Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Hoofdstuk 5: De Koude Oorlog B. Volop Koude…
Hoofdstuk 5: De Koude Oorlog
B. Volop Koude Oorlog: uitbreiding en kenmerken
De Koude Oorlog werd warm in Azië
2 grootmachten deden er alles aan om zoveel mogelijk landen in hun kamp te houden
Amerikanen ->
dominotheorie:
elk land dat communistisch werd zou andere landen besmetten
invloed van de 'besmette' landen -> zo snel mogelijk worden ingedamd ->
containmentpolitiek
strijd tussen VS en USSR leidde tot enkele
'proxy wars'
of 'oorlogen bij volmacht' -> elkaar niet rechsteeks bekampten maar via lokale actoren steun boden
Proxy-wars en dekolonisatie
Europa verloor rechtstreekse invloed over het (buitenlandse) beleid van de ex-kolonies
status hoog als supermacht te houden + om te beletten dat tegenstanders hun invloedssferen uitbreiden -> boden SU + VS financiële en militaire steun aan ex-kolonies
pas onafhankelijke landen verenigden zich op hun beurt in de
niet-gebonden landen
-> proberen buiten de Koude Oorlog te blijven
Naar een vreedzame co-existentie
1953 stierf Stalin -> nieuwe leider:
Chroesjtsjov
Chroesjtsjov gaf kritiek op Stalin
destalinatie:
standbeelden verdwenen, straatnamen werden aangepast -> we moeten af van de diktatuur
vreedzame coëxistentie:
de machtsblokken leefden samen naast elkaar -> bleef tot het einde van de oorlog
-> echter geen einde aan wederzijdse achterdocht, machtsconflicten en geweld
1956 rellen in Polen en in Hongarije -> opstandelingen willen meer democratie en economische vrijheid
Franse en Britse troepen probeerde met hulp van Israël controle over Suezkanaal te krijgen -> USSR steunde Egypte -> VS steunde Israël + veroordeelde neokoloniale politiek van Groot-Brittannië en Frankrijk
Neokolonialisme
is de exploitatie waar rijke landen zich schuldig aan maken ten aanzien van zelfstandig geworden vroegere koloniale gebieden.
oprichting Berlijnse muur 1961 -> 1ste politieke uitdaging voor J.F Kennedy -> DDR liep leeg -> communistisch zagen pas afgestuurde Oost-Duitsers het 'arbeidsparadijs' verlieten
De Wapenwedloop
USSR heeft eigen atoombommen + bouwde aan waterstofbommen -> paniekgolf doorheen de VS -> VS bezit minder atoomkoppen dus moeten veel atoomschuilkelders bouwen -> kinderen leerden op school wat te doen bij een atoomaanval
USSR voorgesteld ontwapenen van de wereld (bv: niet-aanvalsverdrag tussen NAVO en Warschaupact) + verbod gebruik atoom- en waterstofbommen + stopzetten van alle proefexplosies -> Westen niet akkoord gegaan
USSR sateliet in baan om aarde lanceren ->
'missile gap'
(= achterstand) van VS een feit -> VS reageerde op Spoetnikprogramma door eigen kunstmaan te lanceren:
de Explorer
beide grootmachten bezaten ICBM's:
Intercontinental Ballistic Missiles
-> onbemande raketten met een intercontinentale aanvalsradius die voorzien konden worden van atoomknoppen
door ICBM voordeel van VS weg -> onbereikbaarheid valt weg
MAD-principe: Mutual Assured Destruction
-> kernwapens hoefden niet gebruikt te worden maar dienden enkel om de vijand af te schrikken -> als je aanvalt moet je weten dat je hetzelfde of zelfs meer terug krijgt dus je moet genoeg hebben voor een
second strike capacity
Bewondering voor de Russen
lancering Spoetnik II werd ook Laika de hond mee de ruimte ingestuurd -> gestorven door stress en oververhitting
1961 1ste man naar de ruimte gestuurd -> enkele baan om de aarde en keerde levend terug -> Sovjet-Unie staat stapje voor op de Amerikane