Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบสืบพันธุ์เพศหญิง (Female reproductive system), นางสาวสกุลกานต์ ทาดี …
ระบบสืบพันธุ์เพศหญิง
(Female reproductive system)
มดลูก (Uterus)
มีรูปร่างคล้ายรูปแพร์ ตั้งอยู่ในอุ้งเชิงกราน โดยอยู่หน้าต่อไส้ตรง, หลังต่อไส้ตรง และหลังต่อกระเพาะปัสสาวะ (Urinary bladder)
ส่วนบน (Fundus)
อยู่เหนือต่อมปีกมดลูก
ส่วนตัว (Body)
ถัดจากส่วนบนลงมา
คอคอด (Isthmus)
ส่วนล่างสุดที่ต่อกับปากมดลูก
ผนังมดลูก
มีเนื้อเยื่อ 3 ชั้น
1.เยื่อบุมดลูก (Endometrium)
ผนังชั้นในสุด บุด้วย Simple columnar epi. มีต่อมเป็นท่อเล็กๆ นะมีการเปลี่ยนแปลงตามรอบประจำเดือน สัมพันธ์กับระดับฮอร์โมนของวงจรการเจริญของไข่ชั้น Endometrium
1.Basal layer : เป็นชั้นลึกที่นิดกับชั้นกล้ามเนื้อ พบหลอดเลือดแดง
2.Functional layer : ชั้นในสุดติดโพรงมดลูก หนาและมีการเปลี่ยนแปลงมากในรอบเดือน
2.ชั้นกล้ามเนื้อ (Myometrium)
เป็นชั้นกล้ามเนื้อเรียบที่หนามาก แยกเป็นชั้นๆ โดยชั้นในทอดตามยาว ชั้นกลางเป็นวงรอบ (Middle circular) ชั้นนอกมีทั้งเรียงเป็นวงรอบ/ทอดตามยาวชั้น Myometrium จะหนามากในส่วน Fundus และบางที่ปากมดลูก
3.Perimetrium
เป็น Serosa/Serous membrane ที่เกิดจากส่วนของ Parietal peritoneum ที่วกมาคลุมบนมดลูกและบางส่วนของ Cervix serosa
วงรอบประจำเดือน (Menstrual cycle)
วัยเจริญพันธุ์จะมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาในกรณีที่ไข่ตก มาจากรังไข่ที่ไม่ถูกผสมกับ Sperm การเปลี่ยนแปลงของ Endometrium จะครบรอบเป็นวงจร เรียก วงรอบประจำเดือน แต่ละรอบกินเวลาประมาณ 28 วัน โดยมี 5 ระยะ
1.Menstrual phase
เป็นระยะที่ Functional layer ของผนังมดลูก ชั้น Endometrium ขาดเลือด & O2 มาเลี้ยง
2.Resurfacing phase
เป็นระยะที่ต่อมาจาก Menstrual phase กินเวลาประมาณ 1-2 วัน เซลล์ที่บุต่อม, เซลล์ที่เหลืออยู่ภายในมดลูก จะแบ่งตัวเจริญขึ้นมาแทนผิวหน้า (Free surface) ส่วนที่ฉีกขาดไปในขณะที่ทีประจำเดือนได้ Epithelium ที่คลุมด้านในโพรงมดลูกใหม่ และเลือดจะหยุดไหล
3.Proliferative phase
ประมาณวันที่ 7-14 ของ Menstrual cycle ระยะนี้ผนังมดลูกได้รับการกระตุ้นโดยฮอร์โมน Estrogen ที่สร้างจาก Theca interna ของ Secondary ovarian ในรังไข่ ทำให้ Uterine glands ยาวออกไป Coiled artery เจริญขึ้น
4.Secretory phase
ประมาณวันที่ 15-27 ของ Menstrual cycle จะได้รับอิทธิพลจากฮอร์โมน Progesterone ที่หลั่งจาก Corpus luteum ที่เกิดขั้นหลังการตกไข่
5.Premenstrual phasel / Ischemic phase
ประมาณวันที่ 27-28 ของ Menstrual cycle เป็นระยะก่อนมีประจำเดือน
ปากมดลูก(Cervix)
ในชั้นกล้ามเนื้อมีต่อมน้ำเมือก สำหรับสร้างเมือก มีลักษณะเหนียวข้น
หน้าที่ ป้องกันแบตทีเรียมนช่องคลอด ก่อนมีประจำเดือน มดลูกจะหดรัดตัวทำให้เมือกหลุดออกมาเป็นตกขาว (Leukorrhea)
ช่องคลอด (Vagina)
ช่องคลอดเป็น Elastic muscular tube ผิวในของช่องคลอด เรียก Fornix โดย Posterior formix จะลึกที่สุด ผิวด้านในช่องคลอดมีลักษณะเป็นสันตามขวาง เรียก Rugae ช่องคลอดมีรูเปิดออกสู่ภายนอกที่ Vestibule ที่เรียกว่า Vaginal orifice ซึ่งรอบรูเปิดจะมี Mucous membrane บางๆกั้นคือ เยื่อพรหมจรรย์ (Hymen)
