Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

VỢ CHỒNG A PHỦ (P2) - Coggle Diagram

- - - - Tiếng sáo xuất hiện ở ngoài đầu núi “Ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng ai thổi sáo rủ bạn đi chơi”
      - Hình ảnh tiếng sáo:
        
        Âm thanh của kỉ niệm, hồi ức do “Mị thổi sáo giỏi.”
        
        Lời bài nhạc của tiếng sáo: gợi nhớ về thanh xuân, về tình yêu, sự tự do, quyền tự chủ, tự quyết về cuộc đời của mình.
      - Tác giả miêu tả không gian đối lập ngoài đầu núi và trong phòng Mị: "sặc sỡ", "cười ầm trên sân chơi" >< "tiếng sáo vọng lại”, "tiếng chó sủa xa xa"
      - → Tiếng sáo xuất hiện báo hiệu đêm tình mùa xuân đã đến, đồng thời cũng đánh thức tâm hồn Mị: Mị vẫn "còn trẻ", vẫn có thể "đi chơi"
      - → Khơi dậy cảm xúc trong Mị: lần đầu tiên Mị nhớ ra thứ thuộc về bản thân trước kia "nhẩm thầm lời bài hát" . Dùng mọi giác quan để cảm nhận không khí của đêm tình mùa xuân => trở lại với bản ngã của một con người, có khát khao được sống, được tự do
    - - Tác giả đã dùng hình ảnh đối lập:
        
        Người nhảy đồng, người hát, có người uống rượu
        
        Mị thì ngồi trơ không được tham gia, hồi tưởng, dụng các từ như "Lén", "hũ rượu", "uống ực", "bát" để miêu tả chi tiết hành động uống rượu của Mị
        
