Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Bacterial Disease - Coggle Diagram

- - - - การก่อโรค >> โรคบาดทะยัก (Tetanus)
      - ▪ เกิดจากบาดแผลขนาดเล็ก หรือรอยถลอก ที่ปนเปื้อนสปอร์
        ของเชื้อ C. tetani จากดิน หรือจากการสัมผัสสิ่งสกปรก
        ▪ toxin เข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง
        ▪ เชื้อแบ่งตัวได้ดีในสภาพเนื้อตาย แผลลึก และแผลที่มีดินติด
        ▪ ทางเข้าของเชื้อ คือ บาดแผลฉีกขาด การติดเชื้อหลังคลอด
        และการตัดสายสะดือทารก
      - อาการและอาการแสดง
        
        อาการขากรรไกรแข็ง : เนื่องจากการหดตัวของของกล้ามเนื้อเกี่ยวกับการเคี้ยว
        
        อาการชักกระตุก : เนื่องจากได้รับการกระตุ้นจากสิ่งแวดล้อมภายนอก เช่น แสง เสียง การสัมผัส
        
        อาการหลังแข็งแล้วแอ่นไปข้างหน้า : เวลานอนจะมีส่วนศีรษะและแขนที่แตะที่นอน ขาทั้งสองข้างเหยียดตรง
  - - - การก่อโรค
        
        Clostridial Food Poisoning
        
        ▪ อาการและอาการแสดง >> ปวดท้องรุนแรง คลื่นไส้ และท้องร่วง (ไม่มีไข้ และไม่อาเจียน)
        ▪ เกิดขึ้นหลังจากกินอาหาร 8-24 ชม.
        
        โรคก๊าซแกงกรีน หรือโรคเนื้อตายเน่า
        (Gas Gangrene/Myonecrosis)
        สาเหตุ>> บาดแผลจากอุบัติเหตุ >> บาดแผลอยู่ในสภาพไร้อากาศ >> เชื้อเจริญได้ดี
        อาการและอาการแสดง
        
        บริเวณรอบแผลบวมน้ำมีตุ่ม มีของเหลวไหลซึมออกมา
        
        แผลบริเวณกล้ามเนื้อบวมเป็นสีม่วงคล้ำ มีก๊าซ และของเหลวสะสม
        
        แผลถูกล้อมรอบด้วยพังผืด เกิดความดันเพิ่มขึ้น ขาดเลือด และกล้ามเนื้อตาย
  - - - การก่อโรค
        
        Foodborne Botulism
        
        สาเหตุ>> รับประทานอาหารที่ผ่านขบวนการถนอมอาหาร
        ที่มีการบรรจุไม่ได้มาตรฐาน เช่น อาหารกระป๋อง ผัก/ผลไม้กระป๋อง
        
        botulinum toxin
        
        อาการและอาการแสดง >> ระยะฟักตัว 12-36 ชั่วโมง >>
        อ่อนเพลีย ปวดท้อง เวียนศีรษะ กระหายน้ำ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก
        อาการทางประสาท : นัยน์ตาพร่า เห็นภาพซ้อน กล้ามเนื้ออ่อนแรง
        กลืนอาหารลำบาก พูดลำบาก หายใจลำบาก
        ** อาจเสียชีวิตภายใน 1 วัน
        
        Wound Botulism
        
        Infantile Botulism
        
        พบในทารกอายุ 6 สัปดาห์ – 6 เดือน
        
        อาการเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน
        ▪ อาการ >> ท้องผูก เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย
        ดูดกลืนลำบาก ร้องไห้เสียงเบา และคออ่อนพับ
- - - - ▪ ระยะฟักตัว : ประมาณ 10-90 วัน (เฉลี่ย ~ 3 สัปดาห์)
      - ▪ การเกิดโรค แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ
        
        ซิฟิลิสที่เกิดขึ้นภายหลัง (Acquired syphilis)
        : ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ >> เชื้อเข้าสู่ร่างกาย
        ทางผิวหนังที่มีแผล รอยถลอก หรือเยื่อเมือกของอวัยวะสืบพันธุ์
        
        ซิฟิลิสแต่ก าเนิด (Congenital syphilis)
        : มารดาติดเชื้อซิฟิลิสขณะตั้งครรภ์
        (เชื้ออยู่ในกระแสเลือด >> ผ่านรก >> ทารกในครรภ์)
- - - - การก่อโรค
        
        เชื้อสร้าง Enterotoxin >> Food Poisoning
        
        ▪ heat stable enterotoxin : มีอาการอาเจียน
        
        ▪ heat labile enterotoxin : ท้องร่วง
        
        ตาอักเสบ (Panophthalmitis)
        
