Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 5 แนวคิด หลักการการพยาบาลผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน และสาธารณภัย, น.ส…

- - - - “Stay and Stabilize” ให้เวลานานในการดูแลอาการในสถานที่เกิดเหตุและนำการรักษาไปยังสถานที่เกิดเหตุ และนำบริการโรงพยาบาลมาหาผู้ป่วย
    - - “Scoop and run” เวลาสำหรับการประคับประคองอาการในสถานที่เกิดเหตุสั้นและนำผู้ป่วยส่งยังสถานพยาบาลให้เร็วที่สุด และนำผู้ป่วยไปยังโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด
  - - - จุดมุ่งหมาย
        
        เพื่อช่วยชีวิตผู้ป่วยการรักษา จึงมุ่งเน้นแก้ไขอาการที่ปรากฏอันตราย โดยเฉพาะระบบของร่างกายที่มีการล้มเหลว เพื่อแก้ไขภาวะล้มเหลว หรือรักษาสภาพการทำงานของระบบนั้น
    - - จุดมุ่งหมาย
        
        เพื่อดำรงรักษาชีวิต มุ่งเน้นแก้ไขอาการที่ปรากฏในครั้งแรก และการป้องกันไม่ให้เข้าสู่สถานการณ์คับขัน Crisis ในการประคับประคองให้ความสำคัญกับทุกระบบไม่ให้นำสู่สภาวะที่เป็นปัญหาต่อไป
    - - ผู้ป่วยที่สามารถรักษาได้ เช่น ผู้ป่วยที่หมดสติ ผู้ป่วยที่มีระบบการหายใจล้มเหลวเป็นต้น หากไม่ได้รับการรักษาผู้ป่วยจะเสียชีวิตในอัตราสูง
      - ผู้ป่วยที่มีอัตราตายสูง เช่น ผู้ป่วย Septic Shock หากไม่ได้รับการรักษา ผู้ป่วยจะเสียชีวิตในอัตราสูง
      - ผู้ป่วยที่มีแนวโน้มที่จะมีอาการรุนแรง เช่น ผู้ป่วย myocardialin farction ต้องการการเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
      - ผู้ป่วยที่อัตราตายสูง แม้จะได้รับการรักษา เช่น ผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย
  - - - กลุ่มอาการไม่รุนแรง หากผู้ป่วยเดินได้อาจถือว่าอาการไม่หนัก
      - กลุ่มอาการหนัก ต้องหามนอนหรือนั่งมาอาการแสดงยังคลุมเครือต้องใช้การตรวจอย่างละเอียด
      - กลุ่มอาการหนักมาก หรือสาหัสต้องการการรักษาโดยด่วนหรือช่วยชีวิตทันทีกลุ่มผู้ป่วยเสียชีวิตเป็นกลุ่มที่หมดหวังในการรักษา
- - - - "เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติหรือโดยมนุษย์อย่างทันทีและทำให้ระบบการดูแลรักษาที่มีอยู่เดิมชะงักลงหรือเพิ่มความต้องการในการปฏิบัติงานขององค์กร เหตุการณ์เช่นเดียวกันแต่เกิดในที่ห่างไกลหรือชนบทซึ่งอาจถือว่าเกินกำลังของโรงพยาบาลแห่งนั้นและต้องการความช่วยเหลือจากนอกโรงพยาบาลก็ถือว่าเป็นภัยพิบัติ"
      - ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับสาธารณภัย / ภัยพิบัติ (Disaster)
        
        ภัย (Hazard) หมายถึง เหตุการณ์หรือปรากฏการณ์ใด ๆ ที่สามารถที่ทำให้เกิดอันตรายต่อชีวิตความเสียหายต่อทรัพย์สินความเป็นอยู่ และสิ่งแวดล้อม
        
        สาธารณภัย / ภัยพิบัติ (Disaster) หมายถึง ภัยที่เกิดขึ้นไม่ว่าจะเกิดจากธรรมชาติหรือจากการกระทำของมนุษย์แล้วก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิต
      - ประเภทของภัยพิบัติ
        
        ภัยที่เกิดจากธรรมชาติ (Natural Disaster)
        
        ภัยที่เกิดจากมนุษย์ (Man-made Disaster)
      - การจัดระดับความรุนแรงของสาธารณภัยทางสาธารณสุข
        
        ความรุนแรงระดับที่ 1 : สาธารณภัยที่เกิดขึ้นทั่วไปหรือมีขนาดเล็ก
        
        ความรุนแรงระดับที่ 2 : สาธารณภัยขนาดกลาง หน่วยงานสาธารณสุขระดับอำเภอไม่สามารถจัดการได้
        
        ความรุนแรงระดับที่ 3 : สาธารณภัยขนาดใหญ่ ที่มีผลกระทบรุนแรงกว้างขวาง
        
        ความรุนแรงระดับที่ 4 : สาธารณภัยขนาดใหญ่ ที่มีผลกระทบรุนแรงยิ่ง
    - - ภัย (Hazard) หมายถึง เหตุการณ์หรือปรากฏการณ์ใด ๆ ที่สามารถที่ทำให้เกิดอันตรายต่อชีวิตความเสียหายต่อทรัพย์สินความเป็นอยู่ และสิ่งแวดล้อม
      - อุบัติเหตุกลุ่มชน/อุบัติภัยหมู่ (MASS CASSUALTIES)
        