        => Nổi bật hoàn cảnh khốn khổ của Mị khi về làm dâu
        
        => Hình ảnh Mị vừa đẹp, vừa hiu quạnh, mang cảm giác man mác buồn
      - Rượu là thứ duy nhất có thể đưa Mị trở về mùa xuân tươi đẹp năm xưa, náo nức, để từ đó Mị có thể nửa tỉnh nửa mơ hoà mình vào không khí đông vui trước mắt mà mình không được phép hưởng
      - Hành động "uống ực từng bát" cho thấy Mị thèm khát hương vị cuộc sống thời thanh xuân của mình như thế nào
      - Hành động Mị "lén lút uống rượu" càng củng cố cho việc Mị muốn được trở lại thành con người, khao khát ấy đã đạt đến cực độ khi Mị "uống ực từng bát", chứ không phải nhâm nhi thưởng thức hương vị rượu từ từ như bao "con người" khác.
      - → Mị khao khát, Mị nhớ lại những hình ảnh tuyệt vời nhất của ngày xưa mà chỉ có men rượu mới dẫn Mị đến với thế giới ngọt ngào ấy.
    - - Hình ảnh ẩn dụ: Căn buồng là không gian nhỏ bé, “kín mít”, đối lập với cái giàu có, tấp nập của nhà thống Lí Pá Tra, "lòng đột nhiên vui sướng", "phơi phới"
      - "ngồi trơ", "Chẳng năm nào A Sử cho Mị đi, Mị cũng chẳng buồn đi", "thấy phơi phới trở lại", "Mị vẫn còn trẻ, Mị vẫn muốn đi chơi", "Nếu có năm chiếc lá ngón trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay"; "Nhớ lại, chỉ thấy nước mắt ứa ra"
      - => Tác giả không sử dụng những tính từ để miêu tả tâm trạng của Mị và dựa vào những hành động cụ thể để cho thấy sự chuyển biến tâm lý.
      - → Nỗi tủi thân của một cô gái đã từng có tất cả: tình yêu, tuổi trẻ, nhưng cuối cùng lại trở thành cô con dâu gạt nợ, sống với người chồng không tình yêu, không hạnh phúc mà còn là kiềm hãm, giam cầm cuộc đời Mị
      - → Muốn chết là biểu hiện của sự khao khát sống, là đang vô cùng đau xót, tủi hờn. Nhà văn đang xây dựng hình ảnh Mị bắt đầu ý thức được về giá trị bản thân, khát khao yêu đương và tự do được thổi bùng lên, ý thức phản kháng quay trở về
    - - "Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng": trong tâm thức Mị muốn đứng lên, phá tan màn đêm u tối, mở ra tương lai cho chính mình
      - "Trong đầu Mị đang rập rờn tiếng sáo", “Mị với tay lấy cái váy hoa", "Mị rút thêm cái áo" => Miêu tả bằng những cụm từ ngắn gọn, xúc tích, nối tiếp nhau như ngụ ý trạng thái đang say rượu của Mị, không có ý thức tỉnh táo, chỉ hành động theo bản năng muốn nhanh chóng được đi chơi
      - Tiếng sáo lại được nhắc đến như gợi nhớ lại kỉ niệm, là chất xúc tác thôi thúc Mị đi tìm niềm hạnh phúc và yêu thương
      - → Việc sửa soạn để đi hội giống như hành động Mị đã muốn làm từ lâu, là khao khát, bản năng của Mị thôi thúc Mị trong trạng thái không tỉnh táo
      - → Niềm khao khát đã thôi thúc Mị sửa soạn bước ra bên ngoài, nhưng Mị đã im lặng quá lâu nên không thể nói nữa
    - - Hành động của A Sử: "bước lại, nắm Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị", "tóc Mị xõa xuống, A Sử quấn luôn tóc lên cột, làm cho Mị không cúi không nghiêng đầu được nữa", "A Sử tắt đèn , đi ra, khép cửa buồng lại"
      - => Nhà văn đã sử dụng rất nhiều dấu phẩy và dấu chấm để miêu tả hành động ấy khiến cho người đọc cảm nhận được sự thô bạo và quyết liệt, không chút do dự của A Sử khi trói người vợ của mình. Qua ấy ta lại càng thấy A Sử dành cho Mị càng không phải là tình cảm vợ chồng yêu thương
      - Mị "nín khóc", "bồi hồi", "nồng nàn tha thiết nhớ", "lúc mê, lúc tỉnh", "như không biết mình đang bị trói", "Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi."
      - => Ngay cả khi cô bị trói đứng thì âm thanh của tiếng sáo như ma lực làm bùng cháy trong Mị niềm khao khát yêu, khao khát sống. Nó thôi thúc Mị, khiến Mị vùng bước đi, quên thực tại đau khổ trước mắt. Nhưng cũng chính lúc này, khi “vùng bước đi” theo tiếng sáo, sợi dây trói thắt vào “tay chân đau không cựa được”
      - → Mị như quên hẳn mình đang bị trói, quên những đau đớn về thể xác, Mị trở lại với hiện thực phũ phàng, nghiệt ngã. Lòng Mị đau đớn, thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa
- - - - Bối cảnh: "Những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn"
      - Cuộc sống đọa đày trong nhà thống lí vẫn tiếp diễn => biến Mị trở thành một cô gái câm lặng trước mọi sự việc
      - Mị "thản nhiên" hành động theo bản năng "thản nhiên thổi lửa, hơ tay", "Nếu A Phủ là cái xác chết đứng đấy, cũng thế thôi." => như một người vô hồn, không quan tâm để ý xung quanh
      - Mị không quan tâm mọi thứ diễn ra xung quanh mình như thế nào => tâm hồn Mị như bị tê dại khi nhìn thấy A Phủ bị đánh đập hay bản thân cũng bị A Sử đánh ngã.
      - => Đối với Mị thì việc A Phủ bị đánh đã trở nên quá bình thường nhưng không phải là không có sự rung cảm vì chính Mị cũng là bị những điều tương tự nên phần nào Mị vẫn thương cảm cho bản thân mình nhiều hơn
      - Tuy là thản nhiên nhưng có lẽ trong lòng Mị vẫn có một nỗi sợ vô hình. Mị sợ bản thân rét lạnh trong đêm mùa đông nên mỗi đêm đều tìm đến bếp lửa => cách duy nhất để Mị có thể chứng minh rằng mình vẫn còn cảm nhận được thể xác này vẫn còn sống.
      - => Hành động đó cứ lặp đi lặp lại, không có sự thay đổi như nói rằng giờ đây, người tên Mị đó chỉ là một cái xác vô hồn, sống không biết ngày mai sẽ như thế nào, không có mục đích vì chỉ bị cuốn vào vòng luẩn quẩn của các việc hầu hạ chồng, bị đánh đập
      - → Nhà văn miêu tả Mị một cách rất tự nhiên và chân thực. Không đi sâu vào diễn biến tâm trạng nhưng qua hành động, người đọc vẫn hiểu được suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật.
    - - “Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở, một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại”.
      - Mị nhớ lại đêm năm trước A Sử trói Mị: “chúng nó bắt trói đến chết người đàn bà ngày trước cũng ở trong cái nhà này”, “Chúng nó thật độc ác”, "Ta là thân đàn bà ", "bắt trình về làm ma", "đợi ngày rũ xương" => Liên tưởng đến quá khứ để nói về thực tại
      - "Người kia việc gì mà phải chết thế.": Những ý thức phản kháng bắt đầu nhen nhóm trong Mị, cứu A Phủ cũng như là cứu lấy một mảnh đời không đi vào vết xe đổ của mình.
      - => Nhấn mạnh sự đồng cảm của Mị đối với A Phủ và bất bình trước sự tàn nhẫn của nhà chồng; là tiền đề giải thích cho hành động giải cứu của Mị sau này.
      - Một loạt nét tâm lí ấy thúc đẩy Mị đến với hành động
        
        Sử dụng trực tiếp suy nghĩ của Mị để miêu tả tâm trạng
        
        Điệp từ: "nó bắt trói...", "chết..."
        
