Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยา - Coggle Diagram
ยา
VITAMIN B6 (PYRIOXINE
2×1 PO hs
ข้อบ่งใช้
เมื่อร่างกายต้องการวิตามินบี มากขึ้น ได้รับยาเม็ดคุมกำเนิด Isoniazid. L-dopa ผู้ที่ขาดวิตามินบี8 เพราะได้รับยาบางชนิด ดื่มสุราจัด มีภาวะดูดซึมบกพร่อง และผู้ป่วยโรคมะเร็งบางชนิด
การพยาบาล
แนะนำให้ผู้ที่เป็นโรคขาดวิตามินบี6 รับประทานอาหารที่มีวิตามินบี6 สูง ระวังสำหรับสตรีมีครรภ์ เก็บยาให้พ้นแสง โดยใส่ขวดหรือชองสีชา
ผลข้างเคียง
เดินเช เพิ่มเมตะบอลิสมของ L-dopa จึงควรระวังในผู้ป่วยโรค Parkinson ความรู้สึกเสียไป หากได้รับเป็นเวลานานอาจมีการระคายเคืองต่อกระประสาท
PYRAZINAMIDE 500 MG
2.5×1 PO hs
การออกฤทธิ์
ฆ่าเชื้อวัณโรคในภาวะที่เป็นกรด มีฤทธิ์ในการกำจัดเชื้อสูง ดูดซึมเข้าร่างกายดี หลังจากการรับประทานจะซึมเข้าสู่อวัยวะต่างๆ และผ่านเยื่อหุ้มสมองได้ดี ยานี้ถูกขับออกทางไตในภาวะไตวาย
ผลข้างเคียง
: ตับอักเสบ กรดยูริกสูงขึ้น เป็นโรคเกาต์ ถ่ายปัสสาวะลำบาก ปวดศีรษะ กลัวแสง ผื่นลมพิษ ต่อมน้ำเหลืองโต ม้ามโต โลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงแตก เป็นแผลในกระเพาะอาหารปวดข้อ อาจทำให้การควบคุมเบาหวานยากขึ้น
การพยาบาล
ดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด โดยผู้ป่วยต้องรักษาตัวในโรงพยาบาล
2.สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงอย่างใกล้ชิด หากพบว่ามีความผิดปกติในการทำงานแม้แต่เพียงเล็กน้อยต้องหยุดยาและรายงานแพทย์ทันที
กระตุ้นให้ผู้ป่วยดื่มน้ำมากๆ เพื่อช่วยขับยาออกทางปัสสาวะ และช่วยขับกรดยูริกออกจากร่างกาย
ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการป้องกันการติดเชื้อและการแพร่กระจายเชื้อ
Teevir (TDF 300 + FTC 200 + EFV 600)
ข้อบ่งใช้
การรักษาโรคติดเชื้อไวรัส HIV-1 ในผู้ใหญ่และเด็กที่มีน้ำหนักตั้งแต่ 40 กิโลกรัมขึ้นไป ยาออกฤทธิ์โดยยับยั้งเอนไซม์ reverse transcriptase ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่สำคัญสำหรับการแบ่งตัวของไวรัส อาการไม่พึงประสงค์ของยา TEEVIR
ผลข้างเคียง
อาการทางระบบประสาทและอาการทางจิต (เช่น นอนไม่หลับ ฝันร้าย ประสาทหลอน ซึมเศร้า มีความคิดอยากฆ่าตัวตาย ง่วงซึม วิงเวียนศีรษะ เดินเซ หรืออาการทางสมอง
ผลต่อกระดูก (เช่น มวลกระดูกลดลง หรือภาวะกระดูกน่วม) ซึ่งเป็นผลจากยา tenofovir disoproxil fumarate
พิษต่อตับและไต (เช่น ตับอักเสบ ตับวาย ไตวายเฉียบพลัน หรือกลุ่มอาการ Fanconi
การพยาบาล
ควรพบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอเพื่อติดตามประสิทธิภาพและอาการข้างเคียงจากยา หากมีอาการผิดปกติควรปรึกษาแพทย์และไม่ควรหยุดยาเอง เนื่องจากยาต้านไวรัสเอชไอวีจำเป็นต้องรับประทานอย่างอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่องตลอดชีวิต เพื่อลดการติดเชื้อฉวยโอกาสและป้องกันการเกิดเชื้อดื้อยา
