Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

RELJEF ZEMLJE, Potresi, Pokretači: toplina Zemlje, visoki tlak i…

- - - - najzastupljeniji elementi u kori - kisik i silicij (aluminij, željezo, kalcij, natrij, kalij i magnezij)
      - minerali - homogene tvari određene kemijske mase i sastava
      - kristali, amorfni minerali
      - stijene - mineralni agregati
      - svojstva minerala: boja, oblik, sjaj, kalavost, , tvrdoća (Mochs), težina, elastičnost i indeks loma
      - silikati, oksidi i hidroksidi, karbonati i samorodni elementi
      - magmatske stijene - intruzivne, efuzivne; opsidijan, plovućac; kisele, neutralne, bazične i ultrabazične
      - Sedimentne stijene - nastaju DIJAGENEZOM (stvrdnjavanjem) sedimenata (kompakcija, cementacija) ; slojevita struktura; fosili; morske, jezerske, riječne, eolske i padinske; klastične, kemijske, biogene i kemogene - konglomerat, breča, lapor, , prapor, šejl; sedra, gips, halit; vapnenac, dolomit, treset, lignit, smeđi ugljen, kameni ugljen (antracit)
      - metamorfne (preobražene stijene - preobražaj pod visokim tlakom i temperaturom - škriljavci, mramor, gnajs, kvarcit
- - - - važnu ulogu ima gravitacija
      - mehaničko, kemijsko i organogeno
      - DENUDACIJA = erozija+derazija+korozija
    - - svi nagnuti dijelovi zemljine površine
      - nagib veći od 55 stupnjeva - strmci
      - spiranje - najčešće; glinena podloga; padaline odnose usitnjeni rastrošeni materijal
      - klizanje - rastresiti materijal lagano klizi niz padinu
      - puzanje - iznad zaleđenog kamenog tla
      - tečenje - stalno zaleđeno tlo
      - odronjavanje - kada stijena izgubi čvrst oslonac
      - urušavanje - masa stijena izgubi ravnotežu
      - pedimenti - predgorske stepenice
      - Fluvijalni procesi
        
        fluvijalni reljef - fluvijalni procesi + spiranje
        
        voda temeljnica
        
        tri etape stvaranja fluvijalnog reljefa: erozija, transport i akumulacija
        
        dubinska (gornji tok) i bočna erozija (srednji i donji tok)
        
        slapovi, vodopadi - regresijska erozija; PIRATERIJA - rijeka se regresijskom erozijom probila do drugog porječja
        
        meandri, mrtvaje (mrtvice), riječni sprudovi i otoci (ade), naplavne ravni (poloji), terasne nizine, delta, estuarij
        
        Marinski procesi
        
        obala - uski pojas kopna koji graniči s morem ili jezerom
        
        abrazija - razoran rad valova
        
        nastanak obala: utjecaj valova - 86% obala, akumulacija - 14% obala
        
        klif, valna potkapina, abrazijska terasa, žal, ostenjak
        
        pješčani sprud (lido), lagune, zaljev (liman), strelka, tombolo, obalne dine
        
        abrazijske obale - klifovi, žalovi, sprudovi, abrazijske terase, ABRAZIJSKI KLIFOVI, TEKTONSKI STRMCI
        
        ingresijske obale - antiklinale otoci, sinklinale kanali
        
        fluvijalne, glacijalne, krške i eolske - delta, estuarij, rijas, fjord, krške ingresijske obale, eolske obale
        
        organogene i kombinirane obale
        
        Biogeni/antropogeni utjecaj
        
        biogeni utjecaj: koraljni grebeni, mangrove šume, atoli
        
        antropogeni utjecaj: sječa šuma, industrijalizacija, betonizacija obale, polderi
    - - led - 10% planeta
      - glacijali - ledena doba
      - poslijednji glacijal - WURMSKA/WISCONSINSKA OLEDBA - razina mora se podigla za 120 m
      - zrnati led ili firn
      - zrnati led se pretvara u ledenjački led
      - ledenjaci - ledeni tokovi koji se kreću, ledeni pokrovi - akumulirane mase leda
      - nastanak ledenjaka -> firn-gornji tok-cirk (karnica)-erozija-tečenje i nanošenje tila
      - EGZARACIJA - trošenje i brazdanje podloge pod utjecajem ledenjaka
      - sniježna granica
      - spuštanje ledenjaka - ovisi o nagnutosti terena, izgledu doline, količini leda i temperaturi - ledenjačka dolina
      - morene - površinske, rubne, podinske ili unutrašnje, čeone ili završne
      - akumulativni oblici - ozar (ekser), drumlini, komčići, kam
      - strije
      - periglacijalna područja - rubna glacijalna područja, srednja godišnja temp. - <0
      - permafrost, merzlota, pingo
      - geosoliflukcija
      - Eolski procesi
        
        pustinje - mjesta koja godišnje primaju manje od 250 mm padalina
        
        aridna (do 250 mm), semiaridna područja (250 do 500 mm)
        
        dezertifikacija
        
        područja oko obratnica, kontinentalnost, zavjetrina planina, hladne morske struje
        
        subtropske, obalne, pustinje u kišnoj sjeni, unutarnje pustinje
        
        pješčane (kum, erg), kamenite (hamade), šljunkovite (seriri), glinovite (takiri)
        
        tople i hladne pustinje
        
        gur, dine, barhane
        
        vadij (creek)
        
        Krški procesi
        
        Krš (karst) - vapnenačke stijene, dolomit - fluviokrš
        
        tropski krš - krške zaravni, kupasti krš
        
        krš umjerenih širina - dinarski krš - složen sustav podzemnih šupljina
        
        speleologija
        
        podzemni oblici: jame, špilje i kaverne
        
        najdublja jama/jamski sustav u RH: Lukina jama-Trojama
        
        Cerovačke špilje, Kita Gaćešina - Draženova Puhaljka
        
        stalaktiti, stalagmiti, stalagnati
        
        škrape, kamenice, ponikve, uvale, zavale, polja u kršu, zaravni
        
        normalne i urušne ponikve, boginjavi krš
        
        deflacija i korazija