        อุบัติเหตุที่เกิดกับคนจำนวนมาก ได้รับการเจ็บป่วยจำนวนมาก เกินขีดความสามารถปกติที่โรงพยาบาลจะให้การรักษาพยาบาลได้ ทำให้โรงพยาบาลไม่สามารถปฏิบัติภารกิจ
      - ลักษณะสำคัญ
        
        เกิดการบาดเจ็บหรือการเจ็บป่วยของประชาชนจำนวนมาก
        
        มีการทำลายของทรัพย์สินหรือสิ่งแวดล้อม
        
        ทรัพยากรที่มีอยู่ในภาวะปกติไม่เพียงพอที่จะนำมาใช้ควบคู่สถานการณ์
        
        ระบบและกลไกปกติของสังคมถูกทำลายหรือไม่เพียงพอที่จะควบคุมสถานการณ์ได้
      - ประเภทของอุบัติภัยหมู่แบ่งตามขีดความสามารถของสถานพยาบาล
        
        Multiple casualties ทั้งจำนวนและความรุนแรงของผู้ป่วยไม่เกินขีดความสามารถของโรงพยาบาล ผู้ป่วยที่มีภาวะคุกคามต่อชีวิต (life Threatening) จะได้รับการรักษาก่อน
        
        Mass casualties ทั้งจำนวนและความรุนแรงของผู้ป่วยเกินขีดความสามารถของโรงพยาบาลและทีมผู้รักษา ผู้ป่วยที่มีโอกาสรอดชีวิตมากที่สุด โดยใช้เวลาและทรัพยากรน้อยที่สุดจะได้รับการรักษาก่อน
  - - - D – Detection คือ การประเมินสถานการณ์ว่าเกินกำลังหรือไม่
      - I - Incident command คือ ระบบการบัญชาเหตุการณ์และผู้ดูภาพรวมของการปฏิบัติการทั้งหมด
      - S – Safety and Security คือ การประเมินความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงานในที่เกิดเหตุ
      - A – Assess Hazards คือ การประเมินสถานที่เกิดเหตุเพื่อระแวดระวังวัตถุอันตรายต่าง ๆ ที่อาจเหลือตกค้างในที่เกิดเหตุ
      - S – Support คือ การเตรียมอุปกรณUและทรัพยากรที่จำเป็นต้องใช้ในที่เกิดเหตุ
      - T – Triage/Treatment คือ การคัดกรองและให้การรักษาที่รีบด่วนตามความจำเป็นของผู้ป่วย
      - ID-me (Immediate, Delayed, Minimal, Expectant) ได้อย่างรวดเร็ว
      - E – Evacuation คือ การอพยพผู้บาดเจ็บระหว่างเหตุการณ์
      - R – Recovery คือ การฟื้นฟูสภาพหลังจากเกิดเหตุการณ์
  - - - ป้องกันและลดความรุนแรงของการบาดเจ็บหรือเจ็บป่วย
      - มุ่งเน้นด้านการพยาบาลฉุกเฉินแก่ผู้ประสบภัยจำนวนมากในขณะเกิดภัย
      - การฟื้นฟูสภาพร่างกายและจิตใจของผู้ประสบภัยและญาติ
- - - - วิธีการเปิดทางเดินหายใจแบบ Triple airway maneuver เป็นการเปิดทางเดินหายใจในกรณีที่วิธีการดังกล่าวข้างต้นไม่มีประสิทธิภาพในผู้ป่วยที่หมดสติบางคน
      - วิธีการเปิดทางเดินหายใจแบบ jaw-thrust maneuver เป็นอีกทางเลือกสำหรับผู้ที่มีความชำนาญมากขึ้น ใช้ในกรณีมีการอุดกั้นทางเดินหายใจมาก ทำให้กระดูก hyoid ถูกยกขึ้นโดยตรง และดึงลิ้นออกมาห่างจากผนังด้านหลังของลำคอ ใช้ในกรณีที่ไม่สามารถ
      - วิธีการเปิดทางเดินหายใจแบบ modified jaw-thrust maneuver เป็นการเปิดทางเดินหายใจเช;นเดียวกับการทำ jaw-thrust maneuver without Head-tilt ใช้ในกรณีสงสัยมีการบาดเจ็บบริเวณต้นคอ
      - วิธีการเปิดทางเดินหายใจแบบ Head-tilt Chin-lift maneuver วิธีนี้จะทำให้คอของผู้ป่วยยืดออกได้มากที่สุดและช่วยให้ขากรรไกรล่างถูกดันมาด้านหน้าพร้อมกับกระดูก hyoid ซึ่งจะดึงลิ้นและฝาปิดกล่องเสียงให้ลอยขึ้นมา ผ่านทางกล้ามเนื้อ geniohyoid และ hyoepiglottic ligament วิธีนี้เป็นวิธีที่ง่ายที่สุดควรทำเป็นอันดับแรก
  - - - History ประวัติและ Mechanism of Injury อาจได้จากตัวผู้ป่วยเอง หรือผู้นำส่ง ซึ่งสรุปได้เป็นคำย่อคือ AMPLE
        
        Allergies ประวัติการแพ้ยา สารเคมีหรือวัตถุต่าง ๆ
        
        Medication ยาที่ใช้ในปัจจุบัน
        
        Past illness/ Pregnancy การเจ็บป่วยในอดีตและการตั้งครรภ์
        
        Last meal เวลาที่รับประทานอาหารครั้งล่าสุด
        
        Event/ Environment related to injury อุบัติเหตุเกิดขึ้นได้อย่างไร รุนแรงเพียงใดสถานการณUสิ่งแวดล้อมขณะเกิดเหตุเป็นอย่างไร