PIFAMPICIN 300 MG 2×1 PO hs
ผลข้างเคียง
มักเกิดจากการใช้ยาในชนาดสูง ได้แก่ เป็นผื่น มีใช้ คลื่นไส้ อาเจียน ทำให้ค่าSGOT, Alkaline phosphatase และ Billirubinในเลือดสูงขึ้น อาจเกิดดีซ่าน และตับอักเสบได้ อาจมีใช้สูง หนาวสั่น ปวดเมื่อย ปวดศีรษะ เกล็ดเลือดลดลง ในการใช้แบบเว้นระยะอาจทำให้เกิดอาการเหมือนไข้หวัดใหญ่และอาจทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้
การพยาบาล
ให้รับประทานยาขณะท้องว่าง เพราะอาหารจะขัดขวางการดูดซึมยา นิยมให้ตอนเช้าก่อนอาหารนานๆ และดื่มน้ำ
2 แนะนำผู้ป่วยว่ายาอาจทำให้สีของปัสสาวะ อุจจาระ น้ำลาย เสมหะ มีสีส้มแดง
สังเกตอาการข้างเคียงของยา เช่น อาการเบื่ออาหาร มีไข้หนาวสั่น ปวดศีรษะ ตาตัวเหลือง เป็นต้น หากมีอาการควรหยุดยาและปรึกษาแพทย์
การออกฤทธิ์
ขัดขวางการสร้าง RNA ของเชื้อวัณโรค (Mycobacterial tuberculosis) และรบกวนการทำงานของเอนไชม์ Deoxyribonucleic acid (DNA), Dependent-RNA-polymerase bacilli มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อวัณโรคได้รองลงมาจาก Isoniazid
ACETYLCYSTEINE 100 MG/ซอง
การออกฤทธิ์
ช่วยให้เสมหะที่เหนียวเหลวขึ้น ขับพวกมูก โดยไปทำลาย Disulfide bond ของ Muco-protein ซึ่งเป็นตัวทำให้มูกหรือเสมหะที่เป็นหนองเหนียวอ่อนตัวลงและขับออกได้ง่าย
ผลข้างเคียง
ซึม ง่วงนอน เยื่อบุปากอักเสบ น้ำมูกใสๆ ไหล จุกเสียดที่หลอดอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ผื่นลมพิษ ควรระวังในผู้ป่วยที่เป็นโรคหอบหืด เพราะอาจทำให้หลอดลมเกร็งตัว อาจมีอาการไข้ หนาวสั่น
การพยาบาล
สังเกตอาการข้างเคียงของยา เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ผื่นลมพิษ เป็นต้น หากมีต้องรายงานแพทย์ทราบ
สังเกตการหายใจ ฟังเสียงปอด สอนให้ผู้ป่วยไออย่างถูกวิธีเพื่อขับเสมหะออก และสอนให้หายใจลึกๆ เพื่อบริหารปอด ผู้ป่วยที่เป็นโรคหอบหืดอาจทำให้หลอดลมหดเกร็งได้
NCA long ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 14 ปี หรือหญิงมีครรภ์
ควรรับประทานยากลุ่ม Tetracycline ห่างจาก NAC long อย่างน้อย 2 ชั่วโมง (ยกเว้นDoxycycline)
ยา NAC long เป็นยาเม็ดชนิดฟู่ ควรละลายยาในน้ำครึ่งแก้ว และควรให้รับประทานก่อนอาหารในเวลาเย็น
ISONIAZID 100 MG
3×1 PO hs
การพยาบาล
ให้รับประทานยาก่อนอาหาร 1 ชั่วโมง หรือหลังอาหาร 2 ชั่วโมง เพราะหากรับประทานขณะที่มีอาหารอยู่ในกระเพาะอาหาร อาหารจะลดการดูดซึมยา
ให้สังเกตอาการจากผลข้างเคียง เช่น เบื่ออาหาร ตาเหลือง ตัวเหลือง การมองเห็นผิดปกติ เป็นตัน หากมีอาการควรหยุดยาและปรึกษาแพทย์
แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีวิตามินบี ด้วย และตามแผนการรักษาแพทย์
การออกฤทธิ์
ยับยั้งการทำงานของ Enzyme transaminase ที่ใช้ในการเจริญเติบโตของเชื้อbacili มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อวัณโรคได้เร็วที่สุด
ผลข้างเคียง
แพ้ยา เป็นผื่น มีไข้ นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย ปวดศีรษะ กล้ามเนื้อกระตุก ชัก ชาตามปลายมือปลายเท้า ประสาทตาอักเสบ ปวดหลัง ปวดข้อ อาจทำให้เกิดตับอักเสบ เช่น เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน หรือตัวเหลืองตาเหลือง
ETHAMBUTOL 400 MG
2×1 PO hs
การออกฤทธิ์
ยับยั้งการสังเคราะห์ Ribonucleic acid (RNA) ทำให้แบคทีเรียไม่สามารถสร้างโปรตีนได้ จึงเป็นยาที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อวัณโรค ยาถูกขับออกทางไตเกือบทั้งหมด การให้ยาจะต้องลดขนาดยาลงหลังจากให้ยาไปแล้ว 2 เดือนดังนั้นจึงมีข้อเสียหากลืมลดขนาดยาลง เพราะจะทำให้โอกาสที่เกิดประสาทตาอักเสบมีมากขึ้น มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อวัณโรครองลงมาจาก Isoniazid
ผลข้างเคียง
หากระดับยาในเลือดสูงพออาจทำให้เกิดประสาทตาอักเสบ ทำให้สายตาพร่ามัว ตาบอดสี โดยเฉพาะสีเขียวและสีแดง รายที่หยุดยาช้าตาอาจบอดได้ บางรายอาจมีอาการปวดศีรษะ ประสาทหลอน ท้องอืด คลื่นไส้ อาเจียน เป็นผื่น มีไข้จากยาประสาทส่วนปลายอักเสบ
การพยาบาล
ชักประวัติเรื่องสายตา หากมีปัญหาอยู่ก่อนควรรายงานแพทย์ทราบ
แนะนำผู้ป่วยให้สังเกตว่าสายตาผิดปกติหรือไม่ระหว่างรับการรักษาด้วยยาชนิดนี้ ควรแนะนำให้ตรวจหรือทดสอบง่ายๆ ว่ามีอาการผิดปกติของสายตาหรือไม่
COLISTIN SULFATE 150 MG INJ IV 150 MG q 12 hr
การพยาบาล
หากฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ต้องฉีดเข้ากล้ามเนื้อมัดใหญ่และฉีดลึกๆ
สังเกตเกตอาการผิดปกติ เช่น การพูด การได้ยิน การมองเห็น อาการเวียนศีรษะหากพบควรระวังการเกิดอุบัติเหตุ และรายงานแพทย์ทราบ
3.ยาที่ผสมแล้ว หากใช้ไม่หมดควรเก็บไว้ในตู้เย็น จะอยู่ได้นานถึง 7 วัน
รายงานแพทย์ทราบทันทีที่มีอาการผิดปกติ เช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรง หายใจลำบาก เป็นต้น เพื่อพิจารณาหยุดยา และเตรียมให้เครื่องช่วยหายใจ
การออกฤทธิ์
เป็นยาที่มีพิษต่อร่างกายสูงที่สุด เพราะทั้งคนและแบคทีเรียต่างมีเยื่อหุ้มเซลล์ที่จะถูกทำลายโดยยานี้
ผลข้างเคียง
เป็นพิษต่อไตสูงมาก อาจทำให้ไตพิการอย่างถาวร และบางครั้งอาจรุนแรงจนถึงแก่ชีวิตอาจเป็นพิษต่อระบบประสาท ทำให้ชารอบๆ ปาก อาจมีอาการเดินเซ มีฤทธิ์ทำให้กล้ามเนื้อหายใจหยุดทำงาน โดยเฉพาะในกรณีที่ฉีดเข้าหลอดเลือดดำโดยตรง อาจเกิดอาการแพ้ย เช่น มีไข้ เป็นผื่นที่ผิวหนัง เป็นต้น