Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
GAIXOTASUN TRANSMITIGARRAIAK - Coggle Diagram
GAIXOTASUN TRANSMITIGARRAIAK
GAIXOTASUN TRANSMITIGARRIAK
Gaixotasunak pertsona batetik beste pertsonara transmititzen direnean gertatzen da
ENDEMIKOA:Eremu geografiko batean gaixotasun bat etengabe agertzea, eta kasu kopurua handiarekin.
ESPORADIKO:Kasuen kopurua handitzea, eremu geografiko batean, baina denbora jakin batean
ESPORADIKOA: Agertzeak ez du eraginik ez lekuan ez denboran
PANDEMIA: Gaixotasun bat ondoko hainbat herrialdetan epidemia-egoeran agertzen denean. Herrialdearen mugak gainditzen dituen epidemia.
KATE EPIDEMIOLOGIKOA
5 ataletan banatzen da
GORDAILUA: Agente eragilea ugaltzen den tokia da.
INFEKZIO ITURRIA: Agente eragilea irteera-bide batetik barreiatzen den lekua da.
AGENTE ERAGILEA: Ugaltzeko gaitasuna duen organismo bizia, ezinbesteko kausa gisa jokatzen duena.
TRANSMIZIO MEKANISMOA: Agente eragilea iturritik irten eta helmugara iristeko erabiltzen dituen formak dira.
OSTALARI SENTIKORRA: Agente eragilea sarrerako bide batetik hartu eta gaixotasuna jasango duen gizabanako oro da.
AGENTE ERAGILEA
AGENTE ERAGILEEN ORGANISMOEN HARREMANAK: MUTUALISMOA, KOMENTSALISMOA, PARASITISMOA ETA OPORTUNISMOA
KOMENTSALISMOA: Bakterioarentzako onura ekartzen du eta pertsonarentzako ez du ekartzen ez onurarik ez kalterik.
PARASITISMOA: Bakterioarentzako onura ekartzen du eta pertsonarentzako kaltea.
MUTUALISMOA: Pertsonarentzako eta bakteriarentzako onura ekartzen duenean da.
OPORTUNISMOA: Pertsona ahula dagoenean bakterioa aprobetxatu egiten da.
AGENTE ERAGILEEN EZAUGARRIAK
PATOGENIZITATEA: Gaixotasun bat eragiteko ahalmena. Honen arabera: Dosi infektiboa eta infektibitatea
BIRULENTZIA: Kasu larriak sortzeko gaitasuna da.
KUDEATZAILEA: Gaixotasuna hedatzeko gaitasuna.
AGENTE ERAGILEA: Bi dibisio handitan bereizten dira, izaki azelularrek (zelulaz osatuta ez daudenak) eta zelularrek (zelulez osatuak) osatuak.
GORDAILUA
ALDI EPIDEMIOLOGIKOA
Patogenizitatearen lerroa
PRODROMIKOA
INKUBAZIOA
KLINIKOA
KONBALEZENTEA
Infektibitatearen lerroa
LATENTZIA
TRANSMITIGARRITASUNA
IRTETE BIDEAK
ARNASKETAKOA
DIGESTIBOA
KONJUNTIBOA
GENITOURINARIOA
SANGINEOA
DERMIKOA
GORDAILU MOTAK ETA INFEKZIO ITURRIAK
Telurikoa: zorua edo beste leku bizigabe batzuk direnean gordailuak.
Animalia
Gizakia
GOIZTIARRA
KOMBALENZEA
GAIXOTASUNA
KRONIKOA
OSASUNTZUA
INFEKZIO ITURRIA
Agentea ostalariari pasatzen zaion lekua da.
TRANSMIZIO MEKANISMOA
ZUZENA : Ez dagoenean bitartekaririk
ZEHARKAKOA: Bitartekaria dagoenean infekzio iturritik ostalarira
OSTALARI SENTIKORRA
SISTEMA INMUNEA
OROKORRA
FAGOZITOAK
INFLAMAZIOA
ESPEZIFIKOA
SARTZEKO BIDEAK
LARRUAZALA ETA MUKOSA
FLORA NATURALA
TEMPERATURA
GAIXOTZEKO HAUTAGAIA
OHITURA SANITARIOA
ESTRESA ETA NEKEA
NUTRIZIO EGOERA
INGURUMENA
ADINA ETA SEXUA
LAN JARDUERA MOTA
GAIXOTASUN TRANSMITIGARRI OHIKOENAK
ONDDOAK: Histoplasmosia, kriptokokosia, aspergilosia eta atleta oina
PARASITOAK: Toxoplasmosia, hidatiosia, askariosia eta giardasis
BIRUSASK: Elgorria, errubeoloa, trakeobronkitisa eta hepatitis birikoa
ZOONOSIA: Dengea, sukar horia, hegaztien gripea, errabia
BAKTERIOAK: Pneumokokoa, estafilokokoa, salmonela eta tuberkulosis
SEXU-TRANSMIZIOKO GAIXOTASUNAK: Kandidiasia, hiesa, B hepatitisa eta giza papiloma