน้อย L/S ratio = 2:1
        - การแปรผล (ค่า L/S ratio สัมพันธ์กับการเกิด RDS )
        :explode: ปอดทารกเจริญดี ถ้า L/S ratio ≥ 2
        
        การตรวจ foam stability index หรือ shake test
        :pencil2: ถ้า lung surfactant มากพอ แรงตึงผิวระหว่างอากาศกับของเหลวต่ำ ฟองอากาศคงอยู่นาน
        
        วิธีการทำ = ทดสอบโดยการใช้หลอดทดลอง 2 หลอด พร้อมทั้งเขย่าทั้งสองหลอดนาน 15 วินาที แล้วตั้งทิ้งไว้ 15 นาที
        :pencil2: หลอดที่ 1 : น้ำคร่ำ 1 ml + ethanol 95% 1 ml.
        :pencil2: หลอดที่ 2 : น้ำคร่ำ 0.5 ml + 0.9%NSS 0.5 ml + ethanol 95% 1 ml.
        - การแปรผล
        :explode: มีฟองรอบผิวทั้ง 2 หลอด positive ทารกมีโอากาสเกิดภาวะ RDS น้อย
        :explode: พบฟองอากาศเฉพาะหลอดที่ 1 Intermediate positive
        :explode: ไม่เกิดฟองอากาศในหลอดที่ 1 Negative ปอดทารกยังไม่สมบูรณ์
        
        การตรวจหาระดับ Creatinine
        :pencil2: ตรวจในช่วงครึ่งหลังของการตั้งครรภ์ เพราะค่าจะเพิ่มขึ้นอย่างช้าๆ เนื่องจากไตของทารกเจริยเติบโตเต็มที่สามารถขับ Creatinine ออกมามากขึ้น
        
        การแปรผล
        :explode: Creatinine ≥ 2 mg/ 100 ml ทารกในครรภ์เจริญเติบโตเต็มที่แล้ว
        
        การตรวจ Nile blue test
        :pencil2: ตรวจหาเซลล์ไขมันที่หลุดจากผิวหนังและต่อมไขมันของทารก จะมีปริมาณที่เพิ่มขึ้นในน้ำคร่ำตามอายุครรภ์
        
        การแปรผล (โดยการดูการย้อมเซลล์ติดสี)
        :explode: เซลล์ติดสีส้มเป็นเซลล์ไขมัน
        ติดสีส้ม > ร้อยละ 30 = GA มากกว่า 36 wks.
        ติดสีส้ม > ร้อยละ 50 = อายุครรภ์ครบกำหนด
        :explode: เซลล์ติดสีฟ้าเป็นไม่ใช่เซลล์ไขมัน
      - 2. การตรวจเพื่อประเมินภาวะการณ์มีชีวิตของทารกในครรภ์
        
        การตรวจดูสีของน้ำคร่ำ ปกติจะมีลักษณะใส สีเหลืองอ่อนคล้ายฟางข้าว
        :pencil2: ถ้าอายุครรภ์ใกล้ครบกำหนด น้ำคร่ำจะขุ่นขึ้น เนื่องจากมีไขมันปนออกมาด้วย
        :pencil2: ถ้าในภาวะขาดออกซิเจน น้ำคร่ำจะมีสีเขียว หรือสีเหลืองน้ำตาล
        
        การตรวจระดับ bilirubin ความเข้มข้นจะลดลงเรื่อยๆ เมื่อ GA มากขึ้น
      - 3. การตรวจหาความผิดปกติทางพันธุกรรม
        
        (ทำระหว่าง GA 14-18 wks. หรือทำให้เร็วที่สุด เพราะถ้าพบความผิดปกติจะได้พิจารณาทำแท้งรักษาก่อน GA 24 wks. )
        
        การตรวจหาระดับ Alpha fetoprotein (AFP) สูงสุดในช่วง wks. ที่ 13 จากนั้นจะค่อยลดลง
        :explode: ถ้า AFP ในน้ำคร่ำสูง อาจมี neural tube defects
        
        การเพาะเลี้ยงเซลล์และตรวจ Karyotyping เพื่อดูความผิดปกติของโครโมโซม
        :explode: ที่พบบ่อย คือ Down's syndrome