1.ชั้นเยื่อเมือก : ชั้นในสุด เป็นเนื้อเยื่อประสานชนิดหลวม บุด้วย Stratified non keratinized squamous epithelium มีการสะสมของไกลโคเจน ซึ่งเป็นผลของ Estrogen เมื่อเซลล์ของเยื่อเมือกนี้หลุดจะถูกแบคทีเรียย่อยสลายเป็นกรดแลคติก (Lactic acid) ทำให้ช่องคลอดมีฤทธิ์เป็นกรดเล์กน้อย เป็นการช่วยลดการติดเชื้อในช่องคลอด
2.ชั้นกล้ามเนื้อ : เป็นชั้นของกล้ามเนื้อเรียบ เรียงตัวตามยาวเป็นส่วนใหญ่
3.ชั้นเยื่อหุ้ม : เป็นชั้นของ Dense connective tissue
อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
(External genitalia)
ประกอบด้วย : Mons pubis, Labia minora, Labia majora, Vestibule, Clitoris, Greater vestibular glands
เนินหัวเหน่า (Mons pubis)
เป็นผิวหนังนูนอยู่เหนือกระดูกหัวเหน่า (Pubic symphysis) เมื่อเข้าสู่วัยรุ่นจะมีขนขึ้นบริเวณนี้ ในเพศหญิงแนวขนจะเรียงตัวเป็นรุปสามเหลี่ยมมียอดชี้ลงมาทางด้านล่าง ในเพศชายยอดสามเหลี่ยมจะชึ้ขึ้นไปทางสะดือ
แคมใหญ่
(Labia majora)
เป็นรอยนูนของผิวหนัง ทางหลังของรอยนูนทั้งสองแคบ เข้าไปชิดกันที่หน้ารูทวารหนักทางหน้าของรอยนูนกว้าง ประสานกับอีกข้างหนึ่ง เรียก หัวเหน่า
แคมเล็ก
(Labia minora)
เป็นรอยนูนของผิวหนัง แคบกว่า&เล็กกว่าแคมใหญ่ ไม่มีไขมันในเยื่อใต้หนังปลายล่างของแคมเล็ก แนบชิดกับด้านในของแคมใหญ่ ปลายบนจะติดกับ clitoris โดยแยกเป็น 2 แฉก
Clitoris
เป็นตุ่มเล็กๆ เป็นอวัยวะที่เทียบได้กับ Glans penis ในเพศชาย มีโครงสร้างเป็น Erectile tissue มีหลอดเลือดและปลายประสาทรับความรู้สึกมาเลี้ยงจำนวนมาก
Bartholin's gland (Greater vestibular gland)
เป็นต่อมเล็กๆขนาดเท่าเมล็ดถั่วเขียว พบอยู่ 2 ข้างของรูเปิดช่องคลอดต่อมนี้เปรียบเสมือน Cowper's gland ในเพศชาย จะให้ท่อออกมาเปิดที่บริเวณระหว่างเยื่อพมหมจารีย์กับแคมเล็ก
หน้าที่ สร้างเมือกหล่อลื่น และมีฤทธิ์เป็นด่างเพื่อลดความเป็นกรดในช่องคลอด
Vestibule
เป็นบริเวณที่อยู่ระหว่างแคมเล็กทั้ง 2 ข้าง ตั้วแต่ clitoris ลงไปจนถึง Fourchette บริเวณนี้มีรูเปิดท่อต่างๆ ดังนี้
Urethral orifice
รูเปิดของท่อปัสสาวะ อยู่ถัดจาก clitoris ราว 1 CM.
Vagina orifice
รูเปิดของช่องคลอด อยู่ถัดไปอีกมีเยื่อพรหมจารีย์ปิดอยู่
รูเปิดของ Bartholin's gland & Paraurethral gland อย่างละ 1 คู่
เต้านม (Breast)
1.Glandular tissue
ผลิตน้ำนม
2.Lactiferous duct
ท่อนำน้ำนม ออกจาก Glandular tissue ของแต่ละ lobe ของเต้านม
3.Lactiferous sinus
เก็บน้ำนมไว้ชั่วคราว ก่อนออก Nipple
4.Nipple
ปุ่มนูนรูปกรวยเล็ก อยู่บริเวณใจกลางของเต้านม สตรีที่ผ่านการตั้งครรภ์จะมีสีคล้ำ
5.Areola
เป็นพื้นที่วงกลมรอบ Nipple ที่มีสีเข้ม ลักษณะขรุขระ ช่วยหลั่งไขมันมาหล่อลื่นบริเวณ Nipple ไม่ให้แห้งและแตกขณะให้นมลูก
นางสาวสกุลกานต์ ทาดี
ห้อง 1B รหัสนักศึกษา 64106301100 เลขที่ 28
แหล่งอ้างอิง
https://sites.google.com/site/khrukarnsriboon/rabb-sub-phanthu
https://thai.luxurysocietyasia.com/
https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33938