        ▪ แหล่งของเชื้ออยู่ในสิ่งของที่ปนเปื้อนกับดิน >> แพร่เข้าตา
        
        ▪ เชื้อลุกลามอย่างรวดเร็ว >> ท าลายเนื้อเยื่อเรตินา้ >>
        สูญเสียการมองเห็นภายใน 48 ชม.
- - - - การก่อโรค
        
        การติดเชื้อที่ผิวหนัง
        
        ▪ ฝีและฝีฝักบัว (furuncles and carbuncles) : ผิวหนังชั้นนอกอักเสบ
        ทำให้เกิดหนอง / ฝีฝักบัวมักเกิดที่คอหรือหลังส่วนบน โดยจะมี
        ปริมาณมากกว่าฝีธรรมดา และแพร่กระจายไปลึกกว่า
        
        ▪ โรคผิวหนังหลุดลอก (scalded skin syndrome)
        ** Staphylococcal scalded skin syndrome (SSSS)
        ** Ritter’ disease
        
        ▪ โรคผิวหนังเป็นตุ่มพุพอง (impetigo)
        
        ไขกระดูกอักเสบ (osteomyelitis)
        
        ในเด็กชายอายุต่ำกว่า 12 ปี
        
        โพรงข้อต่อมีหนอง (pyoarthrosis)
        
        หลังจากการทำศัลยกรรมกระดูก >> เกิดการติดเชื้อ
        ระหว่างการฉีดสารบางชนิดเข้าไปในข้อต่อ
        
        อาหารเป็นพิษ (Food poisoning)
        
        การกินอาหารที่ปนเปื้อน enterotoxin ของเชื้อ
        
        ลพไล้อักเสบ (enterocolitis)
        
        คนไข้ในโรงพยาบาลที่ normal flora ในลำไส้ ถูกยับยั้ง
        การเจริญด้วย antibiotic ที่ออกฤทธิ์กว้าง (broad spectrum antibiotics)
        
        ช็อก (Toxic Shock Syndrome, TSS)
        
        ในผู้หญิงที่ใช้ผ้าอนามัยแบบสอด
  - - - การก่อโรค >> พบเชื้อตามผิวหนัง
        
        ติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะของผู้หญิง
        ** ไม่ค่อยพบการติดเชื้อในผู้ชาย
      - อาการและอาการแสดง >> ปวดเวลาถ่ายปัสสาวะ
        มีหนอง และมีเชื้อจำนวนมากในปัสสาวะ
- - - - ▪ พบในทารกแรกเกิด หญิงตั้งครรภ์ ผู้สูงอายุ และคนไข้ภูมิคุ้มกันต่ำ
      - ▪ ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ โลหิตเป็นพิษ และสมองอักเสบ
- - - - การก่อโรค >> โรคปอดบวม / ปอดอักเสบ
        (Pneumonia / Pneumonitis)
      - ▪ ภาวะที่ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต่ำลง >> ภาวะภูมิแพ้ Alcoholism
        การระคายเคืองทางเดินหายใจ ความเป็นพิษของยากดการทำงานของ
        phagocyte
      - อาการและอาการแสดง
        