        Sử dụng từ cảm thán "trời ơi": nhấn mạnh cảm xúc của Mị
        
        Nhà văn sử dụng nhiều hình ảnh miêu tả nội tâm của Mị thông qua đối thoại và độc thoại
      - Giọt nước mắt vừa thể hiện cảm xúc của A Phủ khi cái chết đang cận kề mà còn mang đến sức sống mãnh liệt cho Mị: góp phần quan trọng trong việc thể hiện chủ đề tư tưởng của tác phẩm. Hình ảnh đó cũng thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc khi nhà văn đã đồng cảm sẻ chia với những bất hạnh của con người.
      - → Nhà văn không để cho nhân vật của mình rơi vào “bước đường cùng” mà giúp cho họ một hướng đi khi đã giúp họ có những thay đổi trong tình cảm và nhận thức. Giọt nước mắt của A Phủ đã tác động đến nhận thức và tình cảm của Mị.
    - - Hình ảnh: trong căn nhà tối, Mị dùng con dao nhỏ lén lút cắt từng nút thắt cho A Phủ. Còn A Phủ thì nhắm mắt, thở phè từng hơi, gắng hết những sức lực cuối cùng để vùng lên chạy đi.
      - Tác giả tự sự lại cách Mị cởi trói cho A Phủ đồng thời xen kẽ vào những diễn biến tâm trạng của hai nhân vật, khi thì Mị khi thì A Phủ => làm tăng độ kịch tính cho khung cảnh
      - Tác giả sử dụng những từ ngữ mạnh để miêu tả tâm trạng nhân vật như "vùng lên", "khuỵu xuống", "thở phè", "hốt hoảng", "thì thào" => sự sợ hãi song hành cùng ý chí sinh tồn của Mị và A Phủ.
      - Khi nói ra câu "Đi ngay", Mị đã cảm thấy nghẹn. Đó là bởi vì Mị biết hành động ấy của Mị có thể để lại những hậu quả gì, Mị nghẹn nhưng Mị không tỏ ra hối hận vì đã cởi trói cho A Phủ => chứng tỏ Mị tình yêu thương và đồng cảm của Mị đối với người gặp phải hoàn cảnh hẩm hiu như mình còn lớn hơn cả ý chí sinh tồn, cứu lấy bản thân.
      - → Mị đã cảm thấy sợ nhưng Mị vẫn quyết định cởi trói cho A Phủ và điều đó thể hiện Mị vẫn là một con người có tình người và lòng yêu thương dù cho suốt bao năm tháng Mị đã sống như một con động vật vô tri vô giác.
    - - Tác giả đã sử dụng những từ ngữ để chỉ quá trình giải thoát của Mị sau khi giải cứu A Phủ:
      - "đứng lặng": Mị quá sợ hãi, như bừng tỉnh sau hành động cởi dây trói cho A Phủ liều lĩnh đó. Mị bắt đầu nghĩ về những ngày tiếp theo sẽ phải gánh chịu hậu quả nặng nề hơn nhưng lại chẳng còn đủ can đảm, theo quán tính khựng lại không dám bước tiếp theo A Phủ trốn thoát.
      - "vụt chạy ra"
        
        Sau khi thấy người đàn ông trước mặt dù đã sức cùng lực kiệt, khuỵu xuống vì đói rét, nhưng vẫn gắng gượng đứng dậy, dùng hết sức bình sinh sinh chạy, lăn xuống dưới sườn đồi để mưu cầu sự sống.
        
        Mị nghĩ thông suốt hơn, ý thức được giá trị của bản thân mình, Mị muốn được đi chơi, Mị muốn được sống như một con người thật sự từ lâu, nhưng trong căn nhà kia Mị không bao giờ được làm người, còn "ở đây thì chết mất".
        
        => Mị “vụt chạy ra”, bỏ trốn khỏi nhà, hiện thực hóa khát vọng tự do.
      - “A Phủ cho tôi đi! Ở đây thì chết mất”: lần thứ hai Mị cất tiếng nói trong đêm đó, cũng là rất lâu rồi Mị có thể nói lại; lần đầu là cứu người (“Đi ngay”), lần hai là cứu mình.
      - => Tính người trở lại, sự tự chủ trở lại, Mị đã lại là một con người thực thụ lấy lại được ý thức và giác quan.
      - Chuỗi hành động liên tục, ngắn gọn súc tích: "vụt chạy", "băng đi", "đuổi kịp", "lăn chạy"
      - Sử dụng câu đơn nhiều cho thấy sự hối hả, gấp rút chạy trốn của Mị và A Phủ.
      - => Trong giây phút ngắn ngủi mà Mị đã có những chuyển biến tâm lí sâu sắc, mang tính quyết định cả cuộc đời về sau.
      - → Đây không phải là hành động mang tính bản năng. Đúng hơn, cùng với sự trỗi dậy của ký ức, khát vọng sống tự do, đã khiến Mị chạy theo người mà mình vừa cứu. Mị giải thoát cho A Phủ và giải thoát cho cả bản thân mình
      - → Hành động táo bạo và bất ngờ ấy là kết quả tất yếu của sức sống tiềm tàng khi người con gái yếu ớt dám chống lại cả cường quyền và thần quyền.