        ▪ มีไข้ ไอ เจ็บหน้าอกรุนแรง มีเสมหะเป็นสีสนิมหรือสีน้ าตาล
        และมีเลือดปน
        ▪ เหงื่อออกมาก ชีพจรเต้นเร็ว หายใจล าบาก
        ▪ มีหนองในช่องปอด
        ▪ Bacteremia
        ▪ มีการติดเชื้อไปสู่ส่วนอื่น : โพรงจมูก หูส่วนกลาง เยื่อหุ้มสมอง
    - - การก่อโรค >> 1. โรคไฟลามทุ่ง (Erysipelas) : เกิดการติดเชื้อที่ผิวหนังอย่างรุนแรง
      - อาการและอาการแสดง >> เกิดรอยแผลตามใบหน้าและขา ผิวหนังจะเป็นสีแดงคล้ำ บวมน้ำ
        และเป็นตุ่ม
      - โรคคออักเสบเฉียบพลัน (Acute pharyngitis)
      - อาการและอาการแสดง >>
        ▪ เจ็บคอ (อาการเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน)
        ▪ กลืนน้ำลายแล้วรู้สึกเจ็บคอ มีไข้
        ▪ คอหอย และต่อมทอนซิลแดง มีหนองที่ต่อมทอนซิล ลิ้นไก่บวมแดง
        ▪ ต่อมน้ำเหลืองข้างคอโต และกดเจ็บ
        ▪ ในเด็กมักพบอาการปวดศีรษะ และอาการในระบบทางเดินอาหาร
        (เช่น ปวดท้อง และอาเจียน)
    - - อาการและอาการแสดง >> Bacteremia >> ภาวะโลหิตเป็นพิษในทารกแรกเกิด
        ▪ ปอดบวม เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ไขสันหลังอักเสบ
        ▪ ติดเชื้อที่ผิวหนัง เยื่อบุหัวใจอักเสบ หูอักเสบ ข้ออักเสบ
      - การก่อโรค >> พบเชื้อบริเวณ pharynx ทางเดินอาหาร ช่องคลอด
        ▪ 15-20% ของหญิงตั้งครรภ์อาจเป็นพาหะของเชื้อนี้ และอาจถ่ายทอดไปยังเด็กแรกเกิด
    - - การก่อโรค >> โรคฟันผุ (decayed teeth)
      - ▪ พบเชื้อใน nasopharynx ในปาก รอยแยกของช่องเหงือก
    - - การก่อโรค >> เป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คน >> ถ่ายทอดสู่คนโดยการสัมผัสโดยตรง และ
        การกินอาหารสุกๆดิบๆ
        ▪ ระยะฟักตัว 2-3 วัน
        ▪ Sepsis / Streptococcal Toxic Shock Syndrome (STSS)
      - อาการและอาการแสดง >> เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ข้ออักเสบ ม่านตาอักเสบ
        ▪ มีไข้ หนาวสั่น หอบเหนื่อย คลื่นไส้ ปวดศีรษะ สูญเสียการได้ยิน >> หูหนวก (ไข้หูดับ)
        ▪ Bacteremia >> อาจมีอาการรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต
- - - - Mycobacterium tuberculosis
        
        การก่อโรค >> วัณโรค (Tuberculosis)
        
        ▪ เกิดได้กับทุกส่วนของร่างกาย โดยเฉพาะที่ปอด >> วัณโรคปอด
        (Pulmonary tuberculosis)
        
        ▪ เกิดจากการหายใจสูดดมเอาละอองของเชื้อเข้าไป
        
        ▪ กลุ่มเสี่ยง >> ประชากรอาศัยอยู่หนาแน่น มีการระบายอากาศไม่ดี
        ผู้ที่ติดสุรา รับสารอาหารไม่ครบถ้วน อดนอน เครียดต่อการท างาน
        
        ▪ เด็กทารก และผู้มีอายุ 16-21 ปี มีความเสี่ยงต่อการติดโรคได้ง่าย
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ▪ เชื้อกระจายไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกายหลังจากเกิดภาวะ Bacteremia
        
        ▪ การติดต่อ : การไอ และจากเสมหะ
        
        ▪ เยื่อหุ้มปอดอักเสบ เจ็บหน้าอก ไอ มีไข้ตอนบ่าย
        เหงื่อออกตอนกลางคืน เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
        
        ▪ สร้างภูมิต้านทาน : ฉีดวัคซีน BCG
    - - Mycobacterium leprae
        
        การก่อโรค >> โรคเรื้อน (Leprosy หรือ Hansen's disease, HD)
        
        อาการและอาการแสดง >> อาการทางผิวหนัง
        เส้นประสาทส่วนปลาย เยื่อบุทางเดินหายใจส่วนบน
        
        อาการทางระบบประสาท
        
        1) เส้นประสาทรับความรู้สึกจะถูกทำลาย
        green_cross:อาการชา สูญเสียการรับความรู้สึก
        2) เส้นประสาทควบคุมกล้ามเนื้อถูกทำลาย
        กล้ามเนื้อลีบ และเกิดอัมพาตของกล้ามเนื้อตามมือ
        เท้า ใบหน้า
        3) เส้นประสาทอัตโนมัติที่ควบคุมหลอดเลือดและต่อมเหงื่อ
        ถูกทำลาย เหงื่อไม่ออก ผิวหนังแห้ง ขนร่วง หลอดเลือดตีบ
- - - - ▪ เป็นแผ่นเยื่อมีความเหนียวมากและลอกออกยาก
      - ▪ พบบริเวณต่อมทอนซิล >> แพร่สู่โพรงจมูก
        กล่องเสียง และหลอดลม
      - ▪ toxin แพร่เข้าสู่ร่างกายทางกระแสเลือด : Bacteremia
      - ▪ แผ่นเยื่อไปปิดกั้นทางเดินหายใจ >> หายใจไม่ออก
        (ต้องช่วยหายใจโดยการเจาะคอ)